Historia prawa – 16 X
O źródłach prawa co najmniej 80 stron – nie trzeba super na pamiec – na poprawke trzeba nauczyc się dokładniej.
ŹRÓDŁA PRAWA :
W Histori prawa przyjmuje się ze sa to spisy prawa zwyczajowego Germanów – LEGES BARBARORUM – jedne z najstarszych. Od V do IX w. Obszar europy zachodniej, głownie.. nieco poludniowej i polnocnej. Zjawisko uniwersalne.
LEGES BARBARORUM – LEGES – ustawy. Nie były to ustawy ale spisy prawa zwyczajowego. !
Spisane były w większości w zwulgaryzowanej łacinie.
Wyjątkiem co do jezyka LEGES BARBARORUm sa tereny wysp brytyjskich. Na wyspach łacina prawie Worgule była nieznana i tams pisywano te prawa w formie astro angielskiej.
LEGES BARBARORUM – 80 - 150 artykułów. Najobszerniejszych był Longobardzki Edykt ROTHARA. – około 380 artykułów.
Przeważały normy z zakresu prawa karnego uzupełnione normami prawa procesowego. Artykulow do prawa cywilnego i prywatnego było niewiele.
Dominowaly sformułowania o charakterze kazuistycznym.
Leges Barbarorum czerpalo zapiski z :
- prawa zwyczajowego germańskiego
- wpływy prawa rzymskiego
- z czasem wpływy prawa kanonicznego.
Biorac pod uwage chronologie wystepowania leg es barbarorum można podizelic na 3 okresy
a) V – VI w – w panstwach wczesnofeudalnych – wizygotow, ostrogotow, franków , burgundów
b) VIII w - wywodzące się do plemien podbityc- alamanów, bawarów, franków rypuarskich – jest widoczna recepcja franków salickich, ustawodawstwa krolewskiego – Merowingów , ustawodawstwo koscielne
c) Koniec VIII w i poczatek IX – leg es premion Sasów, Fryzów, Turyngów
Najwazniejsze Legez Barbarorum wschodniogermańskich
a) Kodeks Euryka (około drugiej polowy Vw) - wpływy romanistyczne, wiele razy nowelizowany – Wizygoci
b) Edykt teodoryka (508 r-) 150 artykułow – recepcja niektórych źródeł prawa rzymskiego( kodeks Teodozjusza, hermiana)- Ostrogoci
c) Gundobata – V i VI w – około 100 artykulow – spore wpływy prawa Wizygockiego i prawa rzymskiego - Burgundowie
Zachodni ogermanskie:
a) Prawo salickie – LEX SALICA
Longobardowie – w Polowie VI w na obszarach polnocnych i srodkowych wloch osiedlilo się plemie Londobardow. Najważniejszym źródłem jest
Edykt Rothara – poloa VII w – 388 artykulow – prawo zwyczajowe Longobardow, pewne wpływy prawa frangowskiego, wzorce rzymsie bardzo slabo prezentowane, z uwagi na to ze prawo Longobardzkie głosiło zasade terytorialności prawa, w związku z tym, prawo rzymskie przestało mieć racje bytu. Longobardowie podbili te obszary.
Leges barbarorum plemion anglosaskich:
Eptarchia – podizal na księstwa, kazde z księstw ( 7 ) miało swoje przepisy prawa zwyczajowego. Dominujace były przepisy władcy Kenta, Etherberta ( około VII w).
Pierwszym zbiorem bylu zbiory krola Alfreda (koniec IX w) – przeobrażenia nastąpiły po podboju , tych terenow Dani i Norwegi w pierwszjew polo XI w. Po podboju Normandzkim po Hestii następowały dalsze zmiany.
Na egzaminie może być pytanie – Leges barbarorum albo leges Romane Barbarorum.
PELNE SREDNIOWIECZE
1) Lewges barbarorum zaczynaja tracic znaczenia z powodu upadku kultury swieckiej, zainku zupełnie znajomość czytania pisania i czytania, zanika znajomość łaciny, X, XI, XII w jest to okres bardzo duzego rozbicia dzielnicowego w Europie, co mialo wpływ na rozwoj ustawodawstwa – nastąpiło jeszcze wieksze rozdrobnienie w zakresie prawa i zwyczajowego i stanowionego.
We Francji doszlo do podziału na 2 duze obszary
a) Polnoc prawo zwyczajowe niespisane germańskie (360)
b) Na południu obszar prawa pisanego z uwagi na tradycje rzymskie (powstalo 340 obszarów prawnych)
W sumie blisko 700 roznych obszarów prawnych. To rozbicie trwalo do rewolucji francuskiej 1770 r)
W Niemczech rozbicie na obszary
a) Saski - połnoc
b) szwabski - poludnie
c) frankonski – zahcod
Silne obszary prawa miejskiego niemieckiego
a) obszar Magdeburski.
b) Obszar Koloński
c) Obszar Lubecki
Partykularyzm niemiecki pogłębiał się z powodu systematycznego oslabiana władzy króla, cesarza. Wladze lokalnych władców swieckich czy duchownych była coraz silniejsza co mialo przleozenie na element tworzenia prawa.
2) Wazniejsze zrodla prawa.
Model niemiecki miał największy wpływ na prawo Polskie, szczeoglnie rpawo miejskie.
Wazniejsze zrodla prawa niemieckiego (bszar Magdeburski)
a) Zwierciadlo Saskie – (szczególnie na czesci ustnej) autor Aike von Repkow – 1215 – 1235r na obszarach Wurharcu (dawne NRD) Praca składała się z Prologu i 2 zasadniczych czesci Prawa ziemskiego (Landrecht) i Prawa lennego (Lehnrecht) Opieralo ise na rodzimym prawie zwyczajowym, w duzej miesze na prawie saskim, niew było zbyt wiele naleciałości. Były tam regulacje odnoszące się zarówno do prawa sadowego (karne i cywilne) były również elementy ustrojowe, szczególnie w prawie lennym ( prawo lenne regulowaly stosunki społeczne)
Obowiazku wasala względem seniora
Konsylium – służenie radą
Autislium – pomoc czynna
Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem – na kontynencie
Wadal mojego wasala JEST moim wasalem – na wyspach brytyjskich
b) Wzorem zwierciala Seskiego powstaly Zwiercialo Saskie i Zwierciadło Frankonskie
Na egzaminie należy podkreślić ze Zwierciadlo Saskie było uzywane jako źródło prawa nie tylko na obszarze niemiec ale również w panstwach sąsiadujących ( Polska, Litwa, Czechy, Węgry)
Zródła Prawa na obszarze włoskim
XI – XII wiek – recepcja prawa rzymskiego.
Rola nauki nad prawem longobardzkim. W prawie rzymskim trundo nzalezc elementy ustroju dla prawa lennego. W prawie longobardzkim wzorce prawa lennego można było znaleźć , dlatego moglo być ono uzupełnieniem prawa ustrojowego do źródeł prawa rzymskiego.
Najwazniejsza szkola prawnicza która analizowala prawo longobardzkie była szkola w PAWII.
Waznymi zbiorami tego prawa były”
a) LIBER PAPIENSIS
b) U schylku XI w LOMBARDA – podsumowanie 100 letnich studiow przez prawnikow ze szkoly pawii nad prawem longobardzkim
Wazniejsze zródla z Obszaru Europy środkowej
Na Węgrzech;
a) Głownie rpawo zwyczajowe,
- złota bulla Andrzeja II 1222r, która przypominala Wielka Karte Wolnosci . W zlotej bulli pojaiwlo się rpawo oporu - w przypadku gdy wladca lamie rpawa moznych, to ci maja prawo wypowiedzenia mu posłuszeństwa – JUS RESISTENDI. – do XV W
b) Za rzadów Macieja Korwina udalo się spisac za pomoca DEKRETU MAIUS
c) Okres rządów Jagiellońskich najpierw Władysława potem Kazimierza
- TRIPARTITUM - Stefan Verbocci – obowiązywało na niektórych obszarach w całości do XIXw, a w niektórych elementach do 1945 r.
W CZECHACH
Do XIV XV w prawo zwyczajowe które było spisywane
a) Ksiega Rożenberska
b) Podrecznik Prawa Vyklad na prawo na zemie Ceskie – Andrzej Zduba
Za rządów Luksemburgow w [Polowie XIV w, w czaise największej świetności Czech, dochodzi do przygotowania za rzadów Karola IV Luksemburczyka
MAJESTAS KAROLINA - zapisy iodnoszace się do prawa publicznego iu prywatnego, zostal zaprotestowany na sejmie przez możnowładców, był wykorzystywany mimo ze nie nadano mu mocy obowiązującej.
Kolejna pro boa uporzakdowania prawa były proby...
lilinka971