Gruźlica.pdf

Wydz. Nauk o Zdrowiu

I Ratownictwo Medyczne 2007/2008

_________________________________________________________________________________________________________________

Seminarium V

18.03.2008

GRUŹLICA

Nazwa :

Gru ź lica

Polska nazwa gruźlica pochodzi od zmian widocznych w badaniu histopatologicznym w

tkance zmienionej gruźliczo - tzw. gruzełków. UŜywany jest takŜe skrót TB (patrz niŜej).

Tuberkuloza

Nazwa obecnie nieuŜywana. Łaciński odpowiednik tuberculosis wywodzi się od tuberculum,

czyli tłumacząc dosłownie: guzka.

Suchoty

Dawna nazwa suchoty (łac. phthisis z gr. ۬ φθίσις) nie jest juŜ uŜywana; została

wprowadzona przez Hipokratesa ze względu na wyniszczający ("wysuszający") przebieg

choroby.

Etiologia:

Bakterie gruźlicy sa pozbawione ruchu pałeczkami. Ze względu na ich wewnatrzkomórkowe

przetrwanie w jednojądrowych fagocytach mogą uniknąć humorlnych mechanizmów

odpornościowych zakaŜonego.

Glikolipidy i woski ściany komórkowej powodują m.in. kwasooporność i zdolność

przeciwstawiania się substancjom, które mogłuby je uszkodzić.

Czynnik wiązkowy powouje tworzenie się ziarniaków, co odzwierciedla udane często próby

ograniczenia ogniska zakaźnego przez zakaŜony organizm.

3 gatunki Mycobacterium :

M. tubrculosis (zarazek występujący u nas)

2 bardzo rzadko spotykane gatunki: M. Bovis i M. Africanum

Okres wylęgania: 4-12 tygodni

Zaka Ŝ enie:

Następuje drogą kropelkową od człowieka do człowieka. Drogi oddechowe są praktycznie

najwaŜniejszymi wrotami zakaŜenia (rzadko przewód pokarmowy).

ZakaŜenie pierwotne: pierwszy kontakt z Mycobacterium

„późne” zakaŜenie pierwotne: pierwszy kontakt z Mycobacterium w wieku dorosłym.

Cecha szczególna: od początku przebiega jako pierwotna gruźlica płuc.

Nadka Ŝ enie : prątki trafiają z zewnątrz do ustroju, który reaguje dodatnio na

tuberkulinę. Występuje stosunkowo rzadko

Reinfekcja zewn ą trzpochodna : prątki trafiają do ustroju, który juŜ kiedyś uległ

zakaŜeniu gruźlicą i reagował dodatnio na tuberkulinę, a następnie zarazki obumarły

w odosobnionych, nieczynnych ogniskach. Ustrój taki znów reaguje w okresie

reinfekcji ujemnie na tuberkulinę. MoŜe występować u osób starszych.

Reinfekcja endogenna: czynniki zmniejszające odporność mogą doprowadzić do

reaktywacji Ŝywych prątków, które „drzemią” w zwapnianych bliznach. Większość

przypadków gruźlicy w Niemczech występuje wskutek reinfekcji endogennych.

Wydz. Nauk o Zdrowiu

I Ratownictwo Medyczne 2007/2008

_________________________________________________________________________________________________________________

Patologia:

1. postać wysiękowa zapalenia gruźliczego:

cechy: wysięk i martwica (serowacenie)

zmiany wtórne: rozmiękanie, tworzenie jam (przez dołączenie oskrzela

odprowadzającego).

2. postać wytwórcza zapalenia gruźliczego:

cecha : gruzełki.

wewn ą trz: warstwa komórek nabłonkowatych z komórkami olbrzymimi Langhansa

(wokół martwicy)

Na zewn ą trz : warstwa limfocytowa

Uwag. Gruzełki nie są absolutnie swoiste dla gruźlicy, moŜna je znaleźć równieŜ w

sarkoidozie ( tu jednak nigdy z centralną martwicą) i w niektórych innych chorobach

(beryloza, węzły chłonne w obszarze spływu zmian nowotworowych).

Zmiany wtórne : zbliznowacenie i zwapnienie.

Pierwotna styczność z Mycobacterium powoduje odpowiedź wysiękową w postaci zespołu

pierwotnego, tzn. Ogniska pierwotnego oraz ogniska w węzłach wnękowych. W dalszym

przebiegu gruźlicy przez wszystkie okresy choroby mogą powstawać wszystkie 3 odczyny

tkankowe w rozmaitym wymiarze.

Objawy kliniczne

Układ oddechowy:

Duszność

Kaszel i wykrztuszanie

Krwioplucie

trzeszczenia

gorączka

Rozsiew pozapłucny:

Skóra

Toczeń zwykły

Ośrodkowy układ nerwowy

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

PoraŜenie nerwów czaszkowych

Układ kostno-mi ęś niowy

TBC kręgosłupa

DuŜe stawy (przewlekłe zapalenie stawów)

Gru ź lica nerek

Krwiomocz

Ropomocz bez bakterii

Przewlekła niewydolność nerek

Gru ź lica prosówkowa

Złe samopoczucie i zmęczenie

Wydz. Nauk o Zdrowiu

I Ratownictwo Medyczne 2007/2008

_________________________________________________________________________________________________________________

Spadek masy ciała

Niewielka gorączka

Wysi ę kowe zapalenie opłucnej

Występowanie:

Jest to najczęstsze umiejscowienie gruźlicy pierwotnej. U młodszych chorych poniŜej 30 roku

Ŝycia gruźlica jest najczęstszą przyczyną wysięku opłucnowego.

Leczenie

Leczenie lekami przeciwgruźliczymi - podstawowy typ leczenia. Stosuje się w nim

długotrwałą (zazwyczaj trwającą 6 miesięcy) kurację kilkoma (trzema lub czterema)

antybiotykami przeciwprątkowymi.[ rifampicyna, izoniazyd, streptomycyna, pyrazynamid,

etambutol] Ma to na celu zabicie prątków o specyficznych cechach (np. gwałtownie

rozmnaŜających się, utajonych w gruzełkach itp.), a takŜe zapobiega wytworzeniu

lekooporności.

W leczeniu gruźlicy stosuje sie leki przeciwgruźlicze pierwszego rzutu: etambutol, izoniazyd,

antybiotyki ansamycynowe; oraz leki przeciwgruźlicze drugiego rzutu: streptomycynę,

wiomycynę, cykloserynę, kwas aminosalicylowy. Za kryterium podziału na leki pierwszego i

drugiego rzutu przyjęto skuteczność i toksyczność.

leczenie operacyjne w niektórych przypadkach

leczenie klimatyczne - stosowane od staroŜytności

Leczenie gruźlicy w Polsce jest przymusowe. Normalizuje to USTAWA z dnia 6 września

2001 r. o chorobach zakaźnych i zakaŜeniach (Dz. U. z dnia 31 października 2001 r.). Polskie

prawo nakazuje hospitalizację we wstępnym okresie leczenia choroby.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: