Nazwa
Wzór
Właściwości
Zastosowanie
Chlorek sodu
NaCl
sól kwasu chlorowodorowego i sodu, stanowi podstawowy składnik soli kuchennej i soli warzonej. Chlorek sodu jest białą substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie, jednak o niewielkim stężeniu maksymalnym, słabo higroskopijną. Krystalizuje w regularnym przyrodzie występuje, jako halit.
Jest używana w kuchni, np. do przyprawiania potraw i konserwowanie żywności, w zimie używa się jej do posypywanie jezdni w celu uniknięcia oblodzenia, ponieważ dodanie soli do wody powoduje obniżenie jej temperatury krzepnięcia; zastosowanie znajduje również w przemyśle garbarskim i szklarskim; jako substrat do otrzymywania innych związków sodu;
Chlorek srebra
AgCl
sól kwasu chlorowodorowego i srebra. Barwy białej słabo rozpuszczalna w wodzie Chlorek srebra jest związkiem światłoczułym. Rozkłada się pod wpływem światła lub ogrzewania. W wyniku rozkładu wydziela się metaliczne srebro, które nadaje substancji szarą lub purpurową barwę. Chlorek srebra występuje w przyrodzie, jako minerał chlorargiryt.
Stosowany w fotografii, do srebrzenia, malowania na szkle, w lecznictwie.
Węglan sodu I
Na2CO3
sól kwasu węglowego i sodu. W temperaturze pokojowej jest to biała, higroskopijna substancja, dobrze rozpuszcza się w wodzie. Z roztworu krystalizuje w postaci dużych bezbarwnych kryształów, wietrzejących na powietrzu. W przyrodzie związek ten występuje w stanie naturalnym tzw. jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich. Ważny składnik wielu minerałów
Stosuje się go do wyrobu szkła oraz papieru. Wykorzystuje się go również w produkcji mydła i środków piorących. Jest stosowany do zmiękczania wody.
Wodorowęglan sodu
NaHCO3
Biała substancja krystaliczna. Rozpuszcza się w wodzie. Stosowany jest głównie, jako jeden ze składników proszku do pieczenia i dodatek do żywności regulujący pH. Bywa też nazywany sodą oczyszczoną. Wodny roztwór ma odczyn słabo alkaliczny i zachowuje się w wielu reakcjach jak słaba zasada. Nie reaguje z alkoholami i fenolami. Jego własności spulchniające i pianotwórcze wynikają z faktu, że rozkłada się on w temperaturze powyżej 60°C z wydzieleniem dużych ilości dwutlenku węgla:
Stosowany, jako proszek do pieczenia, regulator kwasowości (symbol E 500b), do wyrobu napojów, w lecznictwie, analizie chemicznej i gaśnicach pianowych. Niegdyś był też stosowany do wyrobu napojów musujących, w lecznictwie (przy nadkwasocie), gaśnicach pianowych, (jako środek pianotwórczy), jako substancja pochłaniająca zapachy i wilgoć oraz do zmiękczania wody
Manganian VII potasu
KMnO4
W warunkach standardowych jest ciałem stałym. Nie jest higroskopijny. Tworzy charakterystyczne niebieskofioletowe kryształki. Stosunkowo słabo rozpuszcza się w wodzie. Jest silnym utleniaczem. Reakcja silnie zależy od pH roztworu. Podgrzewanie roztworu wodnego nadmanganianu potasu prowadzi do jego dekompozycji do ditlenku manganu, co jest związane z jego odbarwieniem.
wykorzystywane jest do rozpalania ognia w trudnych warunkach oraz do inicjacji termitu. Posiada silne własności bakterio- i grzybobójcze. Pastylki tego związku są m.in. stosowane do odkażania wody do mycia, składnik aktywny w maściach do odkażania gardła oraz w preparatach do odkażania ran. Rozcieńczony roztwór używa się do płukania jamy ustnej. Używany jest również do uzdatniania wody pitnej i sterylizacji narzędzi
Azotan V potasu
KNO3
Rozpuszcza się w wodzie. Azotan potasu występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach w postaci minerału nitrokalitu w krajach o suchym, gorącym klimacie, m.in. w Chinach i Indiach. Saletra potasowa jest bezbarwnym lub białym, krystalicznym ciałem stałym. Rozkłada się na azotan(III) potasu i tlen:
Produkcja czarnego prochu, Obecnie jest stosowany głównie do produkcji azotanu(III) potasu, do nitrowania, używany, jako nawóz i do konserwowania mięsa (E252). Po zmieszaniu z sacharydem, np. sacharozą i stopieniu tworzy substancję łatwopalną (znaną, jako karmelek lub karmelka) - wytwarza dużo dymu., W petardach
Azotan V sodu
NaNO3
Sól kwasu azotowego i sodu. Azotan sodu jest białą lub bezbarwną substancją krystaliczną. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Ma właściwości utleniające. Jest higroskopijny, powinien być przechowywany w szczelnych pojemnikach. Bardzo rzadko tworzy kryształy izometryczne, tabliczkowe, płytkowe, przyjmujące postać romboedrów. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tworzy też naloty i wykwity. Kryształy są takie same jak kryształy kalcytu. Można sztucznie wyhodować kryształ nitratynu
W przemyśle spożywczym do konserwowania mięsa, do produkcji materiałów wybuchowych odgrywając istotną rolę w produkcji nitrogliceryny, jest minerałem chętnie zbieranym przez kolekcjonerów, jest używany do produkcji farb, emalii i leków
uusia20