Kaniulacja żył obwodowych u dzieci.pdf

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=13012&print=1

Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii

Odcinek 11: Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

prof. dr hab. med. Tadeusz Szreter

Kierownik Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Instytutu "Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie

Data utworzenia: 16.09.2002

Ostatnia modyfikacja: 14.12.2012

Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2000/06

Wprowadzenie

Uzyskanie dostępu do żyły umożliwia podawanie leków i płynów infuzyjnych oraz pobieranie krwi do badań. Kaniulacja żył

obwodowych jest więc najczęściej wykonywanym zabiegiem u dzieci, dlatego każdy pediatra powinien opanować tę

umiejętność. Wkłucie do żyły jest czynnością prostą, wymaga jednak pewnego doświadczenia i przestrzegania

podstawowych zasad. Doświadczenie można zdobyć jedynie poprzez częste wykonywanie tego zabiegu. Niestety, jak

wskazuje codzienna praktyka, najczęściej jest on wykonywany przez pielęgniarki. Lekarze nie mają odpowiedniego

doświadczenia oraz cierpliwości, co jest przyczyną częstych niepowodzeń.

Wskazania

1. Konieczność wielokrotnego pobierania krwi do badań

2. Podawanie leków dożylnych

3. Przetaczanie płynów infuzyjnych i preparatów krwi

4. Żywienie pozajelitowe roztworami o małej osmolalności

5. Podawanie radiologicznych środków cieniujących

6. Przewidywana konieczność podania leków i płynów infuzyjnych (np. podczas zabiegów, które zwiększają ryzyko

wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, takich jak immunoterapia swoista)

Przeciwwskazania

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do kaniulacji żył obwodowych, należy jednak unikać wkłuwania kaniuli w okolice

zmienionej chorobowo skóry oraz zgięć stawowych, jeśli stawu nie można unieruchomić (np. przymocowanie kończyny do

deseczki). Lekarz powinien także wiedzieć, w jakich sytuacjach uzyskanie dostępu dożylnego będzie trudne lub wręcz

niemożliwe. Najczęściej dotyczy to noworodków i niemowląt ze słabo uwidaczniającymi się żyłami obwodowymi oraz dzieci

otyłych; niespokojnych i pobudzonych bez możliwości nawiązania współpracy; u których wielokrotnie już wykonywano

kaniulację żył; odwodnionych lub we wstrząsie (żyły zapadnięte i słabo widoczne); ze zmianami skóry w miejscu przebiegu

żył (np. zmiany zapalne lub blizny po oparzeniach); dzieci z uszkodzeniami żył (np. złamania kończyn). Jeżeli uzyskanie

dostępu do łożyska naczyniowego jest niezbędne i pilne, a kaniulacja żył się nie powiodła, igłę można wkłuć do jamy

szpikowej ( p. "Podawanie leków i płynów infuzyjnych do jamy szpikowej", Med. Prakt. Ped. 1/99, s. 123-124 - przyp.

red. ).

Sprzęt

1. Kaniule - obecnie stosuje się kaniule wykonane głównie z poliuretanu lub silikonu w różnych rozmiarach. Rozmiary

kaniul podane są w mm przekroju zewnętrznego lub jednostkach zwanych G ( gauge ), które oznaczają liczbę kaniul, jaka

mieści się w okręgu o średnicy l cala (czyli im większa jest wartość G, tym cieńsza kaniula). Dostępne są następujące

rozmiary: 12G, 14G, 16G, 18G, 20G, 22G i 24G. Długość kaniul jest najczęściej znormalizowana i wynosi około 50 mm.

Kaniula dożylna (fot. l.) składa się z wykonanej z tworzywa sztucznego (najczęściej poliuretanu) kaniuli właściwej (fot.

2.) o stożkowym zakończeniu, co ułatwia jej wprowadzenie do naczynia krwionośnego. Po bokach kaniuli znajdują się

służące do jej przymocowania do skóry "skrzydełka" oraz otwór do wstrzykiwania (tzw. port) typu Luer z zastawką

jednokierunkowego przepływu zamykaną zatyczką o odpowiednim dla danego rozmiaru kolorze (kolory nie są

znormalizowane; fot. 2. i 3.). Do kaniuli właściwej wprowadzona jest wystająca poza jej koniec (fot. 2.) metalowa igła ,

która umożliwia nakłucie żyły i służy jako prowadnica.

1 z 17

2013-06-24 00:18

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=13012&print=1

Fot. 1. Kaniule dożylne z igłami o rozmiarze 20G (góra) i 22G (dół): (a) boczne "skrzydełka" do przymocowania kaniuli; (b) zatyczka otworuzykiwania

z zastawką jednokierunkowego przepływu; (c) plastikowa obsadka igły; (d) zabezpieczenie połączenia kaniuli ("korek")

Fot. 2. Igła 24G (a) i kaniula 24G bez igły (b)

Fot. 3. Różne rozmiary kaniul dożylnych w opakowaniach: (a) otwór do wstrzyknięć z zastawką jednokierunkowego przepływu zabezpieczony

zatyczką w kolorze zależnym od rozmiaru kaniuli; (b) osłona igły

Kaniula dożylna i igła są zabezpieczone osłonką; na opakowaniu umieszczony jest rozmiar kaniuli, nazwa producenta oraz

data ważności sprzętu (fot. 3.).

2. Benzyna - potrzebna do odtłuszczenia skóry, co zapobiegnie odklejaniu się plastrów zastosowanych w celu

umocowania kaniuli

3. Środek do dezynfekcji skóry (fot. 4.)

4. Gaziki (fot. 4.)

2 z 17

2013-06-24 00:18

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=13012&print=1

5. Fizjologiczny roztwór soli (0,9% NaCl; fot. 4.)

6. Strzykawka - należy ją wypełnić 0,9% NaCl (fot. 4.)

7. Plastry - służące do umocowania kaniuli, które przez zabiegiem należy odpowiednio przyciąć

8. Środek do znieczulenia skóry (np. krem EMLA; fot. 5.)

9. Deseczka o odpowiedniej wielkości do unieruchomienia kończyny (przydatna u małych dzieci)

10. Rękawice jednorazowe (najlepiej jałowe)

11. Pojemniki na zużyte igły i materiały

Fot. 4. Podstawowy zestaw do kaniulacji żył obwodowych: (a) środek dezynfekcyjny; (b) gaziki; (c) strzykawka; (d) fizjologiczny roztwór soli; (e)

kaniula o odpowiednim rozmiarze

Fot. 5. Krem EMLA stosowany do znieczulenia skóry w miejscu wkłucia oraz samoprzylepna folia, która służy do wykonania opatrunku zamkniętego

2 godziny przed planowanym zabiegiem

Wybór żyły do kaniulacji

Lokalizację dostępnych do kaniulacji żył obwodowych przedstawiono na rysunkach 1.-5. Jeżeli naczynia żylne są dobrze

widoczne i wypełnione, miejsce wkłucia zależy od celu kaniulacji (pobranie krwi do badań lub podawanie leków i płynów

infuzyjnych).

3 z 17

2013-06-24 00:18

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=13012&print=1

Rys. 1. Schemat dostępnych do kaniulacji żył powłok czaszki

Rys. 2. Schemat dostępnych do kaniulacji żył kończyny górnej

4 z 17

2013-06-24 00:18

Kaniulacja żył obwodowych u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=13012&print=1

Rys. 3. Schemat dostępnych do kaniulacji żył grzbietowej powierzchni ręki

Rys. 4. Schemat dostępnych do kaniulacji żył kończyny dolnej

5 z 17

2013-06-24 00:18

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: