TECHNIKA SEKCYJNA.pdf

(177 KB) Pobierz
Technika sekcyjna
TECHNIKA SEKCYJNA
e-wydanie – Vogue, Aseptic
1. Podstawy prawne
Wykonywane zawodu lekarza polega na:
1) rozpoznaniu, leczeniu, zapobieganiu chorobom
2) wydawaniu orzeczeń na podstawie OGLĘDZIN
OGLĘDZINY - Wrogą dotyczyć żywego pacjent lub zwłok, mogą być:
1) zewnętrzne
2) wewnętrzne
SEKCJA ZWŁOK - oględziny wewnętrzne, podczas których badane są narządu, z co najmniej 3 jam ciała:
1) GŁOWY
2) KLATKI PIERSIOWEJ
3) JAMY BRZIJSZNEJ
Rodzaje sekcji zwłok:
1) s. z. ANATOMOPATOLOGICZNA - nie powinna stwierdzać przyczyny zgonu, gdyż to musi określić lekarz leczący pacjenta, służy
jedynie WERYFIKACJI rozpoznania klinicznego przeprowadzanej na życzenie klinicysty lub celom szkoleniowymi, zlecana przez
towarzystwa ubezpieczeniowe
2) S. z. SĄDOWO-LEKARSKA - służy poszukiwaniu przyczyny zgonu, gdy ta jest nieznana, pozwala na ustalenie tożsamości zwłok i
stwierdzenie czy śmierć nastąpiła z przyczyn naturalnych
1.1 Wybrane przepisy prawne
Poddaje się sekcji zwłoki osób, które:
1. zmarły w szpitalach/klinikach/karetkach - po 12h, nie jest potrzebna zgoda rodziny, jest potrzebna zgoda zmarłego
(dotyczy tylko sekcji anatomopatologicznej), sprzeciw zmarłego nie jest brany pod uwagę, jeśli:
a) śmierć nastąpiła z przyczyn nieznanych
b) zgon nastąpił przed 12h od przyjęcia do szpitala
2. jeśli wymaga tego pobranie tkanek/narządów, to można sekcję przeprowadzić wcześniej - pobiera się je na podstawie
ŚMIERCI OSOBNICZEJ, decyduje o niej zespół neuroanestezjologiczny: lekarz sądowy, neurolog i anestezjolog BEZ
transplantologa
3. we wszystkich przypadkach śmierci gwałtownej
4. jeśli wymagają tego względy publiczne/naukowe
5. sekcję sądowo-lekarską przeprowadza się, gdy:
1) gdy zachodzi podejrzenie, że zmarły one z przyczyn nienaturalnych
2) gdy nie ustalono tożsamości zmarłej osoby
3) zmarła nagle w nieznanych okolicznościach
4) jeśli lekarz nie zarządzi sekcji, a domaga się jej rodzina - decyzję podejmuje prokurator
6. w niektórych przypadkach (podejrzenie obecności zator powietrznego, śmierci po przetoczeniu-krwi, zatrucia zw.
Chemicznymi, ch. Heinego-Medina) konieczne jest wcześniejsze (<12h) wykonanie sekcji zwłok
7. jeśli nie ma podejrzeń, że przyczyną zgonu było przestępstwo, można ograniczyć się tylko do oględzin zewnętrznych
8. jeśli w trakcie sekcji, obducent stwierdzi, że przyczyna zgonu mogło być przestępstwo, to należy przerwać
przeprowadzanie sekcji i zawiadomić prokuraturę
1
2 Znamiona śmierci
1. całkowita arefleksja
2. szerokie źrenice bez reakcji na światło
3. bezruch gałek ocznych
4. całkowita utrata świadomości, brak reakcji na bodźce zewnętrzne
5. stały bezdech
6. brak zmian w zapisie EKG przy uciskaniu gałek ocznych/zatoki szyjnej
7. brak reakcji gałek ocznych na kaloryczną próbę błędnikową
8. brak czynność elektrycznej mózgu (izoelektryczna linia EEG, niezmienna mimo stosowaniu bodźców dźwiękowych,
świetlnych i termicznych), pomiar 2x na dobę po 30 min
9. plamy opadowe
3 Metody przeprowadzania sekcji
1. IN SITU – narządów nie wycina się, tylko bada się je na miejscu ich anatomicznego położenia
2. IN TABULA - badanie narządów wykonuje się po ich wycięciu i wyjęciu ze zwłok
3. sposób pośredni - bada się narządy poza zwłokami, ale w pewnych zespołach (blokach) - np. mózg + móżdżek,
narządy szyi + kl. piersiowej itd.
Zwłoki leżą zwrócone głową w kierunku okna, obducent po stronie prawej zwłok, asystent - po lewej.
3.1 Sporządzanie protokołu sekcyjnego
1. część formalna - personalia, miejsce i czas wykonania sekcji, personalia osób uczestniczących w sekcji, informacje
kliniczne lub dane ze śledztwa określające okoliczność, wśród których nastąpił zgon
2. WYWÓD OGLĘDZIN:
1) oględziny zewnętrzne
2) oględziny wewnętrzne
Przy opisie narządu posługujemy się schematem /9/:
a) położenie w stosunku do stałych pkt. anatomicznych i płaszczyzn ciała
b) kształt, wielkość (w cm), masa (w gramach)
c) powierzchnia zewnętrzna
d) konsystencji
e) powierzchnia rozkroju
f) zabarwienie
g) ukrwienie
h) woń wyczuwalna po rozkrojeniu
i) pojemność, zawartość i powierzchnia wewnętrzna - narządów mających światło
Rozpoznanie anatomopatologiczne pisze się po łacinie, na końcu dodaje się EPIKRYZĘ po polsku (podsumowanie
całokształtu badania). Stwierdzone zmiany morfologiczne formułuje się, jako poszczególne rozpoznania patomorfologiczne,
szereguje się je od zmian głównych do drugorzędnych, wybiera się najistotniejsze i ustala przyczynę zgonu.
2
Schemat:
a) bezpośrednia przyczyna śmierci
b) choroba zasadnicza
c) zmiany drugorzędowe - powstałe w wyniku tej choroby
d) inne zmiany patologiczne
4 Tanatologia
TANATOLOGIA - nauka badająca przyczyny śmierci.
ŚMIERĆ /4/:
1. przerwanie życia wszystkich narządów i tkanek.
2. trwale nieodwracanie zatrzymanie czynności życiowych organizmu,
3. o śmierci decyduje ustanie czynności 3 najważniejszych układów: krążenia, oddechowego i CUN
4. ustanie któregoś z tych układów powoduje szybkie zatrzymanie pozostałych
SMIERĆ NATURALNA – wskutek fizjologicznego starzenia się ustroju lub choroby. Podział:
1. POWOLNA – spowodowana długotrwałą chorobą
2. NAGŁA – występuje niespodziewanie
ŚMIERĆ GWAŁTOWNA - zajmuje się nią medycyna sądowa, zachodzi na skutek działania jakiegoś urazu. Podział:
1. NAGLA - np. postrzał, powieszenie, zatrucie
2. POW0LNA – w wyniku działania urazu - np. krwiak podtwardówkowy
Etapy umierania:
1. AGONIA
a) ŻYCIE ZREDUKOWANE - osłabienie fizjologicznych czynności organizmu
b) ŻYCIE MINIMALNE - dysregulacja ważnych czynności i dalsze zmniejszanie się przejawów życia
c) ŚMIERĆ POZORNA - stwarza pozory śmierci., praca ukł. krążenia, oddechowego i CUN utrzymuje się na MINI-
MALNYM poziomie, jest stanem odwracalnym
2. ŚMIERĆ KLINICZNA - ustanie podstawowych układów
3. SMIERĆ OSOBNICZA - śmierć mózgu, od tego momentu uważamy przerywa się zabiegi reanimacyjne, można pobrać
tkanki/narządy
4. ŚMIERĆ BIOLOGICZNA DEFINITYWNA - całkowite obumarcie wszystkich narządów
4.1 Znamiona śmierci
Znamiona śmierci pojawiają się zaraz po śmierci, w pełni rozwijają się w ciągu 12h.
1. PLAMY OPADOWE (LIVORES MORTIS)
Definicja: sinowiśniowe zabarwienie powłok ciała powstające na skutek ustania czynności serca i opadania krwi do sieci
naczyń włosowatych najniżej położonych części ciała. Cechy:
nie występują w miejscu ucisku
gdy zwłoki leżą na plecach:
3
po 30min - ciemnoczerwone plamy na karku i makowinach
po 4-6h – w pełni wykształcona
po 6-8h - nadal ulegają przemieszczeniu
po 10-12h - utrwalają się i nie przemieszczają - hemoliza krwi i wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych
W ten sposób można określić godzinę zgonu
OCIEKLINY - odpowiednik plam opadowych w narządach wewnętrznych.
2. STĘŻENIE POŚMIERTNE (RIGOR MORTIS) w momencie śmierci mięśnie ulegają zwiotczeniu, potem skróceniu i
usztywnieniu, spada poziom ATP, wytwarza się aktynomiozyna.
Szybciej pojawia się: wysoka temp., śmierć poprzedzona wysiłkiem, śmierć w drgawkach.
po 30-60min - m. sercowy, bł. mięśniowa przewodu pokarmowego, przepona, mm. Przywłosowe
po 1-3h - mm. mimiczne, drobne mm. palców
po 6-8h - pozostałe
ustępuje po 48-72h - w kolejności, w jakiej się pojawia - na skutek autolizy i gnicia białek
3. OZIĘBIENIE POŚMIERTNE (FRIGOR MORTIS) 0,5 o C/h
ciało wyrównuje swą temp. z otoczeniem poprzez: promieniowanie, przewodzenie, parowanie
szybkość zależy od: temp. otoczenia, wilgotności, grubości tk. tłuszczowej
temp. ciała wyrównuje się z temp, otoczenia po 16-20h (średni spadek: 0.5/godzinę)
w pewnych warunkach (gł. choroby zakaźne z bakteriemia lub posocznicą) może nastąpić wzrost temp.
4. BLADOŚĆ POŚMIERTNA (PALOR MORTIS)
• najmniej charakterystyczna, bo może wystąpić za życia
• występuje na skutek zatrzymania krążenia i opadania krwi - najszybciej rozwija się w miejscach położonych
najwyżej
• Skóra ma odcień szary, żółtawy
5. WYSYCHANIE POŚMIERTNE (EXSICCATIO POST MORTEM)
• zwłoki tracą wodę
• skóra żóltawobrunatna
• najszybciej:
a) rogówka mętnieje po 1h (o ile nie zostaną przykryte powiekami)
b) spojówki – żółte plamy
c) powłoki w miejscu pozbawienia. zrogowacenia
d) czerwień warg
e) skrzydełka nosa i opuszki palców
f) ciemnobrunatne stwardnienia w miejscu otarcia
NIEWĄTPLIWE ZNAMIONA ŚMIERCI (STIGMATA MORTIS):
1. plamy opadowe
2. stężenie pośmiertne
4
4.2 Późne zmiany pośmiertne
1. AUTOLIZA - rozkład tkanek pod wpływem własnych enzymów
2. GNICIE - jw. pod wpływem enzymów bakteryjnych
Procesy autolizy pojawiają się najczęściej w kom. nerwowych, wątroby, później - erytrocyty. Makroskopowo obserwuje się -
wygładzenie bł. śluzowej żołądka, rozmiękanie trzustki. Mikroskopowo - pojawiają się wakuole, rozpad jąder, złuszczenie
komórek bl. śluzowych, surowiczych.
GNICIE (PUTREFACIO)
• spowodowane procesami gnilnymi
• szybkość zależy od temperatury, wilgotności, procesów chorobowych
• szybciej pojawia się w miejscu uszkodzonych powłoki wynaczynienia krwi
• najszybciej można zaobserwować szaro-zielonkawe zabarwienie powłok w okolicach prawego dołu biodrowego
• SMUGI DYFUZYJNE - gdy bakterię dostaną się do krwi
• rozdęcie jelit, worka mosznowego
• wysunięcie języka, gałek ocznych
• GIGANTYZM GNILNY CASPRA - skóra brudnoczerwona
• OCIEKANIE GNILNE - ściekanie do jam ciała wody z gnijących narządów
• po 2-4 latach może dojść, do ZESZKIELETOWACENIA (zostają: kości, okostna, ścięgna), po 5-10 latach - tylko kości
4.3 Zmiany zachowawcze
STRUPIESZANIE = MUMIFIKACJA
proces uwarunkowany cechami środowiska: suchość, przewiewność, wysoka temperatura
lekkość zwłok
skóra brunatna
rysy twarzy mogą być zachowane
wysychanie narządów wewnętrznych
trwa min. kilka tygodni
PRZEOBRAŻENIE TŁUSZCZOWO-WOSKOWE = SAPONIFIKACJA
w środowisku wilgotnym, niska temperatura, mała ilość tlenu (np. głęboka woda, gliniasta gleba, piwnica)
powstaje tłuszczo-wosk
zwłoki wyglądają jak pochlapane gipsem
trwa min. kilka miesięcy
PRZEOBRAŻENIE TORFOWE (SPHAGNUM)
zakwaszona gleba
wygarbowanie powłok skórnych
demineralizacja kości
spłaszczenie i deformacja ciała
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin