Stosunek prawny:
1)podmiot:
przedsiębiorca i a)przedsiębiorstwo b) konsument
2)Przedmiot - dobro lub usługa treść ogół obowiązków każdej ze stron
Obowiązkiem sprzedającego jest wydać rzecz i przenieść własność
Obowiązkiem kupującego jest odebrać rzecz i zapłacić cenę
Prawo handlowe jest częścią prawa cywilnego
Prawo handlowe nie jest odrębną gałęzią jest jedynie dyscypliną prawniczą wyodrębnioną wg prawa cywilnego
Kryteria wyodrębnienia prawa:
-Kryterium podmiotowe co najmniej jedna ze stron stosunku prawnego jest przedsiębiorcą
-Kryterium przedmiotowe ów przedsiębiorca dokonuje czynności w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa
Przedsiębiorca zaciąga kredyt na inwestycje ten stosunek jest zaliczany do obrotu handlowego wiec zwana będzie prawo handlowe
Jeżeli przedsiębiorstwo zakupi teren pod budowę umowa sprzedaży nie będzie umową w ramach przedsiębiorstwa bo jest to umowa socjalna
Trzy znaczenia przedsiębiorstwa:
1)podmiotowe- osoba prowadząca działalność gospodarczą
2)przedmiotowe- zespół składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej
3)funkcjonalna działalność gospodarcza
przedsiębiorstwo prowadzi przedsiębiorstwo za pomocą przedsiębiorstwa
Kryterium podmiotowe możemy wyodrębnić obrót albo dwustronnie handlowy(profesjonalny) albo jednostronnie handlowy
Źródła prawa handlowego:
1)prawo stanowione
-konstytucja
-kodeks cywilny –zasady ogólne +umowy
-kodeks spółek handlowych
-prawo działalności gospodarczej
-ustawa o krajowym rejestrze sądowym
-inne ustawy
2)prawo umowne –towarzyszą wzorce umów, regulaminy pewne klauzule standardowe przeznaczone do wykorzystania w nieograniczonej liczbie przypadków
wzorce umów
zwykłe –wiążą drugą stronę umów jeżeli zostały dostarczone najpóźniej w dniu podpisania umowy
wystarczy możliwość łatwego zapoznania się
wzorce umów różnią się od przepisów bo nie mają charakteru bezwzględnie obowiązującego bo nie wymagają zgody drugiej strony
Zwyczaj – utrwalona praktyka obrot, która ma charakter powszechny(stosowany przez ogół, większość społ.), równomierny(nie ma aktów praktyki przeciwnej) i trwały(stosowany przez jakiś okres czasu)
Nie jest sam w sobie prawotwórczy i wiąże gdy konkretny przepis prawa do niego odsyła.
Funkcje zwyczaju:
-normująca(regulująca) – czynność prawna wywołuje skutki nie tylko w niej wyrażone ale także wynikające z ustawy, zasad współ. społ., z ustalonych zwyczajów (np. zwyczaj dawania napiwków)
-wyjaśniająca (interpretująca) – dotyczy ona wyjaśnień oświadczeń woli – należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności w jakich zostało złożone
Podstawowe cechy P.H.:
1)Zasada szybkości obrotu ( tak jak wzorce umów)
2)Zasada bezpieczeństwa obrotu –przejawia się w obowiązku rejestracji przedsiębiorców (od 2001 r. wszyscy przedsięb.(wyjątek osoby fizyczne) zobowiązani są uzyskać wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym)
3)Zasada wolności gosp. – wywodzi się ona z konstytucji, która w art. 20 mówi, że ustrojem gosp. Polski jest społeczna gosp. rynkowa (oparta m.in. na wolności gospodarczej)
art.22 wolność gosp. może ograniczyć jedynie w drodze ustawy (tylko ze względy na ważny interes publiczny)
Domniemanie – wszelkie wątpliwości są na korzyść wolności gosp., co z kolei przejawia się w paremi: „Co nie jest prawem zabronione jest dozwolone”
Wolność gospodarcza:
-wolność wyboru formy organiz.-prawnej dla prowadzenia dział. gosp. (przedsięb/spółka)
-wolność podejmowania dział. gosp., swobody czy ją podjąć czy nie (wyjątek: koncesje)
-wolność prowadzenia dział gosp., sami wybieramy czy zatrudnimy jakieś osoby czy nie
Konkurencja (3 pojęcia):
1)Jest traktowana jako mechanizm gosp., ekonomiczny oparty na obiektywnych prawach popytu i podaży (ochroną zajmują się przepisy antymonopolowe)
2)W kategoriach jakości, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(reklama porównująca z innym prod.)
3)W kategoriach zakazu co dotyczy łączenia określonych stanowisk przez 1 osobę
Krajowy Rejestr Sądowy odznacza się jawnością a jawność ta może być:
-formalna, oznacza iż wszyscy mają dostęp do danych zawartych w KRS-się, każdy ma prawo żądać poświadczonych odpisów, wyciągów i zaświadczeń zawartych w KRS-się, jawność formalna ma charakter rozszerzony, ponieważ mamy do czynienia z obowiązkiem publicznego ogłaszania tych danych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym
Jawność ta ma charakter oznacza bowiem zupełność, prawdziwość danych zawartych w rejestrze. Dane zawarte w rejestrze są prawdziwe-domniemane
Zupełność:
-domniemanie znajomości danych ujawnionych, oraz domniemanie nieznajomości danych nie ujawnionych
Przedsiębiorca – jest to osoba fizyczna, prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo i we własnym imieniu podejmuje dział. gosp. Za przedsiębiorcę uznaje się również wspólnika spółki cywilnej w zakresie prowadzonej dział. gosp.
Osobowe spółki handlowe, które są zaliczane do ułomnych osób prawnych (jedn. organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej: sp. j, sp.k, sp. k-a, sp. p
Spółka cywilna nie jest przedsiębiorstwem. Jest to umowa cywilno-prawna, nie jest podmiotem
-spółka jako współdziałanie osób
-rodzaj podmiotu
Spółka Cywilna (regulowana w kodeksie cywilnym) - przez umowę wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładów.
-forma sp. cywilnej – forma ustawy jest dowolna (forma ustna, pisemna lub akt notarialny). Forma pisemna jest wskazana dla celów dowodowych.
-wspólnicy – wszystkie podmioty, które posiadają zdolność do czynności prawnych
-cel – gospodarczy ( zarobkowy lub nie zarobkowy )
-sposób działania (określenie w ustawie „w szczególności” to „między innymi”,”=”) – wspólnicy dążą do osiągnięcia wspólnego (ustalonego) celu, np.: poprzez wniesienie wkładów (pieniężne, rzeczowe (aport), świadczenie usług). Zaniechanie może być jednym ze sposobów działania.
-czas (na jaki spółka jest zawarta) – oznaczony (na pewien okres zawarty w umowie) lub nieoznaczony (nie ma określonego czasu trwania spółki)
-skład osobowy spółki – mamy do czynienia z niezmiennością składu osobowego
*przystąpienie nowego wspólnika – należy sporządzić nową ustawę (zmienić istniejącą)
*wystąpienie wspólnika ze spółki:
a)jeżeli umowa jest zawarta na czas nieokreślony to ją wypowiedzieć na 3 mies. Przed końcem roku obrotowego a z ważnych powodów nawet bez wypowiedzenia.
b)jeżeli umowa zawarta jest na czas określony można ją wymówić tylko z ważnych powodów
-prowadzenie spraw:
*sfera wewnętrzna czyli prowadzenie spraw (pojawia się tu zagadnienie podziału w zyskach i stratach). Są to stosunki pomiędzy wspólnikami (wszystko co dzieje się między nimi).
*sfera zewnętrzna – (reprezentacyjna) – mamy do czynienia z odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania. Stosunki wspólników z osobami trzecimi (np. kredyt w banku)
Każdy wspólnik ma prawo(inni nie mogą mu tego zabronić) i obowiązek(sam nie może zrezygnować) prowadzenia spraw bez wynagrodzenia ale ze zwrotem poniesionych kosztów.
Sprawy prowadzić może wspólnik:
-samodzielnie - w przypadku zwykłych czynności (czynności zwykłych zarządów) za wyjątkiem czynności nagłych, których niewykonanie grozi niepowetowaną stratą.
-za uprzednią uchwałą - czynności przekraczające zwykły zarząd i wyjątkowo zwykłego zarządu wtedy gdy jeden ze wspólników zgłosi sprzeciw
Udział w zyskach – po połowie, jeżeli umowa nie mówi inaczej
Udział w stratach – według tych samych zasad co udział w zyskach
Reprezentacja – ma takie same granice jak prowadzenie spraw. Wspólnicy mogą powołać pełnomocnika, który będzie reprezentował spółkę..
Odpowiedzialność za zobowiązania – wspólnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem osobistym teraźniejszym i przyszłym w sposób solidarny (wierzyciel może według swojego uznania dochodzić roszczeń od jednego, kilku lub wszystkich. Ten wspólnik, który spełni to świadczenie ma ewentualnie prawo regresu w stosunku do pozostałych wspólników.
Charakter majątku – współwłasność łączna bez udziałowa do niepodzielnej ręki. Jest instytucją wyjątkową w prawie polskim i jest nierozerwalnie związana ze stosunkiem prawnym w ramach którego istniej. Pojawia się przy stosunku S.C. i w małżeństwie. Nie można rozporządzać tymi udziałami.. można dopiero w chwili rozwiązania umowy współwłasności w częściach ułamkowych.
Ustąpienie wspólnika- wypowiedzenie przez wierzyciela osobistego wtedy kiedy egzekucja z ruchomości wspólnika okazała się bezskuteczna 2 śmierć wspólnika
Rozwiązanie spółki z mocy prawa wtedy kiedy nastąpi zdarzenie, które zgodnie z umową powoduje jej rozwiązanie ( wpływ czasu, jeżeli osiągnięto cel.)
-Jednomyślna uchwała wspólników
-Na mocy orzeczenia sądowego.
Każdy ze wspólników ma prawo żądać rozwiązania spółki przez sąd z ważnych powodów
-osobowe
-kapitałowe
Różnice:
1)Osobowość prawna - (os. nie posiadają-ułomne os. prawne, kapit. posiadają)
2)Prowadzenie spraw i Reprezentacja – zajmują się (w os. osobiście wspólnicy, w kapit. powołane organy – najczęściej zarząd)
3)Odpowiedzialność – (w os. istnieje osobista odpowiedzialność za zobowiązania całym majątkiem teraź. i przysz., w kapit. wspólnicy nie odpowiadają – odpowiada sama spółka a wspólnicy pryncypują jedynie do wielkości wniesionego wkładu)
4)Substytuty spółki ( w os. konieczny i wymagany jest substytut osobowy, w kapit. osobowy jest konieczny ale nie wystarczający - wymagany również substytut kapitałowy -50 , 500tys zł)
5)Ilość wspólników – (w os. musi być przynajmniej dwóch, w kapit. wystarczy jeden)
6)Postępowanie likwidacyjne – (w os. fakultatywne – dobrowolne, w kapit. obligatoryjne – obowiązkowe)
Zasady spółek osobowych:
1)Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym prawa do nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana
2)W spółkach osobowych możliwe jest przeniesienie członkostwa:
-umowa musi taka możliwość przewidywać
-wszyscy wspólnicy musza wyrazić na to pisemną zgodę
-powstaje tzw. kumulatywne przystąpienie do długu (za zobowiązania odpowiada zarówno ustępujący jak i przystępujący w sposób solidarny, przystępujący odpowiada również za zobowiązania powstałe przed jego wejściem do spółki)
Spółka jawna – jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsięb. pod własną firmą a nie jest inną spółką handlową
Firma – nazwa, pod którą spółka handl. prowadzi przedsięb. i powinna ona mieć określone brzmienie i powinna zawierać:
-nazwisko co najmniej jednego wspólnika
-dodatek „spółka jawna” lub skrót ”sp.j.”
Prokura – szczególny rodzaj pełnomocnictwa (pełnomocnictwo handlowe); upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych za wyjątkiem czynności dotycz. Nieruchomości oraz przedsięb. jako całości (pełnomocnik jest zwany prokurem, który jest powołany wraz z ustanowieniem prokury)
Umowa – powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności i zawierać:
-firmę i siedzibę spółki
-określenie wnoszonych wkładów przez każdego wspólnika
-określenie przedmiotu działalności spółki
-czas trwania ( jeśli jest oznaczony)
Powstanie spółki jawnej:
-w sposób pierwotny
-w sposób następczy (ze spóki cywilnej, która przez dwa lata pod rząd osiągała obroty >= 40 tys.E)
Prowadzenie spraw – patrz spółka cywilna
Sfera zewnętrzna prowadzenia spraw:
-każdy wspólnik może reprezentować spółkę
-osoba trzecia nie może reprezentować spółki z wyłączeniem wspólnika
Odpowiedzialność za zobowiązania - tak jak w sp. cywilnej (całym majątkiem...) ale w sferze egzekucji istnieje tzw. odpowiedzialność substydialna, pomocnicza (wierzyciel egzekwuje z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna)
Sfera wewnętrzna:
-tak jak w spółce cywilnej +
-ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników
-odwołać prokure może każdy wspólnik z osobna
Wypowiedzenie – jeżeli umowa zawarta jest na czas nieokreślony to można ją wypowiedzieć na 6 miesięcy przed końcem roku obrachunkowego
Ustąpienie wspólnika:
-tak jak w sp. cywilnej +
-wyłączenie wspólnika – wspólnik przestaje nim być wbrew własnej woli:
*wspólnicy mogą żądać rozwiązania spółki z ważnych powodów
*w przypadku uznania, iż ważne powody zachodzą po stronie jednego wspólnika można orzec za zgodą pozostałych o jego wyłączeniu
*wspólnicy nie mogą żądać bezpośredniego wyłączenia wspólnika
Przyczyny rozwiązania spółki:
-przewidziane w umowie (np. upływ czasu)
-jednomyślna uchwała wspólników
-ogłoszenie upadłości
-śmierć wspólnika
-wypowiedzenie wspólnika lub wierzyciela
-prawomocne orzeczenie sadu
W dwuosobowej spółce istnieje przyczyna wyłączenia 1 wspólnika, sąd może przyznać drugiemu prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem spłaty przez pierwszego
Postępowanie likwidacyjne:
-likwidatorami są wszyscy wspólnicy
-następuje upłynnienie majątku
-ściągnięcie należności i spłata zobowiązań
-podział majątku pomiędzy wspólników
! Otwarcie likwidacji wymaga wpisu do rejestru sądowego a spółka ulega rozwiązaniu w momencie skreślenia jej z tego rejestru.
Postępowanie upadłościowe – następuje wtedy, gdy pasywa przewyższają aktywa przedsięb. Jest prowadzone przez syndyka i odbywa się pod nadzorem sadu. (jest ogłaszana w trakcie postępowania likwidacyjnego)
Charakter majątku – tak jak w sp. cywilnej
Spółka partnerska – spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, które posiadają uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu (np.: adwokat, lekarz, księgowy)
Firma sp.p. powinna zawierać:
-nazwisko co najmniej jednego z partnerów
-dodatek „i partner” lub „i partnerzy” lub „spółka partnerka” lub „sp.p.”
-określenie wolnego zawodu
Umowa sp.p powinna zawierać:
-określenie wolnego zawodu wykonywanego w ramach spółki
-nazwiska i imiona tych partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność
-nazwiska i imiona tych podmiotów, którzy reprezentują spółkę
-czas trwania ( jeśli jest określony)
-określenie wniesionych wkładów i ich wartość
-powinna być zawarta w formie aktu notarialnego
Sfera zewnętrzna:
-partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonywania wolnego zawodu przez pozostałych partnerów, jak również osób znajdujących się pod ich kierownictwem ( odpowiedzialność ogranicza się do tych szkód, które powstały w wyniku własnych błędów
-ponadto odpowiada on za zwykłe zobowiązania spółki (ogólne, np.: zarządu, utrzymanie siedziby)
Prowadzenie spraw/reprezentacja (Występują 2 modele):
1)model spółki jawnej (tak jak w jawnej)
2)model spółki z o.o. (prowadzić będzie zarząd)
Rozwiązanie spółki:
-jawna +
-utrata uprawnień przez wszystkich partnerów
-jeżeli w spółce został jeden partner, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem jednego roku od zaistnienia tego zdarzenia
-utrata uprawnień przez partnera powoduje iż powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z upływem roku obrotowego, w którym utracił to prawo. Jeśli tego nie uczyni, przyjmuje się z mocy praw, że przestał on być partnerem z upływem tego terminu.
Spółka komandytowa – spółka osobowa, mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).
Status komplementariusza polega na tych samych zasadach co w spółce jawnej
STATUS KOMANDYTARIUSZA:
Firma powinna zawierać:
-przynajmniej jedno nazwisko komplementariusza
-dodatek „spółka komandytowa” lub „sp.k.”
-nazwiska komandytariuszy nie mogą być zamieszczone w firmie (jeżeli się tak stanie komandytariusz odpowiada bez ograniczeń)
Umowa powinna zawierać:
-jawna+
-oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli ( tzw. suma komandytowa)
-komandytariusz odpowiada całym swoim majątkiem w sposób ograniczony – tylko do sumy komandytowej
-zwolniony jest z odpowiedzialności w granicach wniesionego wkładu
Reprezentacja:
-komandytariusz może reprezentować spółkę jako pełnomocnik
-w przypadku reprezentacji bez pełnomocnictwa lub jego przekroczenia odpowiada bez ograniczenia
-komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki
-w sprawach przekraczających zwykły zarząd potrzebna jest jego zgoda
Prawo kontroli (komandytariusz może żądać:)
-odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy
-przeglądania ksiąg i dokumentów w celu sprawdzenia ich rzetelności
kontrole może prowadzić raz na rok ( częściej tylko za zgodą sądu rejestrowego z ważnych powodów)
Jej celem jest dokapitalizowanie dobrze prosperującego przedsiębiorstwa
-spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz ) a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem,
Stosuje się przepisy spółki jawnej albo przepisy dotyczące spółki akcyjnej
Kapitał zakładowy -min. 50 000 który wnoszą akcjonariusze
Firma zawiera - nazwisko co najmniej jednego komplementariusza z dodatkiem S.K.A
Nazwiska akcjonariuszy nie mogą być zawarte w firmie inaczej będą odpowiadać jak komplementariusz
1. wszyscy założyciele spółki sporządzają statut i podpisują go
Statut wymaga zgody założycieli pozostali wspólnicy przystępują akceptując go
Umowę muszą zaakceptować wszyscy wspólnicy inaczej spółka nie powstanie
Statut w formie aktu notarialnego zawiera:
-Firme i siedzibę
-Przedmiot działalności
-Czas trwania ( jeżeli jest oznaczony)
-Oznaczenie wkładów wnoszonych przez komplementariuszy oraz ich wartość
-Wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania
-Wartość nominalną akcji oraz ich liczbę
Suma akcji = kapitał zakładowy
Kapitał zakładowy nie jest odzwierciedleniem wkładów komplementariuszy
Kapitał zakładowy= suma akcji+ wkłady komplementariuszy
-komplementariusze odpowiadają całym majątkiem
-akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
-akcjonariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik (gdy przekroczy uprawnienia lub bez pełnomocnictwa to odpowiada całym majątkiem)
-prawo i obowiązek prowadzenia spraw mają komplementariusze (pełnią oni rolę zarządu – chodź takowy nie istnieje)
-można ustanowić rade nadzorczą (organ kontrolny), jeżeli liczba akcjonariuszy >25 – ustanowienie jej jest obligatoryjne
-członków rady nadzorczej powołuje/odwołuje walne zgromadzenie
-komplementariusz nie może być członkiem rady nadzorczej
Rada Nadzorcza – sprawuje nadzór nad całą działalności spółki we wszystkich sferach jej działalności
Walne Zgromadzenie – prawo do uczestnictwa w nim mają wszyscy ale prawo głosu ( akcjonariusz posiada minimum jeden głos, komplementariusz jeśli jest jednocześnie akcjonariuszem posiada tylko jeden głos)
-toczy się postępowanie likwidacyjne w którym likwidatorami są komplementariusze
-komplementariusz – tak jak w jawnej
-akcjonariusz – gdy sprzeda akcje
Spółka z o.o....
lol511