Higiena wieku podeszłego.doc

Higiena wieku podeszłego

Geriatria – to dziedzina medycyny ogólnej zajmująca się preweryncyjmi, leczniczymi i społecznymi aspektami schorzeń u ludzi w wieku podeszłym, starczym i sędziwym. Nazywana jest medycyną starości. Geriatrą może być lekarz.

Gerontologia - to nauka o starości i o wszystkich związanych z nią zjawiskach i problemach. Gerontologiem mogą być specjaliści z wiciu dziedzin (biolog, socjolog, lekarz. rehabilitant, psycholog), ponieważ jest to nauka interdyscyplinarna.

Gerontologia społeczna - zajmuje się badaniem warunków życia oraz potrzebami ludzi starych, dążąc do zespolenia tych potrzeb, analizując rolę i zadania starszego pokolenia w rodzinie i społeczeństwie.

Przyczyny rozwoju geriatrii:

•rozwój nauk medycznych (wprowadzenie nowym metod diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych) oraz wzrost dostępności opieki medycznej).

•dożywanie wieku starczego przez coraz większą; część populacji,

•spadek śmiertelność niemowląt i dzieci,

•poprawa warunków sanitarno-higienicznych, lepsze warunki życia,

•wzrost znaczenia profilaktyki, przeciwdziałanie niedołęstwu i chorobom przewlekłym,

•bardziej racjonalne odżywianie się społeczeństw.

• rozwój kontroli urodzeń,

•Postępy w zapobieganiu chorobom zakaźnym

Polska 1990   65 r.ż. 10%    ogółu populacji  80 r.ż. 2% ogółu populacji

Polska 2020   65 r.ż. 17,4% ogółu populacji  80 r.ż. 3,6% ogółu populacji

Starość dzieli się na:

Wiek podeszły – między 60 a 75 rokiem życia,

Wiek starczy – między 75 a 90 rokiem życia,

Wiek sędziwy – powyżej 90 roku życia.

Wyróżnia się:

a) wiek kalendarzowy - liczba przeżytych lat,

b) wiek biologiczny - ogólna sprawność i żywotność organizmu zmniejszająca się w drugiej połowie życia równolegle z postępem wieku kalendarzowego.

Oceniany jest na podstawie wskaźników:

- biochemicznych,

- biologicznych,

- medycznych.

Teorie starzenia się:

a) Teoria autoimmunologiczna:

Starzenie się jest rezultatem progresywnej autodestrukcji mechanizmów autoimmunologicznych. Reakcja ta może być modulowana przez czynniki genetyczne, zewnętrzne, endokrynologiczne i inne.

b) Teoria neuroendokrynologiczna:

Zmiany w systemie nerwowym i endokrynologicznym mogą być odpowiedzialne za proces starzenia. Zmiany te mogą prowadź* do chorób ograniczających czas przeżycia (nowotwory, miażdżyca itp.).

c) Teoria komórkowa:

Niestabilność genetyczna i progresywne uszkodzenia komórek przyczyniają się do procesu starzenia.

Na zróżnicowanie międzyosobniczego i międzynarządowego postępu zmian starczych mają wpływ czynniki zewnątrzpochodne,

- warunki socjalne i rodzinne,

- wykształcenie, zawód, praca,

- choroby przebyte i istniejące,

- styl życia, odżywianie,

- narażenie na szkodliwe czynniki środowiska.

Typowe dla zmian starczych są reakcje:

- gromadzenie się lipofuscyny (tzw. pigment starczy) w lizosomach komórkowych,

-formacja wiązań krzyżowych – wiązania te w tkance łącznej i strukturach komórkowych zmienia właściwości fizyczne kolagenu i błon komórkowych zmieniając ich przepuszczalność.

W procesie starzenia istotną role odgrywają wolne rodniki. Ustrojowe układy obrony antyoksydacyjnej:

a) I rzędu: enzymy antyoksydacyjne (dysmutaza ponadtlenkowa, kataliza)

b) II rzedu: zmiatacze wolnych rodników – wit. A, C, E, transferaza, moczany, albumina,

c) III rzędu: enzymy regenerujące DNA i inne

Cechy psychiki starczej:

- zacieśnienie zainteresowań stopniowo do spraw czysto osobistych

- skostnienie poglądów,

- niezdolność do ich przemiany w miarę zdobywania nowych doświadczeń,

- brak ruchliwości umysłowej i bystrości,

- oziębłość uczuciowa,

- łatwe rozrzewnianie się, często połączone z płaczliwością,

- mądrość siarczą z poczuciem nieomylności własnego sądu,

- osłabienie czynności pamięciowych i intelektualnych,

Starzenie się można podzielić na:

- fizjologiczne (nieuniknione),

- socjalne (odchodzenie na emeryturę często prowadzi do degradacji społecznej),

- ekonomiczne (obniżenie dochodów związane z przejściem na emeryturę).

Zmiany fizjologiczne powstające podczas starzenia się i ich konsekwencje kliniczne

Choroby wieku podeszłego

Medycyna geriatryczna scala cztery podstawowe elementy:

a) badania nad starzeniem się

b) odmienność problematyki klinicznej osób starych (częste upadki, zmącenie świadomości, niewydolność zwieraczy itp.)

c) szczególne cechy kliniczne chorób w wieku starczym

d) organizacje opieki medycznej i socjalnej dla osób starych.

Obraz chorobowy człowieka starego charakteryzuje się:

- równoczesnym występowaniem kilku procesów chorobowych,

- często odmienną symptomatologią i nietypowym przebiegiem chorob,

- czestszym występowaniem powikłań,

- przedłużonym okresem rekonwalescencji.

...