Zadania pedagogiki społecznej:
- zmiana niekorzystnych warunków rozwojowych
- ulepszanie wpływów pozytywnych
Funkcje pedagogiki społecznej:
- kompensacja - wyrównanie braków utrudniających prawidłowy rozwój jednostki
- profilaktyka – zapobieganie powstawania niekorzystnych zjawisk
- doskonalenie – rozwijanie prac własnych, by doskonalić siebie i otoczenie
Podstawowe cechy pedagogiki społecznej:
- globalność
- dynamika
- kompensacja
- wartościowanie
Idee Radlińskiej:
- podmiotowości - traktować jednostkę jako podmiot
- sprawiedliwości społecznej – wszyscy mają równy dostęp do warunków rozwojowych
- pomocniczości – społeczeństwo ma obowiązek pomagania
- edukacji społecznej – wychowanie; jedno z elem. życia społ.- kul.
Siły społeczne – cechy, uzdolnienia i aspiracje jednostki przejawiające się w konkretnym działaniu
Źródła sił społecznych:
- grupa rówieśnicza
- instytucje społeczne
- role społeczne pełnione przez jednostkę
- sam człowiek
- sytuacje zagrożenia
wg Radlińskiej:
a) narastające
b) zanikające
c) jawne
d) ukryte
wg Kowalskiego:
a) podstawowe f) zorganizowane
b) współwyznaczające g) wsteczne
c) wzmacniające h) postępowe
d) osłabiające i) zachowawcze
e) spontaniczne j) rozwojowe
Wsparcie społeczne – wszelka pomoc jednostce w jej trudnej sytuacji (pomoc w jej przezwyciężeniu); istnieje cały czas, a aktywizuje się w sytuacjach trudnych
Rodzaje wsparcia społecznego:
- emocjonalne
- wartościujące
- informacyjne
- duchowe
Poznańska szkoła badań nad rodziną:
- wieloaspektowa, integralna analiza życia rodzinnego z uwzględnieniem interakcji z zewnętrznym układem społecznym
- kompleksowa analiza – ważne elementy struktury i funkcji rodziny oraz świadomości rodziny dot. życia rodzinnego i zjawisk ściśle powiązanych z życiem rodzinnym
- bada się wzajemne uwarunkowania tych elem., wg zasad odwracalności kategoriami zmiennych niezależnych i zależnych
Funkcje rodziny wg Tyszki:
- biopsychiczne:
*prokreacyjne
*zewnętrzne
- ekonomiczne:
*materialno-ekonomiczne
*opiekuńczo-zabezpieczające
- społeczno-wyznaczające:
*klasowa
*legalizacyjno-kontrolna
- socjopsychiczne:
*socjalizacyjna
*kulturalna
*emocjonalno-ekspresyjna
*rekreacyjno-towarzyska
Szkoła środowiskowa wg Szackiego:
- jako placówka wychowawcza ściśle współpracująca z rodzicami i instytucjami, które rozwijają zainteresowania uczniów
- brak rozbieżności między celami wychowawczymi w domu i w szkole
- przygotowywanie dziecka do życia dorosłego
- pamiętać: szkoła jest dla dzieci, a nie dzieci dla szkoły!
- Krytyka tłumienia tego co spontaniczne
Cel wychowawczy szkoły środowiskowej:
- powiązanie szkoły z życiem
- zaspokojenie potrzeb duchowych uczniów (wszechstronne zaspokajanie potrzeb)
- kompleksowe realizowanie funkcji podstawowych (wychowawcza, opiekuńczo-socjalna i kształcenia)
- rozwijanie motywacji i umiejętności ucznia do dalszego poszerzaniu i pogłębianiu wiedzy
- aktywizacja różnorodnych sił społecznych, np.: rodziców
Podstawowe funkcje szkoły środowiskowej:
1.kształcąco-wychowująca
- optymalne wykorzystanie zdolności dziecka
- rozszerzanie różnorodnych form ich aktywności
- organizowanie współpracy z innymi instytucjami
2.opiekuńcza
- stała i kompleksowa opieka nad warunkami nauki
- rozpoznawanie i diagnozowanie braków spowodowanych opóźnieniem w rozwoju
- organizowanie czasu wolnego
- zapobieganie i usuwanie zagrożeń
3.koordynacyjna
- podział racjonalny zadań
- jednolita opieka wychowawcza
Zasady współdziałania szkoły ze środowiskiem: (wg Winiarskiego)
1)Oddolnej inicjatywy i dobrowolności
- chęć dobrowolnego współdziałania musi zrodzić się wśród członków danego środowiska (nauczyciele, rodzice, mieszkańcy...)
2)Równorzędności i poszanowania partnerów
- jednakowe traktowanie wszystkich uczestników współdziałania
3)Kompleksowości współpracy
- holistyczne podejście do współpracy (wszystkie aspekty pod uwagę)
4)Korelacji celów i działań
- elementy współpracy nie są sprzeczne, nie przeciwstawiają się sobie, nie wykluczają się wzajemnie
5)Autentyczności zadań i działań
6)Planowości współpracy
- współdziałanie musi mieć charakter świadomy, celowościowy, intencjonalny
- współpraca powinna opierać się na wcześniej opracowanym integralnym planie działania
7)Ciągłości i systematyczności
- długotrwałość, duża częstotliwość, rytmiczność, płynność, aktywność wszelkich działań
8)Elastyczności i różnorodności form oraz metod działania
- (elas.) przeciwstawienie się schematyczności, sztywności, uniformizacji, niezmienności
- (różn.) przeciwstawienie się unifikacji, jednorodności, monotonii, ubóstwu treści, form i metod działania
9)Innowacyjności w pracy środowiskowej
- nowatorstwo społeczno – pedagogiczne, twórcze podejście (nie odtwórcze)
10)Stopniowego poszerzania zakresu współdziałan
Typologie grup społecznych:
1.ogólny podział:
*zwarte
*luźne
*okazyjne
2.ze wzgl. na wiek członków:
*rówieśnicze
*zróżnicowane
3.ze wzgl. na płeć:
*jednorodne
*mieszane
4.ze wzgl. na społeczna podstawę ich istnienia:
*celowe (grupy wtórne)
*spontaniczne (grupy pierwotne)
Funkcje grupy rówieśniczej: (wg Misztala)
MAKROSPOŁECZNE
- wyznaje określony system wartości
- kreuje wzorce zachowań
- egzekwuje ich przestrzeganie
MIKROSPOŁECZNE (złożone)
- dostarcza motywacji do działania celowego
- wyznacza role społeczne , uczy samodzielności
MIKROSPOŁECZNE (proste)
- zaspokaja potrzebę przynależności i akceptacji
- źródło zabawy i rozrywki (organizowanie czasu wolnego)
- dostarcza wrażeń, przygód i nowych doświadczeń
Grupa rówieśnicza – organizm społeczny, który wyróżnia się spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną, lecz ze względu na typ więzi, bliskie, nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo
Typy kierowania grupą rówieśniczą:
PRZODOWNICTWO- gotowość do współdziałania, osoba ta ze względu na swój charakter i
opiekuńczość obdarzona jest przez grupę zaufania
PRZYWÓDZTWO- jest zdobywane przy aprobacie członków grupy, może wynikać z
kwalifikacji lub możliwości jednostki
PANOWANIA(władza)- zdobywana instrumentalnie, głównie siłą,
autokratyzm, rygoryzm, centralizacja decyzyjna
GRUPA PIERWOTNA
GRUPA WTÓRNA
- członkostwo spontaniczne, nacechowane poczuciem uczestnictwa
- dominują więzi osobowe i powszechna identyfikacja wzajemna (znajomość osobista)
- niewielkie rozmiary
- grupa o ustalonym świecie wartości wzorców o różnorodnych implikacjach organizacji grupy
- istnieje umowny system kontroli i doraźne sankcje
...
Swyty