LEŚNE SPRAWNOŚCI.pdf

LEŚNE SPRAWNOŚCI

TRAPER

Uprawia harce leśne.

Na wycieczkach i harcach w lesie i w polu w przynajmniej ośmiu grach terenowych sprawnie

i z powodzeniem podchodził przeciwnika i przekradał się przez linię wart , dał dowody

spostrzegawczości oraz porozumiewał się w sposób skryty.

Orientuje się w lesie.

W wędrówkach swych nie błądzi i zachowuje stałą orientację co do miejsca którym się

każdorazowo znajduje, co do stron świata, drogi przez siebie przebytej i czasu.

Daje sobie radę w lesie.

Sprawnie rozbije biwak i rozpali ognisko-nawet w trudniejszych; udziela pierwszej pomocy.

Jest zaopatrzony na wyprawy leśne.

Ma najgłówniejsze przedmioty sprzętu wycieczkowego, na wycieczki zabiera z sobą to, co

należy. Wykonał sam lub z zastępem przynajmniej dwa przedmioty użytku wycieczkowego:

jeden dla siebie, drugi dla drużyny.

Jest kulturalnym traperem.

Szanuje las i przyczynia się do jego ochrony. Wie, gdzie są w Polsce puszcze i najgłówniejsze

rezerwaty leśne. Opowie z własnych doświadczeń i przeczytanej książki obyczaje życia

leśnego.

Wskazówki:

Sprawność może być zdobywana zespołowo lub przez pojedynczych harcerzy, w wieku od

12-14 lat, najlepiej zaraz po próbie młodzika a przed próbą wywiadowcy. Zdobycie

sprawności nastąpić może tylko na wycieczkach. Kandydat powinien wziąć udział w co

najmniej 4 wycieczkach, w tym jednej z biwakowaniem i jednej z nocowaniem, oraz spędzić

parę godzin w lesie na wykonywaniu pewnego zadania samotnie lub we dwójkę. Powyższe

minimum może być zmniejszone lub zwiększone stosownie do okoliczności (dostępność

wycieczek dla kandydata, ogólna częstość ich w drużynie). Wykonanie zadania 1-go

stwierdzić należy w grach ,zastosowanych przez instruktora. Fabuła ich powinna wskazywać

na potrzebę zdolności traperskich, np.: poszukiwanie zbiega lub zaginionych, odszukiwanie

drogi, tatarskie “deptanie po piętach” innym osobom ,itp. Przez wyrażenie “sprawnie”

rozumieć należy wykazanie się przynajmniej następującymi umiejętnościami: posuwanie się z

zastępem szykiem ubezpieczonym, rozwijanie tyralierki z szeregu, rzędu i dwurzędu,

przechodzenie w sposób skryty drogą, w poprzek drogi, grzbietem wzgórza, bagnem,

skradanie się i czołganie z wykorzystaniem terenu i sztucznych zasłon. Kilka zadań winno

wystawić na próbę spostrzegawczość, pamięć i szybką orientację kandydata. Porozumiewanie

się w sposób skryty powinno nastąpić za pomocą sposobów leśnych, znaków ręką i

gwizdkiem, okrzyków umówionych w zastępie, naśladownictwo głosów lub innymi

sposobami stosownie do okoliczności. Orientację w lesie wykaże kandydat w czasie

parogodzinnej wyprawy samotnej lub we dwójkę; m. in. oceni odległość według czasu

zużytego na przejście; mając kompas, określi według słońca godzinę; wskaże bez kompasu

nocą i w dzień przy ładnej pogodzie strony świata - z zegarkiem i bez niego; z kompasem -

wskaże 16 kierunków świata. Dla spełnienia zadania 3-go wystarczy rozbicie najprostszego

biwaku ze schronieniem od deszczu(np. z koców),rozpalenie ogniska z naturalnego paliwa co

najwyżej dwoma zapałkami niezależnie od pogody(prócz ulewnego deszczu) oraz zachowuje

na biwaku zgodnie z zasadami porządek, higienę i bezpieczeństwo; należy również okazać

pierwszą pomoc w fikcyjnym wypadku np. ukąszenie przez żmiję, oparzenia, odparzenia nóg

itp. Wymagania co do sprzętu wycieczkowego winny być ściśle dostosowane do

indywidualnych możliwości kandydata. Sprawdzenie powinno nastąpić na wycieczkach

różnego typu. W zadanie ochrony powinien kandydat włożyć pewien wysiłek, skierowany

specjalnie na ten cel. Wiadomości o puszczach polskich ujawnione powinny być przez

wykonanie pewnych zadań - gier, np. opracowania tras wycieczek, ćwiczenia na “ślepej”

mapie itp.Rozmowa o obyczajach leśnych powinna uwzględniać zainteresowania i poziom

umysłowy kandydata, chodzi w niej o zdobycie harcerskiego stosunku do życia w lesie.

TROPICIEL

Jest czynnym i uczynnym tropicielem.

Spełnił sam lub z zastępem taki dobry uczynek, do którego wykonania trzeba było

wykorzystać wiedzę harcerską.

Czyta umiejętnie w księdze tropów.

Tropił za śladem ludzkim lub zwierzęcym, zachowując zasady tropicielskie. Wyszuka w lesie

5 tropów zwierząt dzikich i 5 domowych. Rozróżni tropy człowieka zależnie od rodzaju

chodu. Narysuje z pamięci własny trop. Rozpozna z tropu kierunek jazdy roweru.

Stosuje w życiu harcerskim wiedzę tropicielską .

Wytyczy szlak tropicielski długości około 1,5 km opatrzony listami indyjskimi; przejdzie za

takim szlakiem, zachowując zasady tropicielskie. W grach tropicielskich wykaże

spostrzegawczość, domyślność i dobrą pamięć wzrokową.

Przyczynia się do szerzenia wiedzy tropicielskiej.

Wykona sam lub z zastępem przedmiot potrzebny do ćwiczeń w tropieniu.

Jest kulturalnym tropicielem .

Ma swój znak tropicielski. Uda głos i rozpozna trop zwierzęcia, będącego godłem jego

zastępu, opowie jakimi obyczajami ono się rządzi. Przeczytał książkę o życiu leśnym, opowie

co mu się w niej jako tropicielowi podobało. Przyczynia się do ochrony lasu. Wskaże na

mapie główne zbiorowiska zwierząt dzikich w Polsce, wymieni, które z nich są rezerwatami.

Wskazówki:

Do zdobywania tej sprawności można dopuścić już 12 -14 letnich harcerzy, najlepiej zaraz po

próbie młodzika; może ją również zdobywać cały zastęp. Nie może zdobyć sprawności, kto

nie był na co najmniej 4 wycieczkach. Pierwsze zadanie jest najgłówniejszym wymaganiem

sprawności. Powinno to być wytropienie w mieście lub na wsi człowieka, a w polu

zwierzęcia, będącego w trudnej sytuacji i przyjście mu z pomocą. Wszystkie pozostałe

ćwiczenia powinny naprowadzić harcerza na ten czyn. Tropienie za śladem ludzkim winno

polegać na przejściu ok. 0,5km w warunkach łatwych za naturalnym ludzkim tropem i ok. 1,5

km w okolicznościach trudniejszych za śladem pozostawionym sztucznie. Ślady zwierzęce

lub ptasie mogą być tropione na niedużych przestrzeniach, w miejscach, gdzie kandydat na

nie natrafi. Ślady te pokazuje on instruktorowi, objaśniając do kogo należą i w jakich

okolicznościach zostały zostawione, a kilka z nich odrysuje i rysunki przedstawi. Należyte

zachowanie przy tropieniu polegać winno m .in. na chronieniu śladu od zniszczenia przy

szukaniu, sprawnym odnajdywaniu zgubionego tropu, posuwaniu się całym zastępem za

tropem w sposób najkorzystniejszy, łączeniu tropienia z podkradaniem i zacieraniem śladów.

W okolicach tropów zwierząt dzikich kandydat powinien wytłoczyć w glinie lub piasku ich

naśladowanie. Fabuła gier tropicielskich obejmować może np. następujące wypadki:

zaginięcie lub kradzież zwierzęcia domowego lub samochodu, zaginięcie dziecka itp. Próba

powinna objąć co najmniej 2 takie gry. Gry powinny chłopcu nasunąć myśl o stałej gotowości

do pomocy w wypadkach, w których potrzebna jest wiedza tropicielska. Na szlaku

tropicielskim kandydat winien zostawić co najmniej 20 różnych znaków patrolowych,

sporządzić i odcyfrować listy indyjskie, wykorzystując pomysłowo materiał do ich

wykonania, łącząc znaki w zdania, nadając listowi za pomocą pewnych oznaczeń charakter

rozkazu na przyszłość albo charakter opowieści o przeszłości, ukrywając zręcznie listy.

Przedmiotem wykonywanym przez kandydata może być np. odlew gipsowy prawdziwego

śladu zwierzęcia, podeszwa przytraczana do stopy zostawiająca sztuczny fałszywy trop,

model tropów itp.

SŁUŻBA POLOWA

Był w bieżącym półroczu na co najmniej czterech wycieczkach, w tym na dwóch z

nocowaniem w polu.

Sprawnie urządza się na biwaku.

Biwakuje pod namiotem lub szałasem z zachowaniem zasad higieny, bezpieczeństwa i

estetyki. Rozpali (nawet w trudnych warunkach) ogień i przyrządzi prosty posiłek, nawet bez

naczyń. Należycie zwinie biwak.

Jest sprawny w polu.

Brał udział w co najmniej czterech dużych ćwiczeniach (w tym jedno nocne) . Poprowadzi

zespół w dużej grze i urządzi grę polową zastępu. Stanie w nocy na cichy alarm w maksimum

5 minut, sprawnie i z należytym zaopatrzeniem. Umiejętnie podejdzie i przekradnie się;

napisze i przeczyta listy “indyjskie” , wyznaczy szlak tropicielski oraz wytropi innych na

takim szlaku. Orientuje się i trafia bez błądzenia w polu i w lesie. Oceni “na oko” odległości,

upływ czasu, kierunki wiatru, przewiduje pogodę. Jest fizycznie usprawniony do

pokonywania przeszkód terenowych.

Robi dobre wywiady terenu.

Dokona wywiadu lasu, wzgórza, rzeki lub innego odcinka terenu, względnie przedmiotu w

terenie, objaśniając wywiad szkicem. Prowadzi bez błądzenia do najbliższych w okolicy

terenów, zdatnych na harce drużyny.

Współżyje z lasem.

Wypowie prawa puszczy lub inne zasady życia na łonie przyrody i wykaże, że stara się swoje

współżycie z przyrodą układać według tych zasad.

Wskazówki:

Sprawność służby polowej jest odpowiednikiem “trapera” dla harcerzy starszych nad 14 lat;

może być z powodzeniem zdobywana zbiorowo. Biwak winien kandydat rozłożyć wespół z

najwyżej jednym harcerzem, jako pomocnikiem. Wystarcza szałas jednodaszkowy; schron

winien przetrzymać deszcz, mieć dobrą ściółkę. Ogień winien być rozpalony najwyżej dwoma

zapałkami z paliwa naturalnego, zbieranego nawet przy deszczu ; kandydat winien umieć

osiągnąć na żądanie duży żar, jasny płomień, długotrwałe palenie, duży dym. Ognisko winno

być należycie zabezpieczone, a potem zgaszone i ślad jego zatarty. Jako posiłek bez naczyń

kandydat upiecze np. w popiele ziemniaki i na kiju lub kamieniu ciasto, albo w glinie pieczeń.

W grach kandydat winien wykazać, że umie zwyciężać. Wymagania tropicielskie

odpowiadają zadaniom “tropiciela” za wyjątkiem zastosowanych tu utrudnień. Dla wykazania

orientacji w terenie kandydat przejdzie 0,5 km w stałym kierunku na przełaj przez las,

powróci 2 km drogą, którą był uprzednio prowadzony, rozpozna bez kompasu strony świata

przy pogodzie w nocy i w dzień. Błąd w ocenie “na oko” nie może przekraczać 20%.

Sprawność fizyczną wykaże kandydat przy sposobności ćwiczeń polowych zwłaszcza w

zakresie wchodzenia na drzewa, płoty i urwiska i schodzenia z nich i zjeżdżania po linie,

rzutów do celu lub do leja, podchodów i biegów - a to na poziomie dostosowanym do jego

organizmu, a wystarczającym do ćwiczeń urządzonych przy próbie tej sprawności.

Leśny Człowiek

Był sam na sam z lasem.

Spędził jeden dzień od 4 rano do 9 wieczór samotnie w lesie i tym czasie sam sobie

trzykrotnie gotuje posiłek, mając z żywności tylko 0,5 kg chleba i garść soli, a ze sprzętu

tylko menażkę, nóż, pudełko z 6 zapałkami oraz dowolną ilość sznura.

Poznał dobrze jakiś las.

Dokona na odcinku ok. 1 km kwadratowych wywiadu lasu pod względem przydatności do

harców i objaśni wywiad szkicami. Wykona “gwiazdę osobliwości” lasu t. j. wytyczny z

pewnego punktu kierunki do kilkunastu ciekawostek przyrodniczych, przy czym uwzględni

okazy świata zwierząt ssących, ptaków ,owadów i roślin (zwłaszcza drzew).

Wie, jak żyje las.

Wykona wyznaczone mu konkretnie i w szczególności, a zależnie od rodzaju lasu zadanie

przyrodnicze, polegające na zapoznaniu się z życiem owadów, ptaków lub roślin w lesie -

albo: sprawdzi przez obserwację znaną poprzednio prawdę przyrodniczą, np. przystosowaniu

owadów do życia, zależności rozwoju roślin od gleby, obyczaju zwierząt - albo wreszcie:

podpatrzy zwierzę, nadzwyczaj trudne do podejścia.

Zna dary lasu.

Uzbiera grzybów lub owoców leśnych i rozpozna gatunki 10 roślin jadalnych i leczniczych

rosnących w lesie. Uzasadni znaczenie lasu w okolicy podmiejskiej. Wymieni korzyści

osiągane przez człowieka w gospodarce leśnej. Wie jakie towarzystwa zajmują się ochroną

przyrody, jak to czynią; wymieni kilka rezerwatów leśnych w Polsce.

Zna niebezpieczeństwa lasu.

Umie rozpoznać żmiję; wie jakie miejsca ona nawiedza; zastosuje pomoc w fikcyjnym

ukąszeniu przez nią. Wymieni środki przeciw osom i komarom. Rozpozna kilka trujących

roślin

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: