Instruktarz prawidłowej higieny jamy ustnej.doc

Instruktaż higieny jamy ustnej

(konspekt)

:

                                                                                Akademia Medyczna w Gdańsku

Dobór właściwej szczoteczki do zębów

1      szczoteczki tradycyjne:

·         minimalna liczba rzędów włosia – 3

·         zaokrąglone, niedrażniące zakończenie włosia

·         odpowiednia twardość szczoteczki

·         specjalne przeznaczenie różnych rodzajów włosia znajdujących

     się na jednej szczoteczce

2      szczoteczki specjalne:

·        do czyszczenia aparatów ortodontycznych

·        do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych

·        dla pacjentów z wrażliwymi zębami i dziąsłami

·        do czyszczenia protez

·        do czyszczenia języka

·        dla dzieci – 4-24 miesiące, 2-4 lata, 5-7 lat, 8 lat i więcej

3      szczoteczka elektryczna

·         dobór odpowiedniej siły czyszczącej (ilość ruchów pulsacyjnych i oscylujących)

·        dobór odpowiednich końcówek z włosiem:

Þ   tradycyjne

Þ   ortho (do aparatów ortodontycznych)

Þ   interspace (do przestrzeni międzyzębowych)

·        prawidłowy sposób szczotkowania

Dobór odpowiednich past do zębów

·        bez fluoru, z zawartością jonów Ca2+ - dla dzieci

·        z ograniczoną ilością fluoru – dla dzieci do lat 6

·        z fluorem (NaF, KF) – w zapobieganiu próchnicy (Colgate)

·        z aminofluorkami – w zapobieganiu próchnicy

          (ELMEX,    EVADENT)

·        z hydroksyapatytami 17% - do demineralizacji i zniesienia

           nadwrażliwości (Oral B)

·        z wyciągami z ziół – dla pacjentów ze schorzeniami przyzębia

·        z substancjami bakteriobójczymi – z chlorheksydyną,

           triklosanem

·        dla pacjentów z nadwrażliwością zębów (Green-Or, Elmex gel)

Właściwa dieta

1      Czynniki wpływające na potencjał pruchnicotwórczy pokarmów:

·        rodzaj pokarmu – najbardziej pruchnicotwórcze Fglukoza i  fruktoza

                                      mniej pruchnicotwórcze F skrobia i błonnik

·        stężenie węglowodanów

·        częstotliwość spożywania węglowodanów

·        czas przebywania węglowodanów jamie ustnej

·        kolejność spożywania pokarmów

·        skład chemiczny pokarmów:

Þ   zawartość tłuszczu

Þ   zawartość naturalnych buforów

Þ   zdolność pokarmów do wydzielania śliny

Þ   zawartość konserwantów

Þ   zawartość kwasów

·        właściwości fizyczne pokarmów:

Þ   kleistość

Þ   rozpuszczalność

2      Prawidłowa dieta powinna obejmować:

·        spożywanie słodyczy w ograniczonych ilościach, ilościach po

         ich zjedzeniu natychmiastowe umycie zębów

·        nie podjadanie po umyciu zębów

·        spożywanie pokarmów bogatych w wapń (jajka, mleko,

          jogurty) oraz w witaminy (owoce, warzywa)

·        unikanie picia kwaśnych napoi (przede wszystkim soków

          cytrusowych, coli) w przypadku spożywania pić

         przez słomkę

·        ograniczenie spożywania słodyczy z zawartością karmelu

         (przykleja się on do zębów i trudno je oczyścić)

Płukanki

1.          Płukanki profilaktyczne – w swym składzie zawierają związki fluoru, substancje smakowe, substancje antybakteryjne; należy stosować je systematycznie

2.                Płukanki lecznicze -  w swym składzie zawierają substancje lecznicze poprawiające kondycję jamy ustnej:

·               chlorheksydyna – jej wadą jest ograniczony czas stosowania (ok. 10 dni) ponieważ powoduje żółtobrązowe przebarwienia szkliwa i wypełnień oraz posiada gorzki smak; pomimo tego jest bardzo skuteczna w zakażeniach jamy ustnej (ELUDRIL)

·                     aminofluorek cynawy -  dla pacjentów z problemami dziąseł (MERIDOL)

·                     ziołowe (ELMEX SENSITIVE PLUS)

·                     chlorek cetylopirydyny 0,05% - związek podobny do chlorheksydyny, pozbawiony jej działań ubocznych.

Metody szczotkowania zębów

1.          metoda roll - wskazana jest dla młodzieży i dorosłych ze zdrowym przyzębiem. Jest najmniej szkodliwa ze wszystkich sposobów szczotkowania. Część pracującą szczoteczki należy ułożyć pod kątem 45° do płaszczyzny zębów, na powierzchni przedsionkowej i później językowej, częściowo na dziąśle, częściowo na okolicy przyszyjkowej, możliwie jak najdalej od płaszczyzny zgryzu.
Następnie wykonujemy ruch obrotowo-wymiatający w kierunku od brzegów siecznych. Czynność tę powtarzamy kilka razy na tym samym odcinku, po czym przesuwamy szczoteczkę tak, aby oczyścić cały łuk szczęki a potem żuchwy.

2.                            metoda pozioma - czyścimy powierzchnie żujące zębów bocznych. Część pracującą szczoteczki kładziemy wzdłuż długiej osi zębów na powierzchniach żujących zębów bocznych i szczotkujemy tam i z powrotem. Możemy delikatnie wykonywać ruchy obrotowe.  

3.    metoda pionowa – szczotkujemy powierzchnie językowe zębów przednich. Część pracującą szczoteczki przykładamy pionowo do powierzchni językowych zębów przednich, czyli wzdłuż długich osi zębów i delikatnie wymiatamy resztki pokarmowe.

4.                             Szczotkowanie języka - ostatnio uważa się także, że grzbiet języka jest jednym z głównych siedlisk drobnoustrojów w jamie ustnej i źródłem ich rozsiewania, szczególnie gdy pokryty jest nalotem.

5.          metody wibracyjne

6.          okrężna Fonesa

7.          fizjologiczna Smitha

8.          szorowania

...