nik.odt

Kontrola państwowa w Polsce Ludowej NIK (dla uściślenia – Polska Ludowa 1952-1989)

NIK 1949-1952 :

➢               1949r. Ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli, przetrwała do 1952r.,

➢               Mała Konstytucja z 1947r. Wyodrębniała jako pierwsza normy poświęcone NIK

➢               NIK miała badać działalność władz instytucji i przedsiębiorstw państwowych pod względem finansowym i gospodarczym oraz coroczne zamknięcia rachunków państwowych i przedkładać sejmowi wniosek o udzielenie absolutorium,

➢               od 1949r. Stała się samodzielnym organem kontroli państwowej podległym sejmowi ustawodawczemu, oraz radzie państwa

➢               NIK była niezależna od rządu,

➢               sejm wybierał prezesa NIK,

➢               rozszerzenie uprawnień w 1949r. Min. O kontrole jednostek samorządu terytorialnego,

Ministerstwo Kontroli Państwowej 1952-1957:

➢               utworzone zamiast NIK na mocy ustawy z 22 listopada o kontroli państwowej,

➢               likwidacja organów kontroli niezależnych od rządu

➢               resort podporządkowany bezpośrednio rządowi,

➢               administracja centralna całkowicie wyłączona spod jego kontroli!!!

NIK od 1957r.:

➢               13 grudzien 1957r. - Ustawa o NIK (obowiązywała do 1976r.),

➢               NIK odzyskała charakter samodzielnej instytucji podległej sejmowi i nadzorowanej przez radę państwa,

➢               zasada kolegialności, prezes powoływany przez sejm (składał coroczny raport z funkcjonowania NIK),

➢               zwężenie zakresu kontroli państwowej, wypełnianej na podstawie kryteriów: legalności, gospodarności, rzetelności i celowości

➢               reformy ustrojowe 1976r. Oddały NIK pod nadzór premiera, NIK stało się organem administracji,

➢               od  tek pory prezes NIK sprawował jednoosobowe kierownictwo izby jako naczelnego organu administracji państwowej, którego nadal powoływał sejm, ale na wniosek premiera,

➢               1980r. Sejm przyjął ustawę przywracającą jej powiązanie z parlamentem, NIK tworzyła odrębny pion organizacji państwowej  niezależny od administracji

➢               znowelizowana konstytucja z 1980r. Stanowiła, że NIK podlega sejmowi, a jej organizacja i formy działalności podlegają regulacji ustawowej, prezes był wybierany przez sejm, przewodniczył kolegium NIK

➢               kolegium NIK miało obowiązek przedstawienia sejmowi corocznego sprawozdania z działalności NIK