KONFLIKT SEROLOGICZNY
DEFINICJA
Reakcja immunologiczna matki, polegająca na wytworzeniu przez jej organizm przeciwciał przeciwko krwinkom płodu, do której dochodzi na skutek przedostania się do krwioobiegu matki antygenu krwinek Rh dodatnich.
OBJAWY I PRZEBIEG
Do konfliktu serologicznego może dojść w przypadku istnienia niezgodności serologicznej pomiędzy rodzicami dziecka. Gdy przyszła mama ma grupę krwi Rh ujemną a ojciec dziecka Rh dodatnią to mówi się wówczas o istnieniu tzw. niezgodności serologicznej. Do konfliktu serologicznego dochodzi wówczas, gdy dziecko odziedziczy Rh ojca i jego krwinki w czasie ciąży przenikną do krwioobiegu matki. Dochodzi do tej sytuacji najczęściej podczas porodu lub poronienia. Wówczas organizm matki zaczyna wytwarzać przeciwciała przeciwko krwinkom płodu. Do konfliktu bardzo rzadko dochodzi podczas pierwszej ciąży, gdyż organizm matki nie posiada jeszcze tych przeciwciał. W pierwszej ciąży konflikt może pojawić się w sporadycznych przypadkach. Najczęściej przyczyną jest przebyte niezauważone przez kobietę poronienie zarodka o dodatnim czynniku Rh, zabiegi wykonane podczas ciąży tj, amniopunkcja, kordocenteza czy inne, incydenty krwawień podczas ciąży. Wytworzone przeciwciała stają się groźne najczęściej w kolejnej ciąży i mogą doprowadzić do choroby hemolitycznej u noworodka pod warunkiem, iż dziecko ponownie odziedziczyło dodatni czynnik Rh. Konflikt może doprowadzić do silnej niedokrwistości u płodu a w konsekwencji nawet do jego obumarcia. Konflikt serologiczny może dotyczyć nie tylko czynnika Rh, ale również grup głównych czy rzadkich grup krwi. Może pojawić się, gdy matka ma grupę krwi np. 0 a dziecko dziedziczy A lub B.
Profilaktyka konfliktu serologicznego polega na podawaniu ciężarnym kobietom ok. 28 tygodnia ciąży 300 mikrogramów immunologicznych anty-D (domięśniowo).
Jednym z podstawowych badań zlecanych przez lekarza w czasie ciąży jest oznaczenie grupy krwi matki oraz ojca dziecka. Badania na obecność przeciwciał powinny być wykonywane u każdej kobiety ciężarnej już przy pierwszej wizycie lekarskiej niezależnie od czynnika Rh oraz bez względu na kolejność ciąży. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego obecnie prowadzi się odpowiednią profilaktykę pozwalającą na ograniczenie ryzyka wystąpienia choroby hemolitycznej u dziecka polegającą na domięśniowym podawaniu immunoglobuliny. Wskazane jest trzykrotne wykonanie badań laboratoryjnych wykrywających przeciwciała anty Rh. Pomimo braku niezgodności serologicznej badania na obecność przeciwciał powinny być wykonywane u każdej ciężarnej ze względu na to, iż konflikt może pojawić się nie tylko przy niezgodności w zakresie czynnika Rh, ale również w zakresie grup głównych lub podgrupach. Kobiety o zwiększonym ryzyku wystąpienia konfliktu serologicznego powinny być objęte ścisłą opieką lekarską.
Niedokrwistością (anemią) nazywamy niedobór czerwonego barwnika krwi, zawierającego żelazo (hemoglobiny), lub czerwonych ciałek krwi (erytrocytów).
Wyróżnia się niemal 100 odmiennych typów niedokrwistości. W związku ze zróżnicowanymi przyczynami wystąpienia choroby, dzieli się ją jednak na trzy główne grupy: niedokrwistość pokrwotoczna (spowodowana utratą krwi), niedokrwistość wynikająca ze zmniejszonego wytwarzania krwinek czerwonych i zaburzeń wytwarzania hemoglobiny, niedokrwistość spowodowana skróconym czasem życia czerwonych krwinek.
mpwjs