Systemy gwarantowania depozytów
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
1. System gwarantowania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych jest integralnym elementem sieci bezpieczeństwa finansowego – safety net.
Charakter gwarantowania depozytów:
- bezpośredni – polega na wypłacie środków klientom banków, które upadły,
- pośredni – polega na udzieleniu wsparcia finansowego bankom przeżywającym kłopoty.
Systemy gwarantowania depozytów istnieją w większości krajów rozwiniętych, jednakże przyjęte rozwiązania są różne. Cel pozostaje taki sam – dążenie do zapewnienia stabilności systemu bankowego.
2. Cele działania instytucji gwarantującej depozyty zgromadzone w bankach:
stabilizacja systemu bankowego poprzez zmniejszenie możliwości wystąpienia masowych wypłat depozytów, ochrona konsumenta, przeciętnego klienta, które najczęściej nie jest w stanie ocenić sytuacji finansowej banku (instytucji zaufania publicznego), w którym składa swoje oszczędności.
W Polsce obowiązek gwarantowania depozytów spoczywa na BFG – Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, którego działalność określa Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Rozpoczął działalność w lutym 1995 roku.
3. BFG informuje, że od dnia 28 listopada 2008 r. obowiązuje podwyższony limit gwarancji środków zgromadzonych w banku przez jednego deponentado 50.000,00 euro.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz.U. Nr 209, poz. 1315).
4. Obszary działalności BFG:
- działalność gwarancyjna,
- działalność pomocowa,
- działalność kontrolna,
- działalność informacyjna i analityczna,
- nadzór nad umownym systemem gwarantowania depozytów.
5. BFG, Działalność gwarancyjna
Kwota depozytów nie przekraczająca równowartości w złotych 50 000 euro jest gwarantowana w całości.
Ochronie podlegają imienne depozyty złotowe i walutowe:
- osób fizycznych,
- osób prawnych, w tym jednostek samorządu terytorialnego,
- jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,
- szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
6. Zasady obliczania kwoty gwarantowanej:
kwota gwarantowana obliczana jest od sumy środków ulokowanych na wszystkich rachunkach (np. lokatach terminowych, bieżących, oszczędnościowo-rozliczeniowych) jednej osoby w danym banku,
w przypadku rachunku wspólnego każdemu ze współposiadaczy przysługuje odrębna kwota gwarantowana do wysokości gwarancji.
Waluta wypłaty środków gwarantowanych: Niezależnie od waluty w jakiej nominowany jest depozyt, wypłata środków gwarantowanych następuje w złotych po przeliczeniu wartości wkładu walutowego wg kursu NBP z dnia upadłości.
7. BFG, Działalność pomocowa
Bankowy Fundusz Gwarancyjny oprócz gwarantowania depozytów udziela pomocy finansowej ukierunkowanej na zapobieganie upadłościom banków, poprzez finansowanie realizacji programów restrukturyzacyjnych bankom będącym w sytuacji niebezpieczeństwa niewypłacalności.
BFG, Działalność analityczna
Analiza informacji o bankach ma na celu odpowiednio wczesną identyfikację zagrożeń w sektorze bankowym, pozwalającą na określenie potencjalnych zobowiązań gwarancyjnych BFG. Wczesna identyfikacja potencjalnego niebezpieczeństwa niewypłacalności poszczególnych banków umożliwia także podjęcie przez Fundusz niezbędnych działań zapobiegawczych we współpracy z nadzorem nad rynkiem bankowym i z innymi instytucjami, w ramach sieci bezpieczeństwa finansowego.
IskierkaHM