Zderzacz Hadronów.pdf

Naukowcy blisko czĢstki Boga

ZrobiliĻmy ogromny krok w kierunku wyjaĻnienia, jak powstawaþ wszechĻwiat -

oznajmili w poniedziaþek naukowcy pracujĢcy przy Wielkim Zderzaczu Hadronw. Swj

optymizm opierajĢ na tym, Ňe ten najwiħkszy akcelerator czĢsteczek, ktre zderzajĢ siħ

w podziemnym laboratorium umiejscowionym w Szwajcarii, dochodzi do swej

maksymalnej mocy.

- Zderza siħ teraz ze sobĢ po sto tysiħcy czĢsteczek na sekundħ - wyjaĻnia fizyk Andriej Golutwin,

jeden z zatrudnionych przy tym najwiħkszym i najdroŇszym eksperymencie naukowym na kuli

ziemskiej.

Wielki Zderzacz Hadronw (LHC) jest najwiħkszym na Ļwiecie akceleratorem czĢstek (hadronw).

Znajduje siħ w Europejskim OĻrodku Badaı JĢdrowych CERN w pobliŇu Genewy. Jego gþwne

elementy umieszczono w tunelu o dþugoĻci 27 km poþoŇonym na gþħbokoĻci od 50 do 175 m pod

ziemiĢ. Wyniki zderzeı hadronw rejestrujĢ dwa duŇe detektory czĢstek elementarnych.

Uruchomienie Zderzacza nastĢpiþo 10 wrzeĻnia 2008 r. Wtedy to wpuszczono wiĢzkħ protonw w

kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara, a nastħpnie powtrzono eksperyment z wiĢzkĢ

biegnĢcĢ w przeciwnĢ stronħ.

Nie podejrzewano jednak, Ňe bardzo szybko trzeba bħdzie ten eksperyment przerwaę, bo nastĢpiþa

awaria, a po niej kolejna. Nie brakowaþo gþosw, Ňe to kara dla naukowcw, ktrzy bawiĢ siħ w

Pana Boga, Ňe prowadzĢ eksperymenty mogĢce doprowadzię do zagþady Ňycia na Ziemi.

19 wrzeĻnia 2008 r. w czasie testw mocy, jeszcze bez wiĢzki protonw, nastĢpiþo zwarcie na

wadliwie wykonanym poþĢczeniu elektrycznym miħdzy dwoma magnesami. Powstaþ - jak

podejrzewano - þuk elektryczny, co w efekcie doprowadziþo do stopienia siħ zþĢcza i rozszczelnienia

magnesw. NastĢpiþ wyciek ciekþego helu do tunelu, a naprawienie awarii trwaþo 14 miesiħcy.

Nie byþ to koniec problemw, bo 3 listopada 2009 r. doszþo do kolejnej awarii. Tym razem z

powodu upuszczonego przez ptaka kawaþka bagietki, ktry trafiþ do zewnħtrznych instalacji

chþodzĢcych. Spowodowaþo to przegrzanie olbrzymich magnesw. Na szczħĻcie naukowcom doĻę

szybko udaþo siħ przywrcię wþaĻciwĢ temperaturħ urzĢdzenia.

Zdaniem wielu naukowcw LHC umoŇliwi odkrycie bozonu Higgsa, czyli tzw. czĢsteczki Boga. To

czĢsteczki tworzĢce tzw. ciemnĢ materiħ. Aby je jednak uzyskaę, LHC musi rozpħdzię dwie odrħbne

wiĢzki protonw do bardzo duŇej prħdkoĻci w przeciwnych kierunkach, a nastħpnie wprowadzię je

na kurs kolizyjny.

Zderzenie tych wiĢzek ma nastĢpię w wyznaczonych miejscach, gdzie znajdujĢ siħ detektory -

dziħki temu bħdzie moŇna obserwowaę efekty wywoþanych kolizji. Naukowcy majĢ nadziejħ, Ňe

obserwacje te pozwolĢ im m.in. wyjaĻnię, co dziaþo siħ w pierwszych chwilach istnienia

wszechĻwiata - tuŇ po Wielkim Wybuchu - wyjaĻnię zagadkħ masy wszechĻwiata oraz istnienia w

nim tzw. ciemnej materii i ciemnej energii, a takŇe zbadaę þamanie symetrii miħdzy materiĢ a

antymateriĢ.

Dlatego wþaĻnie z uruchomieniem LHC wiĢŇĢ siħ tak duŇe nadzieje nauki. Nie wszyscy jednak sĢ

zadowoleni z tych eksperymentw. Zdaniem wielu powaŇnych naukowcw jednym z efektw

prowadzonych prb moŇe byę tworzenie siħ w LHC niewielkich czarnych dziur, ktre mogĢ stanowię

zagroŇenie dla naszej planety.

Ci, ktrzy pracujĢ w CERN, nie traktujĢ powaŇnie zarzutu, Ňe mogliby doprowadzię do katastrofy.

Mimo to sprawa trafiþa nawet do sĢdu na Hawajach, ktry miaþ wstrzymaę te prby, (co siħ jednak

nie udaþo) oraz wykazaę, Ňe efektem tych eksperymentw bħdzie pochþoniħcie materii ziemskiej i

koniec Ňycia na naszej planecie, co rwnieŇ siħ nie powiodþo.

W CERN przekonujĢ bowiem, Ňe zgodnie z wþasnoĻciami grawitacji opisanymi przez teoriħ

wzglħdnoĻci Einsteina niemoŇliwe jest wyprodukowanie mikroskopijnych czarnych dziur przez LHC.

Nawet gdyby miaþy one powstaę, to ich Ňywot bħdzie niezwykle krtki, rozpadnĢ siħ i nie wyrzĢdzĢ

Ziemi Ňadnych krzywd.

Nie rozwiaþo to wĢtpliwoĻci tych, ktrzy upierajĢ siħ, Ňe jest to wykonalne. Wielki Zderzacz

Hadronw pojawiþ siħ nawet w ksiĢŇce "Anioþy i demony" Dana Browna jako urzĢdzenie

produkujĢce antymateriħ, ktra byþa wykorzystywana w walce z Watykanem. SpecjaliĻci CERN

wypunktowali liczne nieĻcisþoĻci, krytykujĢc ignorancjħ wobec zasad fizyki i bþħdne opisywanie

dziaþania LHC, jednak nie przekonaþo to niedowiarkw.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: