Polityczny makijaż Platformy.pdf

Polityczny makijaż Platformy

Nasz Dziennik, 2011-07-14

"Polska i Polacy nie są skazani na fałszywy wybór

między cynicznym konformizmem a cynicznym

radykalizmem. Jest wielka przestrzeń, przestrzeń, w

której żyją normalni ludzie. Przestrzeń, w której nie ma i

nie powinno być miejsca na polityczny oportunizm, na

cwaniactwo, na gotowość wykorzystania władzy

wyłącznie dla własnych interesów" - powiedział w

listopadzie 2007 r. premier Donald Tusk w najdłuższym

po 1989 r. exposé. Jak zatem z perspektywy ostatnich

czterech lat wygląda przestrzeń i rzeczywistość

polityczna pod rządami Platformy Obywatelskiej?

Codziennie spoglądają na nas z telewizyjnych ekranów przypudrowane twarze polityków. Wielu z nich

poświęca dużo czasu na nałożenie politycznego makijażu, dla wielu jest to podstawa codziennej pracy.

Kreują swój pozytywny wizerunek, flirtując za pośrednictwem mediów ze swoim elektoratem. Politycy

chcą uchodzić przed wyborcami za piękność, dlatego poprzez stosowanie tej politycznej charakteryzacji

maskują autentyczne poglądy niepodzielane na ogół przez zgromadzoną przed telewizorami

publiczność.

PR zamiast rządzenia

Współczesna polityka coraz bardziej przypomina teatr, a nie rzeczywiste sprawowanie władzy. Coraz

mniej polityków powierzoną im władzę traktuje jako służbę. Wielu z nich - zarówno po prawej, jak i po

lewej stronie sceny politycznej - wie, że zwycięstwa wyborczego czy politycznej popularności nie

zdobywa się włącznie przez charyzmę i skuteczne działanie partii. Do sukcesu w życiu publicznym

potrzebni są tzw. specjaliści od wizerunku politycznego, z których usług politycy chętnie korzystają,

choć przyznają się do tego już mniej ochoczo. Stosowanie technik PR (z ang. public relations, czyli

relacje publiczne, kontakt z otoczeniem) nie jest, w mojej ocenie, czymś nagannym. W Stanach

Zjednoczonych czy Europie Zachodniej działa on już od wielu lat. Świat polityki funkcjonuje za

pośrednictwem mediów, dlatego politycy zmuszeni są właśnie tą drogą kontaktować się ze swoimi

wyborcami. Nie wszyscy uczestnicy życia politycznego wiedzą, jakimi prawami rządzą się media,

dlatego zwracają się o pomoc do specjalistów w tej dziedzinie, czyli do tzw. spin doktorów (specjalistów

od wizerunku).

O ile troska o zachowanie zrozumiałego i jasnego przekazu społecznego jest czymś pozytywnym, o tyle

negatywnym elementem działań speców od wizerunku politycznego jest reglamentowanie informacji,

manipulowanie nimi, co najprościej nazwalibyśmy uprawianiem propagandy. Narzędziami pracy spin

doktorów są tzw. kontrolowane przecieki do prasy, wypuszczanie plotek, odpowiednia interpretacja

faktów, aby stawiała ona polityka w dobrym świetle oraz mu nie szkodziła. Odwróceniem roli i znaczenia

doradców od wizerunku politycznego jest sytuacja, gdy rządzący bardziej troszczą się o swój odbiór w

społeczeństwie niż o rzeczywiste sprawowanie władzy. Rządzenie bowiem to nie tylko troska o słupki

wyborcze. Realne sprawowanie władzy wymaga czasem od polityków podejmowania niepopularnych

decyzji, w dłuższej perspektywie korzystnych dla kraju. Z drugiej strony posiadanie szerokiej władzy nie

uprawnia do jej nadużywania.

Media pod kontrolą

O mediach mówiło się do niedawna, że są czwartą władzą zajmującą miejsce tuż za władzą

ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Obserwując ostatnie lata, można jednak stwierdzić, że

media wyprzedziły wymienione w Konstytucji sfery funkcjonowania państwa i stanęły na najwyższym

stopniu podium. Dlatego politycy zabiegają i będą zabiegać o wpływy w mediach, a ci, którzy sprawują

władzę, próbują podporządkować sobie media. W tym kontekście pojawiła się informacja o sprzedaży

pakietu większościowego udziałów spółki Presspublica. Jest to jeden z największych wydawców w

Polsce, właściciel m.in. pism "Rzeczpospolita" i "Parkiet" oraz ostatnio świetnie radzącego sobie na

rynku medialnym tygodnika "Uważam Rze". Pojawiły się obawy, czy nowy właściciel pozostawi dawny

profil pism i czy sama transakcja nie ma podłoża politycznego. Istnienie tych dwóch gazet budziło już od

dawna irytację obozu rządowego. Władze być może zdenerwował również fakt, że młody tygodnik

"Uważam Rze" szybko i sprawnie wypełnił lukę po "Wprost" i wyprzedził w sprzedaży potentatów

prasowych wspierających obecny układ rządowy. Niepokój budzi przede wszystkim to, że operacje z

rządem w tle zmierzają do spacyfikowania tytułów prasowych nawet ostrożnie krytycznych wobec

obecnej władzy.

Polityczny oportunizm

W 2007 r. ekipa Donalda Tuska przejmowała władzę, obiecując odejście od poetyki konfliktu,

poszukiwania wrogów i prowadzenia wojen. Hasła przez nią głoszone spotkały się z poparciem

społeczeństwa. Tymczasem praktyka rządu Tuska nie wygląda najlepiej, gdyż na dłuższą metę nie da

się rządzić bezkonfliktowo i permanentnie unikać rozwiązywania i eliminowania problemów. Tusk nie

dość, że nie potrafi ich rozwiązywać, to pozwala sobie na partyjny nepotyzm. Docenia i stosuje zabiegi

politycznego marketingu, rezygnuje z własnych poglądów, byle przypodobać się swoim wyborcom.

Przekonanie, że premier niewiele robi, dociera już do znacznej liczby osób, zauważają to nawet

publicyści "Polityki" i "Gazety Wyborczej". W tym momencie pojawia się duża szansa dla polityków

Prawa i Sprawiedliwości, którzy mają okazję, aby stworzyć nową jakość w życiu politycznym. PiS jednak

nie wypełnia właściwie funkcji partii opozycyjnej i można odnieść wrażenie, że nie chce wygrać

najbliższych wyborów.

Niebezpieczna bezideowość

Marketingowcy Platformy Obywatelskiej uważają, że idee szkodzą polityce. Dlatego w PO możemy

spotkać zarówno ludzi związanych z antykomunistyczną "Solidarnością", jak Antoni Mężydło, jak i

polityków z PZPR-owską przeszłością - Dariusza Rosatiego, Danutę Hźbner oraz wabionego przez PO

Włodzimierza Cimoszewicza. Miejsce tam znajdowali liberalni katolicy, jak Jarosław Gowin, oraz

antykościelny i opowiadający się za swobodą obyczajową Janusz Palikot. Platforma puszcza teraz oko

do wyborcy lewicowego, pragnie umocnić swój elektorat tymi, którzy głosowali na SLD. Świadczy o tym

transfer polityczny Bartosza Arłukowicza, który dla wielu stał się dobrym przykładem bezideowości.

Liczna grupa młodych polityków nie chce ponosić kosztów trwania przy ideach, nie chce czekać na

swoją szansę. Szybkie robienie kariery i chęć bycia "na topie" wygrywają z ideami.

Jak pokazały ostatnie miesiące, transfery polityczne do PO nie zawsze dobrze się kończyły dla samych

przechodzących. Przykładem jest wymieniany już poseł Mężydło, którego rola w PO jest niewielka,

ponieważ partia wypycha ze swoich list polityków konserwatywnych. Głos lewicy w PO staje się więc

ważniejszy niż głos środowiska prawicowego.

Pytanie o kondycję demokracji

Jedną z podstawowych zasad demokracji jest swoboda wypowiedzi i możliwość wyrażania własnych

opinii. Należy jednak pamiętać, że nie jest ona bezwarunkowa. Jej granicą jest dobre imię i godność

drugiego człowieka. Politycy są szczególnie narażeni na krytykę, jest to uzasadnione prawo ich

wyborców i przeciwników politycznych. Tymczasem w ostatnich miesiącach obserwujemy, że krytyka

władzy kończy się dla wielu konsekwencjami sądowymi czy utratą pracy. Przykładami tego są przejęcie

kontroli nad "Rzeczpospolitą", rozwiązywanie umów o pracę i zwalnianie dziennikarzy z telewizji

publicznej, a także spektakularne zatrzymanie przez ABW studenta, który prowadził krytyczną stronę

internetową o prezydencie. O debatę w sprawie stanu polskiej demokracji oraz wolności słowa

zaapelowali europosłowie PiS: Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski, Mirosław Piotrowski, Janusz

Wojciechowski i Tadeusz Cymański. Wysłali w tej kwestii dwa listy - do Guya Verhofstadta, szefa Grupy

Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, oraz Martina Schulza, przewodniczącego

Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim. Apelują w nich o

to, by "masowe zwalnianie z pracy dziennikarzy z powodu ich poglądów" stało się tematem dyskusji na

forum Parlamentu Europejskiego. Europosłowie napisali, że "w Polsce w ciągu ostatnich miesięcy

doszło do wydarzeń godzących w niezależność środowiska dziennikarskiego, prawo do wyrażania opinii

i wolność słowa, niemających precedensu w krajach Unii Europejskiej. Dochodzi do usuwania z oferty

mediów publicznych wszystkich programów i autorów reprezentujących punkt widzenia odmienny od

rządzącej obecnie koalicji. W ten sposób opinie około 30 proc. aktywnych politycznie obywateli naszego

kraju zostały wyeliminowane z debaty publicznej w mediach w ramach programów informacyjnych i

publicystycznych. Ubolewamy, że do tej pory żadna z instytucji europejskich nie pochyliła się nad tym

problemem, mimo że na Węgrzech, w przeciwieństwie do Polski, dziennikarze nie byli masowo usuwani

z pracy z powodu poglądów".

Falstart nowicjuszki

Premier Donald Tusk 6 lipca br. w tradycyjnym wystąpieniu w Parlamencie Europejskim zarysował wizję

polskiej prezydencji oraz przypomniał o podstawowych celach, które Polska stawia sobie na kolejne

sześć miesięcy. Po wystąpieniu Tuska rozpoczęła się debata, podczas której głos zabrali politycy

Prawa i Sprawiedliwości. Zaapelowali do premiera o ochronę w Polsce europejskich wartości, takich jak

wolność słowa i swoboda działania mediów. Spokojny i rzeczowy apel PiS ostro skrytykowali

przedstawiciele PO. Przebieg spotkania skomentowała dla "Gazety Wyborczej" w Lublinie (wydanie

internetowe z 6 lipca 2011 r.) europosłanka PO z tego regionu Lena Kolarska-Bobińska, która

stwierdziła, że "PiS pokazało obraz kłótliwych, swarliwych Polaków". Tymczasem, według relacji innych

europosłów, posłanka Kolarska w ogóle w spotkaniu nie uczestniczyła. Czy nie była zainteresowana

wystąpieniem polskiego premiera i lidera swojego ugrupowania? Czy było ono dla niej tak mało ważne,

że wybrała inne zajęcia?

Należy nadmienić, że debaty w związku z rozpoczęciem prezydencji to w Parlamencie Europejskim

normalna sprawa. Odbywały się one nie tylko sześć miesięcy temu, gdy przewodnictwo w Radzie UE

przejmowali Węgrzy, a premier Viktor Orbán był krytykowany przez swoich rodaków za wprowadzenie

ustawy medialnej. W 2010 r. z krytyczną reakcją spotkali się przejmujący przewodnictwo w Radzie UE

Belgowie. Ujemnych ocen nie uniknęli też Anglicy, gdy w 2005 r. rozpoczynali prezydencję.

Występujący wtedy w PE Tony Blair został skrytykowany przez swoich rodaków z brytyjskiej Partii

Niepodległości (UKIP) oraz z Partii Konserwatywnej. W porównaniu z krytyką, której doświadczył Blair,

opinie posłów PiS były "lajtowe", ale pani Lena Kolarska-Bobińska, jako debiutantka, nie musiała

przecież o tym wiedzieć.

Pieczołowicie nakładany polityczny makijaż, choć częściowo przykrywa szpetną twarz Platformy, to

nałożony w zbyt dużej ilości odpada jak tynk z nieremontowanej kamienicy. Pozostaje mieć nadzieję i

zachować niepoprawny optymizm, że Polacy będą potrafili dostrzec prawdziwe oblicze Platformy i w

jesiennych wyborach zdecydują o zmianie aktorów na polskiej scenie politycznej.

Dr Ewa Rzeczkowska

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: