TRYBY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO:
● dwa tryby wszczęcia postępowania podatkowego:
- wszczęcie z urzędu (zasada oficjalności)
- wszczęcie na żądanie strony (zasada skargowości)
● OP nie przewiduje szczególnego przypadku wszczęcia postępowania z urzędu (na zasadzie art. 61§2 k.p.a.)
● w braku regulacji określającej tryb wszczęcia postępowania – ustalamy przedmiot postępowania:
- w zakresie obowiązku: wszczęcie z urzędu
- w zakresie uprawnienia: na żądanie strony
FORMA WSZCZECIA POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO:
zależy od trybu wszczęcia postępowania:
● dla wszczynanego z urzędu – postanowienie o wszczęciu art. 165§2
● dla wszczynanego na żądanie strony – brak formy, wszczęcie następuje w wyniku złożenia podania,
o ile spełnione są następujące warunki:
- dotyczy sprawy indywidualnej załatwianej decyzji
- organ jest w sprawie właściwy
- podanie nie zawiera braków formalnych
ODMOWA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO:
● inaczej niż KPA – OP wprowadziła instytucję odmowy wszczęcia postępowania podatkowego art. 165a
● przesłanki odmowy:
- przyczyny podmiotowe: wniesienie podania przez osobę, która nie jest stroną postępowania
- inne przyczyny, zazwyczaj przedmiotowe: gdy z jakichkolwiek przyczyn postępowanie nie może być wszczęte (np. res iudicata- powaga rzeczy rozstrzygniętej)
● forma odmowy: postanowienie, na które służy zażalenie
DATA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO:
● dla postępowania wszczynanego na żądanie strony – dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu,
gdy jest wnoszone za pomocą środków komunikacji elektronicznej: dzień otrzymania żądania przez organ podatkowy lub jednostkę informatyczną obsługi administracji podatkowej
● dla postępowania wszczynanego z urzędu – dzień doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania
z urzędu
SKUTKI BRAKÓW CO DO TREŚCI PODANIA:
● brak wskazania osoby, od której podanie pochodzi – nieistnienie podania
● brak wskazania adresu – pozostawienie podania bez rozpoznania
(adnotacja na podaniu – nie wydaje się postanowienia)
● brak żądania lub jego jednoznaczności oraz brak podpisu – wezwanie do usunięcia braków w terminie
7 dni z rygorem – pozostawienie podania bez rozpoznania
(postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpoznania, na które przysługuje zażalenie)
SKUTKI WNIESIENIA PODANIA DO ORGANU NIEWŁAŚCIWEGO:
● organ niewłaściwy, po stwierdzeniu swojej niewłaściwości, niezwłocznie przekazuje podanie organowi właściwemu
● forma przekazania – czynność materialno – techniczna, o której wnoszący jest zawiadomiony
(w KPA – postanowienie)
● wniesienie podania do organu niewłaściwego przed upływem terminu wywołuje skutek zachowania terminu
ZAWIADOMIENIE O KONIECZNOŚCI WNIESIENIA ODRĘBNEGO PODANIA I ZWROT PODANIA:
● gdy podanie dotyczy kilku spraw załatwianych przez różne organy, organ pozostawia sprawy w zakresie swojej właściwości, a co do pozostałych – zawiadamia o powinności wniesienia odrębnych podań
(zwykła czynność)
● zwrot podania (forma postanowienia, na które służy zażalenie): dwa przypadki:
- organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania
- w sprawie właściwy jest sąd
ŚRODKI DOWODOWE NAZWANE:
(takie, które przepisy prawa wymieniają wprost i regulują przynajmniej ogólnie)
OP szerzej reguluje zasady ich dopuszczalności i sposób przeprowadzenia, do katalogu tych środków należą:
● typowe środki dowodowe:
- dowód z dokumentu
- dowód z zeznania świadka
- dowód z opinii biegłego
- dowód z wyniku oględzin
- dowód z przesłuchania strony postępowania
● szczególne podatkowe środki dowodowe:
- dowód z ksiąg podatkowych
- dowód z deklaracji złożonych przez stronę
- dowód z informacji podatkowych oraz innych dokumentów zgromadzonych w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej
- dowód z materiałów zgromadzonych w toku postępowania karnego, w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe
DOWÓD Z KSIĄG PODATKOWYCH:
● są dokumentami prywatnymi, lecz korzystają z domniemania zgodności zawartych w nich zapisów,
gdy są rzetelne i niewadliwe
● rzetelność – zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty, niewadliwe – prowadzone zgodnie z przepisami
● księgi prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy organ nie uznaje za dowód, chyba,
że wadliwość nie ma istotnego znaczenia dla sprawy
DOWÓD Z PRZESŁUCHANIA STRONY POSTĘPOWANIA:
● inaczej niż w KPA nie jest to w istocie w świetle OP środek posiłkowy, subsydiarny
● jego dopuszczalność jest uzależniona od wystąpienia tylko jednej przesłanki: zgody strony
● tryb przesłuchania – taki jak świadków, z wyłączeniem stosowania środków przymusu
RODZAJE ROZSTRZYGNIĘĆ W POSTĘPOWANIU PODATKOWYM:
● wszczęte postępowanie podatkowe wymaga zakończenia, co następuje poprzez wydanie rozstrzygnięcia
● kodeks przewiduje dwie postacie rozstrzygnięć:
decyzję (niedopuszczalna jest ugoda) i postanowienie
● co do zasady: decyzja jest rozstrzygnięciem merytorycznym (co do istoty sprawy),
a postanowienie niemerytorycznym
POJĘCIE I KLASYFIKACJA DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ:
● decyzja jest kwalifikowaną postacią aktu administracyjnego
● strona postępowania ma prawo do decyzji merytorycznej, decyzja niemerytoryczna
(np. o umorzeniu postępowania) jest wyjątkiem od zasady
● inne przykłady klasyfikacji decyzji:
- konstytutywne (ustalające wysokość zobowiązania podatkowego)
i deklaratoryjne (określające wysokość zobowiązania podatkowego)
- częściowe i całkowite
- pozytywne i negatywne
PROBLEM WYKONALNOŚCI DECYZJI PODATKOWEJ:
● co do zasady decyzja podatkowa nie zawiera elementu składowego w postaci rygoru natychmiastowej wykonalności, bowiem wniesienie odwołania nie wstrzymuje jej wykonania art.224, czyli jest to akt natychmiast wykonalny z mocy prawa
● wstrzymanie wykonania należy do organu podatkowego (z urzędu lub na wniosek) w formie postanowienia, w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony lub interesem publicznym
UZUPEŁNIENIE DECYZJI PODATKOWEJ:
● jest to tryb mieszany (wnioskowy – wówczas konieczne żądanie strony, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji lub z urzędu – wówczas w każdym czasie)
● przedmiot uzupełnienia: tylko dwa składniki:
- część rozstrzygnięcia
- klauzula odwoławcza
● forma uzupełnienia: zawsze decyzja podatkowa, także dla klauzuli zaskarżenia
SYSTEM WERYFIKACJI ROZSTRZYGNIĘĆ PODATKOWYCH:
obejmuje trzy grupy instytucji procesowych:
● środki prawne:
instrumenty umożliwiające legitymowanym podmiotom żądać weryfikacji rozstrzygnięcia w celu doprowadzenia bezpośrednio do jego kasacji lub reformacji, oparte na zasadzie skargowości
● środki nadzoru:
oparte na zasadzie oficjalności (działanie organu nadzoru z urzędu) i zmierzające do wyeliminowania rozstrzygnięcia z obrotu prawnego
● odwołalność:
prawna możliwość kasacji lub reformacji rozstrzygnięcia z urzędu przez organ, który go wydał
WYMOGI ODWOŁANIA:
● forma: jest podaniem w rozumieniu OP, wymaga zachowania określonych w OP elementów
- zarzutów przeciwko decyzji (prawa materialnego, naruszenie przepisów, słusznościowych, celowych)
- określenia istoty i zakresu żądania będącego przedmiotem odwołania
(np. uchylenie decyzji i przekazanie do ponownego rozpatrzenia)
- wskazania dowodów uzasadniających żądanie art. 222 (element fakultatywny)
● termin do wniesienia: 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji
● tryb wniesienia: zawsze pośredni – za pośrednictwem organu, który wydał decyzję
RODZAJE DECYZJI ORGANU ODWOŁAWCZEGO:
● utrzymująca zaskarżoną decyzję w mocy (merytoryczne)
● uchylająca decyzję w całości lub w części i w tym zakresie orzekająca o istocie sprawy
(merytoryczno – reformacyjna)
● uchylająca decyzję w całości lub w części i w tym zakresie umarzająca postępowanie w sprawie
(gdy stało się bezprzedmiotowe)
● uchylająca decyzję organu I instancji w całości i przekazująca sprawę właściwemu organowi I instancji
(gdy decyzję wydano z naruszeniem właściwości)
● umarzająca postępowanie odwoławcze (w przypadku skutecznego cofnięcia odwołania, bądź stwierdzenia, że odwołujący nie ma interesu prawnego)
● uchylająca decyzję w całości i przekazująca sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji (istotne uchybienie w zakresie dowodowym)
POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE
POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE W ADMINISTRACJI:
● pojęcie: ciąg czynności podejmowanych przez organy egzekucyjne i inne podmioty postępowania egzekucyjnego w celu wykonania obowiązków publicznych przez zastosowanie środków przymusu służących doprowadzeniu do wykonania tych obowiązków – nazywanych środkami przymusu państwowego
● wykonanie obowiązku powinno nastąpić dobrowolnie (organ administracji publicznej ma obowiązek przekonywać w celu dobrowolnego wykonania decyzji art. 11 KPA), ale jeżeli nie można uzyskać takiego skutku konieczne staje się stosowanie przymusu
ŹRÓDŁA PRAWA O ADMINISTRACYJNYM POSTĘPOWANIU EGZEKUCYJNYM
● ustawa z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(tekst jedn. Dz.U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.)
● ustawa a dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego
(teks jedn. Dz.U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)
● rozporządzenie MF z dnia 22 listopada 2001r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.)
ZAKRES PRZEDMIOTOWY STOSOWANIA USTAWY:
● obejmuje postępowanie zabezpieczające oraz postępowanie egzekucyjne dotyczące obowiązków (należności) pieniężnych i niepieniężnych – obowiązków o charakterze publicznym (nauka, rozbiórka obiektu budowlanego, zwrócenie dokumentu)
● przepisy egzekucyjne są zasadniczo bezprzedmiotowe w zakresie wykonywania uprawnień – ich realizacja zależy co do zasady od uprawnionego
s.renatka