SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA 11.12.2010
Rachunek przepływów pieniężnych jest jednym z ważniejszych elementów sprawozdania podatkowe dostarcza informacji o wpływie środków pieniężnych i ich ekwiwalentów o zmianach a także o kierunkach ich rozdysponowania. Zgodnie z art. 64 Ustawy o rachunkowości, rachunek przepływów pieniężnych sporządzają jednostki zobowiązane do badania i ogłaszania swoich sprawozdań finansowych, a więc banki i zakłady ubezpieczeń, jednostki działające na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółki akcyjne, pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z z następujących warunków:
· średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wynosiło co najmniej 50 osób,
· przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro,
· suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro.
Rachunek przepływów pieniężnych ułatwia porównywanie informacji finansowych przedstawianych przez różne jednostki, ponieważ eliminuje skutki stosowania różnych rozwiązań przy ujęciu operacji i zdarzeń tego samego rodzaju.
Każdy element sprawozdania finansowego musi być zgodny z pewnymi zasadami, które zapewniają jego wewnętrzną zgodność i umożliwiają sprawdzenie poprawności jego sporządzenia. W rachunku zysków i strat wynik finansowy uzyskuje się odejmując od przychodów – koszty. W bilansie zasada równowagi bilansowej wymaga zgodności ogólnej kwoty aktywów w sumą pasywów. W rachunku przepływów pieniężnych suma netto to jest wpływów pomniejszonych o wydatki musi być zgodna ze zmiana stanu środków pieniężnych, które wystąpiła w danym roku obrotowym. Oznacza to, że każdy wpływ i wydatek środków pieniężnych wpływa „in minus” lub „in plus” na saldo środków pieniężnych utrzymywanych przez daną jednostkę. Nie oznacza to jednak zgodności kwot środków pieniężnych wykazywanych w rachunku przepływów pieniężnych z wartościami ujętymi w bilansie.
Zgodnie z Ustawą o rachunkowości, przez aktywa pieniężne rozumie się aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu trzech miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty) to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w wpływach z działalności inwestycyjnej. W rachunku przepływów pieniężnych środki pieniężne są to określone w ustawie aktywa pieniężne znajdujące się w obrocie gotówkowym lub w obrocie następującym za pośrednictwem bieżących rachunków bankowych. Zalicza się do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne na żądnie. Ekwiwalenty środków pieniężnych są to te aktywa pieniężne nie zaliczane do środków pieniężnych, które charakteryzują następującymi cechami:
· Wysokim stopniem, tj. łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych
· Nieznacznym ryzykiem utraty wartości i krótkim terminem płatności lub wymagalności
Definicja bilansowa aktywów pieniężnych różni się od definicji tych aktywów dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych.
Rachunek przepływów pieniężnych obejmuje następne obszary działalności przedsiębiorstwa : działalność operacyjną, inwestycyjną oraz finansową.
Działalność operacyjna
Działalność operacyjna to podstawowy rodzaj działalności gospodarczej jednostki. To dla niej powołana została dana jednostka na mocy umowy, statutu czy innego aktu o mocy wiążącej. Przepływy z działalności operacyjnej obejmują te zdarzenia i operacje gospodarcze, które są uwzględniane przy ustalaniu wyniku finansowego, ale przepływów z działalności operacyjnej wykorzystywanych do ustalenia wyniku finansowego nie należy utożsamiać z przepływami z działalności operacyjnej w rachunku przepływów pieniężnych.
W segmencie działalności operacyjnej rachunku przepływów pieniężnych winny być ujęte wszelkie zdarzenia gospodarcze dotyczące podstawowej działalności przedsiębiorstwa , których efektem był wpływ bądź zmniejszenie stanu środków pieniężnych. Uwzględniane są tu np. zapłacone przez kontrahenta odsetki od należności czy zrealizowane dodatnie różnice kursowe, które na etapie sporządzania rachunku zysków i strat uwzględniane są w działalności finansowej przedsiębiorstwa. Także zapłata podatku dochodowego będzie występować w tym segmencie, gdyż jest on skutkiem podstawowej działalności przedsiębiorstwa. W działalności operacyjnej rozróżnia się następujące rodzaje wpływów i wydatków.
· Wpływy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
· Wydatki z tytułu zapłaty z dostarczone towary, materiały, surowce, energię i wyświadczone usługi, służące realizacji działalności operacyjnej jednostki
· Wpływy z tytułu honorariów, praw autorskich, opłat, prowizji i innych przychodów operacyjnych
· Wydatki na wynagrodzenia pracowników oraz inne świadczenia na ich rzecz
· Wpływy i wydatki na ubezpieczeni aspołeczne i zdrowotne
· Wydatki z tytułu podatku dochodowego i innych podatków i opłat o charakterze publiczno – prawnym, tj. takich do których stosują się postanowienia Ustawy o ordynacji podatkowej
· Wpływy i wydatki z tytułu kontraktów zawieranych w celu nabycia i odsprzedaży, jeżeli SA one elementem działalności operacyjnej jednostki
Działalność inwestycyjna
Działalność inwestycyjna obejmuje nie tylko wpływy i wydatki dotyczące kategorii należących w bilansie do inwestycji, z wyjątkiem środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych oraz aktywów finansowych zaliczanych do ekwiwalentów środków pieniężnych, ale również te które dotyczą wpływów z tytułu sprzedaży środków trwałych, WNiP, środków trwałych w budowie, a także wydatki występujące w tej sferze działalności. Uwzględnione są tu zwroty udzielonych pożyczek, a także otrzymane dywidendy, czy odsetki z tytułu posiadania aktywów finansowych krótko- czy długoterminowych. Rachunek przepływów pieniężnych wśród typowych przepływów pieniężnych dotyczących działalności inwestycyjnej obejmuje:
1. Wydatki z tytułu zakupu, montażu, uruchomienia składników środków trwałych, środków trwałych w budowie, WNiP, inwestycji w nieruchomości a także aktywów finansowych.
2. Wpływy ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie, WNiP, inwestycji w nieruchomości
3. Wpływy i wydatki z tytułu udzielenia i zwrotu krótko- i długoterminowych pożyczek udzielanych innym jednostkom,
4. Wydatki z tytułu zaliczek dotyczących działalności oraz wpływy ze zwrotu zaliczek.
5. Wpływy i wydatki z tytułu pochodnych instrumentów finansowych
6. Wydatki i wpływy z tytułu pieniężnych kosztów i korzyści dotyczących wymienionych wcześniej składników działalności inwestycyjnej, np. otrzymane odsetki od lokat lub dywidendy
Działalność finansowa
Przez działalność finansową rozumiemy pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania w jednostce ora wszystkie z nimi związane koszty i korzyści pieniężne. Do działalności finansowej zalicza się wpływy i wydatki związane z pozyskiwaniem zarówno własnych jak i obcych źródeł finansowych. Dotyczy to dopłat do kapitału własnego, udzielony pożyczek krótko- i długoterminowych ora zapłaconych dywidend i odsetek. Przykładami przepływów pieniężnych z działalności finansowej są:
· Wpływy pieniężne z emisji akcji lub innych instrumentów kapitałowych np. obligacji
· Wpływy z podwyższenia kapitału udziałowego oraz uzyskania dopłat w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
· Wypłaty, dywidendy i inne
· Wpływy środków pieniężnych z zaciągniętych kredytów i pożyczek
· Spłata kredytów, pożyczek, zadłużenia, wykup akcji czy obsługa kredytów, pożyczek i obligacji
· Wydatki leasingobiorcy na spłatę zobowiązań zaciągniętych na podstawie umowy o leasing finansowy
W zależności od wyboru dokonanego przez kierownika danej jednostki rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzany zgodnie z Ustawą o rachunkowości dwoma metodami:
· Bezpośrednia
· Pośrednia
Rozróżnienie tych dwóch metod m zastosowanie w odniesieniu do działalności operacyjnej. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej i finansowej sporządzane są wg metody bezpośredniej. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej bez względy na rodzaj zastosowanej metody mają taką samą wartość, bo zarówno poszczególne tytuły wpływów i wydatków w metodzie bezpośredniej jak i wynik finansowy i jeog korekty w metodzie pośredniej bazują na zasadzie memoriałowej. Metoda bepośrednia uwzględnia faktyczne wpływy i wydatki związane zdziallanosci operacyjną. Obejmują one wpływy z tytułu sprzedaży wyrobów, robót i usług w kwotach faktycznie dokonanych wpłat, a wydatki obejmują dokonane wypłaty środków pieniężnych tytulu regulacji zobowiązań wobec dostawców ynagrodzeń netto pracowników, un=ubezpieczenia społecznego, podatku dochodowego płaconego w imieniu pracowników oraz yuch wydatków, które są obciążeniem wyniku finansowego. Metoda pośrednia polega na tym że ustalony wynik finansowy (netto) wg zasady memoriałowej jest korygowany o pozycję bezgotówkowe oraz są uwzględniane te pozycje gotówkowe, które nie były uwzględniane w wyniku, a następnie dokonuje ise korekt wyniku finansowego celem dorpowadzenia go do wyniku kasowego. Z wyniku finansowego usuwane SA takie pozycje jak amortyzacja, czy zmiana stanu rezerw ora przychody i koszty brane pod uwagę przy ustalaniu wyniku finnaoswego w działalności operacyjnej, a nie dotyczą dzielności operacyjnej a są związane z dziąłanościa inwestycyjną czy finansową, np. otrzymane dywidendy czy zapłacone odsetki. Koryguje się je o wydatki, które nie są kosztami danego okresu, gdyż zwiększyły one wartość aktywów, np. wzrosły rozliczenia międzyokresowe. Przy sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych duże znaczenie ma bilans zmian, który na potrzeby przepływów pieniężnych przedstawia się następująco:
· Żródła pochodzenia środków:
o Zmniejszenie aktywów
o Zwiększenie pasywów
· Kierunki wykorzystania środków
o Zwiększenie aktywów
o Zmniejszenie pasywów
chomikSGHowy