Kusztal - c.d. III wykład.doc

Transport kombinowany – przewóz towarów w jednostkach ładunkowych lub pojazdach samochodowych różnymi gałęziami transportu w którym w celu zmniejszenia degradacyjnego wpływu na środowisko; jest transport kolejowy, morski lub śródlądowy zaś rola transportu drogowego ograniczana jest do krótkich odcinków dowozowo – odwozowych.

Rozwój transportu kombinowanego jest powszechny. Przechodzi się od terminali kontenerowych na rzecz koncentracji procesów przewozowych. W konsekwencji powstają centra logistyczne.

CENTRA LOGISTYCZNE

1.        Dlaczego powstają centra logistyczne i czym one są?

2.        Jakie mają znaczenie dla gospodarki regionalnej?

3.        Przesłanki lokalizacji centrów logistycznych.

Centrum logistyczne – element składowy sieci logistycznej.

Sieć logistyczna – to zbiór elementów infra i suprastruktury zagospodarowania przestrzennego w postaci obiektów, takich jak magazyn, prace składowe, czy terminale powiązanych wzajemną infrastrukturą transportu oraz wykorzystującymi je niezależnymi przedsiębiorstwami, zaangażowanymi w realizację przepływów dóbr i usług.

Centra logistyczne – to konkretne obiekty przestrzenne o określonej funkcjonalności, posiadające właściwą im infrastrukturę i organizację, w których są realizowane usługi logistyczne, związane w przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi im towarzyszące świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze.

Centrum logistyczne – to samodzielny podmiot gospodarczy, świadczący kompleksowe usługi logistyczne, realizując tym samym określone funkcje dystrybucyjne i zaopatrzeniowe na danym obszarze, dysponując:

·         Wydzielonym terenem(ok 100ha), i infrastrukturą ( drogi, place, parkingi, budynki);

·         Wyposażeniem technologicznym do przemieszczania i magazynowania oraz urządzeniami do zarządzania,

·         Wykwalifikowanym personelem,

·         Organizacją.

Cechy centrum logistycznego:

Centrum logistyczne w ujęciu:

·         gospodarczym – układ przyczyniający się do współdziałania różnych podmiotów,

·         przestrzennym – centrum logistyczne zajmuje określony obszar o intensywnej zabudowie i dużym stopniu wykorzystania przestrzeni, dzięki czemu możliwe jest ograniczenie powierzchni w innych niepożądanych miejscach (np. centrach miast).

CL wpływają na:

·         sprawność gospodarowania;

·         racjonalizację wykorzystania terenów.

Podstawowe typy CL:

·         międzynarodowe CL – element globalnej sieci dystrybucji towarów, powinno posiadać najwyższy stopień rozbudowy organizacyjnej i funkcjonalnej, ich powierzchnia to 100-150 ha. Międzynarodowe centra logistyczne powinny współpracować z podmiotami oddalonymi o ok. 500-800km.

·         Regionalne CL – podstawowy element krajowego systemu logistycznego, ich powierzchnia to ok. 50ha. Regionalne centra logistyczne powinny współpracować z podmiotami oddalonymi o ok. 100km.

·         Lokalne centra dystrybucji – mają powierzchnię do 10 ha. Głównie obsługują większe miasto (promień ok. 10km) i tym samym być punktem ciężkości miejskiej sieci logistycznej. Infrastruktura takich centrów i zakres świadczenia usług powinien być ograniczony – dostosowany do potrzeb lokalnych klientów zewnętrznych.

·         Branżowe centra logistyczne – wyspecjalizowane centra logistyczne obsługujące określoną grupę towarów, np. farmaceutyki.

Zalety regionalnych centrów logistycznych:

·         Możliwość obniżenia poziomu zapasów regionie,

·         Polepszenie jakości i terminowości dostaw,

·         Obniżenie kosztów regionalnego przepływu materiałów,

·         Podniesienie poziomu obsługi klienta,

·         Poprawę produktywności przedsiębiorstw partnerskich łańcucha dostaw obsługiwanych przez centrum,

·         Korzystna struktura kosztów operacyjnych wynikających z efektu skali (dot. głównie przewoźników korzystających z CL),

·         Możliwość szybkiego wprowadzenia innowacji i korekt biznesowych w przypadku występowania perturbacji rynkowych.

Przykład korzyści wynikających z działalności regionalnych CL:

- tworzenie racjonalnych struktur i form wykorzystania transportu w regionie;

- odciążenie infrastruktury komunikacyjnej dużych miast oraz tras tranzytowych;

- oferowanie regionalnym podmiotom pełnego outsourcingu logistycznego;

- CL to inkubator nowych idei i rozwiązań logistycznych.

Zjawiska negatywne wynikające z niewłaściwej lokalizacji CL na obszarach zurbanizowanych:

·         Powstanie zatorów komunikacyjnych,

·         Generowanie przewozów towarowych przez centra miast,

·         Niszczenie nawierzchni arterii miejskich nieprzystosowanych do ruchu ciężkiego transportu towarowego,

·         Tworzenie się problemów z terminowością dostaw.

Centra logistyczne są istotnymi biegunami wzrostu, czyli tymi układami w przestrzeni , które wokół siebie powodują rozwój osadnictwa i gospodarki.

Na lokalizację CL należy też spojrzeć z punktu widzenia:

- kształtowania systemów miejskich;

- siły dośrodkowe – skupienie różnych funkcji w danym terytorium.

- siły odśrodkowe – siła oddziaływania miasta na otoczenie.

Budowa CL jest efektem sił odśrodkowych.

Z punktu widzenia zmieniających się procesów industrialnych z CL wiąże się reindustrializacja ( władza lokalna angażuje się i stwarza przesłanki aby kapitał prywatny był inwestowany w CL.

Dezindustrializacja – restrukturyzacja gospodarki regionu.

Reindustrializacja – rozwój gospodarek związanych z przemysłem.

Podstawowe znaczenie ma konfiguracja sieci logistycznej – to struktura punktów i dróg, przez którą towary przepływają od źródeł wydobycia surowców do miejsc podaży tych punktów. Określa ono ile mamy punktów zatrzymania się ładunków oraz drogi transportowe, na których będą lokalizowane te punkty.

O lokalizacji Centrum logistycznego decyduje:

1.      Logistykochłonność – to zdolność regionu do stworzenia optymalnych warunków zagospodarowania przestrzennego, a także warunków technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych, ekologicznych niezbędnych w obsłudze logistycznej.

2.      Koszt dostępności do rynku.

3.      Dostępność powierzchni do budowy CL (władza lokalna).

Atuty jednostek terytorialnych uwzględnianie przy lokalizacji CL:

·         Położenie geograficzne,

·         Lokalizacja na przecięciu ważnych szlaków komunikacyjnych,

·         Istnienie specjalnej strefy ekonomicznej,

·         Dostępność dobrze wykwalifikowanej kadry,

·         Rozwinięte funkcje metropolitalne,

·         Niskie ceny terenów, sprecyzowana strategia rozwoju miasta ( gminy);

·         Istnienie klastra (np. przemysłowego).

Kryteria stosowane przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji CL:

·         Wielkość dostępnego obszaru i przyszłe możliwości rozwoju, związane z potrzebą rozbudowy centrum i wyłączenia nowych terenów,

·         Istniejąca infrastruktura techniczna, jej dostępność i możliwość rozwoju,

·         Ograniczenia środowiskowe i krajobrazowe,

·         Możliwość pełnienia innych (alternatywnych) funkcji przez dany obszar,

·         Położenie obszaru potencjalnego centrum względem sieci komunikacyjnej lądowej (drogowej, kolejowej, wodnej, powietrznej),

·         Stosunki własnościowe i możliwości dokonywania ich przekształceń.

Dostępność transportowa jest głównym zainteresowaniem gospodarki przestrzennej.

Niezbędne jest analizowanie rozwoju infrastruktury transportowej w aspekcie dostępności uwzględniając 3 kryteria:

1.      Popyt wewnętrzny.

2.      Popyt związany z interakcjami z UE.

3.      Polityka regionalna.

Dostępność: zdolność do zachodzenia ( powstania) relacji pomiędzy więcej niż jednym elementem zbioru.

Cechy dostępności:

1.      Istnienie co najmniej dwóch elementów w przestrzeni społeczno – gospodarczej     

( absolutnej lub geodezyjnej), mogących być jednostronne lub wzajemnie osiągalnymi.

2.      Istnienie nośnika tej relacji, czyli w szczególnym przypadku środka transportu, a szerzej komunikacji.

Dostępność określa potencjał dla możliwości zajścia interakcji rozumianej w sensie społecznym i ekonomicznym.

Ruchliwość oznacza faktyczne przemieszczanie się.

Dostępność to łatwość dotarcia do dowolnej aktywności , z dowolnego miejsca, z wykorzystaniem określonego systemu transportowego.

Dostępność obszaru – nasycenie regionu drogami transportowymi.

Dostępność sieci transportowej – odległość do/od drogi transportowej stanowiącej element sieci.

Dostępność a osiągalność:

Dostępność przestrzenna – wiąże się z pokonywaniem przestrzeni, niezależnie od posiadanych przez użytkowników sieci środków finansowych.

Osiągalność – dostępność szacowana z uwzględnieniem cech indywidualnych użytkownika sieci (np. dochody, możliwości fizyczne).

Dostępność transportowa jest szerszym pojęciem niż dostępność przestrzenna, ponieważ obejmuje całokształt stosunków komunikacyjnych na badanym obszarze.

Komponenty dostępności:

·         Komponent transportowy.

·         Komponent użytkowania przestrzeni.

·         Komponent czasowy.

·         Komponent indywidualny.

Komponent transportowy dostępności można scharakteryzować wg:

·         Podaży infrastruktury, jej lokalizacji i charakteru – tj. maksymalnych prędkości, liczby pasów, torów, rozkładu jazdy ( przy transporcie publicznym) oraz kosztów transportu;

·         Popytu ze strony użytkowników sieci transportowej ( transport pasażerski i towarowy);

·         Charakteru użytkowania sieci, który jest następstwem relacji między podażą i popytem na infrastrukturę. Charakter użytkowania sieci implikuje przestrzenną dystrybucję i natężenie przepływów transportowych oraz czas kosztów lub wysiłek poniesiony przez użytkownika sieci;

Klasyfikacja odległości ze względu na stosowaną miarę:

·         ...