O mowie dziecka Słodownik-Rycaj.pdf

(4266 KB) Pobierz
EWA
SLODOWNIK-RYCAJ
o MOWIE
DZIECKA
CZYLI JAK
ZAPOBIEGAC
POWSTAWANIU
NIEPHAWIDLOWOSCI
W JEJ
HOZWOJU
Wydawnictwo Akademickie "Zak"
Warszawa 2000
1007197917.002.png
Redaktor
Józef Marek SnieciIi.<;ki
SPIS TRESCI
Opracowanie graficzne
Elzbieta
Malik
Rysunki na okladce
Kasia Sniecinska
Wstep
..........................................................
7
Korekta
Ewa,Rt)z'rili:iiii'+~'t -k:71;'~~",,~,
'c·•. ·
ub;'
~
\"IJ"'t)im1ClC
d,
Rozdzial
I.
Jaka
role
pelni
mowa
w zyciu
fe >. "-
;;.>. ·.ltO . o.
,
1. .•
.,
'~\
czlowieka
11
IF ..
').t:l ".Ag,
hJ r
J}
·'"Cf
4"
"~
(,r:J-r./
...
Rozdzial
II.
Jak
przebiega
rozwój
mowy
n
__
"\~0--J '\~".~~- ''''''- __ ,<\.,y~ -'e ~y"
~"~~:~~"'. \/1.-/ l<.... r(iEH,'!yl(t~~lU~.#: ..,...
""'.I!IIl';:,~:- ~''" •
© Copyright by Wydawifl~two7ff{a'ffemickie"Zak"
and Ewa Slodowik-Rycaj
dziecka
15
Rozdzial
III.
Dlaczego
dzieci
róznia
sie pod
wzgledem
rozwoju
mowy
- czyli biologiczne
determinanty
jej
rozwoju
20
ISBN 83-88149-17-2
Rozdzial
IV.
Od kiedy
i jak
mozna
wplywac
na rozwój
mowy
dziecka
-
czyli
uwarunkowania
spoleczno-
-wychowawcze
26
Rozdzial
V.
Na czym polega
profilaktyka
w pierwszych
dwóch
latach
zycia
Wydawnictwo Akademickie "Zak"
Teresa i Józef Sniecinscy
02-127 Warszawa. ul. Wlodarzewska
dziecka
35
55D m. 11
Rozdzial
VI.
Czym rózni
sie prosty
opózniony
tel.!fax 822-82-67
rozwój
mowy
od opóznionego
rozwoju
mowy
40
Rozdzial
VII.
Co powinno
niepokoic
w wymowie
dziecka
-
czyli kiedy
potrzebna
jest
Druk i oprawa:
~
pomoc
logopedy
48
TeJ.(0-22)
6132165
1007197917.003.png
J{O~d/.ldlVIII
I)LII/.I'~I(III:·.II'I·1 /11' IllIlWI;) czyli
.1;d,lt~~;,}JlI/.y('~yrIYJlow~;ldw,l!lia
wddliwl:i
dllyklil;llji
55
WSTEP
Hozd~i;J/ IX..
/;d,il~ Illoq,} hyC:kOIl~;l~kwl~lH;je
wadJiw(,i
,lltyku!,llji
64
Rozdzial
X.
Co brac
pod
uwage
przy ocenie
mowy
-
czyli wazna
jest
nie
tylko
artykulacja
72
Rozdzial
XI.
Dlaczego
wazna
jest
praca
nad
prozodia
mowy
'76
Rozmawiaj,)c z rodzicami i nauczycielami malych
dzieci, JllOZnadojsc; do wniosku, ze ich wiedza o rozwoju
mowy, o tym jak mozna nim pokierowac jest niewy-
starczaj;)ca. Na rynku jest wiele pozycji z tego zakresu,
lecz prze~tl,ICZOlW S,) glównie dla specjalistów, a ich
objetosC: czesto zniecheca osoby, ktÓrE~poszukuji.} krót ..
kich podstuwowych infÓrmac;ji. SU/d zrodzil sie pomysl
napisania tej ksi,/zki. Nie jest ona jednak opracowaniem
naukowym. W sposób prosty i sklótowy, lak by zachecic
do lektury i pl'zemysler'l z ni,) zwi,p-:,mych, ukazuje te kwe-.
stie,
Rozdzial
XII.
Jak jezyk
doroslych
przystosowuje
sie do mozliwosci
malego
dziecka
-
czyli jaka jest
roJa onomatopei
w rozwoju
mowy
81
Rozdzial
XIII. Dlaczf~go tyle
uwagi
poswieca
sie funkcji
slUchowej
i jakie
Si.)
konsekwencje
jej
zaklócen
86
Zakonczenie
Bibliografia
........................................................
~J3
..................................................
'"
9f-j
które
zdaj,) sie n,~jwaznic,jsze dla osób
zaintereso-
wanyclI
codzienni)
pr<IC:az dziecmi.
Dla tych, którzy po-
szukuj,} gruntowni(~jszej
wiedzy
przeznaczone
sc) liczne
przypisy, odsylqji.)cedo opracowan
bardzi~j szcze~Jólowych.
W swojqj pracy
staralam
sie zwrócic
uwage
zwlasz-
cza na te zakorzenione
w swiadomosci
wielu osób bled-
ne
przekonania,
czy tez
utarte
sady,
które
niewlasci-
wie
interpretowane
lub
nadmiernie
generalizowane
nierzadko
prowadza
do zaniedban.
Ich
skutki
trudne
sc) potem
do usuniecia,
mimo
wielu
wysilków
ze stro-
ny
terapeuty,
rodziców,
a przede
wszystkim
samego
dziecka.
W wielu przypadkach
mozna
im jednak
po pro-
stu
zapobiec.
'7
1007197917.004.png
Chcialabym
zatem,
aby po te ksiazke
siegnely
róz-
ne
osoby.
Rodzicom
pozwoli
moze
bardziej
wnikliwie
nienia
lepiej
odpowiada
potrzebom
czytelników,
gdyz
przyjrzec
sie wlasnym
dzialaniom,
pokaze,
na co zwra-.
latwiej
moga
otrzymac
odpowiedzi
na
nurtujace
ich
pytania.
Zastanawiajac
sie nad praktycznymi
mozliwo-
cac
uwage,
by
nie
przeoczyc
pierwszych
sygnalów
swiadczacych
o tym,
ze rozwój
mowy
dziecka
jest
za-
sciami
Wspomagania
procesu
ksztaltowania
sie mowy,
rozwazam
problem
bardziej
w kategoriach
szczególo-
klócony
i wymaga
Wsparcia.
Tym, którzy
dostrzegaja
wych,
anizeli
w sposób
ogólny.
juz jakies
problemy
pozwoli
znalezc
odpowiedz
na po--
Kazdy
z rozdzialów
mozna
wiec
traktowac
oddziel-
wstajace
w tej sytuacji
pytania,
co byc moze
zapobie-
gnie
nawarstwianiu
sie trudnosci.
nie,
ale lektura
calosci
daje
pelniejszy
obraz
poszcze-
gólnych
zagadnien.
Przyszlym
matkom
pomoze
lepiej
wykorzystac
czas
przeznaczony
przez
nature
na rozwój
mowy
ich dziec-
Najwiecej
uwagi
Poswiecilam
wymowie
dziecka,
ka. Czas ten jest
naprawde
bardzo
krótki
i szkoda
kaz-
choc podkreslilam
dosc wyraznie,
ze nie jest
to jedyny
dej straconej
chwili.
aspekt
mowy
i niesluszne
jest
ocenianie
jej
rozwoju
Nauczyciele
znajda
tu potwierdzenie
swych spostrze-
tylko
z punktu
widzenia
artykulacji.
Koncentracja
na
zen
odnosnie
mechanizmów
ksztaltowania
sie
mowy
wymowie
podyktowana
jest
duzym
nasileniem
zjawi-
i czynników
waznych
w tym
procesie.
Baczna
obser-
ska
znieksztalcania
formy
brzmieniow~j
wypowiedzi.
Zreszta
nc~jczestsze
pytania
czy tez wcltpliwosci
rodzi-
wacja pOdbudowana
wiedza
i swiadoma
refleksja
moze
pomóc
we
WSpomaganiu
rozwoju
wychowanków.
Od-
ców
dotyczq
wlasnie
teno
zagadnienii).
Tutaj
równiez
szukaja
argumenty
utwierdzajace
ich
w koniecznosci
mozna
zaobserwowac
istnienie
w potocznej
wiedzy
wielu
blednych
przekonar"l.
wspóldzialania
z rodzicami
i specjalistami
w zakresie
IWo/'z(~nia srodowiska
sprzyjajacego
wychowaniu
jezy-
Oprócz
artykulacji
poruszylam
problemy
dotyczace
rozwoju
slownictwa,
z podkresleniem
zjawiska
onoma-
kOWPll1l1. Wlasnie
od
nauczycieli
rodzice
oczekuja
wsparcia,
ale takze
rzetelnej
wiedzy
w zakresie
profi-
topei.
Zasygnalizowalam
równiez
zagadnienia
zwiaza-
laktyki
wystepowania
opÓznien
i zaburzeÓ
mowy.
ne
z nabywaniem
regul
syntaktycznych
i semantycz-
Dla studentów
moze
to byc jedno
ze zródel
podsta-
nych.
P~jawila
sie kwestia
Prozodii
wypowiedzi,
gdyz
Wowej
wiedzy
o
zagadnieniu,
niezbednej
kazdemu
jest
ona
malo
uswiadamiana,
a w zwiazku
z tym
za-
pedagogowi.
niedbywana.
Niewiele
pod~jmuje
sie w zwiazku
z tym
Temu
praktycznemu
celowi
zostala
zreszta
podpo-
dzialan
sluzacych
doskonaleniu
suprasegmentalnej
warstwy
mowy'
rzadkowana
struktura
tej pracy.
Ksiazka zawiera
kilka-
nascie
rozdzialów
na pozór luzno ze soba powiazanych.
Zwrócilam
uwage
na zwiazek
zaburzen
mowy
z wy_
Skladaja
sie one na obraz
rozwoju
mowy
i jego
zakló-
stepowaniem
trudnosci
w nauce
czytania
i pisania.
Za-
gadnienie
niezwykle
wazne,
gdyz wyznaczajace
potrze-
cen. Wydaje
sie, ze taki
sposób
przpdstawienia
zagad-
8
be wczesnej
ukierunkowanej
pracy
nad zapobieganiem
9
1007197917.005.png
ROZDZIAL
I
powstawania
trudnosci
w uczeniu
sie.
Istnienie
tego
zwiazku
to chyba
podstawowy
argument
przemawia-
jacy
za
koniecznoscia
wczesnej
opieki
logopedyczn~j
skoncentrowanej
nie
tylko na wymowie
dziecka.
JAKA ROLE PELNI MOWA
W ZYCIU CZLOWIEKA
Podkreslilam
ponadto
role rozumienia
mowy. W spo-
sób szczególny
skoncentrowalam
sie na potrzebie
do-
skonalenia
percepcji
sluchowej,
gdyz jej
niedoksztal-
cenie,
czy
tez
zaburzenie
odgrywa
podstawowa
role
w prawidlowym
opanowaniu
mowy,
a w okresie
póz-
niejszym
w powstawaniu
trudnosci
w nauce
czytania
Jedll<}z wazni~jszych
form aktywnosci
czlowieka jest
i pisania.
W pracy
aktywnos(;
slowna.
Gdy
mówi
sie
o funkcjach,
jakie
nie
podjeto
problemu
je!kania
rozwojowe-
pelni
mowa
w zyciu
jednostki,
wymienia
sie
najcze·-
go, które
jest
dosc powszechne
wsród
dzieci.
Problem
sciej
trzy:
reprezentatywna
(zastepowanie
rzeczy
jakania
jest
bowiem
cZQsto opisywany
w liWraturze.
i wskazywanie
na nie), ekspresywll<} (wyrazanie
uczuc),
Obecnie
mozna
znalezc
w ksiegarniach
kilka
pozycji
impresywnc!
lub
spoleczne}
(pobudzanie
sluchacza
do
temu
poswieconych
reakcji).
O tym, jakim
ouraniczeniom
podlega
osoba po--
l.
Na koniec
chcialabym
podziekowac
wszystkim
tym,
zbawiona
tych mozliwosci,
przekollujc} opisywane
w li--
którzy
z aprobata
odnosili
sie do tej pracy
oraz
zad}(,~-
teraturze
przYPcldki skrcljnej izolacji spolecznej
_Ksztal--
cali do podzielenia
sie moimi
przemysleniami.
towanie
sie
psychiki
czlowieka
odbywa
sie
przede
wszystkim
poprzez
mowe.
Jej
zaburzenia
powodujc}
poznawcze
i spoleczne
konsekwencje.
Podkresla
sie
równiez
scisly
zwic!zek
mowy
z my-
sleniem.
Ma to charakter
dwukierunkowy.
Niska
inte-
ligencja
powoduje
opóznienie
rozwoju
mowy,
ale tak-
ze
opózniony
rozwój
mowy
jest
przyczyna
obnizenia
poziomu
intelektualnego.
Wykazano,
ze pod wplywem
zorganizowanej
nauki
mowy
nastepuje
wzrost
ilorazu
inteligencjil.
Jezyk jako
narzedzie
my.slenia
ukierunkowuje
prze-
bieg
procesów
umyslowych.
Pelni
funkcje
reprezenta-
Pomówmy o zaci-
l
Szczególnie
warte
polecenia
sa: R
Byrne,
naniu,
Jakanie
PZWL,
Warszawa
1989
oraz
Z. Tarkowski,
wczesnodzieciece,
B. Sawa, Dzieci z zaburzeniami mowy; WSiP, Warszawa
WSiP, Warszilwil
1HHZ_
l
1990.
10
11
1007197917.001.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin