1. Wyjaśnij, jakie są możliwe sposoby definiowania rynku
· (1) Obszar, gdzie dokonuje się wymiana;
· (2) Instytucja – instrumenty prawne regulujące wymianę;
· (3) Układ wzajemnych oddziaływań – swoboda działania umawiających się stron;
· (4) Ogół stosunków między kupującymi i sprzedającymi;
· (5) Grupa firm i jednostek (gdy mówimy o bardziej konkretnym rynku, np. rynku reklamy)
2. Scharakteryzuj podstawowe cechy funkcji podaży i funkcji popytu
(1) Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy chcą kupić w określonym czasie i przy określonych cenach; (2) popyt potencjalny – popyt, który może dotyczyć okresów przyszłych; (3) popyt faktyczny – popyt w danym czasie i przy określonych cenach; (4) prawo popytu – ceteris paribus zapotrzebowanie na określone dobro w danym czasie zmaleje, jeżeli jego cena wzrośnie, a zwiększy się, jeśli cena spadnie; (5) wielkość zapotrzebowania – ta ilość dobra, którą nabywcy są skłonni nabyć przy danej cenie i w określonym czasie; (6) [spadek ceny wywołuje wzrost sprzedawanych ilości].
(1) Podaż to ilość dobra, jaką producenci zamierzają sprzedać lub zaoferować w danym czasie, przy danej cenie; (2) podział na dwa rodzaje dóbr: produkcyjne (są używane dla dalszego procesu produkcji) i konsumpcyjne (przeznaczone do konsumpcji) – to samo dobro może być raz dobrem konsumpcyjnym, a raz produkcyjnym; (3) [prawo podaży???] podaż to te ilości jakiegoś dobra, które są skłonni wytwarzać i wprowadzać na rynek producenci, przy różnej cenie tego dobra, przy czym im wyższa cena, tym wyższa skłonność do oferowania rosnących ilości; (4) [cena spada więc zmniejszają się oferowane ilości].
3. Wyjaśnij znaczenie pojęć: równowaga rynkowa, niedobór rynkowy, nadwyżka rynkowa
Równowaga rynkowa – stan, gdy cena zrównuje popyt z podażą, czyli cena odpowiada takiej sytuacji, gdy krzywe popytu i podaży się przecinają (cena równowagi);
Niedobór rynkowy – cena jest niższa od ceny równowagi, wtedy pojawia się nadwyżka POPYTU na rynku (brak towarów), a to prowadzi do wzrostu cen (przyczyny: np. ceny maksymalne ustalane przez rząd); [popyt > podaż]
Nadwyżka rynkowa – cena jest wyższa od ceny równowagi, wtedy pojawia się nadwyżka PODAŻY, co prowadzi do spadku ceny; [podaż > popyt]
4. Na czym polega efekt dochodowy i efekt substytucyjny zmian cen?
Efekt dochodowy – wpływ zmiany ceny na wielkość zapotrzebowania, wynikający z tego, że nabywca na skutek zmiany ceny staje się zamożniejszy lub biedniejszy – zmiana ceny ceteris paribus powoduje, że możemy kupić mniej lub więcej; wielkość efektu dochodowego zależy od tego, jaka część dochodu jest wydawana na dane dobro;
Efekt substytucyjny – wpływ zmiany ceny na wielkość zapotrzebowania, wynikający z tego, że nabywca przenosi swoje zakupy na dobra alternatywne (substytucyjne); wielkość efektu substytucyjnego zależy od ilości i „bliskości” (jak dobrze zastępują one dane dobra) dóbr substytucyjnych.
5. Jakie są podstawowe determinanty popytu?
· (1) Efekt dochodowy,
· (2) Efekt substytucyjny,
· (3) Gusty,
· (4) Ilość i ceny dóbr substytucyjnych (konkurencyjnych),
· (5) Ilość i ceny dóbr komplementarnych (takich, które stanowią uzupełnienie danego dobra, np. drukarka i toner),
· (6) Przewidywane zmiany cen,
· (7) Podział dochodu (wzrost rozpiętości dochodu między różnymi grupami społecznymi),
· (8) Dochód (dobra zwykłe – takie, których konsumpcja podąża wraz z dochodem; dobra niższego rzędu – ich konsumpcja obniża się wraz ze wzrostem dochodu).
6. Jakie są najważniejsze determinanty podaży?
· (1) Po przekroczeniu pewnego poziomu produkcji szybko rosną koszty wytwarzania (producent chce pokryć koszty);
· (2) Im wyższa cena danego dobra, tym większej ilości producentów opłaca się produkcja;
· (3) Jeśli cena dobra utrzymuje się na wysokim poziomie, to produkcję podejmą nowe przedsiębiorstwa;
· (4) Koszty produkcji (im wyższe, tym niższy zysk);
· (1) Zmiany cen czynników produkcji – często niezależne od przedsiębiorców, bo spowodowane ingerencją rządu;
· (2) Zmiany technologii – z reguły obniżają koszty;
· (3) Zmiany organizacyjne – np. restrukturyzacja;
· (4) Polityka rządu – gł. polityka fiskalna;
· (5) Opłacalność produktów alternatywnych;
· (6) Opłacalność dóbr o współzależnej podaży (np. ropa naftowa i benzyna);
· (7) Wypadki losowe i inne nieprzewidywalne zdarzenia;
· (8) Cele producentów;
· (9) Przewidywane zmiany cen
7. Co to jest elastyczność cenowa popytu? Kiedy popyt jest elastyczny, kiedy neutralny, a kiedy nieelastyczny?
Elastyczność cenowa popytu to reakcja popytu na zmianę ceny. Inaczej jest to procentowa zmiana ilości do procentowej zmiany ceny.
Popyt jest elastyczny, gdy stosunek procentowej zmiany ilości do procentowej zmiany ceny jest większy od 1. Wtedy spadek ceny oznacza wzrost przychodu i odwrotnie.
Popyt jest neutralny (jednostkowy), gdy stosunek procentowej zmiany ilości do procentowej zmiany ceny jest równy jeden.
Popyt jest nieelastyczny, gdy stosunek procentowej zmiany ilości do procentowej zmiany ceny jest mniejszy niż 1. Wtedy wzrost ceny to wzrost dochodu i odwrotnie J.
8. Jakie mogą być przyczyny różnej reakcji popytu na zmianę ceny?
· (1) Dostępność substytutu (jeżeli jakieś dobro możemy zastąpić tańszym, równie dobrym, to tak robimy);
· (2) Przyzwyczajenie konsumentów (np. używanie karmy dla psów);
· (3) Dobra luksusowe (takie dobra, na które popyt rośnie szybciej niż dochody; są oznaką prestiżu itp.);
· (4) Dobra niezbędne (bez nich trudno normalnie funkcjonować).
9. Co to jest elastyczność cenowa podaży? Jakie mogą być przyczyny różnej elastyczności podaży?
Elastyczność cenowa podaży to współczynnik siły reakcji podaży na zmianę ceny. Inaczej jest to stosunek procentowej zmiany ilości do procentowej zmiany ceny. Zmiana ceny a zmiana produkcji, czyli elastyczność, nieelastyczność i neutralność podaży, analogicznie jak przy popycie.
Przyczyny różnej elastyczności podaży:
· (1) Nadwyżka (lub niedobór) mocy produkcyjnych (przy nadwyżce producenci dostarczają więcej dobra nawet przy niewielkim impulsie cenowym);
· (2) Wysoki poziom zapasów (dobra produkcyjne – zmiana ceny może zmienić ilość dobra; dobra naturalne (np. produkty rolne) – niewielkie znaczenie ceny, większe natury).
10. Co to są i czym są uwarunkowane preferencje konsumenta?
Preferencje konsumenta to subiektywna ocena ważności oraz przydatności dóbr.
Uwarunkowania:
· (1) Tradycja rodzinna,
· (2) Wpływ środowiska,
· (3) Wychowanie,
· (4) Wykształcenie,
· (5) Poziom dochodów,
· (6) Styl życia.
11. Kiedy równowaga konsumenta osiąga optimum, albo inaczej konsument znajduje się w równowadze?
Konsument jest w równowadze, gdy relacje krańcowej użyteczności do ceny każdego nabytego dobra są takie same; Uk„X”/P„X” = Uk„Y”/P„Y”.
Inaczej: konsument jest w równowadze, gdy jego linia budżetowa jest styczna z krzywą obojętności.
12. Wyjaśnij co to jest prawo Engla? Jak działa ono w przypadku dóbr podstawowych, dóbr podrzędnych, a jak w przypadku dóbr luksusowych?
Prawo Engla – typowe, przeciętne wydatki na konsumpcję zmieniają się wraz ze zmianami dochodów w dość regularny sposób, przy czym w obrębie każdej grupy społecznej występują duże odchylenia od poziomu przeciętnego.
W przypadku dóbr podstawowych popyt rośnie wraz ze wzrostem dochodu początkowo powoli, potem coraz gwałtowniej.
Dla dóbr luksusowych popyt początkowo rośnie wraz ze wzrostem dochodu rośnie gwałtownie, a potem coraz łagodniej.
Dla dóbr podrzędnych popyt wraz ze wzrostem dochodu spada.
13. Co to są dobra Giffena?
Dobra Giffena to takie dobra, których konsumpcja rośnie wraz ze wzrostem ich ceny. Z reguły są to artykuły podstawowe (kartofle – Irlandia 1845r., pieczywo) – ich cena rośnie, więc ludzie koncentrują na nich swe podstawowe budżety i ograniczają konsumpcje innych dóbr.
14. Scharakteryzuj podstawowe formy własności firm?
· (1) Prywatne (w tym rodzinne),
· (2) Spółdzielcze,
· (3) Państwowe,
· (4) Komunalne (związane z administracją terytorialną),
· (5) Pracownicze;
15. Scharakteryzuj formę spółki jawnej
· (1) Spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową;
· (2) Także spółka cywilna, jeśli przez dwa kolejne lata jej przychody wynosiły co najmniej 400 tys. euro (tak spółka cywilna musi zostać przekształcona w spółkę jawną);
· (3) Wspólnicy są znani i ponoszą pełną (do wysokości swego majątku) i solidarną (nie można się uchylić) odpowiedzialność – to wymusza bezpośrednie zaangażowanie w działalność gospodarczą;
· (4) Charakterystyczna jest mała liczba wspólników – każdy wspólnik reprezentuje spółkę;
· (5) Opiera się na zaufaniu wspólników;
· (6) Nie posiada osobowości prawnej – nie oddziela się spółki od wspólników.
16. Co to jest spółka komandytowa i jak rozkłada się odpowiedzialność wspólników
· (1) 2 rodzaje uczestników: komplementariusze (odpowiadają całym swoim majątkiem) i komandytariusze (odpowiadają kapitałem, który wnieśli do spółki);
· (2) Ta forma jest wygodna, gdy mamy pomysł, a nie mamy kapitału – wtedy szukamy komandytariuszy;
· (3) Opiera się na zaufaniu partnerów;
· (4) Zmiany kapitałowe dokonują się tylko za zgodą pozostałych partnerów;
· (5) Ograniczona ekspansja kapitału – z reguły kapitał jest nieduży;
17. Scharakteryzuj podstawowe cechy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
· (1) Osoby biorące udział odpowiadają do wysokości wniesionego kapitału; kapitał spółki jest znany;
· (2) Wymagana jest umowa sporządzona u notariusza, zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz wniesienie kapitału;
· (3) Minimalny kapitał: 50 tys. zł, jeden udział nie mniej niż 500 zł;
· (4) Ma osobowość prawną;
· (5) Władze: zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza (zwłaszcza, gdy jest wielu wspólników), komisja rewizyjna;
· (6) Każdy wspólnik ma prawo do osobistej kontroli spółki;
· (7) Udziały w spółce są swobodnie zbywalne, chyba że umowa stanowi inaczej.
18. Scharakteryzuj najważniejsze cechy spółki akcyjnej.
· (1) Minimalny kapitał 500 tys. zł;
· (2) Zazwyczaj ma wielu akcjonariuszy, choć wystarczy tylko 1 (ale nie może to być spółka z o.o.)
· (3) Ma osobowość prawną;
· (4) Władze: zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie akcjonariuszy (relacje między nimi określa statut spółki);
· (5) Akcje – zwykłe i uprzywilejowane (2 razy więcej głosów na walnym zgromadzeniu, ale nie więcej niż 50% ponad normalną dywidendę);
· (6) Finansowanie:
· Wewnętrzne: zysk niepodzielony (niewypłacany w formie dywidendy) i fundusz amortyzacyjny (odpisy od majątku);
· Zewnętrzne: sprzedaż akcji (wiąże się z prawem do dywidendy), sprzedaż obligacji (forma pożyczki; mogą być obligacje z opcją zamiany na akcje) i kredyty;
19. Wymień najważniejsze znane ci style zarządzania firmami.
· Autokratyczny – hierarchia, porządek, jednostronna komunikacja;
· Paternalistyczny – często w małych rodzinnych firmach i w japońskich korporacjach; opieka nad pracownikiem;
· Integratywny – wyłanianie zespołów do wykonania określonych zadań; koordynacja ich działań;
· Samorządowy – współudział załogi; duża rola związków zawodowych;
20. Omów podstawowe tendencje rozwoju firm w ostatnich latach.
Kolejno: (1) „małe jest piękne” (małe firmy są bardziej efektywne i kreatywne; mniejsze ryzyko); (2) „mergerowanie” (fuzje, łączenie małych firm w wielkie korporacje); (3) „dywersyfikacja” (różnicowanie produktów i usług w obrębie korporacji, by zmniejszyć ryzyko); (4) „holdingi” (spółka matka + całkowicie zależne spółki córki);
21. Co to jest funkcja produkcji?
Funkcja produkcji określa relacje między wielkością produkcji a liczbą zaangażowanych czynników produkcji. Produkcja jest funkcją pracy, kapitału i zasobów naturalnych. [Produktywność – wielkość produkcji z danego czynnika w jednostce czasu – np. ile produktów rocznie przypada rocznie na jednego zatrudnionego.]
22. Jak przebiega typowa funkcja produkcji? Omów podstawowe trzy fazy.
Cały czas zwiększamy nakład czynnika produkcji
· Faza I – rośnie Pc, Pp; Pk rośnie dopóki nie zacznie działać prawo malejących przychodów, wtedy (a) Pk max., potem spada;
...
dziennikarstwo