wzory_listow_de_1.pdf

•

Upomnienie z powodu opóznienia w realizacji uslugi

286

Reklamacja skierowana do zakladu rzemieslniczego

287

Wprowadzenie

Podanie o przyjecie na praktyke 287

Podanie o prace (z wlasnej inicjatywy) I 288

Podanie o prace (z wlasnej inicjatywy) II 289

Podanie o prace w odpowiedzi na ogloszenie w gazecie

Zyciorys I 290

Zyciorys II 291

Poszukiwanie pracy w charakterze au-pair

289

o mówieniu i pisaniu

292

"Mowa jest srebrem, milczenie zlotem", mówi znane przyslowie. "Pisa-

nie nie jest latwe" - twierdzi wiekszosc z nas. Sa tacy, którzy potrafia

wspaniale prowadzic rozmowe, doskonale opowiadac rózne historie,

lotez chetnie ich sluchamy, albo maja dar przekonywania do kupna to-

warów - jednak nigdy nie pisza kartek swiatecznych i wola kilka razy za-

telefonowac, niz raz napisac. Czy pisanie rzeczywiscie jest takie trudne?

N a czym wlasciwie polega róznica miedzy mówieniem a pisaniem?

Piszacy jest sam, podczas rozmowy natomiast obecne sa przynajmniej

dwie osoby. Kiedy te dwie osoby ze soba rozmawiaja albo kiedy jedna

mówi, a druga slucha, wzajemnie na siebie reaguja. Pierwsza z nich wy-

powiada sie, druga kreci przeczaco glowa albo potakuje, sprzeciwia sie

lub zgadza, spoglada powatpiewajaco, pytajaco lub z aprobata. Mówia-

;y jest wiec w stanie zorientowac sie, czy rozmówca zrozumial jego wy-

powiedz i jak ja przyjal.

Takiej informacji "zwrotnej" nie otrzymujemy, kiedy piszemy. Pi-

HZclc,musimy zamiast srodków pozajezykowych, stosowanych podczas

mówienia - jak melodia zdania, intonacja glosu, mimika, gestykulacja

Itp. - znalezc odpowiednie formy jezykowe. A nie jest to takie proste.

Dlaczego pisanie

czesto przycho-

dzi nam trudniej

niz mówienie?

Oferta pracy dla au-pair 292

Prosba o list polecajacy 293

Podziekowanie za list polecajacy

293

Przyjecie oferty pracy

294

Odrzucenie oferty pracy

294

List polecajacy 295

Wypowiedzenie umowy o prace

295

Wskazówki dotyczace pisania na maszynie

296

Klika slów o nowych zasadach pisowni niemieckiej

307

lowniczek

310

Kolejne róznice miedzy mówieniem a pisaniem:

pisanie jest dzialaniem mniej spontanicznym i mniej bezposred-

mm,

Pisanie jest mniej

spontaniczne niz

mówienie

teksty pisane sa zwykle zredagowane tak, aby ich poszczególne

czesci laczyly sie ze soba logicznie i poprawnie,

teksty pisane cechuje wieksza róznorodnosc sposobów ich

formulowania, wieksza precyzja w doborze slów,

zdania w jezyku pisanym sa dokladniej sformulowane, pelne,

czysciej pojawiaja sie zdania zlozone.

'I eraz jest juz oczywiste, dlaczego tak czesto boimy sie pisac. Osoba pi-

HZllcamusi bowiem brac pod uwage wszystkie powyzsze punkty. Ocze-

kuje siC(od niej tekstu przemyslanego, zrozumialego, z pelnymi zdania-

lIII i bogatym slownictwem. Czy piszacemu sie to udalo, oceni adresat,

()I'y moze wyciCJgnac swoje lakze negatywne - wnioski. Ponadto,

w pi~l11ieztlHrZ<ij;,si~' hl~'dy ()11()grnricznc, a blC(dy gramatyczne sa je-

H",(',,'('Iwnlzil'j 1,1IUWII~IIIIII' liiI w IllllWi(',

_I Wprowadzenie

Kto do kogo i dlaczego pisze? 1_

Czesto jest tez1:rudno znalezc wlasciwy ton, odpowiedni do danej

okazji.

Mogloby sie zatem wydawac, ze nielatwo jest pisac, skoro mozna

popelnic tyle bledów. Jednak jezyk pisany ma przeciez takze ogromne

zalety: mozemy spokojnie przemyslec sformulowania i koncepcje

calosci wypowiedzi, sprawdzic to, czego nie wiemy dokladnie, dobrac

slowa, zastanowic sie nad nimi, odrzucajac je albo przyjmujac. Mamy

czas na zaplanowanie tekstu i dokladne przemyslenie jego efektu. Nie

jest to mozliwe w rozmowie - nierzadko zdarza sie nam powiedziec cos

nie tak, a poprawic sie juz tego nie da.

Naglówek listu (forma B wg DIN 676)

Pole przeznaczone na adres nadawcy

Zaleta pisania:

mamy wiecej

czasu na zasta-

nowienie!

Stadtverwaltung GrOnstadt

Bauamt

67269 GrOnstadt

Ihr Zeichen:

Ihre Nachricht vom:

Unser Zeichen: Eh-Be

Unsere Nachricht vom:

Kto do kogo i dlaczego pisze?

Bearbeiter:

Telefon: 06359 451-723

Telefax: 06359 451-700

W dzisiejszym

spoleczenstwie

slowo pisane ma

ogromne zna-

czenie

W dzisiejszych czasach pisanie okazuje sie w wielu sytuacjach niezbed-

ne, mimo tak wielkiej roli telefonu. Sytuacje te moga miec charakter

prywatny, kiedy np. wysylamy zyczenia swiateczne do krewnych

i przyjaciól albo gratulacje, zaproszenia czy kondolencje do znajomych.

Bywaja takze listy o charakterze pólurzedowym, np. korespondencja

miedzy najemca a wynajmujacym, usprawiedliwienie nieobecnosci

dziecka w szkole czy podanie o prace. Nie zapominajmy tez o kore-

spondencji urzedowej i handlowej. Niemal co czwarta osoba czynna

zawodowo zarabia na utrzymanie pracujac przy biurku - slowo pisane

ma w dzisiejszym spoleczenstwie ogromne znaczenie.

Indywidualne róznice w stylu pisania i mówienia sa nieuniknione

i nie usilujmy ich minimalizowac. Kazdy ma prawo do wlasnego "cha-

rakteru pisma", dzieki czemu jest rozpoznawalny. Nie trzeba sie wypierac

swoich upodoban, ale tez nie powinny byc one dominujace. Regional-

ne urozmaicenia w doborze slów czy budowie zdan sa czyms pozytyw-

nym, ciekawym, jednak im bardziej oddalamy sie od sfery prywatnej,

tym mniej powinno byc ich w naszym sposobie wyslawiania sie. Zeby

dobrze pisac po niemiecku, konieczne jest opanowanie standardowego

jezyka niemieckiego. Odchylenia sa dopuszczalne tylko dla nadania

lekkiego kolorytu.

Zanim zaczniemy pisac, powinnismy zdac sobie sprawe z kilku rze-

czy. Dlaczego piszemy? Jaki cel chcielibysmy osiagnac? Kto jest

odbiorca naszego listu i jak na niego zareaguje? Czego chcialby sie

dowiedziec? O czym juz wie? Co jest dla niego wazne?

Jezeli wiec mamy zamiar cos do kogos napisac, musimy dostosowac

nasz styl do adresata i do okazji, z jakiej piszemy. To oczywiste, ze ina-

czej napiszemy do babci, a inaczej do urzedu skarbowego, ze skarge

zredagujemy w innym stylu niz zyczenia okolicznosciowe. Jest wiele

stylów korespondencji, totez do prawie kazdej okazji c!()hicr(,eI11Yodpo-

wiedni sposób pisania, odpowiedni styl. Por(>wlllljlllY liWII l',lIl11icszczon

ponizej listy. Napisala je jedna i la S<l11I1I ON()hll

Datum: 2002-04-17

Verkehrsberuhigung

LippestraBe

Sehr geehrte Damen und Herren,

vor zwei Tagen wurde in der Zeitung Ober die geplante Verkehrsberuhigung an

der LippestraBe berichtet.

Co to jest

"dobry styl"?

Nehmen Sie dazu bitte zur Kenntnis, dass ich im Namen der industriellen

Anlieger scharf gegen diese MaBnahme protestiere, denn die LippestraBe ist

die kOrzeste Strecke von der A 6 zu unseren Firmengelanden.

Es ist nicht im Interesse der BOrger, dass eine StraBe verkehrsberuhigt wird

und dalOr der Schwerlastverkehr durch drei bis dahin ruhige StraBen gelOhrt

wird.

Wir erwarten diesbezOglich Ihre Antwort.

Najpierw zasta-

nówmy sie, dla-

czego i do kogo

piszemy?

Mit freundlichem GruB

11I1 Wprowadzenie

Kto do kogo i dlaczego pisze? 111I

Norbert Einrich

LippestraBe 8a

67269 GrOnstadt

12.04.2002

Pierwszy list brzmi bardzo urzedowo. Maja na to wplyw sfotmulo-

wania Nehmen Sie dazu bitte zur Kenntnis (Prosze przyjac w tej sprawie

rio wiadomosci), diesbeziiglich (w zwiazku z tym), Mit freundlichem

,'rujJ (Z powazaniem). Drugi list natomiast jest napisany w stylu bar-

dziej swobodnym, przypominajacym rozmowe·

N a co sie wiec zdecydowac? Czy powinnismy pisac tak, jak mówimy,

t''/,ytez mówic tak, jak piszemy? Nie ma tu zelaznych regul, pewne jest

~dnak, ze list napisany w tonie naturalnym spotka sie z lepszym przy-

Iyciem niz list pelen wymyslnych zwrotów. Natomiast mówienie jezy-

Idcm, którym wielu posluguje sie w pismie, byloby nie do zniesienia:

'I Licbe Erika, bist du bezuglich meiner Piane fUr das kommende Wo-

l'hcneride mit mir einig und unterstutzt grundsatzlich die Idee, bei

rhonem Wetter mit dem Fahrrad einen Ausflug zu machen?«

W rozmowie nikt tak nie powie, jednak adresatom listów nierzadko

I,dmza sie czytac takie rzeczy.

Z cala pewnoscia mozemy stwierdzic, ze o stylu i tonie listu nie de-

I yduje ten czy inny wyraz, lecz ogólna wymowa. Na styl wplywa wiele

I/,ynników, np. dobór slów, budowa zdan czy struktura tekstu, glównie

II'dnak jego autor, i oczywiscie adresat. Wszystko zalezy od tego, kto

do kogo pisze. A wiec najwazniejsza zasada dotyczaca stylu brzmi: na-

II'i,y pisac z namyslem i wyczuciem sytuacji. Natomiast zasada, zgodnie

ktÓra nalezy wyrazac sie jasno i precyzyjnie, jest zrozumiala sama

1".l.cZ sie i powinna obowiazywac zawsze. Nie szukajmy wymyslnych

wrol6w, pozostanmy raczej przy wlasnych slowach i próbujmy formu-

111W1IC mysli w sposób naturalny, jednak jak najbardziej poprawny. Je-

yk nasz moze byc zblizony do jezyka mówionego. Kiedy bowiem po-

Illwnamy dzisiejszy jezyk pisany z dawnym sprzed stuleci, stwierdzimy,

I' nll~tapilo jego zblizenie do zywego jezyka mówionego. I tendencja

III Hiy utrzymuje! Róznice miedzy jezykiem mówionym a pisanym nie sa

d 1,juz tak wielkie, jak kiedys, choc nadal istnieja, o czym byla mowa

IV I'tm.lziale ,,0 mówieJ;liu i pisaniu". Poniewaz jednak obowiazujace

11111 lny stale sie zmieniaja, opinie na temat poprawnosci jezykowej da-

1111 wypowiedzi czesto sie róznia. Granica miedzy "poprawne" a "nie-

I"lpl'flwne" jest plynna. Gdyby bylo inaczej, jezyk stracilby wiele ze

(ljl'j barwnosci i dynamiki. Wynika z tego tez, ze byc moze nie wszy-

11\ Iv wskazówki na dalszych stronach poradnika beda Czytelnikom od-

I"lwllldaly. Jednak stosujac sie do tych wskazówek, kazdy list napisza

dllI11''/,\.:. Najwazniejsze, zeby sie smialo zabrac do pisania!

Herrn

Gerd Baumann

LippestraBe 4

67269 GrOnstadt

Lieber Gerd,

hast du auch gelesen, was gestern in der Zeitung stand? Die wollen die

LippestraBe »verkehrsberuhigen«.

Piszmy

z namyslem

i wyczuciem

Das heiBt, wir mOssen demnachst immer den Umweg Ober die WeserstraBe

lahren. Das ist ja vi el weiter, und unsere Wagen slCiren die Leute da doch

genauso!

Ich will im Namen aller Unternehmer an der LippestraBe einen Protestbriel

an die Stadt schreiben. Machst du mit?

Unikajmy

wymyslnych

zwrotów

Bis dann

dein

_I Wprowadzenie

Od wlasciwego slowa do wlasciwego zdania I _

Od wlasciwego slowa do wlasciwego zdania

1'1) CO stosowac uniki? List jest wypowiedzia osobista - przecie(kiedy

potykamy znajomego na ulicy, nie mówimy: »Guten Tag, 'Herr

'lt'hmidt! Lange habe ich Sie nicht mehr gesehen«, lecz: »Guten Tag,

11('1'1' Schmidt! Ich habe Sie ja lange nicht mehr gesehen« Nikt nie

11I<')hujesie zastanawiac nad pierwszymi slowami rozmowy: Równie

"pontanicznie mozna zaczynac listy. Takze zyciorys mozna rozpoczac

"t! :r.aimka ich.

Nie musimy

unikac zaimka

ich

Zaimek »ich«

Niektórzy staraja sie w listach nie uzywac zaimka ich. Jednak czasy,

kiedy w dobrym tonie bylo unikanie ich, naleza juz na szczescie do

przeszlosci. Mimo to zdarza sie jeszcze, ze rodzice pisza do nauczycie-

la czy nauczycielki:

Czy mozna roz-

poczac zyciorys

od zaimka ich?

Ich wurde am 5. Januar 1981 in Bernsdorf geboren.

Bitte zu entschuldigen, dass mein Sohn Peter gestern den Unterricht

versaumt hat ...

Mcichte Ihnen au Berdem mitteilen, dass ...

h'dll<lk wiekszosc z nas woli podac na poczatku zdania date.

I\m 5, Januar 1981 wurde ich in Bernsdorf geboren.

Warto zachowac

ostroznosc, gdy

rozpoczynamy

list

Opuszczanie zaimka ich jest nie tylko staroswieckie, ale nawet nie-

przyjemne. Przypomina wojskowe zwroty z XIX w.: »Habe verstan-

den.« - »Werde maI nachsehen gehen.« Ostroznosc nalezy dzisiaj za-

chowac jedynie na poczatku listu. Rozpoczecie listu od zaimka ich

uwaza sie nieraz za niestosowne.

Zwlaszcza w korespondencji

l H)Il)formy sa tak samo dobre. Róznia sie jedynie stylem. Pierwsza wer-

IIIprzypomina bezposrednia odpowiedz na pytanie o miejsce urodze-

lilII:r.adane podczas rozmowy: »Ich bin in X geboren«, druga natomiast

1IIIII'llczejcharakter opowiadania czy sprawozdania. W ten sposób mo-

pillhy sie rozpoczac powiesc albo biografia. Taka powsciagliwa, zdy-

1IIIIsowana forma wprowadzenia pojawia sie równiez w korespon-

dl Ill'ji (pól)urzedowej czy (pól)oficjalnej, gdzie czesto jeszcze mamy

"1'111 y przed rozpoczynaniem od zaimka ich. Nie jest to, oczywiscie,

,d\lI:r.ane,pod warunkiem, ze w dalszej czesci listu wyrazimy sie uprzej-

lilii' i stosownie do okolicznosci.

(pól)urzedowej

i (pól)oficjalnej

lepiej wybrac rozwiazanie alterna-

tywne.

Entschuldigen Sie bitte, dass mein Sohn Peter gestern den Unterricht

versaumt hat ...

AuBerdem mcichte ich Ihnen mitteilen, dass ...

Ale piszac list prywatny, nie musimy juz lamac sobie glowy, jak go roz-

poczac, aby uniknac zaimka ich.

Zamiast:

1I1,c1zmyuprzejmi - ale co to znaczy?

I 'IINcmzalezy nam na okazaniu szczególnej uprzejmosci. Popelnimy

lidIIlIk blad, wybierajac kwiecisty sposób wyrazania sie. Niepotrzebnie

li, wysilamy, poniewaz wyszukane wyrazenia brzmia nienaturaInie

liiIlIroswiecko, a stosowanie niezwyklych okreslen do zwyklych pojec

I"~I pretensjonalne i calkowicie chybione. W ten sposób nie okazemy

I, IIprzcjmi, ale raczej smieszni. Ogólnie rzecz biorac, formy towarzy-

II,' i dotyczy to takze korespondencji - sa dzis o wiele bardziej swo-

III II IIll) 11 iz dawniej. Sztywne zasady zachowania zostaly znacznie ogra-

liii mne i zastapione bardziej niewymuszonym stylem bycia. Ogólna

li IHkncja zmierza do rezygnacji z wyrazen, które uwzgledniaja jedynie

l"l/Yl'j<; spoleczna. Dazenie, aby nienaturalne, pretensjonalne sformu-

I"Wllllia zastepowac powszechnie przyjetymi zwrotami, przyczynilo sie

1111 pewno do ogólnej poprawy stylu. Zdania w rodzaju:

Unikajmy nie na-

turalnych, pre-

tensjonalnych

sformulowan

Lieber Herr Schmidt,

Ober Ihren Brief habe ich mich sehr gefreut ...

czy

Lieber Karl,

herzlich danke ich dir fUr deinen GruB aus MOnchen ...

dzisiaj równie dobrze mozemy napisac:

Lieber Herr Schmidt,

ich habe mich sehr Ober Ihren Brief gefreut ...

albo

Lieber Karl,

ich danke dir ganz herzlich fUr deinen GruB aus MOnchen

IIlr Goschatztes vom ... in Handen haltend erlaube ich mir, dazu

IIllfllchst zu bemerken, dass ich in einigen Punkten Ihren werten

V()rOchl~gen nlcht zuzustimmen vermag.

1011 wllro Ihnon zu tlofSlom DClnkvorbunden, wenn Sie die Freundlich-

1lllllllllllOiI, lilii dOIl "uc" bln IUII1 MOIl(IIOOndoZllrOokzusohlcken.

_I Wprowadzenie

Od wlasciwego slowa do wlasciwego zdania I _

brzmia dzis po prostu smiesznie. O ile przyjemniej czyta sie takie zda-

ma:

W Iistach prywatnych element wprowadzajacy moze narzucic tan swa-

IIIitiniejszy.

Ich danke Ihnen fUr Ihren Brief vom ... In einigen Punkten kann ich

Ihren Vorschlagen leider nicht zustimmen.

Ich willdir eine kleine Geschichte erzahlen: ... (Chcialbym Ci opowie-

dziec pewna historie ... )

Bille schicken Sie mir das Buch bis zum Monatsende wieder zurOck.

(:luglaubst nicht, was ich vorige Woche erlebt habe. Im ReisebOro ...

(Nie uwierzysz, co mi sie przydarzylo w zeszlym tygodniu. W biurze

podrózy ... )

Formuly

uprzejmych

pozdrowien

To samo dotyczy pazdrowien. Takie zwroty jak Mit vorziiglicher

Hochachtung (Z glebokim szacunkiem) czy Wir hoffen Ihnen damit ge-

dient zu haben und verbleiben ... (Majac nadzieje, ze udalo nam sie

pomóc, pozostajemy ... ) sa staroswieckie. Lepsze sa neutralne sfarmu-

lawania, jak Mit freundlichen Griij3en (Z powazaniem) alba Mit besten

Empfehlungen (Z wyrazami szacunku), adpawiednie w korespandencji

handlawej i urzedawej. Jezeli adresata znamy blizej, mozemy pazegnac

go. bardziej asabiscie zwrotem Mit herzlichen Griij3en (Serdecznie po-

zdrawiam) albo Mit freundlichen Griij3en nach Miinchen (Serdeczne

pozdrowienia dla Monachium). Takze zwyczajne Ihr ... (Panski/Pa-

ni/Panstwa ...) pa astatnim zdaniu bedzie niewymuszone i sympatyczne.

Spakajne, rzeczawe sfarmulawania ta najbardziej uprzejmy z maz-

liwych spasobów przekazywania informacji. W takiej kamunikacji "ele-

menty wprowadzajace" nie sa w zasadzie patrzebne. Nie zawieraja ane

zadnej infarmacji. Najczesciej spatyka sie je w korespandencji handla-

weJ.

IIYwyrazic uprzejmie swój dystans mazemy uzyc w naszej wypawiedzi

I liNownika mogen lub diirfen.

Stosowanie

mógen

i dur/en

Elementy

wprowadzajace

I)flzu darf ich milleilen, dass wir die erste Lieferung bereits gestem

lbgesandt haben.

(W zwiazku z ta sprawa pozwole sobie poinformowac, ze juz wczoraj

wysialismy pierwsza dostawe.)

I Or Ihre weitere berufliche Zukunft m6chte ich Ihnen alles Gute

wOnschen.

(Cllcialbym zyczyc Panu/Pani dalszych sukcesów w karierze zawodo-

woj.)

IlliiWy lagik zapyta: "A kto udzielil zezwolenia?" czy: "J ezeli chcialby

11111/,l:gOzyczyc, dlaczego. tego. nie zrobi?". Ale nie a ta przeciez cha-

" I /.wrócmy uwage, ze czasawniki mogen czy diirfen pajawiaja sie naj-

I.'~l'il'jw palaczeniu z czasawnikami akreslajacymi czynnasc pawiada-

"tIliIIi:! lub wyrazania swajej opinii (ich mochte/darf sagen, mitteilen,

II/\\fl/'('chen, darauf hinweisen, gratulieren, wiinschen - chcialbym/po-

II tlIJ' sobie powiedziec, zawiadomic, wyrazic, zwrócic uwage na to, po-

Itlllt/llwac, zyczyc), tj. wtedy, gdyautar, wypawiadajac sie w pierwszej

l""lllk, uwaza, ze Ich teile Ihnen mit (Zawiadamiam Pana/Pania/Pan-

IItIl l"t.y Ich weise da rauf hin (Zwracam uwage, ze ... ) i padabne zwro-

l\' .1/ '/,hyt bezpasrednie,.ze za bardzo wysuwaja asabe autora na pierw-

pilIll. Z pewnascia ich mochte araz ich darfnie sa w tym kantekscie

I '1lIh'I'zne, ale jaka uprzejme lub uwazane za uprzejme swiadcza a tym,

III/l'st rzegamy form tawarzyskich.

Ih sumo datyczy slów ich wiirde sagen (powiedzialbym), które tez

Pili 1111zakwestianowac. Czasownik wiirde ma wyrazac w spasób

''1'1 'l'jlllY nasz dystans. Czy jest on szczery, czy nie, ta nie ma zadnego

1I11/I'llia dla stylistycznej aceny tego sfarmulawania.

W jt,-zyku urzydowym pojawia sie czasem czasawnik wollen.

Wir teilen Ihnen mit, dass ... (Informujemy Pana/Pania/Panstwa, ze ... )

Hierdurch erlauben wir uns, Ihnen ... (Niniejszym pozwalamy sobie, ... )

AntwortlichIhres Briefes vom 30.03.2002 nehmen wir wie folgt Stellung.

(W odpowiedzi na Pana/Pani/Panstwa pismo z dnia 30.03.2002

informujemy, ze nasze stanowisko jest nastepujace:)

Z takich elementów mazemy smiala zrezygnawac. Adresat i tak razu-

mie, ze go. a czyms informujemy. Jednak ta, ze nie sa ane kanieczne,

nie znaczy, ze nie bedziemy z nich w agóle korzystac. Istnieje wiele

zwratów, które nie sa niezbedne, mima ta dabrze brzmia. Paza tym, nie

wszystkie slawa rozpaczynajace list ta elementy wprowadzajace. Autor

maze np. chciec zwrócic uwage adresata na cas szczególnego..

ich wurde

sagen ...

Beachten Sie bille, dass ... (Prosze zwrócic uwage, ze ... )

Ihre besondere Aufmerksamkeit verdient, dass

(Na szczególna

Pana/Pani/Panstwa uwage zasluguje fakt, ze )

'liii wollon slch am Mittwoch,dem 15.02., um 15 Uhr im Arbeitsgericht

lIliilIIIdolI.

(/IHlll()OPlIl1/Pnl1otnwlc Sil,) w sroda, 15.02., o godz. 15.00 w Sadzie

1'!lIny.)

Wichtig fUrSie: ... (Wazne dla Pana/Pani/Panstwa: ... )

Dies ist fUrSie sicher interessanl: ... (Z pownonolq PIIIIII/Pnnlq/Pan-

stwa zainteresuje, zo ... )

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: