EKSPORT I IMPORT SUROWCÓW MINERALNYCH.pdf

56. EKSPORT I IMPORT SUROWCÓW MINERALNYCH

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku, znalazło swoje wyraźne

odbicie w wynikach obrotów handlowych. W porównaniu z latami poprzednimi, w 2004 roku

zanotowano znaczne zmiany zarówno ilościowe jak i wartościowe w eksporcie i imporcie

surowców mineralnych. W 2005 roku ogólny poziom obrotów handlowych nie uległ juŜ tak

znaczącym zmianom, natomiast w roku 2006 dość wyraźnemu zwiększeniu uległy zarówno

wartość eksportu jak i importu surowców mineralnych, przy wielkości obrotów handlowych

pozostającej na podobnym poziomie jak w roku poprzednim. W latach 2007-2008 znacząco

wzrosła wielkość oraz wartość importu. Eksport w okresie tym zmniejszał się w ujęciu

ilościowym, jego wartość natomiast – po nieznacznym spadku w roku 2007 – zwiększyła się w

roku 2008.

Dane dotyczące obrotów handlowych surowcami mineralnymi w Polsce za lata 2006-

2008 nie obejmują gazu ziemnego. Z informacji podanych zarówno przez Główny Urząd

Statystyczny jak i Centrum Analityczne Administracji Celnej wynika, iŜ dane te objęte zostały

tajemnicą statystyczną i nie mogą być udostępniane. Wynika to z Rozporządzenia (WE) nr

638/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie danych

statystycznych Wspólnoty odnoszących się do handlu towarami między Państwami

Członkowskimi oraz uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) 3330/91. Artykuł 11 w/w

Rozporządzenia mówi o poufności danych statystycznych i pozwala na utajnienie przez organy

państwowe danych, na wniosek podmiotu, który poprzez dane statystyczne moŜe zostać

pośrednio zidentyfikowany.

Eksport gazu ziemnego jest znikomy (kilkadziesiąt mln m 3 rocznie o wartości kilkunastu

mln PLN) i brak danych nie wpływa w znaczącym stopniu na ocenę ogólnej ilości i wartości

sprzedawanych z Polski surowców mineralnych. Brak danych w zakresie importu tego surowca

(6-7 mld m 3 rocznie o wartości 5-6 mld PLN) wyraźnie natomiast obniŜa zarówno całkowitą

ilość jak i wartość sprowadzonych do kraju surowców mineralnych. Tym samym naleŜy

pamiętać o tym, Ŝe saldo wielkości i wartości obrotów handlowych surowcami mineralnymi

będzie zawyŜone.

Całkowita wartość eksportu surowców mineralnych wzrosła w 2008 roku w stosunku do

roku poprzedniego o 12,23 % i wyniosła 33 819 755 tys. PLN. Wartość importu wzrosła

natomiast o 18,06 % i wyniosła 71 647 335 tys. PLN. Saldo obrotów handlowych (eksport –

import) pozostało ujemne i było znacznie bardziej niekorzystne niŜ w poprzednim roku. Jego

wartość (bez gazu ziemnego) wyniosła 37 827 580 tys. PLN.

W ujęciu ilościowym, w 2008 roku po raz kolejny znacząco zmniejszyła się wielkość

eksportu surowców mineralnych, wielkość importu uległa natomiast wyraźnemu wzrostowi. W

eksporcie, gdzie tonaŜ towarów wyniósł 29 445 tys. t, zanotowano spadek w stosunku do roku

poprzedniego o 11,46 %. W imporcie wzrost wyniósł 7,16 % a całkowita wielkość importu

64 228 tys. t.

Kształtowanie się wielkości i wartości obrotów surowcami mineralnymi zarówno w skali

ogólnej, jak i w zakresie podstawowych grup kopalin przedstawiono w tabeli 56.1.

E K S P O R T I I M P O R T

Tabela 56.1

Import i eksport surowców mineralnych w 2008 roku

Grupa

surowców

Import

Eksport

Saldo

Ilość

(tys. t)

Wartość

(tys. PLN)

Ilość

(tys. t)

Wartość

(tys. PLN)

ogółem

64 228*

29 445*

100.0

71 647 335*

33 819 755*

100.0

- 34 783* - 37 827 580*

energetyczne

39 218*

18 564*

61.1*

63.0*

55 128 828*

16 482 670*

76.9*

48.7*

- 20 654* - 38 646 158*

metaliczne

10 474

2 427

16.3

8.2

10 043 651

11 746 711

14.0

34.7

- 8 047 + 1 703 060

chemiczne

4 079

4 753

6.4

16.1

4 297 188

4 201 622

6.0

12.4

+ 675

- 95 566

skalne

10 457

3 701

16.3

12.6

2 177 669

1 388 752

3.0

4.1

- 6 756

- 788 917

* bez gazu ziemnego

Podobnie jak w latach ubiegłych, takŜe i w 2008 roku największy udział zarówno w

wartości importu jak i eksportu surowców mineralnych miały surowce energetyczne. Udział tej

grupy surowców w ogólnej wartości importu wyniósł 76,9 %, a w eksporcie

48,7 %. W porównaniu do roku 2007 udział ten w imporcie zwiększył się o 2,9 % - przy braku

danych dotyczących gazu ziemnego. W eksporcie natomiast wzrost wyniósł 4,3 % i było to

odwrócenie trwającej w latach 2005-2007 tendencji spadkowej.

Drugą grupą, co do wielkości udziału w obrotach handlu zagranicznego surowcami

mineralnymi, były surowce metaliczne. W ich przypadku zanotowano jednak znaczne spadki

wartości obrotów handlowych. Udział tych surowców w wartości importu zmniejszył się o

4,2 % i wyniósł 14,0 % - najmniej od 2001 roku, natomiast w wartości eksportu zmalał aŜ o

6,9 % i wyniósł 34,7 % - najmniej od 2005 roku.

Obie wymienione wyŜej grupy stanowiły aŜ 90,9 % ogólnej wartości importu

i 83,4 % wartości eksportu. NajniŜszy udział w obrotach handlu zagranicznego miały surowce

skalne. Ich udział w wartości importu wynosił 3,0 % a eksportu 4,1 %. Razem z surowcami

chemicznymi stanowiły one 9,0 % wartości importu i 16,5 % wartości eksportu w obrotach

handlowych.

Ilościowe i wartościowe relacje eksportu i importu w poszczególnych grupach surowców

przedstawiały się następująco:

E K S P O R T I I M P O R T

w grupie surowców energetycznych tonaŜ surowców importowanych był w 2008

roku wyŜszy niŜ eksportowanych, nawet pomimo nie uwzględnienia danych

dotyczących importu gazu ziemnego. Saldo obrotów handlowych było nadal ujemne i

wyniosło 38 646 158 tys. PLN. Saldo było mniej korzystne w stosunku do roku 2007 o

22,54 %, czyli 7 107 914 tys. PLN. Zdecydował o tym bardzo znaczący wzrost

wartości importu - o 10 199 300 tys. PLN (22,70 %). Bardzo prawdopodobne jest, iŜ

przy uwzględnieniu danych dotyczących gazu ziemnego wartość importu byłaby

znacznie wyŜsza a tym samym saldo obrotów handlowych jeszcze bardziej

niekorzystne. Tak duŜy wzrost wartości importu nie został zbilansowany

wystarczającym wzrostem eksportu, chociaŜ wartość surowców sprzedanych

zwiększyła się aŜ o 3 091 385 tys. PLN (23,09 %).

w grupie surowców metalicznych tonaŜ importowanych surowców równieŜ był

wyŜszy niŜ eksportowanych, a róŜnica ta była podobna jak w roku 2007. Podobnie

jednak jak w latach poprzednich, dzięki korzystnej koniunkturze cen uzyskano

dodatnie saldo wartości obrotów handlowych, które wyniosło 1 703 060 tys. PLN.

Było ono nieznacznie wyŜsze niŜ w roku poprzednim (o 226 993 tys. PLN –

15,38 %).

w grupie surowców chemicznych tonaŜ surowców sprowadzonych do Polski był

niŜszy niŜ tonaŜ surowców wyeksportowanych. Zarówno wartość importu jak i

eksportu wzrosły bardzo wyraźnie – odpowiednio o 1 598 945 tys. PLN (59,26 %) i

1 565 618 tys. PLN (59,39 %). Dlatego teŜ saldo obrotów handlowych pozostało na

poziomie zbliŜonym do salda z roku 2007 – było nieznacznie ujemne i miało wartość

95 566 tys. PLN.

w grupie surowców skalnych saldo obrotów handlowych takŜe pozostało ujemne,

przy czym ze względu na wzrost wartości importu i spadek wartości eksportu, było

bardziej

niekorzystne

niŜ

roku

wcześniejszym

wyniosło

788 917 tys. PLN.

Zestawienie wartości salda eksport - import ogółem i dla poszczególnych grup

surowców w ostatnich 10 latach zestawiono w tabeli 56.2. Zestawienie salda wartości obrotów

surowcami mineralnymi ograniczone zostało do ostatnich dziesięciu lat, w których dane

przedstawiające polski handel zagraniczny podawane były według cen transakcyjnych.

Porównanie salda wielkości eksportu i importu surowców mineralnych ogółem, a takŜe

w poszczególnych grupach, w latach 1999 – 2008, przedstawiono w tabeli 56.3.

Z danych zawartych z tabeli 56.2 wynika, iŜ jedynie w przypadku surowców

metalicznych stale występuje przewaga wartości eksportu nad importem i saldo pozostaje

bardzo korzystne. W przypadku surowców chemicznych, po okresie wyraźnych wahań,

widoczna jest tendencja spadkowa salda, przy czym pozostaje ono tylko nieznacznie ujemne.

Saldo wartości obrotów handlowych pozostałymi dwoma grupami surowców od lat pozostaje

ujemne. Dla grupy surowców energetycznych saldo pogarsza się stale od 2003 roku, w

przypadku surowców skalnych po zwyŜkowej tendencji utrzymującej się do roku 2006, w

kolejnych latach nastąpiło załamanie i wyraźne pogorszenie salda obrotów handlowych.

E K S P O R T I I M P O R T

Tabela 56.2

Saldo wartości eksport - import surowców mineralnych w latach 1999 – 2008 (mln PLN)

S u r o w c e

Lata

Ogółem

energetyczne

metaliczne

chemiczne

skalne

1999

- 7 149.74

- 7 937.30

+ 951.45

+ 148.65

- 312.54

2000

-15 453.97

- 16 115.73

+ 657.06

+ 472.84

- 468.14

2001 - 12 084.59

- 12 610.56

+ 876.32

+ 48.41

- 398.76

2002 - 11 065.92

- 11 950.99

+ 1 395.52

- 3.89

- 506.56

2003 - 12 595.97

- 13 800.00

+ 1 388.26

+ 257.08

- 441.31

2004 - 14 854.79

- 15 956.62

+ 1 378.78

- 51.40

- 225.55

2005 - 21 170.24

- 23 981.18

+ 2 622.69

+ 254.99

- 66.74

2006 - 23 405.10* - 27 231.24*

+ 3 855.33

- 16.73

- 12.47

2007 - 30 553.90* - 31 538.24*

+ 1 476.07

- 62.24

- 429.48

2008 - 37 827,58* - 38 646.16*

+ 1 703.06

- 95.57

- 788.92

* bez gazu ziemnego

Tabela 56.3

Saldo ilości (tonaŜ) eksport - import surowców mineralnych w latach 1999 – 2008 (mln t)

S u r o w c e

Lata

Ogółem

energetyczne

metaliczne

chemiczne

skalne

1999

- 2.31

+ 1.82

- 6.75

+ 0.69

+ 1.93

2000

- 3.99

+ 1.53

- 8.91

+ 1.84

+ 1.54

2001

- 4.90

+ 1.32

- 6.82

+ 0.36

+ 0.25

2002

- 6.26

- 0.47

- 5.56

+ 0.17

- 0.40

2003

- 8.63

- 1.52

- 7.12

+ 1.05

- 1.03

2004

- 14.31

- 3.92

- 9.60

- 0.06

- 0.73

2005

- 12.88

- 7.42

- 5.91

+ 0.83

- 0.37

2006

- 14.44*

- 5.12*

- 8.35

- 0.16

- 0.82

2007

- 26.68*

- 12.50*

- 8.86

+ 0.09

- 5.41

2008

- 34.78*

- 20.65*

- 8.05

+ 0.67

- 6.76

* bez gazu ziemnego

Z danych zawartych w tabeli 56.3 wynika, iŜ we wszystkich grupach surowców, za

wyjątkiem surowców metalicznych, do roku 2001 występowała ilościowa przewaga eksportu

nad importem. Od 2002 roku salda obrotów handlowych surowcami energetycznymi,

metalicznymi i skalnymi pozostają ujemne i wykazują się tendencją malejącą, w przypadku

surowców chemicznych natomiast obserwuje się jedynie niewielkie wahania salda.

E K S P O R T I I M P O R T

Zmiany salda wartości oraz wielkości importu i eksportu ogółem w latach

1999-2008 przedstawiono na figurach 56.1 i 56.2. Ze względu na brak w ostatnich trzech latach

danych dotyczących gazu ziemnego przedstawiono dwa warianty wykresów – pełne znaczniki

oznaczają dane obejmujące gaz ziemny a znaczniki puste dane bez gazu ziemnego. Pokazuje to

jaki wpływ na ogólną wartość i wielkość salda obrotów surowcami mineralnymi w Polsce ma

ten surowiec.

Fig. 56.1. Saldo wartości polskiego importu i eksportu surowców

mineralnych w latach 1999-2008

mld P LN

-4

-8

-12

-16

-20

-24

-28

-32

-36

-40

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

łącznie z gazem ziemnym

bez gazu ziemnego

Fig. 56.2. Saldo wielkości polskiego importu i eksportu surowców

mineralnych w latach 1999-2008

mln t on

-4

-8

-12

-16

-20

-24

-28

-36

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

łącznie z gazem ziemny m

bez gazu ziemnego

Na wykresach widoczne jest pogłębianie się ujemnego salda wartości obrotów

handlowych surowcami mineralnymi w Polsce. Największe spadki salda miały miejsce w roku

2000 oraz w latach 2005-2008. W ostatnim roku, po spadku salda obrotów o ponad

-32

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: