Jan Brzechwa-Abecja.pdf

Jan Brzechwa

ABECJA

Okręt stał na olbrzymim placu, zalanym zielonkawym światłem. Po obu stronach

nieskończenie długim szeregiem stały inne okręty rozmaitego kształtu i wielkości,

poczynając od potężnych galer wojennych, wyposażonych w armaty i kartaczownice, a

kończąc na małych rybackich łodziach. Podpierały je z boków bursztynowe belki i

przypadkowy widz mógł odnieść wrażenie, że znajduje się na wystawie albo na targu

okrętów.

W górze bardzo wysoko biegł pułap wyłożony muszlami, pomiędzy którymi w równych

odstępach widniały okrągłe otwory, zamknięte klapami z bursztynu.

Plac, którego granice ginęły w odległym półmroku, pokryty był malachitowymi płytami,

pośrodku zaś, w ogromnym basenie, wesoło pluskały się atramentnice.

Dokoła okrętu uwijały się postacie, które nie przypominały ani ludzi, ani zwierząt,

natomiast kształtem swym zbliżone były raczej do wielkich pająków. Ich kuliste kadłuby,

wsparte na sześciu rękach zakończonych ludzkimi dłońmi, poruszały się w szybkich

pląsach z niepospolitą zręcznością. Z każdego kadłuba wyrastała mała, wirująca główka,

zaopatrzona w jedno czujne, okrągłe oko. Po obu bokach górnej części kadłuba widniały

dwa otwory przypominające usta. Jedne z tych ust wymawiały dźwięk "a", drugie zaś -

"b". Przysłuchując się pilnie, można było zauważyć, że rozmaite kombinacje tych dwóch

dźwięków, wymawianych na przemian to jednymi, to drugimi ustami, stanowią mowę

dziwacznych podmorskich istot.

Pan Kleks już po kilku minutach nauczył się rozróżniać poszczególne wyrazy, jak na

przykład: aa, ba, abab, baab, baabab, babaab, ababab, baba, abba i bbaa i tak dalej, a

po upływie godziny mógł swobodnie porozumiewać się z Abetami, tak bowiem, zgodnie z

właściwościami ich mowy, nazywali się mieszkańcy tego kraju.

Abeci z natury byli bardzo łagodni i okazywali przybyszom najdalej posuniętą

uprzejmość. Z rozmów z nimi pan Kleks dowiedział się wielu ciekawych szczegółów ich

życia. Niektórzy z nich, otaczani szczególną czcią przez pozostałych Abetów, posiadali

siódmą rękę, uzbrojoną w stalowe szpony. Tym Abetom wolno było raz na dzień przez

bursztynowe klapy wyruszyć w morze na połów. Umieli pływać szybciej aniżeli

mieszkańcy głębin morskich, a uzbrojona siódma ręka służyła zarówno do ataku, jak do

obrony. Z wypraw i polowań wracali obładowani zdobyczą, którą dzielono sprawiedliwie

pomiędzy wszystkich mieszkańców Abecji. Abeci żywili się rybami, meduzami,

wszelkiego rodzaju skorupiakami, a jako napój służyło im czarne mleko atramentnic lub

wywar z korali. Do gotowania używali bursztynowych maszynek oraz bursztynowych

piecyków, ogrzewanych prądem czerpanym z ryb elektrycznych.

- A skąd macie tu powietrze? - zapytał pan Kleks oddychając pełną piersią.

- Kraj nasz - odrzekł jeden z Abetów - łączy się długim kanałem z Wyspą Wynalazców.

Stamtąd płynie do nas powietrze niezbędne dla naszego istnienia. Mieszkańcy wyspy

znają drogę i często przychodzą do Abecji, ale żaden z nas nie odważył się nigdy wyjść

na powierzchnię ziemi, gdyż światło słońca i księżyca zabiłoby nas natychmiast.

Po krótkiej rozmowie Abeci, przeskakując zwinnie z ręki na rękę, zaprowadzili gości do

sali, gdzie rozłożone były materacyki z trawy morskiej, a na bursztynowych stolikach

stały ozdobne naczynia z kości wielorybich, z muszli i malachitu.

Abetki, przystrojone w korale i perły, w fartuszkach uplecionych z wodorostów, wniosły

tacki z potrawami oraz napoje w bursztynowych dzbanach. Posługiwały się przy tym

tylko dwiema rękami, a pozostałe cztery, które służyły im do chodzenia, obciągnięte były

ni to rękawiczkami, ni to trzewiczkami ze skóry rekina.

Goście byli głodni i z apetytem zabrali się do jedzenia. Najbardziej smakowały im

pieczone meduzy w sosie z lilii morskich, duszone płetwy wieloryba i sałatka z

ośmiornicy.

Pamiętając przestrogę pana Kleksa, nikt nie tknął proponowanych napojów, aczkolwiek

wszystkich dręczyło pragnienie. I chociaż wino koralowe nęciło swoją czerwienią, kapitan

wysłał kuchcików na okręt po wodę i owoce.

Marynarze prowadzili z Abetami ożywione rozmowy na migi, co - zwłaszcza

gospodarzom posiadającym po trzydzieści palców - przychodziło z łatwością.

Niekiedy korzystano z pomocy pana Kleksa jako tłumacza. Okazało się, że to właśnie

inżynierowie abeccy, przy użyciu skomplikowanych urządzeń technicznych i przy

pomocy mieszkańców Wyspy Wynalazców, skonstruowali gigantyczną zapadnię w dnie

morskim, aby porywać przejeżdżające okręty.

- Nie żywimy złych zamiarów względem ludzi - rzekł jeden z Abetów uśmiechając się

obojgiem ust równocześnie - chodzi nam tylko o to, aby od żeglarzy uczyć się wiedzy i

mądrości ludzkiej. Dzięki nim nauczyliśmy się rzemiosł, poznaliśmy dzieje podwodnego

świata, dowiedzieliśmy się o słońcu i o gwiazdach, o okrutnych wojnach, które ludzie

prowadzą między sobą, o dziwnych zwierzętach i roślinach ziemskich. Najbardziej

jednak wdzięczni jesteśmy ludziom za to, że nauczyli nas wydobywać ciepło z ryb

elektrycznych.

- A czy ludzie nigdy was nie skrzywdzili? - zapytał pan Kleks.

- Nie mieli powodu - odrzekł Abeta. - Wiedzą doskonale, że tylko z naszą pomocą mogą

się stąd wydostać, my zaś nikogo nie chcemy więzić wbrew jego woli.

Wniesiono nowe potrawy, ale nikt już nie mógł ich jeść. Tylko kucharz Telesfor, znany z

łakomstwa, nałożył sobie dużą porcję pieczeni z trytona, szpikowanej słoniną jeża

morskiego, i pałaszował ją z apetytem. Potrawa była ostra i budziła pragnienie. Telesfor

łapczywie porwał ze stołu muszlę napełnioną koralowym winem i wychylił ją duszkiem.

Poczuł piekący smak w ustach i zanim zorientował się w popełnionym głupstwie, popadł

w głęboki sen. Abeci nie ukrywali swojej radości, ale pan Kleks posmutniał i rzekł do

towarzyszy podróży:

- Straciliśmy Telesfora. Zostanie tu już na zawsze.

Istotnie, gdy po pewnym czasie podróżnicy postanowili opuścić Abecję, Telesfor

oświadczył, że pozostaje w tym kraju, gdyż czuje się Abetą i nie zniósłby odtąd widoku

słońca ani księżyca. Zresztą, od chwili gdy się przebudził, doskonale mówił po abecku i

pląsał na czworakach z zadziwiającą zręcznością.

Takie to było działanie koralowego wina.

Po obiedzie pan Kleks z nie tajoną ciekawością zaczął wypytywać o atramentnice, które

były przecież głównym celem tej podróży. Pragnął zbadać barwę i gęstość ich mleka,

aby przekonać się, czy posiada właściwości czarnego atramentu.

Nasz uczony objawiał niesłychane ożywienie. Biegł dokoła basenu i gwiżdżąc na dwa

głosy, wabił atramentnice, które szybko z nim się oswoiły, lgnęły do jego rąk

zanurzonych w wodzie i łasiły się do niego jak koty. Wydawały przy tym dźwięki

przypominające skrzypienie szafy.

Pan Kleks cieszył się jak dziecko. Zdjął z głowy kapelusz i raz po raz napełniał go czarną

cieczą, lubując się jej barwą i połyskiem. Wreszcie z napełnionym kapeluszem udał się

na pokład okrętu, a po chwili wrócił wymachując z daleka arkuszem papieru, na którym

widniały napisy, rysunki i kleksy.

Nie było żadnej wątpliwości. Mleko atramentnic znakomicie nadawało się do pisania.

Toteż pan Kleks polecił załodze opróżnić wszystkie beczki znajdujące się na okręcie i

napełnić je atramentowym mlekiem.

Abeci z ciekawością przyglądali się niezrozumiałym dla nich zabiegom pana Kleksa i

uśmiechali się uprzejmie obojgiem ust.

- Patrzcie! - wołał pan Kleks. - Cóż za gęstość! Z jednej szklanki płynu można otrzymać

sto flaszek doskonałego atramentu. Wielki Bajarz będzie mógł utrwalić swoje piękne

bajki. Każdy będzie mógł pisać czarnym atramentem. Pozyskacie wdzięczność całego

narodu. Niech żyją atramentnice!

Bajdoci skakali z radości. Kapitan nie tracąc czasu zabrał się do pisania nowej bajki. Po

napełnieniu dwunastu beczek atramentowym mlekiem marynarze odśpiewali bajdocki

hymn narodowy, zaczynający się do słów: "Chwalmy Wielkiego Bajarza, co nas bajkami

obdarza".

Tylko kucharz Telesfor siedział na uboczu i mówił po abecku sam do siebie:

- Zostanę tu już na zawsze. Chcę być Abetą do końca życia. Będę pił koralowe wino i

czarne mleko. Będę wymyślał dla Abetów nowe potrawy z gwiazd morskich i z

wodorostów. Otóż to właśnie. Tra-la-la!

Pan Kleks przyglądał mu się z wyrazem głębokiego współczucia. Znał działanie

koralowego wina, wiedział więc, że dla Telesfora nie ma już ratunku. Istotnie, Telesfor na

oczach wszystkich zaczął się kurczyć i ku ogólnem zdumieniu pod wieczór przeistoczył

się w prawdziwego Abetę.

- Straciliśmy kucharza - rzekł pan Kleks - ale za to zyskaliśmy atrament. Możemy wracać

do Bajdocji.

Następnie przemówił do Abetów:

- Kochani przyjaciele! Poznaliśmy waszą wspaniałomyślność i jesteśmy przekonani, że

pozwolicie nam wsiąść na okręt i wrócić do naszej ojczyzny. Dziękujemy wam za

gościnność i za cudowne atramentowe mleko. Żegnamy was w imieniu własnym oraz

wszystkich moich towarzyszy podróży. Ababa, abaab, abbab!

Ten końcowy okrzyk w języku abeckim oznaczał: "Niech żyje Abecja!"

- O waszym losie zadecyduje królowa Aba - oświadczył jeden z Abetów.

- Mamy rozkaz, aby was do niej przyprowadzić. Chodźcie. Trzeba uszanować jej wolę.

Pan Kleks uważał to za zbędną stratę czasu, ale dobre wychowanie, a zwłaszcza

dociekliwość badacza wzięły górę nad pośpiechem. Udali się przeto za swym

przewodnikiem.

Wędrówka przez kręty korytarz trwała już dobrą godzinę, gdy naraz ukazał się jego wylot

i podróżnicy stanęli jak wryci, olśnieni wspaniałym i nieoczekiwanym widokiem. Znaleźli

się bowiem nad jeziorem, którego przeciwny brzeg ginął na odległym horyzoncie. Woda

w jeziorze była przezroczysta jak szkło i miała barwę lazuru.

Na wybrzeżu, dokoła jeziora, w równych odstępach wznosiły się ciosane w bursztynie

wysokie grobowce zmarłych królów Abecji, a na każdym z nich stał żar-ptak jaśniejąc

płomieniem swych piór aż po kres widnokręgu. U stóp grobowców, pośród karłowatych

pąsowych krzewów, złote i srebrne pająki snuły pracowicie swoją nić, zamykając dostęp

do jeziora.

Z dala od brzegu, na pływającej wyspie, mieszkała królowa Aba. Spoczywała na wielkiej

muszli, dźwiganej stale przez siedmiu siedmiorękich Abetów.

Na powitanie przybyłych wyspa podpłynęła do brzegu i królowa uniosła się na muszli. Na

jej widok nawet pan Kleks nie zdołał powstrzymać okrzyku zdumienia. Zamiast

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: