historycy_cesarstwa_rzymskiego.pdf

(2239 KB) Pobierz
Microsoft Word - historycy_cesarstwa_rzymskiego_.doc
HISTORYCY CESARSTWA RZYMSKIEGO
ŻYWOTY CESARZY OD HADRIANA DO
NUMERIANA
Pobrano z: www.zrodla.net
MMIII ®
164396375.001.png 164396375.002.png
SPIS TREŚCI:
11.
12.
13.
KARAKALLA
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
TACYT
28.
29.
30.
31.
PRZYPISY
Eliusz Spartianus
HADRIAN
76 r. – 138 r.
Imperator Caesar Traianus Hadrianus Augustus
Starsi przodkowie cesarza Hadriana pochodzili z Picenum, młod-
si z Hiszpanii; sam Hadrian wspomina mianowicie w swojej bio-
grafii, że przodkowie jego rodem z Hadrii osiedlili się w czasach
Scypionów w okolicach Italiki. Ojcem Hadriana był Eliusz Hadrian
z przydomkiem Afer, spokrewniony z cesarzem Trajanem, matką —
pochodząca z Gades Domicja Paulina, siostrą — Paulina, żona Ser-
wianusa, żoną — Sabina, dziadkiem — Marullus, pierwszy w swym
rodzie senator rzymski. Urodził się Hadrian w Rzymie dwudziestego
czwartego stycznia za siódmego konsulatu Wespazjana i piątego kon-
sulatu Tytusa. Gdy ojciec osierocił go w dziesiątym roku życia, opieku-
nami jego zostali kuzyn Ulpiusz Trajan, wówczas były pretor, a póź-
niejszy cesarz, oraz ekwita rzymski Celiusz Attianus. Oczytany grun-
townie w literaturze greckiej, Hadrian tak bardzo się do niej skła-
niał, że niektórzy pogardliwie nazywali go Greczynkiem.
Mając lat piętnaście powrócił Hadrian do ojczyzny i od razu roz-
począł łużbę wojskową; w polowaniu rozmiłowany był do tego
stopnia, że aż zasługiwał na naganę. Dlatego Trajan odwołał go
z Italiki. Uznany wkrótce przez Trajana za syna, Hadrian został
wyznaczony na jednego z decemwirów do rozstrzygania sporów,
a następnie mianowany trybunem drugiego legionu, zwanego Po-
mocniczym. Następnie, już u schyłku rządów Domicjana, przeniesio-
no go do Dolnej Mezji. Tam podobno dowiedział się od pewnego
astrologa o swej przyszłej władzy cesarskiej, o czym wiedział już
164396375.003.png
poprzednio z przepowiedni wielkiego stryja Eliusza Hadriana, bie-
głego w astrologii. Kiedy Nerwa zaadoptował Trajana, Hadriana
wysłano celem przekazania mu życzeń od wojska i przeniesiono do Górnej
Germanii. Stamtąd pośpieszył do Trajana, by jako pierwszy
zawiadomić go o śmierci Nerwy. Zatrzymywał wtedy Hadriana mąż
siostry Serwianus, który opóźnił jego wyjazd umyślnie powodując
pęknięcie wozu. Serwianus zdradził bowiem wydatki i długi Hadria-
na i rozbudzał przeciw niemu nienawiść Trajana. Hadrian odbył
drogę pieszo i wyprzedził specjalnego wysłannika Serwianusa. Ha-
drian cieszył się miłością Trajana, ale jednak wskutek działalności
opiekunów cbłopców, których ów bardzo kochał, nie był wolny od ....
jaki podniecał Gallus. Kiedy w tym czasie zaniepokojony o opinię,
jaką ma o nim cesarz, zapytał o radę Wergiliuszowa wyrocznię, otrzy-
mał taką odpowiedź:
Któż to tam postępuje z gałązką oliwy,
Świętości niosąc? Znany mi włos ten i broda
Króla Romy, co pierwszy miastu prawa poda;
Kureci z drobnych siedlisk wysiali go biedni
Na tron wielkiego państwa.
Zdaniem innych wyrocznia ta pochodziła z ksiąg sybillińskich. Spo-
dziewał się także wcześniej przyszłej władzy na podstawie wyroczni
pochodzącej ze świątyni Jowisza Przynoszącego Zwycięstwo, którą
zamieścił w swoim dziele Apoloniusz Syrus Platonikus. Wreszcie
dzięki wstawiennictwu Sury powrócił niebawem do jeszcze bardziej
izażyłej przyjaźni z Trajanem, pojąwszy za żonę wnuczkę siostry
cesarza; Plotyna sprzyjała temu związkowi, a Trajan, jak twierdzi
Mariusz Maksymus 1 , zaledwie go sobie życzył.
Kwesturę sprawował Hadrian za czwartego konsulatu Trajana
i pierwszego konsulatu Artykulejusza 2 ; ponieważ wówczas wyśmiano
go za zbyt prostacką zapowiedź mowy cesarza w senacie, zaczął dbać
o język łaciński, aż osiągnął w nim najwyższą biegłość i wymowność.
Po odbyciu kwestury sprawował Hadrian pieczę nad aktami senatu
i towarzyszył Trajanowi ma wojnę z Dakami, pozostając z nim w za-
żyłych stosunkach; kiedyś powiedział, że będąc posłuszny zwyczajom
Trajana stał się niewolnikiem wina, i za to powiedzenie cesarz
hojnie go obdarował. Trybunem ludowym został za drugiego kon-
sulatu Kandydusa i Kwadratusa 3 ; pełniąc ten urząd powiedział, że
otrzymał znak zwiastujący mu stałą władzę trybuna, ponieważ zgu- bił płaszcz,
jaki zwykle nosili w czasie deszczu trybunowie ludowi, nig-
dy zaś cesarze. Dlatego jeszcze dzisiaj cesarze występują wobec obywa-
teli bez płaszczy. W czasie drugiej wojny z Dakami Trajan powierzył
Hadrianowi dowództwo pierwszego legionu Minerwy i zabrał go ze
sobą; wówczas zajaśniały liczne, wspaniałe wojenne czyny Hadriana.
Obdarowany za nie diamentową gemmą, jaką Trajan otrzymał od
Nerwy, zaczął spodziewać się następstwa tronu. Pretorem był za
drugiego konsulatu Suburanusa i Serwianusa 4 ; wtedy znowu otrzy-
mał od Trajana dwa miliony sesterców na urządzenie igrzysk. Wy-
słany następnie jako legat pretora do Dolnej Panonii poskromił Sar-
matów, wzmocnił dyscyplinę wśród żołnierzy, ograniczył przekra-
czających zbytnio swoje uprawnienia urzędników cesarskich. Za to
został konsulem. 5 Kiedy w czasie sprawowania tego urzędu Hadriau
dowiedział się od Sury, że Trajan ma go adoptować, przyjaciele Tra-
jana przestali nim gardzić i lekceważyć go. Po śmierci Sury wzrosła
nawet przyjaźń Trajana dla Hadriana; szczególnym tego powodem
były mowy, jakie ów układał dla cesarza.
Cieszył się także Hadrian życzliwością Plotyny i za jej staraniem
został mianowany legatem w czasie wyprawy przeciw Partom. W tym
samym czasie pozostawał w przyjaznych stosunkach z Sozjuszem Pa-
pusem i Platoriuszem Neposem, członkami stanu senatorskiego.
z Attianusem pochodzącym ze stanu rycerskiego, niegdyś swoim
opiekunem, oraz z Liwianuszem i Turbonem. Adopcja Hadriana stała
się pewna, kiedy podejrzenie o dążenie do władzy cesarskiej padło
na Palmę i Celzusa, którzy stale byli jego wrogami i których potem
sam prześladował. Gdy Hadrian dzięki życzliwości Plotyny został
konsulem po raz drugi, zasłużył całkowicie na nadzieję adopcji.
Powszechnie twierdzono, że przekupił wyzwoleńców Trajana, za-
biegał o względy jego ulubionych niewolników i często ich odwie-
dzał w okresie, kiedy na dworze cesarskim cieszył się zaufaniem.
Dziewiątego sierpnia jako legat Syrii otrzymał list z wiadomością
o adoptowaniu go przez Trajana. Potem kazał uroczyście obchodzić
rocznicę adopcji. Jedenastego sierpnia — później postanowił także
uroczyście święcić rocznicę objęcia władzy — doniesiono Hadriano-
wi o śmierci Trajana. Bardzo rozpowszechniony był pogląd, że Tra-
jan za zgodą wielu przyjaciół zamierzał pozostawić jako swego na-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin