Reakcje jonowe.docx

Reakcje jonowe

v     szybkość reakcji jonowych

Ø      Elektrolity, jak już wcześniej wspomniano, w roztworach wodnych występują w postaci jonów. Jony w roztworze wodnym bardzo łatwo ze sobą reagują, przy czym szybkość reakcji, w porównaniu z szybkością reakcji między nieelektrolitami jest duża. Reakcje jonowe przebiegają niemal natychmiast.

v     Jeżeli kwasy, zasady i sole reagują ze sobą, to reakcja zachodzi pomiędzy jonami a nie cząsteczkami.

v     Reakcje między jonami zachodzą wówczas, gdy w wyniku reakcji powstanie:

Ø      substancja trudno rozpuszczalna

Ø      substancja słabo zdysocjowana

v     Ogólne zasady reakcji jonowych:

Ø      Reakcje sól+sól piszemy tylko wtedy, gdy powstaje substancja niezdysocjowana np.: wytrąca się osad lub gaz

Ø      mocniejszy kwas wypiera z soli kwas słabszy

Ø      silniejsza zasada wypiera z soli słabszą

Ø      mniej lotna zasada wypiera bardziej lotną

Ø      mniej lotny kwas wypiera bardziej lotny

Ø      można pisać równania wodorotlenek + wodorotlenek i kwas + kwas (jedna substancja zawiera pierwiastek amfoteryczny)

v     Formy równań reakcji jonowych

Ø      forma cząsteczkowa

Ø      forma jonowa (czasami się mówi o formie jonowej pełnej i skróconej)

v     Rodzaje reakcji jonowych:

Ø      reakcje zobojętniania (neutralizacji);

Ø      reakcje strącania osadów;

Ø      reakcje wydzielania gazów;

Ø      otrzymywania słabych, niezdysocjowanych elektrolitów;

Ø      reakcje utlenienia i redukcji (omówione oddzielnie);

Ø      reakcje hydrolizy;

Ø        reakcje kompleksonowania

v     Rozpatrzmy pierwszy przypadek, tj. powstawania trudno rozpuszczalnej substancji, na przykład AgCl. Charakterystyczne jest, że bez względu na rodzaj soli, kation daje z właściwym anionem ten sam produkt reakcji:

AgNO3 + NaCl = AgCl↓ + NaNO3

Ag2SO4 + 2KCl = 2AgCl↓ + K2SO4

lub jonowo:

Ag+ + NO3- + Na+ + Cl- = AgCl↓ + Na+ + NO3-

2Ag+ + SO42- + 2K+ + 2Cl- = 2AgCl↓ + 2K+ + SO42-

Skreślając po obu stronach równania jony, które nie biorą udziału w reakcji, powyższe reakcje można zapisać w formie skondensowanej:

Ag+ + Cl- = AgCl↓

v     Przykładem drugiego typu reakcji jest powstawanie słabo zdysocjowanej substancji, na przykład:

CH3COONa + HCl = CH3COOH + NaCl

lub jonowo:

CH3COO- + Na+ + H+ + Cl- = CH3COOH + Na+ + Cl-

Jak widać z powyższych reakcji, jony Na+ i Cl- nie biorą udziału w reakcji, a więc równanie tej reakcji można zapisać w skróconej formie:

CH3COO- + H+ = CH3COOH

v     Pisząc reakcje jonowe, wzory mocnych elektrolitów przedstawiamy w formie jonowej, natomiast wzory substancji trudno rozpuszczalnych i słabo zdysocjowanych w postaci cząsteczkowej. Jony, które nie wchodzą w reakcję pomijamy.