Ascedent.rtf

Joanna Popiołek

O  NATURZE  ASCENDENTU

              Ascendent jest w astrologii uważany za drugi po położeniu Słońca najważniejszy element horoskopu natalnego. Na czym polega jego znaczenie, jaką rolę odgrywa w naszym życiu, w jakiej sferze przejawia się jego oddziaływanie? Różni autorzy rozmaicie wypowiadają się na ten temat. Charles E. O. Carter nazywa ascendent ”... soczewką, przez którą muszą przejść wszystkie wpływy, jeśli mają zamanifestować się w życiu” (1, s. 98). F. Sakoian i L. S. Acker piszą, iż „Wskazuje on sposób ekspresji, charakter, zdolności i wygląd. Opisuje wczesne środowisko” (2, s. 7). Zdaniem T. Wrotkowskiego „Ascendent określa osobowość człowieka, przez którą należy rozumieć jego ciało, wygląd zewnętrzny, temperament, instynkty, a także dyspozycje odziedziczone po przodkach” (3, s. 91). R. T. Prinke i L. Weres piszą: „Ascendent określa sposób, w jaki manifestujemy na zewnątrz nasze istnienie” (4, t. I, s. 142), ale także „Każdy człowiek postrzega świat przez ascendentowe okulary” (tamże, s. 143).

              Z przytoczonych wyżej paru zaledwie znaczeń ascendentu wynika, że nie ma w tej kwestii zgodności. Z określeń tych widać, iż wszyscy autorzy kładą duży nacisk na rolę ascendentu w horoskopie, zarówno ogólną, przejawiającą się w całościowym wpływie na charakter i życie człowieka, jak i odnoszą się do szczegółów, jak wygląd, zdolności itp. Rozważania nad ascendentem w oderwaniu od całego horoskopu i precyzyjne określenie jego znaczenia jest oczywiście niezwykle trudne; człowiek, choćby najbardziej nierówny charakterologicznie i wewnętrznie sprzeczny, jest zawsze całością, tak samo całością jest horoskop, w którym wpływy poszczególnych elementów przenikają się i modyfikują. Ponieważ jednak ascendent, podobnie jak descendent, Medium Coeli i Imum Coeli, jest czymś zupełnie różnym od konfiguracji planet, można – jak sądzę – pokusić się o próbę sformułowania jego znaczenia i roli, jaką odgrywa w horoskopie, a tym samym w życiu człowieka. Oto proponowana interpretacja:

              Ascendent jest podstawową sferą kontaktu człowieka ze światem, granicą, filtrem, który przepuszcza bodźce środowiska, na jakie musimy odpowiadać całą osobowością ukształtowaną przez położenie planet. W zależności od znaku, w jakim przypada ascendent, bodźce te są modyfikowane i odbierane jako impulsy o określonym zabarwieniu. I tak ludzie z ascendentem w znakach ogniowych odbierają bodźce środowiska jako wyzwania do działania, ascendent w znakach wodnych zabarwia bodźce uczuciowo, wyzwala oceny typu lubię – nie lubię, świat odbierany przez ascendent powietrzny rzuca nam wyzwania intelektualne, skłania do ocen typu prawda – nieprawda, zaś ziemski przymusza do ocen pod względem przydatności. I podobnie ascendent w znaku kardynalnym nadaje bodźcom charakter wyzwania, pobudza do zmian, w stałym skłania do postawy zachowawczej, w zmiennym – pomaga w bezstronnej ocenie i adaptacji. Jak odpowiemy na te impulsy, zależy od reszty horoskopu. Znak ascendentu pokazuje tylko, jaką postać przybierają bodźce płynące ze środowiska, jaki świat nam się jawi: czy jako arena walki, czy jako problem do poznania intelektualnego, czy jako sfera krzyżujących się i przenikających uczuć. Można też powiedzieć, że ascendent pokazuje, czego świat od nas wymaga. A to, czy człowiek potrafi owym bodźcom sprostać, zależy od zgodności natury ascendentu z naturą znaku mieszczącego Słońce, czy ogólniej – z naturą reszty horoskopu, w przypadku braku tej zgodności – od umiejętności przetwarzania bodźców.

              To znaczenie ascendentu zauważyli R. T. Prinke i L. Weres, pisząc o „ascendentowych okularach”, choć interpretacja ich jest zupełnie odwrotna, podobna do interpretacji Ch. Cartera. Wymienieni autorzy przypisują ascendentowi rolę środka ekspresji, nie zaś – o ile tak można powiedzieć – środka impresji, co proponuje się w niniejszym artykule. Choć jednak interpretacja Cartera nie jest tak jednoznaczna, jak by się to mogło wydawać na pierwszy rzut oka. Co prawda autor ten pisze, że „[...] nieśmiałość wodnego ascendentu stanowi wielkie utrudnienie dla horoskopu ogniowego, który jest stale powściągany przez wrażliwość środka wyrazu, przez który ma się manifestować”, ale stwierdza także, iż”... ogniowy ascendent zmusza do działania, do manifestacji, sprawiając tym samym dotkliwe cierpienie wrażliwemu horoskopowi wodnemu, rzuconemu w wir walki o życie wbrew swym własnym wewnętrznym pragnieniom” (1, s. 98). Z przykładu tego wynika, jak trudne jest oddzielenie akcji od reakcji i jak niełatwo określić rolę ascendentu w tym sprzężeniu zwrotnym impulsów wewnętrznych i zewnętrznych.

              W dyskusji nad interpretacją znaczenia ascendentu w horoskopie należy zastanowić się także nad zgodnym na ogół stwierdzeniem wielu autorów, iż ascendent określa powierzchowność człowieka, co ma przemawiać z tym, że jest on środkiem wyrazu. Do tej roli ascendentu można mieć wiele zastrzeżeń już ze względu na to, iż na wygląd mają wpływ zarówno planety wschodzące czy położone w pierwszym domu, jak też znak zodiakalny Słońca i Księżyca i – w mniejszym stopniu – pozostałych planet. Często też zdarzają się przypadki, że człowiek na pierwszy rzut oka jest postrzegany na sposób znaku znajdującego się na descendencie, zwłaszcza przy silnym obsadzeniu jego okolic, czyli VI i VII domu. Można to tłumaczyć tym, że descendent, znaczący wierzchołek domu kontaktów z innymi ludźmi, ma nie mniejszą rolę w kształtowaniu powierzchowności jako środka wyrazu niż ascendent, a kto wie, czy nie znacznie większą niż się na ogół sądzi. Zbieżność znaku wschodzącego z wyglądem zewnętrznym, której jednak nie można negować, wynika prawdopodobnie z wpływu środowiska, z przystosowania do odbierania określonego typu bodźców, jest znów reakcją typu sprzężenia zwrotnego na drodze człowiek – otoczenie.

              Jeśli przyjmiemy proponowaną w tym artykule interpretację znaczenia ascendentu, możemy rozważyć dalej zależności, jakie ona implikuje, a mianowicie stosunek znaku wschodzącego do reszty horoskopu, a zwłaszcza do zodiakalnego położenia Słońca. Doskonałą harmonię zapewnia jedynie całkowita identyczność znaku, czyli Słońce w koniunkcji z ascendentem. Harmonijna jest również zbieżność natury znaków czyli położenie ascendentu i Słońca w tym samym trygonie. Zarówno bodźce środowiska trafiają na podatny grunt, są właściwie rozumiane i interpretowane, jak też można im sprostać stosując reakcje o podobnym zabarwieniu. Na przykład przy położeniu ascendentu i Słońca w znakach powietrznych bodźce środowiska odbierane są jako impulsy intelektualne, jako problemy do rozwiązania rozumowego, do czego jesteśmy przygotowani wewnętrznie. Kłopoty zaczynają się przy rozbieżnościach pomiędzy naturą znaku ascendentu i Słońca; nie jest jeszcze źle, gdy zbiegną się pary pokrewne: powietrze-ogień i woda-ziemia, choć i tu relacja jest utrudniona. Na przykład w przypadku ascendentu wodnego i Słońca w znaku ziemi uczuciowo zabarwione bodźce środowiska mogą być odbierane jako informacje o zagrożeniu, powstaje zatem potrzeba obrony i ochrony, a co za tym idzie działanie w sferze konkretów, praktyczność i solidność jako antidotum na niestałość, plastyczność i zmienność środowiska.

              Bardzo trudne są układy ascendent – Słońce w znakach zupełnie nie mających ze sobą nic wspólnego. Przykładowo ascendent w znaku wody i Słońce w znaku powietrznym – działanie w sferze intelektualnej, do którego predysponowany jest człowiek o takim położeniu Słońca, jest ograniczone przez uczuciowe odbieranie środowiska, które wysyła niejasne, zamglone i płynne bodźce, potęgujące jeszcze chwiejność i brak zdecydowania, jakie i tak charakteryzują znaki powietrzne.

              Ogólnie biorąc, wynikiem nieharmonijnego położenia ascendentu i Słońca (reszty horoskopu) jest zawsze pewne tarcie i napięcie, spowodowane niezgodą pomiędzy tym, co mogłoby się robić ze względu na własną osobowość, charakter i zdolności, a tym, czego wymaga od nas środowisko. Możliwe są wówczas dwie postawy: albo stagnacja i brak rozwoju wewnętrznego na skutek zbytniego podlegania własnemu odbiorowi świata i presji bodźców zeń płynących, albo działanie kosztem cierpienia i poczucia braku adekwatności osoby i narzuconego jej przez środowisko sposobu życia. Zwycięstwo w tym konflikcie zależy od tego, na ile potrafimy uniezależnić się od bodźców środowiska i realizować rozwój osobowości zachowując dystans do własnych odczuć i wymagań zewnętrznych. Implikacji narzuconych przez ascendent nie można uniknąć, jedynym wyjściem jest ich dogłębne poznanie i zrozumienie, a następnie transformacja w taki sposób, aby nie raniły, lecz stały się innym źródłem wiedzy o świecie, oknem, przez które postrzegamy wymiary świata odmienne od tych, na jakich przyjęcie jesteśmy przygotowani.

              Na zakończenie warto jeszcze rozważyć, jak zmienia się znaczenie ascendentu na przestrzeni całego życia człowieka. Proponowana interpretacja wskazuje, że ascendent największą rolę powinien odgrywać w dzieciństwie, kiedy to najmocniej oddziałują bodźce środowiska. Jest ono wówczas głównym źródłem informacji o świecie, a także o sobie samym, reakcje są prostą odpowiedzią na impulsy z zewnątrz. Dopiero potem, w wieku młodzieńczym, przychodzi poznawanie siebie, szukanie własnej tożsamości, uniezależnianie od bodźców środowiska, a jeszcze później, w wieku dojrzałym, odkrywanie przeznaczenia i celu w życiu.

LITERATURA

1. Carter Ch. E. O.: The principles of astrology. Lodnon, 1963.

2.              Sakoian F., Acker L. S.: The astrologer’s handbook. New York, 1973.

3.              Wrotkowski T.: Astrologiczny obraz nieba w chwili urodzenia. Przykład interpretacji dla celów dydaktycznych. Problemy Astrologii, Poznań, 1982.

4.              Prinke R. T., Weres L.: Mandala życia. Astrologia – mity i rzeczywistość. Poznań, 1983.