TFUE
KATEGORIE, DZIEDZINY KOMPETENCJI UNII (2-6)
ART. 2
- Jedynie Unia może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące; Państwa Członkowskie mogą to czynić wyłącznie z upoważnienia Unii lub w celu wykonania aktów Unii.
- Unia i Państwa Członkowskie mogą stanowić prawo i przyjmować akty prawnie wiążące.
- Państwa Członkowskie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia nie wykonała swojej kompetencji. Państwa
- Państwa członkowskie koordynują swoje polityki gospodarcze i zatrudnienia z Unią.
- Unia ma kompetencję w zakresie określania i realizowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym stopniowego określania wspólnej polityki obronnej. Może także wspierać, koordynować lub uzupełniać działania Państw
- Członkowskich, nie zastępując jednak ich kompetencji w tych dziedzinach.
ART. 3
- Dziedziny, w których Unia ma wyłączne kompetencje:
· unia celna;
· ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego;
· polityka pieniężna w odniesieniu do Państw Członkowskich, których walutą jest euro;
· zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa;
· wspólna polityka handlowa.
· zawieranie umów międzynarodowych (wykonywanie wewnętrznych aktów)
- Kompetencje dzielone z Państwami Członkowskimi:
· rynek wewnętrzny;
· polityka społeczna w odniesieniu do aspektów określonych w niniejszym Traktacie;
· spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna;
· rolnictwo i rybołówstwo, z wyłączeniem zachowania morskich zasobów biologicznych;
· środowisko naturalne;
· ochrona konsumentów;
· transport;
· sieci transeuropejskie;
· energia;
· przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
· wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego
- W dziedzinach badań, rozwoju technologicznego i przestrzeni kosmicznej Unia ma
- kompetencje do prowadzenia działań, w szczególności do określania i realizacji programów.
- W dziedzinach współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej Unia ma kompetencje do prowadzenia działań i wspólnej polityki.
- Działania Unii nie mogą uniemożliwiać wykonywania kompetencji przez Państwa Członkowskie.
ART. 5
- Rada przyjmuje środki (kierunki) polityki gospodarczej.
ART. 6
- Kompetencje Unii służące wspieraniu, koordynacji polityk Państw Członkowskich:
· ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego;
· przemysł;
· kultura;
· turystyka;
· edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport;
· ochrona ludności;
· współpraca administracyjna.
POSTANOWIENIA OGÓLNE
ART. 7 -13 CO UNIA SZANUJE I UWZGLĘDNIA W SWOJEJ POLITYCE
- Unia wykonując politykę
· Uwzględnia swoje cele
· Zmierza do zniesienia nierówności społecznych (na tle płci, rasy, pochodzenia, religii, światopoglądu, niepełnosprawności, wieku lub orientacji seksualnej.)
· pod uwagę wymogi związane ze wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wyłączenia społecznego, a także z wysokim poziomem kształcenia, szkolenia oraz ochrony zdrowia ludzkiego.
· Uwzględnia wymogi ochrony środowiska naturalnego
· Bierze pod uwagę wymogi ochrony konsumentów
· Uwzględnia wymagania w zakresie dobrostanu zwierząt jako istot zdolnych do odczuwania,
· Uwzględnia obyczaje religijne, tradycje kulturowe i dziedzictwo regionalne Państw Członkowskich.
ART. 14 USŁUGI
- Parlament Europejski i Rada, stanowiąc w drodze rozporządzeń zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, ustanawiają zasady i określają warunki (finansowe i gospodarcze) funkcjonowania usług, bez uszczerbku dla kompetencji (świadczenia, zlecania i finansowania) Państw Członkowskich.
ART. 15 ZASADA OTWARTOŚCI
- Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii działają zgodnie z zasadą otwartości.
- Obrady Parlamentu Europejskiego oraz Rady obradującej i głosującej nad projektem aktu prawodawczego są jawne.
- Każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę statutową w Państwie Członkowskim ma prawo dostępu do dokumentów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii.
- To prawo może ograniczyć poprzez rozporządzenia Parlament Europejski i Radę, stanowiące zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą.
- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejski Bank Centralny i Europejski Bank Inwestycyjny – tylko funkcje administracyjne są jawne
- Parlament Europejski i Rada odpowiadają za publikację aktów.
ART. 16 DANE OSOBOWE
- Każda osoba ma prawo do ochrony swoich danych osobowych.
- Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, określają zasady dotyczące ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych przez instytucje UE i Państwa Członkowskie.
ART. 17 KOŚCIOŁY itp.
- Unia szanuje status kościołów, stowarzyszeń, organizacji światopoglądowych i niewyznaniowych i prowadzi z nimi dialog.
NIEDYSKRYMINACJA I OBYWATELSTWO UNII
ART. 18 – 19 DYSKRYMINACJA
Zakazana jest dyskryminacja ze względu na przynależność państwową – Rada i PE mogą przyjąć taki zakaz zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą.
Rada stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą, po uzyskaniu zgody PE może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji.
ART. 20 OBYWATELSTWO
OBYWATEL UNII – każda osoba mająca przynależność Państwa Członkowskiego
- Obywatelstwo ma charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa krajowego – nie zastępuje go
- Prawa obywateli Unii:
· swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw Członkowskich;
· głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach lokalnych w Państwie Członkowskim, w którym mają miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak obywatele tego Państwa; (rozporządzenia)
· korzystania na terytorium państwa trzeciego, w którym Państwo Członkowskie, którego są obywatelami, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej i konsularnej każdego z pozostałych Państw Członkowskich, na takich samych warunkach jak obywatele tego Państwa; (dyrektywy)
· kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego, odwoływania się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz zwracania się do instytucji i organów doradczych Unii w jednym z języków Traktatów oraz otrzymywania odpowiedzi w tym samym języku (rozporządzenia)
ART. 21 – PRAWO DO PRZEMIESZCZANIA SIĘ W OBRĘBIE UNII
- Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, mogą wydać przepisy ułatwiające wykonywanie tego prawa.
- Rada (jednomyślnie za zgodą PE), stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą, może przyjąć środki dotyczące zabezpieczenia społecznego lub ochrony socjalnej.
ART. 22, 23 – PRAWO DO KANDYDOWANIA, OBYWATELSTWO W PAŃSTWIE TRZECIM,
- Odstępstwa i zasady, Rada podejmuje decyzje zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą po konsultacji z PE.
ART. 23 - OBYWATELSTWO W PAŃSTWIE TRZECIM
- Państwa Członkowskie przyjmują niezbędne przepisy i podejmują rokowania międzynarodowe wymagane do zapewnienia tej ochrony.
ART. 24 – PETYCJE
- Rada i PE – zwykła procedura prawodawcza
ART. 25
- Co trzy lata Komisja składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.
- Rada przyjmuje przepisy jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
- Wchodzą one w życie po ich zatwierdzeniu przez Państwa Członkowskie.
POLITYKI I DZIAŁANIA WEWNĘTRZNE UNII
RYNEK WEWNĘTRZNY
Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału.
Rada, stanowiąc na wniosek Komisji (może proponować treść przepisów; jeżeli mają one charakter derogacji muszą być przejściowe), ustala wytyczne i warunki.
SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
- Obowiązuje zakaz ceł przywozowych i wywozowych (lub podobnych opłat) między Państwami Członkowskimi
- Przyjęcie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z państwami trzecimi
- Produkty pochodzące z państw trzecich są w swobodnym obrocie, jeżeli dopełniono wobec nich formalności przywozowych oraz pobrano wszystkie wymagane cła i opłaty o skutku równoważnym i jeżeli nie skorzystały z całkowitego lub częściowego zwrotu tych ceł lub opłat.
UNIA CELNA
- Rada określa cła wspólnej taryfy celnej, stanowiąc na wniosek Komisji.
- Komisja kieruje się:
- potrzebą popierania wymiany handlowej między Państwami Członkowskimi i państwami trzecimi;
- zmianami warunków konkurencji wewnątrz Unii, jeżeli skutkiem tych zmian jest wzrost siły konkurencyjnej przedsiębiorstw;
- potrzebami zaopatrzenia Unii w surowce i półprodukty, zwracając przy tym uwagę, by nie zakłócić warunków konkurencji między Państwami Członkowskimi co do produktów końcowych;
- potrzebą unikania poważnych zaburzeń w życiu gospodarczym Państw Członkowskich oraz zapewnienia racjonalnego rozwoju produkcji i wzrostu konsumpcji w Unii.
WSPÓŁPRACA CELNA
- Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, podejmują środki w celu wzmocnienia współpracy celnej między Państwami
- Członkowskimi i między nimi a Komisją.
ZAKAZ OGRANICZEŃ ILOŚCIOWYCH MIĘDZY PAŃSTWAMI
CZŁONKOWSKIMI
- Ograniczenia ilościowe w przywozie i przywozie są zakazane między Państwami Członkowskimi.
- Wprowadzenie w.w. ograniczeń może zostać uzasadnione względami moralności publicznej, porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrony roślin, ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej, bądź ochrony własności przemysłowej i handlowej. Państwa nie powinny ich wykorzystywać we własnym interesie.
- Państwa Członkowskie dostosowują monopole państwowe o charakterze handlowym aby wykluczyć dyskryminację między obywatelami Państw Członkowskich w stosunku do warunków zaopatrzenia i zbytu.
- Postanowienia dotyczą podmiotów (również monopoli delegowanym przez państwo innym podmiotom), za pośrednictwem którego Państwo Członkowskie bezpośrednio lub pośrednio kontroluje przywóz lub wywóz w stosunkach między Państwami Członkowskimi.
ROLNICTWO I RYBOŁÓWSTWO
- Unia realizuje wspólną politykę rolną.
- Rynek wewnętrzny obejmuje także rolnictwo, rybołówstwo i handel produktami rolnymi.
- Produkty rolne to: płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli i rybołówstwa,
- produkty pierwszego przetworzenia, które pozostają w bezpośrednim związku z tymi
- produktami
- Cele wspólnej polityki rolnej:
· zwiększenie wydajności rolnictwa przez wspieranie postępu technicznego, racjonalny rozwój produkcji rolnej, jak również optymalne wykorzystanie czynników produkcji, zwłaszcza siły
· zapewnienie w ten sposób odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, zwłaszcza przez podniesienie indywidualnego dochodu osób pracujących w rolnictwie;
· stabilizacja rynków;
· zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw;
· zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów.
- Przy ustalaniu i realizacji wspólnej polityki rolnej uwzględnia się:
· szczególny charakter gospodarki rolnej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz z różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi;
· potrzebę stopniowego wprowadzania odpowiednich środków dostosowawczych;
· fakt, że w Państwach Członkowskich rolnictwo jest sektorem ściśle powiązanym z całą gospodarką.
- Formy organizacji w. p. r. (ze względu na produkty)
· wspólne reguły konkurencji;
· obowiązkowa koordynacja różnych krajowych organizacji rynkowych;
· europejska organizacja rynkowa.
- Obejmuje:
· regulację cen,
· subwencje służące produkcji i wprowadzaniu do obrotu różnych produktów,
...
elyshia