Psychologiczne wymiary kultur
Badania Hofstede
- Badania Hofstede dotyczyły wartości w kontekście organizacji pracy i wykonywane były w latach 1968-1972 w oddziałach międzynarodowej firmy IBM, w 50 krajach i trzech regionach świata;
- Pierwotny projekt badawczy przygotowany został przez konsultanta międzynarodowej firmy, a uzyskane wyniki przeznaczone były do ,,użytku wewnętrznego” IBM,dla ewentualnego udoskonalenia systemu zarządzania.
Wymiary kultur
- Dystans władzy, hierarchiczność
- Indywidualizm – kolektywizm
- Męskość – kobiecość kultury
- Unikanie niepewności
- Orientacja czasowa odległa – bliska
-
Władza
to nie jest def. Hofstede!
- Mianem tym określa się stosunek społeczny zachodzący między jednostkami społecznymi lub grupami społecznymi, w którym jedna ze stron tego stosunku ma możliwość w sposób trwały i uprawniony narzucania własnej woli drugiej stronie, nawet pomimo jej oparciu, i ma środki zapewniające kontrolę tego postępowania;
- tak pojęte stosunki władzy występują w każdej grupie społecznej, w której ktoś wydaje polecenia, a ktoś inny je wykonuje,
Dystans władzy, hierarchiczność
Wskaźniki
- wskaźnik dystansu władzy dla danego kraju oparty jest na odpowiedziach na nast. Pytania i jest on tym wyższy, im bardziej:
- podwładni obawiają się wyrażania opinii odmiennych od szefa;
- podwładni uważają, iż przełożeni podejmują decyzje autokratyczne;
- podwładni aprobują ten stan rzeczy.
Dystans władzy a inne zmienne
skutki
l Kulturowy wymiar władzy jest negatywnie skorelowany z krajowym dochodem narodowym; r(52)PDI x PKB/cap = -0,65***
l Pozytywnie skorelowany z
l brakiem równości ekonomicznej,
l poczuciem braku sprawiedliwości społecznej,
l niezadowoleniem z uzyskanego dochodu, nawet wśród menadżerów.
l W kulturach o wysokim dystansie władzy wizję hierarchiczną akceptują wszyscy: od pracowników po wysoce wykształcone kadry
Makro-predyktory dystansu władzy:
Hofstede
- Trzema akro-predyktorami dystansu władzy wg Hofsede, które wyjaśniają łącznie 56% wariancji zmiennej zależnej są w kolejności:
- klimat (szerokość geograficzna)
- wielkość populacji kraju oraz
- bogactwo (PKB brutto)
- Społeczeństwa o wysokiej populacji są trudniejsze do zorganizowanego rządzenia, co sprzyja hierarchizacji,
- wraz z odległością od równika (wykluczając tereny pustynne) spada gęstość zaludnienia, a także
- wzrasta zamożność społeczeństw.
Dystans władzy a akceptacja ładu społecznego
l Współcześnie, kraje o wysokich wynikach w dystansie władzy bardziej odbiegają od standardów stabilnej demokracji;
l ich obywatele (w Europie) wyrażają mniej zadowolenia z życia w ogóle i z tego, jak demokracja u nich funkcjonuje;
l skłonni są aprobować zmiany drogą rewolucyjnych przewrotów;
l Dystans władzy istotnie korelował z przemocą polityczną (rozruchy, tortury, więźniowie polityczni) w 50 krajach, w latach 1948-1977, f(SO) = 0,51***.
Dystans władzy a poszanowanie prawa
Im większy dystans władzy -
l tym większa korupcja i tolerancja wobec wykroczeń, i odwrotnie.
l W 12 krajach zaawansowanych cywilizacyjnie, wyższy poziom dystansu władzy jest skorelowany z aprobatą dla pedofilii,
l wyciąganiem od państwa nienależnych świadczeń,
l przyjmowaniem łapówek,
l zakupem kradzionych towarów,
l ,,jazdą na gapę”
- Kulturowy wymiar władzy jest negatywnie skorelowany z krajowym dochodem narodowym; r(52)PDI x PKB/cap = -0,65***
- Pozytywnie skorelowany z
- brakiem równości ekonomicznej,
- poczuciem braku sprawiedliwości społecznej,
- niezadowoleniem z uzyskiwanego dochodu, nawet wśród menadżerów.
- W kulturach o wysokim dystansie władzy wizję hierarchiczną akceptują wszyscy: od pracowników po wysoce wykształcone kadry.
Indywidualizm – kolektywizm kulturowy:
w ujęciu Hofstede
Indywidualizm odnosi się do społeczeństwa, w którym więzi między jednostkami są luźne: od każdego oczekuje się, że sam będzie dbał o siebie i swą najbliższą rodzinę.
Kolektywizm odnosi się do społeczeństwa, gdzie jednostki od urodzenia przez całe swe życie są zintegrowane z silnymi, spójnymi grupami Swoich, które to grupy zapewniają na stałe ochronę w zamian za bezwarunkową lojalność.
Nie ma związku tak pojmowanych pojęć ż ich wskaźnikami operacyjnymi!!!
Indywidualizm – kolektywizm
Pojęcie kwestionariusza
Ładunek czynnikowy (korelacja: pozycja v skala)
Praca, która zostawiła wystarczająco dużo czasu na życie osobiste lub rodzinne
+ 0,86
(b. wysoka dodatnia)
Dysponowanie swobodą dla realizacji własnego podejścia do pracy
+0,49
(umiarkowana dodatnia)
Praca stwarzająca wyzwania, z której można czerpać poczucie spełniania się
+0,46
Praca z pełnym spożytkowaniem własnych kwalifikacji i zdolności
-0,63
(wysoka ujemna)
Dobre warunki środowiska fizycznego pracy
-0,69
Możliwości odbywania szkolenia zawodowego dla podniesienia własnych kwalifikacji w pracy
-0,82
(b. wysoka ujemna)
Indywidualizm v. kolektywizm
Indywidualizm
kolektywizm
- Dominacja rodziny naukowej
- Wzrost stopy rozwodów
- Wzrost związków poza-małżeńskich
- Niski albo ujemny przyrost naturalny
- Wzrost związków homoseksualnych
- Rozdział życia osobistego / rodzinnego od publicznego
- Niezależność zatrudnienia od powiązań osobistych / rodzinnych
- Związek z PKB/pk r=0,84*** kraje zamożne
- Związek z siłą nabywczą ludności r=0,78***
- Polityczne systemy demokratyczne
- Związek z przestrzeganiem praw człowieka r=0,73***
- Małżeństwo trwałym związkiem
- Małżeństwa aranżowane
- Jednostka zawsze częścią jakiejś grupy
- Powiązania osobiste / rodzinne są podstawą zatrudnienia
- Wysoki wskaźnik dystansu władzy
- Związek z dyktaturami wojskowymi, często krwawymi (kiedy niski wskaźnik indywidualizmu)
Wczesny i ponowoczesny
indywidualizm
Wczesny indywidualizm tworzył warunki psychologiczne dla wzrostu ekonomicznego poprzez osobowościowy mechanizm wzrostu poczucia własnej wartości
Późny ponowoczesny indywidualizm jest nastawiony na konsumowanie osiągniętego dobrobytu poprzez mechanizm autonomii i autokreacji.
W Europie Zachodniej zwłaszcza, ambicja i pracowitość przestają być cnotami kulturowymi w sobie, jak też instrumentami dla sukcesu materialnego i kariery. „Jakość życia” zaczyna przejmować tę rolę.
Dawny indywidualizm kulturowy prowadził do dewastacji środowiska naturalnego, ale także i społecznego, pozostawiając zmarginalizowane obszary biedy i deprywacji oświatowej.
Z kolei dla nowego indywidualizmu charakterystyczne jest że czas wolny od pracy wykorzystywany dla przyjemności, lecz również dla autokreacji oraz dla aktywności publicznej w stowarzyszeniach na rzecz ulepszania świata, za który obywatele czują się odpowiedzialni.
Związek dystansu władzy i indywidualizmu
l Dystans władzy i indywidualizm są wysoce negatywnie skorelowane: r= -0,68
l klimat i zamożność społeczna wyjaśniają łącznie 78% wariancji indywidualizmu kulturowego.
Męskość – kobiecość kultury
l Męskość odnosi się do społeczeństwa, w którym role społeczne są wyraźnie odrębne: Mężczyźni mają być asertywni, twardzi i zorientowani na sukces materialny: od kobiet oczekuje się skromności, delikatności i skupienia na kwestiach jakości życia.
l Kobiecość odnosi się do społeczeństwa, w którym role płciowe przenikają się: Zarówno od mężczyzn, jak i od kobiet oczekuje się skromności, czułości i troski o jakość życia.
l
Męskość – kobiecość
wskaźniki
Skala czynnikowa uspołecznienie vs. ego: pozycje kwestionariusza
Ładunek czynnikowy
(korelacja ze skalą)
Dobre relacje w pracy z przełożonym
+0,69 (wysoka dodatnia)
Praca z ludźmi, którzy dobrze kooperują między sobą
Życie w pożądanej okolicy dla mnie i dla rodziny
+0,59 (umiarkowana dodatnia)
Poczucie bezpieczeństwa, że będzie można tak długo pracować w obecnej firmie, jak będą tego chcieć
ulcik99