Inżynierowie polscy w XIX i XX w t11 pod red Zdzisława Mrugalskiego (2008).pdf

Polskie Towarzystwo Historii Techniki

INŻYNIEROWIE POLSCY

W XIX I XX WIEKU

TOM XI

Pod redakcją Zdzisława Mrugalskiego

Warszawa 2008

Redakcja naukowa: prof. dr hab. inż Zdzisław Mrugalski

Redakcja techniczna: Dorota Kozłowska

Adres redakcji:

Polskie Towarzystwo Historii Techniki

ul. Towarowa (Muzeum Kolejnictwa)

skrytka pocztowa 44; 00–985 Warszawa

Przygotowanie do druku: Dorota Kozłowska

Tom finansowany przez:

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Wydawnictwo Retro-Art.

ul. Em. Plater 25; 00–688 Warszawa

tel 0–22 838 18 28; 0–502 250 788

ISBN: 978- 83-87992-61-3

Druk i oprawa: Copy Right, Warszawa, ul. Odyńca 57/36

nakład 80 egz.

S PIS TREŚCI

PRZEDMOWA ..........................................................................5

INTRODUCTION.......................................................................9

Andrzej Gładkowski

Historia techniki młynarstwa polskiego....................................13

Zbigniew Schneigert

Nieznane karty historii kolei linowych...................................101

INDEKS NAZWISK...............................................................253

PRZEDMOWA

Oddajemy do rąk Czytelników kolejny, jedenasty już tom z serii

„Inżynierowie polscy XIX i XX wieku ”, wydawanej przez Polskie

Towarzystwo Historii Techniki, zawierający dwie prace o charakte-

rze monograficznym.

Pierwsza z tych prac dotyczy historii polskiego młynarstwa, a jej

autorem jest redaktor inż. Andrzej M. Gładkowski – wybitny

specjalista w tej dziedzinie. Autor interesująco omawia technikę

rozdrabniania i mielenia ziarna – od czasów prehistorycznych aż

do współczesności, od posługiwania się kamiennymi żarnami do

młynarstwa, w którym szeroko stosowana jest automatyka i elektro-

nika.

Młynarstwo zawsze towarzyszyło ludzkości jako jedna z pod-

stawowych działalności gospodarczych, zwłaszcza produkcji

żywności. Znaczenie młynarstwa doceniał m.in. Karol Marks,

który w jednym z listów do F. Engelsa (Londyn, 28.I.1863) pisał:

„[....] niezależnie od wynalazku prochu, kompasu i druku, tych

niezbędnych prawarunków rozwoju burżuazyjnego – od XVI do

połowy XVIII wieku, a więc w okresie rozwijającej się manufak-

tury w kierunku wielkiego przemysłu, dwiema materialnymi pod-

stawami, na których opierała się praca przygotowująca przemysł

maszynowy, były ZEGAR i MŁYN [...]” (K. Marks, F. Engels: Li-

sty wybrane. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1951, s. 179–

180).

Opracowanie red. inż. Andrzeja M. Gładkowskiego należy

uznać jako niezwykle cenną pozycję utrwalającą dorobek pol-

skich inżynierów i techników w dziedzinie przemysłu spo-

żywczego.

Drugą z zawartych w XI tomie pozycji, jest obszerne opra-

cowanie dotyczące historii kolei linowych, nie tylko polskich,

ale również zagranicznych – autorstwa nieżyjącego już dr inż.

Zbigniewa Schneigerta. Był on autorem licznych projektów ko-

lei i wyciągów linowych, a także kilku publikacji książkowych z tej

dziedziny. Autor był więc nie tylko teoretykiem, ale też do-

świadczonym praktykiem w tej dziedzinie. Pełnił też ważne

funkcje kierownicze związane z tymi środkami transportu.

W prezentowanej pracy Autor omawia zarówno koleje linowe

naziemne, jak i napowietrzne, szczegółowo opisując poszcze-

gólne ich rozwiązania konstrukcyjne – zainstalowane w różnych

polskich oraz niektórych zagranicznych ośrodkach turystycznych

i narciarskich.

Kiedy czytając tę pracę dotarłem do fragmentów dotyczących

kolejki na Kasprowy Wierch (rozdz. 8., pkt. 8.4 i 8.5), gdzie Au-

tor opisuje, jak w pierwszych latach po wojnie zarządzał nią i

jako gospodarz niekiedy pełnił też rolę przewodnika PRL-ow-

skich dygnitarzy (Bierut, Cyrankiewicz i inni), przypomniało mi

się pewne zabawne zdarzenie z 1955 roku. Otóż jeszcze jako

student ostatniego roku Wydziału Mechanicznego Politechniki

Warszawskiej, będąc jak co roku w Tatrach, znalazłem się m.in.

na dolnej stacji kolejki linowej w Kuźnicach. Ze zdumieniem

zauważyłem, że ze ściany frontowej budynku stacji zdjęto meta-

lowe tablice z danymi technicznymi kolejki oraz informacjami o

przekrojach zainstalowanych lin nośnych i napędowych. Ponie-

waż tablice te wisiały w poprzednich latach (o ile wiem – od lat

przedwojennych, również w okresie okupacji), zaintrygowany

ich barkiem dotarłem do jakiegoś pracownika stacji z zapyta-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: