SPRAWOZDAWCZOSC FINANSOWA 09 10 10.docx

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA  09.10.2010 R.

Należności są to wynikające z tytułu głównie bezgotówkowej sprzedaży kwoty. Reprezentują roszczenia w stosunku do różnych dłużników z tytułu przekazywanych dóbr,  świadczenia usług, udzielonych pożyczek i innych zdarzeń. Wykazane w bilansie należności powinny spełniać kryteria określone w art. 3 Ustawy o rachunkowości. Są one w bilansie prezentowane z podziałem na krótko- i długoterminowe. Do aktywów obrotowych zaliczane są należności krótkoterminowe, które obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług niezależnie od terminu spłaty oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, które są wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Jako należności krótkoterminowe traktowane są roszczenia sporne, czyli należności kwestionowane przez dłużników i dochodzone na drodze sądowej bez względu na pierwotny termin ich spłaty. Wśród należności zakwalifikowanych do aktywów krótkoterminowych należy wymienić:

-        należności z tytułu dostaw i usług niezależnie od terminu ich spłaty, można je zaprezentować w bilansie z podziałem o okresie spłaty do 12 m-cy i powyżej 12 m-cy.

-        należności z tytułu rozliczeń publiczno – prawnych, czyli należności od Urzędu Skarbowego z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych, a także zaliczane są tutaj dotacje przyznane jednostce.

-        pozostałe należności obejmują należności od właścicieli, np. zaliczki pobrane na poczet zysku przez właścicieli w spółkach osobowych, zaliczki pobrane na poczet dywidendy w spółkach kapitałowych, należności od pracowników z tytułu pobranych do rozliczenia zaliczek.

-        należności dochodzone na drodze sądowej, za przykład mogą służyć należności skierowane na drogę sądową, gdy dłużnik zwleka z zapłatą, skierowane na drogę sądową należności publiczno – prawne, bądź należności z tytułu niedoborów i szkód dochodzone od pracowników, którym powierzono mienie.

Do aktywów trwałych zaliczane są te aktywa, które nie są ujmowane w aktywach obrotowych. Do nalezności długoterminowych zaliczane są te z wyjątkiem usług, których termin wymagalności jest dłuższy niż 12 m-cy od dnia bilansowego oraz wszystkie pozostałe tytuły należności. Wśród należności krótko- i długoterminowych należy zaprezentować w bilansie należności od jednostek powiązanych i pozostałych jednostek. Przez jednostkę powiązaną należy rozumieć jednostkę dominującą lub znaczącego inwestora, jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone. 

Należności wyrażone w walucie obcej ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień przeprowadzenia transakcji po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na dzień przeprowadzenia transakcji chyba, że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym dokumencie został ustalony inny kurs w przypadku nabycia należności lub operacji powstania.

Wycena należności

Należności na dzień nabycia lub powstania, a więc w ciągu roku obrotowego, ujmuje się w księgach rachunkowych w wartości nominalnej. Wartość nominalna wartości handlowych, które powstają w związku ze sprzedażą z odroczonym terminem płatności produktów, materiałów i towarów jest równa wartości przychodów ze sprzedaży z uwzględnieniem podatku od towarów i usług VAT. Na ostatni dzień roku obrotowego przeprowadzana jest inwentaryzacja należności w drodze pisemnych potwierdzeń  stanu należności.

W przypadku należności spornych i wątpliwych, których uzgodnienie nie jest z przyczyn uzasadnionych możliwe oraz w przypadku należności od pracowników i należności z tytułów publiczno – prawnych, inwentaryzacja odbywa się poprzez porównanie danych w księgach rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji ich realnej wartości. Ewentualne różnice powinny być wyjaśnione i rozliczone w księgach rachunkowych w roku obrotowym na który przypadał termin inwentaryzacji. Wycena należności na dzień bilansowy odbywa się w kwocie wymaganej zapłaty. Kwota wymaganej zapłaty oznacza wartość nominalną powiększoną o odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie. Wysokość odsetek oraz warunki ich naliczenia powinna wynikać z umowy z kontrahentem. Jeśli w umowie nie przyjęto konkretnych ustaleń co do wysokości naliczanych odsetek ich wysokość przyjmuje się równą odsetkom ustawowym. Odsetki powiększają wartość nominalną należności oraz przychody finansowe.  

W przypadku należności wyrażonych w walutach obcych ich wycena jest dokonywana na dzień bilansowy po kursie kupna banku z usług którego korzysta jednostka, nie wyższym jednak od kursu średniego ustalonego dla danej waluty przez NBP. Różnice kursowe powstałe wskutek tej wyceny są odnoszone na przychody lub koszty finansowe.

Aktualizacja wartości należności  jest realizacją dwóch fundamentalnych zasad rachunkowości: zasady ostrożnej wyceny, zgodnie  którą w wyniku finansowym bez względu na jego wysokość należy uwzględnić między innymi odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości przez aktywa; Zasada współmierności, zgodnie z którą w księgach rachunkowych i w wyniku finansowym jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i związane z nimi koszty dotyczące danego okresu sprawozdawczego niezależnie od terminu ich zapłaty. Na koniec każdego roku obrotowego jest szacowana wartość należności, których spłata jest wątpliwa oraz uwzględniane są koszty z tytułu utworzenia odpisu aktualizującego należności. Koszty z tytułu utworzenia odpisu aktualizującego należności obciążają wynik finansowy w pozycji pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych w zależności od rodzaju należności, której dotyczy odpis. Odpis aktualizujący należności zostanie uwzględniony w bilansie, gdzie wykazywane są należności netto, jako różnica między wartością nominalną należności a odpisem aktualizującym.

Odpisy aktualizujące należności tworzone są w myśl Ustawy o Rachunkowości w odniesieniu do pięciu przypadków:

-        należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości - do wysokości należności nie objętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym;

-        należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego w pełnej wysokości;

-        należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji finansowej i majątkowej jednostki spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna do wysokości nie pokrytej gwarancją lub zabezpieczeniem należności

-        należności stanowiących równowartość kwot, podwyższających należności w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego wysokości tych kwot do czasu otrzymania lub odpisania;

-        należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu w tym także na nieściągalne należności. Odpisy aktualizujące należności są tworzone m.in. w stosunku do należności, których zapłata wg oceny jednostki nie jest prawdopodobna. Jednostka dokonuje subiektywnego wyboru nie tylko jeśli chodzi o wybór należności w stosunku do których dokona odpisu ale również wysokość tego odpisu.

Metody szacowania wielkości odpisu aktualizującego wartość nalźznosci

Wsytepują dwie metody pozwalające określić wilekość odpisu aktualizującego. Pierwsza polega na oszacowaniu jaka część istniejących na koniec okresu należności, jest wątpliwa. Jest to metoda bilansowa. Druga metoda wymaga utworzenia odpisu w wysokości ustalonego procentu przychodu ze sprzedaży. Jest to metoda wynikowa.