Biologia odpowiedzi 6.pdf

LBD8-CD-Odpowiedzi arkusz I M 7/20/07 12:50 PM Page 24

Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza

egzaminacyjnego z biologii

Poziom podstawowy

zad.

Poprawna odpowiedê

Maksymalna punktacja

za zadania

za poprawnie narysowany schemat uwzgl´dniajàcy trzy elementy – 1 pkt

za poprawnie narysowany schemat uwzgl´dniajàcy wszystkie elementy – 2 pkt

grzebienie mitochondrialne

rybosomy

matrix

b∏ona mitochondrialna

zewn´trzna

DNA

za prawid∏owe rozpoznanie ka˝dego elementu morfotycznego krwi wraz z jego

funkcjà – po 1 pkt

schematu

Nazwa elementu

morfotycznego

Funkcja elementu

morfotycznego

trombocyty

zapoczàtkowujà proces krzep-

ni´cia krwi

leukocyty

niszczà obce cia∏a, produkujà

przeciwcia∏a

erytrocyty

transportujà tlen i dwutlenek

w´gla

za poprawne wyjaÊnienie poj´ç – po 1 pkt

za poprawne opisanie pe∏nionej funkcji – 1 pkt

Lordoza – krzywizna kr´gos∏upa wygi´ta do przodu, utworzona przez odcinki szyjny

i l´dêwiowy.

Kifoza – krzywizna kr´gos∏upa wygi´ta do ty∏u, utworzona przez odcinki piersiowy

i krzy˝owy.

Wykszta∏cone krzywizny sà przystosowaniem kr´gos∏upa do utrzymywania wypro-

stowanej postawy cia∏a i amortyzowania wstrzàsów.

za poprawnà odpowiedê – 1 pkt

Podczas aktywnoÊci ruchowej nale˝y pami´taç o profilaktyce, m.in. o odpowiedniej

rozgrzewce oraz w∏aÊciwym ubiorze. Nie przestrzegajàc profilaktyki w takich dyscy-

plinach, jak np. hokej, pi∏ka no˝na, chód, bieganie mo˝emy spowodowaç kontuzj´,

np. zerwanie Êci´gna, skr´cenie stawu, z∏amanie koÊci, st∏uczenie mi´Êni.

za prawid∏owe podanie ka˝dej z ró˝nic – po 1 pkt

W uz´bieniu mlecznym 5-letniego dziecka nie wyst´pujà z´by trzonowe, a przed-

trzonowe sà tylko dwa.

za wskazanie prawid∏owej odpowiedzi – 1 pkt

c) witamina A

za poprawne podanie ka˝dego argumentu – po 1 pkt

Przyk∏ady argumentów:

Reklamy przekazujàce sprzeczne treÊci powodujà narastajàce uczucie napi´cia i nie-

pokoju. Mo˝e to sk∏oniç wiele osób do zastosowania tzw. diety-cud, która pozbawia

organizm niezb´dnych substancji od˝ywczych oraz powoduje potem wilcze ataki

g∏odu. W rezultacie prowadzi do nadmiernego objadania si´.

Takie reklamy mogà staç si´ przyczynà chorób, np. anoreksji czy bulimii.

www.operon.pl

LBD8-CD-Odpowiedzi arkusz I M 7/20/07 12:50 PM Page 25

BIOLOGIA – POZIOM PODSTAWOWY

■

zad.

Poprawna odpowiedê

Maksymalna punktacja

za zadania

za podanie dwóch elementów – 1 pkt

za podanie trzech elementów – 2 pkt

za podanie czterech elementów – 3 pkt

Odcinek

przewodu pokarmowego

Sk∏adnik pokarmowy

Enzym

jama ustna

w´glowodany

amylaza Êlinowa

˝o∏àdek

bia∏ko

pepsyna

jelito cienkie

t∏uszcze

lipaza trzustkowa

za skonstruowanie tabeli – 1 pkt

za porównanie procesów, przy uwzgl´dnieniu dwóch cech – po 1 pkt za ka˝dy wiersz

Cecha

Wdech

Wydech

Zmiany po∏o˝enia klatki

piersiowej

powi´kszenie rozmiarów

powrót do pierwotnych

rozmiarów

Rodzaj aktu

czynny

bierny

Rodzaj wytworzonego ci-

Ênienia

wytwarza si´ podciÊnienie

zasysajàce powietrze

do p∏uc

wytwarza si´ nadciÊnienie

wyt∏aczajàce powietrze

z p∏uc

10. za podanie ka˝dej z zasad – po 1 pkt

Przyk∏adowe odpowiedzi:

Unikanie spo˝ywania zimnych pokarmów zarówno surowych, jak i wczeÊniej goto-

wanych.

U˝ywanie tylko wody przegotowanej lub butelkowanej.

Unikanie kupowania produktów od ulicznych sprzedawców.

Dok∏adne mycie owoców i warzyw, najlepiej przegotowanà wodà.

11. za prawid∏owy opis osi – 1 pkt

za prawid∏owo sporzàdzony diagram – 1 pkt

78%

azot

78%

tlen

21%

17%

dwutlenek

wgla

0,03%

powietrze

wdychane

inne

gazy

ok 1%

owietrze

ydychane

12. za poprawne podanie ka˝dego z dwóch argumentów – po 1 pkt

Krew natlenowana p∏ynie t´tnicami w obiegu du˝ym, natomiast w obiegu ma∏ym

t´tnicami p∏ynie krew odtlenowana.

13. za podanie dwóch nazw – 1 pkt

za podanie trzech, czterech nazw – 2 pkt

za podanie pi´ciu nazw – 3 pkt

1 – receptor, 2 – neuron czuciowy, 3 – neuron poÊredniczàcy, 4 – neuron ruchowy,

5 – efektor

14. za podanie ka˝dego z dwóch argumentów – po 1 pkt

Bliêni´ta jednojajowe powstanà, gdy pojedynczy zarodek podzieli si´ na dwa samo-

dzielne organizmy.

Bliêni´ta dwujajowe powstanà, gdy dwie komórki jajowe, powsta∏e w wyniku jedno-

czesnego jajeczkowania, np. w obu jajnikach, zostanà zap∏odnione.

www.operon.pl

LBD8-CD-Odpowiedzi arkusz I M 7/20/07 12:50 PM Page 26

■

BIOLOGIA – POZIOM PODSTAWOWY

zad.

Poprawna odpowiedê

Maksymalna punktacja

za zadania

15. za wskazanie prawid∏owej odpowiedzi – 1 pkt

b) jajowód

16. za ka˝dy prawid∏owo uzupe∏niony zapis – po 1 pkt

za podanie zasady komplementarnoÊci – 1 pkt

kodony w DNA: ATGCTTAAG

kodony w mRNA: UAC GAA UUC

antykodony w tRNA: AUG CUU AAG

Zasada komplementarnoÊci polega na wzajemnym uzupe∏nianiu si´ dwóch nici, wy-

nikajàcym ze struktury zasad ∏àczàcych si´ parami – AT, CG. Jedna niç wyznacza bu-

dow´ drugiej.

17. za poprawne podanie ka˝dego argumentu – po 1 pkt

Transgeniczne roÊliny sà bardziej odporne na mróz i szkodniki.

Transgeniczne krowy oraz owce mogà byç producentami cennych leków.

18. za prawid∏owe podanie przyk∏adu choroby – 1 pkt

za prawid∏owe opisanie objawów choroby – 1 pkt

na przyk∏ad:

Hemofilia – objawia si´ zaburzeniem krzepliwoÊci krwi. U osób chorych na hemofili´

zmutowany jest gen kodujàcy jeden z czynników krzepliwoÊci krwi, dlatego krew

nie krzepnie. Mogà zdarzaç si´ krwotoki wewn´trzne.

19. za poprawne rozpoznanie ka˝dego rozmieszczenia wraz z przyk∏adem – po 1 pkt

1 – rozmieszczenie skupiskowe, np. stokrotki, szpaki, sardynki; 2 – rozmieszczenie

losowe, np. biedronki na ∏àce; 3 – rozmieszczenie równomierne, np. kaktusy, rysie

20. za poprawne podanie nazw oddzia∏ywaƒ – po 1 pkt

Przyk∏ad oddzia∏ywania

Nazwa oddzia∏ywania

mi´dzy populacjami

Osobniki jednej populacji sà zabijane i stanowià po˝ywie-

nie dla osobników drugiej populacji.

drapie˝nictwo

Osobniki jednej populacji szkodzà osobnikom drugiej, sa-

me nie czerpiàc z tego bezpoÊrednich korzyÊci.

amensalizm

Osobniki jednej populacji odnoszà korzyÊci z istnienia

drugiej, dla której populacja pierwsza jest oboj´tna.

komensalizm

21. za podanie przyk∏adu ∏aƒcucha detrytusowego – 1 pkt

na przyk∏ad:

martwa materia organiczna (opad∏e liÊcie) – d˝d˝ownica – ptak

22. za poprawne rozpoznanie chorób i organizmów wywo∏ujàcych danà chorob´ – po

1 pkt

za podanie êród∏a zara˝enia si´ jednà z chorób – 1 pkt

a) Âwierzb – wywo∏any przez Êwierzbowca ludzkiego; zara˝enie nast´puje przez bez-

poÊredni kontakt z cz∏owiekiem zara˝onym, np. przez podanie r´ki, drogà p∏ciowà,

przez ubrania, poÊciel.

b) W∏oÊnica – wywo∏ana przez w∏oÊnia kr´tego; zara˝enie nast´puje przez zjedzenie

larwy inwazyjnej wraz z mi´sem wieprzowym lub dzika.

23. za wskazanie prawid∏owej odpowiedzi – 1 pkt

b) gruêlica, cukrzyca, oty∏oÊç

www.operon.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: