Na południe od Jawy - Alistair MacLean.pdf - Alistair Maclean - frezjan

Alistair MacLean

Na południe od Jawy

Tłumaczyła Halina Cieplińska

Data wydania polskiego 1990

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Umierające miasto spowił całun nieprzeniknionego, gęstego, dławiącego dymu.

Oblekł wszystkie budynki, wszystkie biurowce i domy, zarówno te nietknięte, jak i zburzone

przez bomby, otulił je ciemnym, lekko wirującym kokonem anonimowości. Wypełniał,

zatapiał wszystkie ulice, zaułki i baseny portowe. Kłębił się jak w piekielnej otchłani w

łagodnym powietrzu tropikalnej nocy.

Wcześniej wieczorem, kiedy dym buchał w mieście tylko z płonących budynków, w

górze tworzyły się szerokie, nieregularne prześwity, przez które widać było gwiazdy świecące

na pustym niebie. Lecz wiatr się nieco zmienił i prześwity znikły, a poza tym zza miasta

nadciągnęły kłęby dymu z uszkodzonych zbiorników, w których płonęła ropa. Nie wiadomo

było, skąd się bierze ten dym. MoŜe z lotniska Kallang, moŜe z elektrowni, moŜe wprost z

przeciwnej strony wyspy, to znaczy z północy, gdzie była baza marynarki, a moŜe z wysp, na

których wydobywało się ropę, z oddalonych o cztery czy pięć mil Pulo Sambo i Pulo Sebarok.

Nikt nie wiedział. Nie sposób było się dowiedzieć czegokolwiek, prócz tego, co się samemu

zobaczyło, a panowała niemal całkowita ciemność. Nie rozświetlały jej teraz nawet płonące

budynki, bo juŜ się spaliły i pozostało po nich tylko pogorzelisko, na którym migotały

ostatnie wątłe płomyki, prawie wygasłe, podobnie jak całe Ŝycie w Singapurze.

Umierające miasto spowiła juŜ śmiertelna cisza. Co pewien czas rozlegał się w górze

groźny świst pocisku, który wpadał nieszkodliwie w wodę albo walił w budynek z krótkim

grzmotem i błyskiem wybuchu. Lecz w tym, Ŝe wszystko było osobliwie przelotne, Ŝe dźwięk

i światło natychmiast zamierały i gasły w spowijającym okolicę dymie, było coś naturalnego -

zdawało się to nieodłączną cechą dziwnej i jakby nierealnej nocy. Cisza tylko jeszcze bardziej

się przez to pogłębiała i tęŜała. Co pewien czas zza Fortu Canning i Pearls Hill, spoza

północno-zachodnich granic miasta dolatywał nieregularny trzask serii z karabinów i

pistoletów maszynowych, ale te odgłosy teŜ były odległe, nierealne i odbijały się tak dalekim

echem jak we śnie. Wszystko tej nocy przypominało sen, było mroczne i nierzeczywiste -

nawet tych kilku ludzi, którzy przedzierali się przez zasypane gruzem, niemal wyludnione

ulice Singapuru. Przypominali podróŜnych wędrujących bez celu, pełnych wahania,

zobojętniałych i niepewnych, błądzących po omacku przez kotłujące się kłęby dymu: drobne

zagubione postacie beznadziejnie brnące na oślep przez mgłę sennego koszmaru.

* * *

Posuwając się powoli i niepewnie ciemnymi ulicami mała grupka Ŝołnierzy - moŜe

było ich z dwudziestu czterech - zmierzała w stronę nabrzeŜa krokiem starych, wyczerpanych

ludzi. Wyglądali teŜ jak starcy, szli chwiejąc się na nogach, a głowy i ramiona mieli po

starczemu pochylone, chociaŜ najstarszy z nich nie liczył więcej niŜ trzydzieści lat. Byli

jednak zmęczeni, strasznie zmęczeni, zmęczeni do granic zobojętnienia i wyczerpania, kiedy

juŜ nic nie ma znaczenia i łatwiej jest potykając się brnąć naprzód, niŜ się zatrzymać. Byli

wyczerpani, chorzy i ranni, działali bezmyślnie, automatycznie, niezdolni do podejmowania

świadomych decyzji. Całkowite wyczerpanie umysłowe i fizyczne jest jednak zarazem

dobrodziejstwem, lekiem, środkiem uśmierzającym. Potwierdzał to ponad wszelką

wątpliwość ich bezmyślny wzrok wbity tępo w ziemię pod stawiane z mozołem stopy. Jeśli

nawet ich ciałom nadal dawały się we znaki róŜne dolegliwości, przynajmniej nie zdawali

sobie z tego sprawy.

W kaŜdym razie w tej chwili zatarł im się w pamięci ślad koszmarnych wydarzeń

minionych dwóch miesięcy - niedostatku, głodu, pragnienia, ran, chorób i strachu - kiedy to

Japończycy gnali ich przez nieskończenie długi Półwysep Malajski, przez zniszczoną teraz

mierzeję Johore, aŜ znaleźli się na iluzorycznie bezpiecznej wyspie Singapuru. Nie pamiętali

juŜ towarzyszy, którzy zginęli, wrzasków niczego nie podejrzewających wartowników,

zarzynanych we wrogiej ciemnej dŜungli, diabolicznego wycia Japończyków, kiedy napadli

przed świtem na ich naprędce przygotowane pozycje obronne. Nie pamiętali juŜ tych

rozpaczliwych samobójczych kontrataków, których jedynym pozytywnym wynikiem było

zdobycie kilku metrów kwadratowych ziemi, drogo, lecz bezcelowo odzyskanej jedynie na

chwilę. Nie dawały im te natarcia nic, prócz widoku okropnie okaleczonych, torturowanych

ciał schwytanych kolegów oraz cywilów nie kwapiących się do współpracy z wrogiem. Nie

pamiętali juŜ, jak byli wściekli, zdezorientowani i zrozpaczeni, kiedy ostatni myśliwiec

brewster, a przedtem myśliwce hurricane zniknęły z nieba pozostawiając ich wyłącznie na

łasce lotnictwa japońskiego. Nawet to, Ŝe absolutnie nie dawali wiary nowinom o lądowaniu

japońskich wojsk na wyspie przed pięcioma dniami, Ŝe patrzyli z goryczą, jak na ich oczach

rozwiewa się pieczołowicie pielęgnowana legenda, mit o niezdobytym Singapurze - nawet to

teŜ zatarło im się w pamięci. JuŜ nie pamiętali. Byli zbyt oszołomieni, chorzy, ranni i słabi, by

pamiętać. Ale pewnego dnia, juŜ wkrótce, jeśli nie zginą, przypomni im się to wszystko, a

wtedy nigdy juŜ nie będą tacy sami jak przedtem. Tymczasem jednak mozolnie posuwali się

naprzód, ze wzrokiem wbitym w ziemię, z opuszczonymi głowami, nie patrząc, dokąd idą,

obojętni, dokąd dotrą.

Jeden z nich jednak patrzył i nie był obojętny. Szedł powoli na przedzie ciągnącej

dwuszeregiem kolumny męŜczyzn, szukał drogi przez rumowisko zaściełające ulicę,

zapalając od czasu do czasu latarkę, by się upewnić, czy podąŜają we właściwym kierunku.

Był to niski, drobny męŜczyzna, jedyny w grupie, który miał na sobie szkocką spódnicę, a na

głowie beret. Tylko kapral Frazer wiedział, skąd ma tę spódnicę - na pewno nie był w nią

ubrany, kiedy wycofywali się przez Malaje na południe.

Kapral Frazer był tak samo zmęczony jak inni. TeŜ miał podkrąŜone i nabiegłe krwią

oczy, twarz szarą, wyniszczoną przez malarię czy dyzenterię, a moŜe przez jedno i drugie.

Szedł trzymając lewe ramię o wiele wyŜej niŜ prawe, tak Ŝe sięgało mu niemal do ucha,

niczym garb, ale był to tylko prowizoryczny opatrunek z gazy i bandaŜa, załoŜony

pośpiesznie tego samego dnia przez sanitariusza, który chciał dowieść, Ŝe usiłował

zatamować krwawienie z paskudnej rany po szrapnelu. W prawej ręce Frazer trzymał

waŜącego jedenaście kilogramów brena, którego dźwiganie było niemal ponad siły dla

osłabionego organizmu - wyglądało to tak, jakby karabin obciągał kapralowi w dół prawe

ramię, podczas gdy lewe wędrowało jeszcze wyŜej, pod samo ucho.

Z jednostronnym garbem, w berecie na bakier, w spódnicy, której fałdy luźno obijały

się o wychudzone nogi, drobny męŜczyzna wyglądał śmiesznie i groteskowo. Ale tak

naprawdę kapral Frazer nie był ani śmieszny, ani groteskowy. Jako pasterz z Cairngorms, dla

którego trud i niedostatek stanowiły nieodłączny element egzystencji, mógł jeszcze ostatkiem

siły woli i wytrwałości coś z siebie wykrzesać. Kapral Frazer nadal był najlepszym

Ŝołnierzem pod słońcem - najlepszym z najlepszych typów Ŝołnierza. Miał ogromne poczucie

obowiązku i odpowiedzialności, nie pozwalał sobie na to, by poddać się bólowi czy słabości,

myślał wyłącznie o ludziach, którzy słaniając się na nogach ciągnęli ślepo za nim. Dwie

godziny wcześniej oficer dowodzący ich rozbitą, zdezorganizowaną kompanią na północnym

skraju miasta wydał rozkaz, by Frazer zabrał wszystkich zdolnych do chodzenia rannych oraz

tych, których moŜna było nieść, i przeprowadził ich z linii ognia w jakieś względnie spokojne

i bezpieczne miejsce. Był to ruch nie mający znaczenia, o czym wiedział sam oficer i o czym

wiedział teŜ Frazer, padały bowiem ostatnie stanowiska obrony i nadszedł kres Singapuru.

Zanim upłynie następny dzień, na wyspie Singapur nie pozostanie ani jeden człowiek, który

nie będzie martwy, ranny czy wzięty do niewoli. Ale rozkaz to rozkaz kapral Frazer więc

posuwał się mozolnie, acz zdecydowanie naprzód, kierując się ku zatoczce Kallang.

Co pewien czas, w miejscach, gdzie ulica nie była zasypana gruzem, stawał z boku i

przepuszczał przed siebie kolumnę Ŝołnierzy. Wątpliwe, by którykolwiek z nich w ogóle

zwrócił na niego uwagę - nikt z rannych na noszach, nikt z tych w lepszej formie ani z tych,

którzy wprawdzie teŜ byli chorzy i ranni, lecz dźwigali nosze. Za kaŜdym teŜ razem kapral

Frazer musiał czekać na ostatniego w kolumnie - wysokiego i chudego chłopaka, któremu

Na południe od Jawy - Alistair MacLean.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: