filozofia_notatki_rok2.pdf

FILOZOFIA

TEMAT: FILOZOFIA A NAUKA.

● jej wyniki nie są pewne

● niejednomyślna

● nie ma charakteru postępowego

● poprzedza naukę, jest jej przesłanką

● aby filozofować wystarczy być

człowiekiem

● poszukuje prawdy

● nie służy pożytecznym celom

● wiedza pewna

● jednomyślna

● ma charakter postępowy

● aby ją zrozumieć trzeba się uczyć

● gotowe twierdzenia oparte na faktach

Źródła filozofii:

● zdumienie

● zwątpienie

● wstrząs

● świadomość zagubienia

Platon :

Filozofia – nauka, która zajmuje się tym co jest zawsze takie same; istnieje zawsze, nie

błąka się, nie plącze; płodzi rozum i prawdę, zbliża się do bytu istotnego.

Arystoteles :

Filozofia – najwyższy stopień poznania, najwyższa prawda, najważniejsza wiedza (ponad

wiedzami pomocniczymi).

Tomasz z Akwinu :

Filozofia – wiedza, którą może zdobyć rozum ludzki, dzięki pomocy Boga.

Filozofia – gr. phileo + sophia (umiłowanie mądrości), najobszerniejsza z wszystkich nauk.

Trójkąt platoński :

ABSOLUT

filozofia

teoretyczna

stosunki między trzema elementami

BYT

FILOZOFIA

Teoretyczna

Praktyczna

● byt

● przyroda

● człowiek

● filozofia

● Bóg

● poznanie

● etyka

● estetyka

● poetyka

Pytanie o początek ruchu.

Atrybut – wg Holbacha - cecha charakterystyczna, uniwersalna, bez niej dana rzecz by nie

istniała, np.: atrybut człowieka to rozum.

Materia – wg Holbacha - wszystko to co istnieje i dostępne jest dla naszych zmysłów.

CZY RUCH JEST ATRYBUTEM MATERII?

Są dwie szkoły:

wszystko się rusza nie każda materia się rusza

a) stanowisko starożytnych i średniowiecznych

● szkoła jońska, 6 w. p.n.e., twórca Tales, przedstawiciel Heraklit:

- panta rei (wszystko płynie) – Heraklit

- nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki

- świat to żywy ogień, wybucha i przygasa w prawidłowych dla siebie cyklach

- Hyloizm – wszelka materia żyje (charakterystyczna dla małych dzieci); ruch jest

atrybutem materii

● szkoła eleacka, 5 w. p.n.e, od Zenona z Elei (Italia), ojciec Parmenides; wg Zenona:

- ruch nie istnieje, nic się nie zmienia

- świat jest jednolity i niezmienny

- ruch to złudzenie, oszustwo naszych zmysłów

- należy wierzyć rozumowi, nie zmysłom, np.: rzeczy duże z pewnej odległości są małe

4 dowody (aporie, paradoksy) na nieistnienie ruchu:

a) dychotomia (coś podwójnego) – ruch jest niemożliwy, bo przechodząc odcinek z p. A do

p. B musimy przebyć najpierw pół odcinka (potrzeba na to połowę czasu), a później połowę

połowy tj. jedną czwartą, a następnie połowę tej części i tak w nieskończoność. Oznacza to,

że odcinka AB tak naprawdę nie można przebyć w określonym czasie.

Czas to:

zbiór ciągły (constanta)

zbór dyskretny

nie ma najmniejszej jednostki czasu;

(istnieje najmniejsza

można go dzielić w nieskończoność;

jednostka czasu)

pogląd Zenona z Elei;

b) Achilles i żółw – niezależnie od tego jak szybko będzie biegł Achilles i tak nie dogoni

żółwia.

c) strzała – patrząc na wystrzeloną z łuku strzałę, w ułamku sekundy widzimy, że ona stoi

-> jeśli zatem stoi w każdym ułamku sekundy, ruchu nie ma.

d) stadion – założenie: żeby istniał ruch, ciało musi się poruszać z jedną prędkością w danej

chwili. Biegacz A ma dwie prędkości (w zależności od punktu odniesienia): prędkość wg

obserwatora i prędkość wg drugiego biegacza (dwie prędkości się sumują). Zgodnie z

założeniami nie ma ruchu.

Obserwator C

biegacz A -> <- biegacz B

Zjawisko to można wytłumaczyć teorią względności Einsteina. Niezależnie od punktu

odniesienia jest prędkość światła, która nie podlega teorii Zenona z Elei.

● szkoła atomistów, 5 w. p.n.e., przedstawiciel: Demokryt:

- częściowo mają rację eleaci i jończycy

- wszystko co istnieje zbudowane jest z atomów (dusza to też materia), które wewnętrznie

nie zmieniają się

- ciała zbudowane z atomów są zmienne, ponieważ atomy ruszają się (zmieniają)

Ruch istnieje ale nie jest atrybutem materii.

● szkoła Arystotelesa, 4 w. p.n.e.

- materia jest pasywna (niezdolna do samoistnego ruchu)

- materią poruszył pierwszy poruszyciel (pierwsza przyczyna ruchu, siła niematerialna)

- każdy obiekt materialny ma swój motor zewnętrzny, np.: Bóg

- cofając się w czasie dochodzimy do pierwszego motoru – Nuus – rozum świata

● szkoła św. Tomasza:

- przeszczepił teorię Arystotelesa (Nuus – Bóg)

- z ruchu św. Tomasz zrobił dowód na istnienie Boga

b) stanowisko nowożytnych:

● Kartezjusz, Hobes, Newton, Spinoza, XVII w. (Arystoteles)

- materia jest pasywna, ale ruch istnieje

- Newton: pierwsze pchnięcie – Bóg poprzez pchnięcie ruszył wszystko do życia

● Toland, XVIII w.

- materia jest aktywna, dynamiczna, zdolna do samodzielnego ruchu

- nie ma ruchu bez materii i nie ma materii bez ruchu

● Marks, Engels, XIX w.

- świat to poruszająca się materia

- im bardziej materia się porusza, tym wyżej jest w hierarchii ruchu;

ruch społeczny

ruch

ruch biologiczny

fizyczny

ruch chemiczny

ruch fizyczny

ruch mechaniczny

c) stanowisko współczesnych:

● Einstein

- ruch jest atrybutem materii

E = m * c 2 gdzie E – energia, m – masa, c – prędkość światła

prawo równoważności masy i energii (prawo powszechnego i proporcjonalnego związku

masy i energii)

- nie ma masy bez energii i energii bez masy

- masa to miara ilości materii

- energia to miara ilości ruchu

proporcjonalnego (czyli im większa masa tym więcej energii) związku ruchu i materii.

TEMAT: PYTANIE O POCZĄTEK CZASU.

Czy istnieją obiekty nieprzestrzenne i pozaczasowe?

● Materialiści – nie ma obiektów pozaprzestrzennych i pozaczasowych

● Idealiści – istnieją obiekty pozaprzestrzenne i pozaczasowe

IDEALIŚCI wszystko dzielą na trzy rodzaje:

- byty idealne (chrześcijanie – Bóg, Platon – idea); nieprzestrzenne (są wszedzie) i

pozaczasowe;

- byty psychiczne (ludzkie dusze); przestrzenne i czasowe;

- byty materialny ; przestrzenne i czasowe;

Inne podziały:

● z punktu widzenia czasu

wieczność

od wieczności (brak początku)

do wieczności (brak końca)

a) byty idealne, wieczne (w obu znaczeniach)

b) byty psychiczne, do wieczne

c) byty materialne nie wieczne

● z punktu widzenia przestrzeni

nieprzestrzenność:

- bezwymiarowość (brak rozmiaru)

- brak lokalizacji(nieumiejscowienie w przestrzeni)

a) byty idealne (nieprzestrzenne) bezwymiarowe, brak lokalizacji

b) byty psychiczne bezwymiarowe, zlokalizowane

c) byty materialne przestrzenne

*prawo powszechnego (czyli nie ma ruchu bez materii i materii bez ruchu) i

● z punktu widzenia religii

religijność

byty psychiczne

przestrzenność

byty materialne

czas

Koncepcje powstania duszy ludzkiej:

● kreacjonizm – dusza została stworzona przez Boga; człowiek się rodzi -> Bóg daje mu

duszę.

● generacjonizm – dusza powstaje z dusz przodków (reinkarnacja).

● teoria inwolucji – dusza pojawiła się zarodkowo w pierwszym człowieku; jest dzielona na

kolejnych ludzi.

Czas nieskończony a czas nieograniczony

● czas nieskończony – składa się z nieskończonej ilości jednostek czasowych.

● czas nieograniczony – nie ma granic, początku ani końca; każdy moment ma swoje

sąsiedztwo.

Czas może być:

cykliczny

spiralny

liniowy

Przeszłość a przyszłość (brak różnic, tylko wrażenia empiryczne):

Przeszłość

Przyszłość

● znana

● nieodwracalna

● śladowa

● nie zależy od naszej woli

● nieznana

● odwracalna (modyfikowalna)

● nie zostawia śladu

● zależy od naszej woli

Podróże w czasie

a) w przyszłość - są możliwe, wynika to z koncepcji fizycznych (teoria względności ogólna i

względna).

Teoria względności ogólna – przy wielkich masach materii występuje zakrzywienie

czasoprzestrzeni, co powoduje dylatację czasu (czyli spowolnienie).

Teoria względności szczegółowa – im ciało porusza się szybciej (ma większą szybkość

zewnętrzną) tym upływ czasu w ciele przebiega wolniej. Odnosi się to do dużych obiektów.

Jeżeli coś osiągnęłoby prędkość światła to prawdopodobnie cofnęłoby się w czasie.

byty idealne

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: