Pierwsza część ćwiczenia polegała określeniu rodzaju barwników zawartych w liściach.
Celem drugiej części ćwiczenia było rozdzielenie mieszaniny barwników na poszczególne składniki oraz sprawdzenie polarności poszczególnych barwników przez dobór odpowiedniego eluentu.
Opis ćwiczenia:
Na płytkę chromatograficzną o odpowiednich wymiarach naniesiono wzorcowy ekstrakt pietruszki przy pomocy włoskowatej kapilary, zaś po bokach ekstrakt badanej rośliny. Następnie płytka została zanurzona w odpowiednim eluencie znajdującym się w komorze. Zaznaczono ołówkiem widoczne plamki i oblicza dla każdej z nich Rf.
Gdy eluent nie powoduje wymywania poszczególnych barwników należy użyć rozpuszczalnika bardziej polarnego (toluen aceton 1:1). Następnie naniesiono na płytkę chromatograficzną te barwniki, które zostały wymyte przez poprzedni eluent i dobrano do tej płytki rozpuszczalnik mniej polarny w celu rozdzielenia pozostałych barwników (toluen aceton 2:1).
W drugiej części ćwiczenia mieliśmy za zadanie rozdzielić barwnik na poszczególne składniki. W tym celu na początku nanosimy próbkę na płytkę chromatograficzną w celu doboru odpowiedniego eluentu, który spowoduje odpowiednie rozdzielenie składników w kolumnie chromatograficznej.
Interpretacja uzyskanych chromatografów.
a) chromatograf przedstawiający barwniki roślinne:
Obliczenie Rf wzorca (pietruszka)
Rfw = - ksantofil (barwnik najbardziej polarny)
Rfw = - chlorofil (barwnik o średniej polarności)
Rfw = - karotenoid (barwnik najmniej polarny)
Obliczenie Rf badanej rośliny (trawa) i porównanie z Rf wzorca
Rfp = - ksantofil
Rfp = - chlorofil
Na podstawie Rf wzorca możemy określić, jakie barwniki wchodzą w skład badanej rośliny. Trawa zawierała chlorofil i ksantofile, nie zawierała praktycznie karotenu.
Kolejna częścią doświadczenia było uszeregowanie polarności różnych barwników:
Na płytkę naniesiono trzy barwniki: po prawej czerwień metylowa, po środku czerwień krezolowa, a po lewej żółcień metylowa. W śród tych barwników najbardziej polarna jest czerwień krezolowa (wykazuje największe powinowactwo do sorbentu) a najmniej polarna jest żółcień metylowa (wykazuje najmniejsze powinowactwo do sorbentu). Czerwień metylowa wykazuje nieznacznie większą polarność niż żółcień metylowa.
Sprawdzono również polarność dwóch innych barwników: błękitu tymolowego i purpury M-krezolowej. Barwniki te są jednak tak polarne, że pomimo zastosowania polarnego eluentu (aceton) barwniki te nie uległy rozdzieleniu (zbyt duże powinowactwo do sorbentu)
Oddzielanie eozyny od zanieczyszczeń metodą chromatografii kolumnowej:
Aby znaleźć odpowiedni eluent wykonano próbę na płytce chromatograficznej,
zastosowano aceton - toluen 1:1
Następnie przygotowano kolumnę wypełnioną zawiesiną żelu krzemionkowego w toluenie, oraz warstewkę piasku. Wlano kilka cm3 toluenu, a następnie zanieczyszczony roztwór eozyny. Gdy substancja została zaabsorbowana w górnej części kolumny zaczęto dodawać właściwy eluent (aceton toluen 1:1). Gdy mniej polarne zanieczyszczenia opuściły kolumnę zaczęto dodawać bardziej polarny eluent (aceton). Zebrano druga frakcję będącą czystą eozyną.
Odpowiedzi na zadane w instrukcji pytania:
a) jeśli zamiast plamki otrzymujemy smugę to oznacza, że związek zbyt silnie sie wiąże z absorbentem, oraz eluent jest za mało polarny.
b) Gdy punkt Rf=1 to eluent jest zbyt polarny, oraz związek wykazuje zbyt małe oddziaływanie z adsorbentem
MAXXDATA