Przedsiębiorstwo - jednostka prowadząca działalność gospodarczą o charakterze wytwórczym, budowlanym, handlowym lub usługowym w celach zarobkowych, wyodrębniona ze swojego otoczenia pod względem organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym, obejmującą jeden zakład produkcyjny (usługowy) bądź większą jego liczbę. Cechy: Zatrudniane w nim osoby podlegają wspólnemu kierownictwu. Odrębność ekonomiczna przedsiębiorstwa polega na dysponowaniu przez nie posiadanymi zasobami na własne ryzyko oraz na pokrywaniu swoich wydatków z własnych przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży wytwarzanych produktów lub usług. Trzy grupy społeczne: właściciele, menedżerowie, pracownicy. Przedsiębiorca – właściciel środków produkcji, który dzięki swojej przedsiębiorczości zarówno tworzy przedsiębiorstwo, jak i nim zarządza. Cele: osiągnięcie możliwie największych zysków, cel przetrwania (istnienia), stworzenie rynkowej oferty przedsiębiorstwa. Podział przedsiębiorstw: przedsiębiorstwo jednoosobowe [prowadzone i reprezentowane przez właściciela (przedsiębiorcę), odpowiadającego w sposób wyłączny i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania swojej firmy zarówno majątkiem przedsiębiorstwa, jak majątkiem osobistym, pełnej osobistej odpowiedzialności towarzyszy pełnia kompetencji decyzyjnych przedsiębiorcy], przedsiębiorstwa spółki [zrzeszenie osób lub kapitału w celu prowadzenia działalności gospodarczej, w sensie prawnym to umowa zawierana przez wspólników celem prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa zarobkowego lub osiągnięcia w innej formie wspólnego celu gospodarczego, podział: spółki osobowe (cywilna, jawna, komandytowa) i kapitałowa (z o.o., akcyjna), przedsiębiorstwo państwowe [samodzielne, samofinansujące się i samorządność], przedsiębiorstwo spółdzielnia [dobrowolne zrzeszenie o nie ograniczonej liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym działalność gospodarczą w celu zaspokojenia potrzeb swoich członków. Kryteria podziału: wymagania założycielskie, zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka kapitałowego, możliwości finansowania działalności, zakres kierowania i kontroli firmy oraz obciążenia podatkowe, problem dziedziczenia, zakres możliwości upłynniania udziałów w przedsiębiorstwie, trwałość formy prawno-organizacyjnej. Majątek trwały – w jego skład wchodzą: środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, finansowy majątek trwały oraz należności długoterminowe. Środki trwałe to nabyte lub wytworzone we własnym zakresie nieruchomości, będące odrębną własnością lokale, budowle i inwestycje w obecnych obiektach, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne, kompletne i zdatne do użytku w momencie przyjęcia do użytkowania przedmioty o dłuższym niż tok przewidywanym okresie ich użytkowania, a także inwentarz żywy. Za wartości niematerialne i prawne uznaje się stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorstwa, prawa majątkowe, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawa autorskie, prawa do projektów, wynalazków, etc, licencje oraz programy komputerowe > 1 rok, koszty organizacji, zakończonych prac rozwojowych. Majątek obrotowy. Majątek rzeczowy: zapasy materialne, zapasy produkcji nie zakończonej, zapasy wyrobów gotowych ]- noszą one łączną nazwę zapasów materialnych. Zasoby majątkowe zapewniają ochronę procesów gospodarczych przed zakłóceniami i ich stabilizację, co przejawia się ciągłością produkcji wyrobów i świadczenia usług oraz wysokim poziomem obsługi odbiorców. Rzeczowy majątek obrotowy jest składnikiem kapitałochłonnym i kosztotwórczym. Majątek finansowy: należności i roszczenia, środki pieniężne. Należności obejmują: zobowiązania handlowe od odbiorców za dostarczone towary i usługi, świadczenia z budżetu i inne – oraz roszczenia sporne. Należności to środki przedsiębiorstwa, które służą finansowaniu rozliczeń z kontrahentami. Faktycznie stanowią formę nie oprocentowanego, krótkoterminowego kredytu udzielanego odbiorcom. Środki pieniężne mogą występować w postaci: gotówki w kasie, środków na rachunku rozliczeniowym, rachunkach krajowych w walutach obcych, rachunkach lokat terminowych i innych środków pieniężnych. Środki pieniężne stanowią rezerwę niezbędną do regulowania bieżących zobowiązań finansowych, a więc przede wszystkim do uiszczania: zobowiązań handlowych wobec dostawców, zobowiązań wobec budżetu z tytułu podatków, wypłat wynagrodzeń dla załogi oraz spłaty zaciągniętych kredytów i odsetek. W środkach pieniężnych akumuluje się ponadto zyski wypracowane przez przedsiębiorstw
Funkcje nauk społecznych 1. kształtowanie świadomości społecznej a) ukazywanie relacji i związków między faktami społecznymi b) przesycanie świadomości pojęciami i terminami racjonalnymi 2. stawianie prognoz społecznych Prognozę należy rozumieć jako diagnozę dotyczącą określonych stanów rzeczy w określonym momencie czasowym w przyszłości. Tak rozumiana prognoza jest oparta na diagnozie sytuacji istniejącej, na uwzględnianiu trędów rozwojowych dotyczących tej sytuacji. W świadomy ale pośredni sposób prognozy mogą oddziaływać na celowe kierowanie procesami społecznymi. 3. formowanie dyrektyw racjonalnego oddziaływania (socjo-technika). Przyczyny ograniczenia stosowalności wyników badań nauk społecznych do praktyki. * nie umiejętność wykorzystywania wyników badań * trudności i przeszkody w oddziaływaniu na procesy żywiołowe * nie możność lub daleko idące ograniczenia oddziaływania wywołane tzw. stanami wichrowatości społecznej. Przedmiot badań socjologii naukowej a) zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi b) struktury tych zbiorowości c) zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie d) siły skupiające i rozbijające te zbiorowości e) zmiany i przekształcenia w tych zbiorowościach. Socjologia potoczna jest oparta na zdrowym rozsądku, na uogólnieniu codziennych doświadczeń w sposób często emocjonalny nie systematyczny nie zweryfikowany. Socjologia naukowa jest oparta na systematycznych badaniach, na posługiwaniu się ustalonym aparatem pojęciowym, na sprawdzaniu tez i hipotez. Zakres badań socjologii naukowej a) działy badające instytucje społeczne np. Rodzina (socjologia rodzinna), instytucje (s.państwa), instytucje gospodarcze (s.przemysłu pracy), instytucje religijne (s.kościołów) b) działy badające różne typy zbiorowości np. grupy (s.grup), zbiorowości terytorialne (s.wsi miast) c) działy badań nad procesami dezorganizacji (alkoholizm, narkomania, przestępczość) s.patologii społecznych.
Socjologia szczegółowa zadaniem jest systematyczny opis poszczególnych dziedzin życia i wyjaśnienie zachodzących w nich zjawisk.
Socjologia ogólna na podstawie materiałów prawidłowości ustalonych w badaniach szczegółowych chce tworzyć teorie obejmujące zespoły zjawisk występujące społeczeństwach, jej zadaniem jest także ustalenie pojęć kategorii.
malinowysoczek