Rozbudowa komputera - karta graficzna.pdf - █▓▓█ INFORMATYKA ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬ - catastros.ops

TEMAT NUMERU

Rozbudowa komputera

Karta graficzna

Graﬁ ka nie wpływa bezpośrednio

na użyteczność komputera w zasto-

sowaniach biurowo-internetowych

ani podczas oglądania czy opraco-

wywania ﬁ lmów. Do tego wystarczy

jakikolwiek układ graﬁ czny. Jednak

od jej wydajności zależy, jak szybko

będzie generowany obraz trójwy-

miarowy i jaką będzie miał jakość.

Starsze modele oraz układy zinte-

growane z płytą główną wykonują

wszystkie obliczenia bardzo wolno

Karta graficzna

i nie potraﬁ ą korzystać ze wszyst-

kich funkcji i efektów w grach.

W rezultacie obraz jest wyświetlany

powoli, często się zacina, brakuje

na nim wielu szczegółów, np. cieni

chropowatej powierzchni, postacie

są kanciaste itp. W skrajnym przy-

padku nowa gra w ogóle się nie uru-

chomi. To są właśnie powody, dla

których wielu użytkowników pe-

cetów poważnie myśli o porządnej

karcie graﬁ cznej.

 Oczekiwania zwi zane z kartami graficznymi

W duecie z procesorem

Płynność wyświetlania graﬁ ki w grach

zależy nie tylko od karty graﬁ cznej,

ale też od procesora. Gdy jest za

słaby, nie osiągniesz oczekiwanego

po wymianie graﬁ ki wzrostu wydajno-

ści. Można przyjąć, że dla większości

procesorów niższej i średniej klasy,

wyprodukowanych w ostatnich 2–3

latach (Sempron, Athlon 64, Pen-

tium 4), dobrym uzupełnieniem będą

karty również średniej klasy w cenie

do 1000 zł. Szybsze i droższe akce-

leratory potrzebują już procesorów

z najwyższej półki. Ich zakup ma sens

właściwie tylko przy nabyciu nowego

komputera, a nie rozbudowie modelu

pochodzącego sprzed kilku lat.

Jeśli grasz w najnowsze gry, najważ-

niejszą dla ciebie cechą twojej karty

graﬁ cznej powinna być wydajność.

W uproszczeniu można założyć, że

do pozostałych zastosowań wystar-

czy jakakolwiek karta, ale są wyjąt-

ki, np. wymagania interfejsu Aero

systemu Windows Vista.

Zgodno kart z DirectX

W systemie Windows wyświetlanie

graﬁ ki dwu- i trójwymiarowej zależy

od bibliotek DirectX  48>07 . Wła-

śnie zgodność karty z daną wersją

bibliotek wpływa na jej możliwości

generowania obrazu.

Większość sprzedawanych kart

graﬁ cznych jest zgodna z DirectX

w wersji 9.0c. Są to modele z ukła-

dami NVIDIA GeForce 6000 i 7000

(czyli 6600, 6800 itd.) oraz ATI Ra-

deon X1000 (czyli X1050, X1300

itd.). Obecnie to produkty najbar-

dziej opłacalne – wydajne, niedro-

gie, obsługujące niemal wszystkie

efekty 3D.

Większe możliwości (zgodność

z DirectX 10.0) i lepszą wydajność

mają karty z układami NVIDIA

GeForce 8000 i ATI X2000, ale do

płynnej pracy potrzebują wydajnego

procesora. Choć są coraz tańsze (od

1200 zł), ich montowanie w starym

komputerze nie ma sensu.

Starsze karty są zgodne z biblio-

tekami DirectX 9.0. Na przykład

modele z układami NVIDIA Ge-

Force z serii FX 5000, ATI Radeon

9500/9600/9800 i nieco nowsze ATI

Radeon X300-X850. Pecet z taką

kartą może płynnie wyświetlać je-

dynie stare lub mało wymagające

gry 3D. Dzięki zgodności z DirectX

9.0 będą współpracować z Windows

Vista, niekoniecznie muszą obsłużyć

interfejs Aero. Zależy to m.in. od

pojemności pamięci karty – teore-

tycznie potrzebne jest przynajmniej

128 MB. Jeśli masz jedną z takich

kart, polecamy jej wymianę na któ-

ryś z modeli GeForce z serii 7000

lub Radeon X1000.

Mo liwo ci

graﬁ ki zintegrowanej

Układy graﬁ czne zintegrowane

z płytami głównymi, nawet te naj-

nowsze, z założenia cechują się sła-

bą wydajnością. Mają to być rozwią-

zania nie wydajne, lecz tanie. Ponad-

to często układ ten nie jest zgodny

z bibliotekami DirectX 9.0, nawet

jeśli taka informacja znajduje się

w jego w specyﬁ kacji, bo część ope-

racji wykonuje procesor, a nie układ

graﬁ czny. Na szczęście najnowsze

chipsety ze zintegrowanymi ukła-

dami graﬁ cznymi, takie jak AMD

690, są projektowane już pod kątem

korzystania z interfejsu Aero.

Większość płyt głównych wy-

posażonych w zintegrowane ukła-

dy graﬁ czne ma złącze graﬁ czne

pozwalające na zainstalowanie

dodatkowej, wydajnej karty. Takie

rozwiązanie jest bardzo korzystne

ze względów ekonomicznych. Dziś

kupujesz komputer ze zintegrowa-

ną graﬁ ką za 1000–1500 zł, za kil-

ka miesięcy dokupujesz graﬁ kę za

podobną kwotę i dzięki temu mo-

żesz się cieszyć naprawdę wydajną

maszyną.

Niestety, jeśli producent płyty

bardzo oszczędza na komponen-

tach, może ona w ogóle nie mieć

wlutowanego złącza graﬁ cznego.

Rozbudowa graﬁ ki nie jest wtedy

możliwa. Trzeba kupić nową płytę,

procesor, pamięci. Należy koniecz-

nie zwrócić na to uwagę przed za-

kupem komputera.

Dwa standardy

Każda karta graﬁ czna ma złącze kra-

wędziowe wsuwane do odpowied-

niego gniazda płyty głównej, służą-

ce do przesyłania ogromnej ilości

Płynność wyświetlania graﬁ ki – wyniki testu 3DMark05 (1024x768)

Zakłada się, że karta graﬁ czna powinna

umożliwić wyświetlenie obrazu trójwy-

miarowego z szybkością ok. 30 klatek

na sekundę, przy takiej rozdzielczości,

jaką masz ustawioną w grach. W prak-

tyce potrzebny jest pewien zapas mocy,

by obraz nie zacinał się na złożonych

scenach – powinna oferować prędkość

około 60–80 klatek na sekundę.

Wymagania gier są bardzo różne, dla-

tego często do porównania wydajności

kart stosuje się wspólny benchmark, np.

taki jak 3DMark05. Na wykresie prezen-

tujemy orientacyjną wydajność popu-

larnych układów graﬁ cznych, uzyskaną

w tym teście. Do rozbudowy komputera

polecamy karty ze środkowej półki ce-

nowej, które osiągają wynik na poziomie

6000–8000 punktów.

Uwaga na zasilanie AGP

Karty graﬁ czne AGP mogą być zasila-

ne napięciami 1,5 (AGP 4x i 8x) lub

3,3 V (AGP 1x i 2x). Większość kart

może korzystać z obu napięć, można

to poznać m.in. po podwójnym nacię-

ciu w złączu (jak na zdjęciu).

Po włożeniu starej karty graﬁ cznej

AGP 1x lub 2x do nowej płyty głów-

nej z AGP 8x istnieje duże ryzyko

uszkodzenia płyty. Jednak część płyt

ze złączem AGP 4x współpracuje

z kartami 2x i 1x, informacja taka

znajduje się w specyﬁ kacji.

PC Format 6/2007

SOFTWARE

Rozbudowa komputera

TEMAT NUMERU

danych. Może to być PCI Express

( PCIe  48>08 ) lub starszy AGP

 48>09 – oba ze sobą niezgodne).

W instrukcji płyty głównej jest napi-

sane, jakie ma ona złącze graﬁ czne

(i czy w ogóle je ma), ale można to

też sprawdzić samodzielnie (szcze-

góły w artykule „Co komputer ma

w środku” na naszej płycie CD).

W kilkuletnich komputerach moż-

na instalować karty AGP. Najszyb-

sze modele tego typu to akceleratory

średniej klasy, z układami NVIDIA

GeForce 7800 GS (cena ok. 1000–

1200 zł) i ATI Radeon X1950 (cena

ok. 800–1000 zł). Karty te zaspokoją

potrzeby większości graczy.

Bardziej wydajne i nowsze karty

są produkowane tylko w wersjach

PCIe. Zakup takiej karty do starsze-

go komputera wiąże się z wymia-

ną płyty głównej, więc lepiej kupić

nowy komputer. A jeśli już masz

peceta z magistralą PCI Express,

możliwości rozbudowy graﬁ ki są

praktycznie nieograniczone. W tym

standardzie wytwarzane są zarów-

no najtańsze wersje kart do kompu-

terów biurowych poprzez bardziej

zaawansowane karty dla użytkowni-

ków domowych i konstrukcje śred-

niej klasy, skończywszy na najbar-

dziej wydajnych urządzeniach kosz-

tujących nawet po 3500 zł.

SLI i CrossFire – systemy dwóch kart graﬁ cznych

Wydajność graﬁ ki można zwiększać, do-

dając drugą kartę graﬁ czną, pracującą

w systemie SLI  48>10 lub Cross-

Fire  48>10 . Jednak również taka

konﬁ guracja, podobnie jak nowoczesny

i wydajny pojedynczy akcelerator, potrze-

buje dość silnego procesora. Co więcej,

dodanie drugiej karty graﬁ cznej ma sens

tylko wtedy, gdy masz już jedną, bardzo

wydajną. W większości wypadków tak

nie jest, bo skoro użytkownik myśli

o wymianie karty graﬁ cznej, na pewno

ma za słabą (a najwyżej przeciętną).

Z prostego rachunku wynika, że lepiej

ją sprzedać, dopłacić kilkaset złotych

i kupić nową, porządną. Osiągnięty

w ten sposób wzrost wydajności na

pewno będzie większy niż po dodaniu

drugiej karty.

Pamiętaj, że konﬁ guracja SLI i CrossFire

potrzebuje odpowiedniej płyty głów-

nej wyposażonej w dwa gniazda PCI

Express x16. Ponadto płyta do SLI

może współpracować tylko z kartami

z układami NVIDIA, a płyta do systemu

CrossFire – tylko z kartami z układa-

mi ATI. Obie technologie są ze sobą

niezgodne.

 Wymiana karty graficznej i sterowników

Proces wymiany karty graﬁ cznej, zarówno tej

ze złączem AGP, jak i PCI Express, nie jest skom-

plikowany i w obu wypadkach przebiega tak

samo. Co do sterowników zaś, to nie od dziś

wiadomo, że sterowniki od różnych urządzeń

mogą „kłócić się” ze sobą. Jeśli twoja nowa karta

graﬁ czna ma układ graﬁ czny od innego produ-

centa niż stara (np. zmieniłeś ATI na NVIDIA),

wymaga to specjalnego postępowania.

Demonta karty

1 Odłącz zasilanie i kabel wideo od kompu-

2 Jeżeli nowa karta ma dodatkowe złącze

kle ATI, NVIDIA lub Intel), które znajdziesz

na liście. Zresetuj system i przejdź do trybu awa-

ryjnego (wciskając klawisz [F8] podczas urucha-

miania systemu).

3 Prawym klawiszem myszy kliknij

i z menu kontekstowego

wybierz . Otworzy się okno:

tera. Odkręć śruby obudowy i zdejmij jej

pokrywę, by dostać się do środka.

2 Odłącz kabel zasilający karty graﬁ cznej

(jest tylko w stosunkowo nowych, wydaj-

nych kartach).

3 Odkręć śrubę mocującą śledź karty gra-

Kliknij

ﬁ cznej.

4 Jedną ręką odsuń blokadę znajdująca się

Jeśli zasilacz nie dysponuje odpowiednią linią

zasilającą (np. 6-stykowym złączem do zasilania

kart), musisz dokupić odpowiednią przejściówkę

(chyba że jest w zestawie z kartą).

3 Śrubą przykręć kartę do obudowy kompu-

i odinstaluj starą kartę, np. 

wybierając z menu kontek-

stowego polecenie  .

Nie resetuj na razie kompu-

tera.

4 Uruchom Driver Cleaner. W oknie progra-

na końcu złącza AGP lub PCI Express  .

tera, zamknij obudowę, podłącz kable i włącz

komputer. Jeśli twoja nowa karta ma tylko cyfro-

we wyjścia DVI, a monitor – tylko analogowe

wejście D-SUB, skorzystaj z przejściówki  .

mu wybierz układ poprzedniej karty gra-

ﬁ cznej, np. 

Drugą ręką, zdecydowanym ruchem wyjmij kar-

tę ze złącza.

Monta nowej karty

1 W puste gniaz-

Wymiana sterowników

Musisz wykorzystać program Driver Cleaner,

który dokładnie usunie stare sterowniki. Zain-

staluj go więc w systemie (wersja instalacyjna

jest na naszej płycie CD), a następnie wykonaj

następujące czynności:

1 Odłącz komputer od internetu. Następnie

dopodobnie system Windows sam ją wy-

kryje i zainstaluje sterowniki, ale te dostarczone

przez producenta karty dają zwykle większe

możliwości, czasem też automatycznie podkrę-

cają kartę.

Jest to uproszczona procedura, dotycząca sys-

temu Windows XP. Sposób postępowania w przy-

padku innych systemów jest opisany w doku-

mentacji programu Driver Cleaner. 

przejdź do , do narzędzia



PC Format 6/2007

zasilające, podłącz odpowiednie wtyczki

zasilacza:

2 Odinstaluj sterowniki karty graﬁ cznej (zwy-

do włóż nową

kartę graﬁ czną i do-

ciśnij, by równo

osiadła w gnieździe.

Blokada 

na końcu gniazda

PCIe lub AGP

powinna zamknąć

się samoczynnie we

wcięciu karty.

i wciśnij przycisk  .

Następnie opróżnij kosz i uruchom ponownie

system.

5 Zainstaluj sterowniki do nowej karty. Praw-

Rozbudowa komputera - karta graficzna.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: