1. Istota ryzyka finansowego. Wskaż i omów zależność między ryzykiem a dochodem.Ryzyko finansowe- istota ryzyka wynika z transakcji finansowych, na przykład wzrost stóp procentowych, zmiany kursów walut.
Ryzyko finansowe dotyczy działalności instytucji finansowych, firm i prywatnych inwestorów. Wiąże się ono z nieoczekiwanymi zmianami przepływów pieniężnych, wynikających z aktywności na rynkach finansowych bądź działalności operacyjnej.
Zależność pomiędzy ryzykiem a dochodem:
. W rozumieniu ryzyko wiąże się z możliwością uzyskania dochodu odmiennego od zakładanego.
. zależnośc pomiędzy ryzykiem a dochodem powstaje wtedy kiedy nie osiągamy zakładanego dochodu
2. Ryzyko a pojęcia powiązane: niepewność, ryzykanctwo, hazard. Omów relacja pomiędzy pojęciami.Pojęcia powiązane z ryzykiem
• Niepewność - działania, między którymi trzeba dokonać wyboru, mogą prowadzić do różnych konsekwencji, a przy tym osoba decydująca nie wie, co się wydarzy;
• Ryzykanctwo – działania podejmowane bez dostatecznego rozpoznania szans ich powodzenia oraz przy bardzo niskich szansach powodzenia. Wiąże się z pewnymi cechami osobowymi, związanymi ze skłonnością do podejmowania ryzyka;
• Hazard - oznacza działanie lub decyzje przy niskim lub nawet bardzo niskim prawdopodobieństwie powodzenia. Jest to jednak prawdopodobieństwo znane lub możliwe do oszacowania.
3. Omów istotę i przesłanki ryzyka wg standardu FERMA.Istota ryzyka:
n skumulowany efekt prawdopodobieństwa niepewnych zdarzeń, które mogą korzystnie lub niekorzystnie wpływać na realizację projektu.
n mierzalne jak i niemierzalne dewiacje od oczekiwanych efektów podejmowanych decyzji i działań
Ryzyko wg standardu FERMA
Ryzyko jest kombinacją prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia oraz jego skutków, które stanowią bądź szansę na dodatkowe korzyści, bądź też zagrożenie dla powodzenia przedsięwzięcia.
4. Ryzyko utraty płynności - przyczyny jego zaistnienia.
Przez ryzyko płynności należy rozumieć zagrożenie banku utratą zdolności do wywiązania się z bieżących obowiązków płatniczych. Utrata płynności wywiera negatywny wpływ na wyniki finansowe banku i odwrotnie – skutki utraty kapitału, niekorzystne zmiany procentu lub kursów walutowych mogą stać się przyczyną braku płynności banku.
Przyczyny:
· zagrożenie płynności może być wywołane nieplanowanym wydłużeniem zaangażowania kapitału w aktywach operacyjnych banku (ryzyko terminu). Zwykle są to opóźnienia spłat rat kapitału i odsetek.
· niebezpieczeństwo utraty płynności może być spowodowane transformacją terminu kapitałów pozyskanych i inwestowanych (niezgodność okresów, na jakie pozyskano i zainwestowano kapitał)
· ryzyko zawartych umów, ryzyko to może występować jako aktywne, gdyż istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia oczekiwanych roszczeń beneficjentów do realizacji przyrzeczonych kredytów i gwarancji (operacje pozabilansowe). Może występować także jako ryzyko pasywne, jeśli istnieje niebezpieczeństwo nieoczekiwanego wycofania depozytu.
· Równoczesne niespłacenie kredytów przez kredytobiorców – wtedy wpływy banku zmniejszą się i wystąpi duża luka płynności.
· Gwałtowny spadek kredytów lub masowe wycofanie lokat – może to nastąpić wtedy, gdy ukaże się negatywny artykuł o danym banku, a zarząd nie potrafi odpowiednio zareagować.
· Nieprzewidziane koszty ponoszone przez bank
5. Ryzyko utraty płynności; metoda luki płynności (maturity ladder) - omów podstawowe zasady i etapy.
Metoda luki płynności opiera się na zestawieniu wartości aktywów i pasywów w ustalonych przedziałach czasowych. Umożliwia to określenie wysokości niedopasowania.
Zasady luki:
· luka( dodatnia) wartość aktywu przewyższa wartość pasywów, oznacza to podaż płynności pieniądza dla danego okresu (wysokie zasoby gotówki, przez co pogarsza rentowność
· luka (ujemna) przewaga pasywów nad aktywami, wskazuje to niedobór środków pieniężnych do wywiązywania się banku z wymaganych płynności w danym przedziale czasowym ( pojawia się ryzyko ze deponenci nagle zaczną żądać swoich depozytów)
· brak luki - występuje dopasowanie.
Ryzyko utraty płynności finansowej związane jest z wytworzeniem się „potencjalnej luki płynności”(wydatki bieżące są wtedy przejściowo większe od wpływów. Z ryzykiem utraty płynności związana jest także „luka płynności”. Jest to sytuacja, gdy pasywa wymagalne są wyższe od aktywów zapadalnych.6. Ryzyko utraty płynności; metoda puli zasobów finansowych - scharakteryzuj.
Metoda puli zasobów finasowych traktuje każde źródło zasobów finansowych jako oddzielne źródło. Dzięki temu, posiadane przez bank środki finansowe, można odpowiednio rozdzielić na poszczególne rezerwy z uwzględnieniem szybkości obrotu, poziomu zmienności oraz innych aspektów związanych z poszczególnymi grupami zasobów finansowych. Przy wykorzystaniu tej metody środki finansowe są alokowane odpowiednio do ich płynności. Środki bardziej płynne są alokowane na rezerwę podstawową i rezerwę drugiej linii. Mniej płynne zasoby finansowe są rozdzielane na później wymagane zobowiązania. Zaletą tej metody jest to, że większą wagę przywiązuje się tu do rentowności zgromadzonych środków, wadą natomiast jest brak całościowego podejścia do zagadnień pasywów i aktywów finansowych banku.
7/ Ryzyko utraty płynności; omów metodę aktywnego zarządzania pasywami.
Metoda aktywnego zarządzania pasywami kładzie szczególny nacisk na pasywa oraz ich efektywne wykorzystanie w zarządzaniu finansami banku. Przez metodę tą rozumiemy, że środki pieniężne pozyskane z rynku nie tylko przez depozyty ale też przez emisję papierów wartościowych o różnych terminach wykupu można przeznaczyć na rezerwy kasowe w okresie zwiększonych wypłat depozytów bądź można skierować je na zwiększenie poziomu udzielonych kredytów. (Wyróżniamy tu dwa podejścia, kasowe i kredytowe.)
Celem tej metody jest zwiększanie wolumenu aktywów dochodowych i tym samym rentowności. Warunkiem koniecznym dla skutecznego stosowania tej metody jest dostępność środków na rynku. Rynek musi być dostatecznie rozwinięty, przede wszystkim musi mieć odpowiednią liczbę uczestników i dostateczną ilość zasobów finansowych, by działalność pojedynczych banków lub innych uczestników nie wpływała na poziom rynkowych stóp procentowych. Kluczowe znaczenie dla tej metody ma niski poziom ryzyka dostępności środków.
8. Wymień i scharakteryzuj instrumenty rynku pieniężnego wykorzystywane w zarządzaniu ryzykiem utraty płynności.
Opcja jest to instrument finansowy, dający nabywcy prawo do zawierania transakcji określonym instrumentem bazowym ( a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie po z góry określonej cenie.
Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia, a druga do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym terminie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego.
Bony skarbowe- krótkoterminowe papiery dłużne emitowane i zabezpieczane przez rządy krajów.
Certyfikaty depozytowe- kwity eurodolarowych czy eurowalutowych depozytów terminowych najczęściej w formie papierów na okaziciela i dzięki temu są łatwo zbywalne na rynku wtórnym, co gwarantuje im wysoką płynność. Minimalna kwota dla certyfikatu depozytowego, to 25 tys. $ bądź równowartość w innej walucie. Stawka oprocentowania w oparciu o LIBOR (ok. 0,1/0,2% niższa niż dla depozytów terminowych głównie, dlatego że certyfikaty są płynne).
9. Likwidacja przyspieszona aktywu omów istotę i przesłanki akceptacji likwidacji przyspieszonej.
Sprzedaż płynnych aktywów mi. in:
-bonów skarbowych do roku
- złota
- zapasów i materiałów
- krótkoterminowych kredytów
W celu pozyskania gotówki.
10. Płynność aktywu a płynność podmiotu - scharakteryzuj.
płynność aktywu – to jego zdolność do szybkiej i łatwej zmiany na pieniądz dowolnym momencie i bez straty, kiedy życzy sobie tego posiadacz aktywu.
Płynność podmioty – to zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań ( płatnych w okresie nie dłuższym niż rok)
11. Ryzyko operacyjne. scharakteryzuj istotę i podaj jego przyczyny.
u Ryzyko operacyjne to każde ryzyko, które nie może zostać sklasyfikowane jako ryzyko rynkowe lub kredytowe,
u Ryzyko operacyjne to ryzyko wynikające z wszelkiego rodzaju błędów ludzkich lub błędów spowodowanych przez wykorzystywane środki techniczne,
u Ryzyko operacyjne to kombinacja ryzyka rozliczeniowego, płatniczego, administracyjnego, prawnego oraz ryzyka przerwania ciągłości funkcjonowania.
u Ryzyko operacyjne to ryzyko związane ze wszystkimi czynnikami ryzyka, które mają wpływ na zmienność struktury kosztów firmy, nie zaś na strukturę przychodów.
u Ryzyko operacyjne to zmienność zysków spowodowana przez: realizację operacji, procesy, ludzi, technologię, aspekty prawne, regulacje, reputację firmy i zdarzenia zewnętrzne.
Przyczyny powstawania: stosowanie nieodpowiednich systemów, niewłaściwej kontroli, błędów ludzkich lub zarządzania.
.
12. Podstawowe klasy ryzyka operacyjnego – wymień i krótko scharakteryzuj.
Klasy ryzyka operacyjnego:
Ryzyko relacji z otoczeniem –
wiąże się m.in. z utratą reputacji przez daną instytucję, czyli z możliwością wystąpienia sytuacji, w której negatywna opinia na temat instytucji (prawdziwa lub nie) spowoduje:
– utratę zaufania klientów,
– redukcję zysków,
– obniżenie płynności.
Ryzyko kadrowe –
źródłem tego rodzaju ryzyka są celowe lub niezamierzone działania pracowników na szkodę pracodawcy.
Ryzyko technologiczne –
wiąże się z wadliwymi rozwiązaniami technologicznymi dotyczącymi dokonywanych transakcji.
Operacyjne ryzyko dokumentacji –
związane jest z prowadzeniem i przechowywaniem dokumentacji.
13. Ryzyko aktywów materialnych omów i podaj przykłady.
Ryzyko aktywów materialnych. - ryzyko, że uszkodzenie lub utrata aktywów materialnych może mieć negatywny wpływ na bieżącą działalność firmy, (obejmuje też zdarzenia losowe);
14. Ryzyko technologiczne omów i podaj przykłady.
Ryzyko technologiczne wiąże się z wadliwymi rozwiązaniami technologicznymi dotyczącymi transakcji dokonywanych na rynku instrumentów pochodnych. ryzyko związane z błędnym działaniem lub awarią systemów elektronicznych i ich środowiska, ograniczeniami lub przerwaniem dostępu do nich, niską jakością danych lub oprogramowania
Mogą dotyczyc:
-nieprawidłowości w działaniu¸ systemów i wyborzemodeli wyceny instrumentów pochodnych
-błędów w kanałach komunikacyjnych
-niewłaściwego wyposażenia do dokonywanych
transakcji na rynku instrumentów pochodnych
15. Ryzyko kadrowe; omów i podaj przykłady.
Ryzyko kadrowe wiąże się z zaniedbaniami osób odpowiedzialnych za pracę działu dokonującego transakcji instrumentami pochodnymi lub bezpośrednio z błędami osób dokonujących tych transakcji. Zarówno oszustwa, jak i niecelowe działania na szkodę instytucji dotycz. m.in. błędnego wprowadzania danych, zagubienia umów, nie wprowadzania bieżących danych, nie kontrolowania dopuszczalnych limitów prowadzonych transakcji na rynku instrumentów pochodnych, błędów natury rachunkowej
ryzyko, że cele biznesowe nie zostaną osiągnięte z powodu niewłaściwej polityki kadrowej, nieodpowiedniego systemu zarządzania i motywacji lub błędów, nadużyć albo przestępstw personelu.
16. Ryzyko związane z relacjami z otoczeniem biznesowym omów i podaj przykłady.
Ryzyko związane z relacjami z otoczeniem biznesowym - ryzyko wynikające z nieodpowiednich relacji z osobami trzecimi, problemów z klientami wiąże się m.in. z utratą reputacji przez daną instytucję, czyli z możliwością wystąpienia sytuacji, w której negatywna opinia na temat instytucji (prawdziwa lub nie) spowoduje: utratę zaufania klientów, redukcję zysków, obniżenie płynności.
17. Przedstaw i omów klasyfikację zdarzeń ze względu na ich częstotliwość.
Klasyfikacja zdarzeń ze względu na częstotliwość ich występowania i skali strat w wyniku ich zaistnienia
u Straty oczekiwane (expected losses): zdarzenia bardzo często występujące w działalności operacyjnej instytucji, ale o bardzo niskiej szkodliwości finansowej.
Posiadana baza danych historycznych pozwala efektywnie przewidywać i samodzielnie pokrywać straty z tytułu takich zdarzeń.
u Straty nieoczekiwane (unexpected losses) – zdarzenia mające znacznie wyższy wpływ na wyniki finansowe, ale też występujące znacznie rzadziej; bazy danych historycznych są zbyt ubogie, aby instytucje finansowe mogły określić dokładnie stopień ekspozycji, a tym bardziej wyeliminować zagrożenie.
u Straty katastroficzne (catastrophic losses) -zdarzenia których liczba nie przekracza 0,1% wszystkich zdarzeń operacyjnych ale w przypadku ich wystąpienia instytucja nie jest w stanie samodzielnie zrekompensować strat.
Rozwiązaniem jest transfer ryzyka na zewnątrz poprzez np. polisy ubezpieczeniowe.
18/ Ryzyko stopy procentowej – omów pojęcie i wskaż jego przyczyny.
Ryzyko stopy procentowej to niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian rynkowej stopy procentowej na sytuację finansową banku. Na skutek niekorzystnego kształtowania się rynkowych stóp procentowych mogą zmniejszyć się spodziewane dochody banku, czy obniżyć się wynik finansowy. Zmiany stopy procentowej mogą się również okazać korzystne dla banku.
Przyczyną zagrożenia ryzykiem stopy procentowej jest nierównomierna elastyczność dopasowania się do zmian rynkowej stopy procentowej po stronie aktywów i pasywów.
19/ Omów metodę badania elastyczności stopy procentowej.
Metoda badania elastyczności stopy procentowej stwarza – w przeciwieństwie do metody luki – możliwość analizy ryzyka związanego z pozycjami o zmienne stopie procentowej, a nie tylko z pozycjami o stałej stopie procentowej.
Elastyczność dopasowania stóp procentowych pozycji o zmiennej stopie procentowej po stronie aktywów i pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej definiuje się jako relację zmian stopy procentowej pozycji aktywów lub pasywów do zmian stopy procentowej, np. jeśli dla depozytów współczynnik równa się 0,6 to pod wpływem zmiany rynkowej stopy procentowej o 1% oprocentowanie depozytów zmieni się w relacji 0,6.
Badanie elastyczności dostosowania się oprocentowania pozycji o zmiennej stopie procentowej pozwala na rozszerzenie analizy w stosunku do metody luki.
20/ Duration – przedstaw istotę i wykorzystanie w zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej.
Analiza okresowa (duration) uwzględnia przyszły wpływ zmiennych stóp procentowych na operacje bankowe. W tym celu konieczne jest obliczenie okresu trwania aktywów i pasywów banku. W wyniku porównania tych okresów bank może zrównoważyć średni okres wpływu gotówki ze średnim okresem jej wypływu.
Stosowana jest do oceny ryzyka stopy procentowej pozycji o stałym oprocentowaniu. Ryzyko określonej jest w tej metodzie za pomocą wartości przyszłych strumieni pieniężnych, które w różnych okresach mogą mieć zróżnicowany wpływ n a sytuacje finansowa banku.
Pojęcie duration określa średni okres oczekiwania na wpływy środków pieniężnych z danej pozycji bilansowej. Wpływy te są obliczane jako suma wszystkich przyszłych wpływów z tej pozycji, które nastąpią do terminu jego zapadalności. W ten sposób wartość rynkowa aktywów banku oceniana jest jako suma wartości przyszłych wpływów pieniężnych z aktywów, pomniejszona o sumy przyszłych kosztów obsługi. Opiera się na tezie , że rozmiar ryzyka procentowego pozycji bilansowej zależy od czasu, który potrzebuje zainwestowany kapitał ujęty w odpowiednie wagi, żeby ostatecznie być zwrócony inwestorowi.
Metodę duration można stosować przy pozycjach bilansowych o stałym oprocentowaniu. Duration określa tu przeciętny czas, w którym bank jest mocno związany w operacjach aktywnych i pasywnych. Aby ustalić wskaźnik duration, należy najpierw określić oblicza się duration obrębienie dla operacji pasywnych i aktywnych.
21/ Różnica w ujmowaniu istoty ryzyka kredytowego w wąskim i w szerokim ujęciu.
Istota ryzyka kredytowego
l w szerokim ujęciu ryzyko kredytowe oznacza niebezpieczeństwo, iż dłużnik nie wypełni zobowiązań i warunków umowy, narażając wierzyciela na powstanie straty finansowej.
l w wąskim ujęciu ryzyko kredytowe określa się przede wszystkim jako niebezpieczeństwo niespłacenia przez dłużnika banku - w całości lub części - zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami i należnymi prowizjami.
22/ Scharakteryzuj przyczyny zewnętrzne determinujące ryzyko kredytowe.
· tendencje na międzynarodowych rynkach finansowych (globalizacja, liberalizacja, nowe instrumenty finansowe),
· czynniki ogólnogospodarcze (koniunktura gospodarcza, inflacja, polityka fiskalna),
· sytuacja w branży kredytobiorcy,
· czynniki spoleczno-rynkowe (stopa bezrobocia, konkurencja w rejonie działania kredytobiorcy),
czynniki środowiska naturalnego
23/ Scharakteryzuj przyczyny wewnętrzne kształtujące ryzyko kredytowe.
Występujące po stronie kredytobiorcy:
· stan i warunki techniczne,
· kondycja finansowa,
· perspektywy rozwojowe...
jelonka72