8
Nr kodowy ___________
III Olimpiada Tematyczna
Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 972 – 1514. Od Cedyni do Orszy.
zawody I stopnia – międzyszkolne (rejonowe) – 8 stycznia 2010 r.
(czas egzaminu – 120 minut)
Przeczytaj uważnie treść poleceń i prawidłowo je wykonaj. Do udzielenia poprawnej odpowiedzi potrzebne są Twoje wiadomości i umiejętności. Polegaj na własnej wiedzy, odpowiedzi udzielaj po namyśle. Wpisując imiona i przydomki władców Polski pamiętaj, że otrzymujesz punkty zarówno za imię jak i przydomek władcy.
Przy każdym pytaniu podana jest maksymalna ilość punktów do zdobycia. Staraj się pisać wyraźnie, by sprawdzający mógł Cię właściwie odczytać i zrozumieć. – Życzymy powodzenia
1. Uzupełnij informacje:
Sejm walny od składał się z trzech stanów sejmujących – wymień je: 3 p.
A)
C)
Sejm miał liczne uprawienia. Spośród wymienionych poniżej znajdź te, które nie były kompetencjami Sejmu Walnego i wykreśl je. 2 p.
wybierał najwyższych urzędników państwa
kontrolował skarb
uchwalał ustawy
współdecydował o wyborze biskupów
uchwalał podatki
zwoływał pospolite ruszenie
nadawał kierunek polityce zagranicznej
nadawał szlachectwo
Uchwały podejmowano jednomyślnie czy większością głosów (podkreśl właściwą odpowiedź). 1 p.
W pytaniach (2 – 5) wpisz w wyznaczone miejsca i zgodnie z poleceniem właściwe imiona lub przydomki władców polskich. (Uwaga: niektórzy władcy nie mieli przydomków)
2. Wymień w kolejności panowania władców z dynastii Piastów, którzy byli królami Polski: 12 p.
a)
d)
b)
e)
c)
f)
3. Którzy z polskich królów byli jednocześnie władcami Polski i Węgier: 4 p.
4. Wymień w kolejności panowania synów Kazimierza Jagiellończyka, którzy byli królami Polski: 5 p.
5. Dopisz właściwe imię i przydomek władcy: 34 p.
a) pojął za żonę czeską księżniczkę Dobrawę
b) prowadził przez 16 lat wojnę z cesarzem Niemieckim
c) został odsunięty od władzy przez brata Bezpryma
d) przeniósł siedzibę książęcą do Krakowa
e) zmarł na wygnaniu za zabicie biskupa
f) podzielił państwo Polskie między synów i wdowę
g) złożył hołd lenny cesarzowi niemieckiemu w Krzyszkowie
h) zwołał zjazd tzw. pierwszy sejm do Łęczycy
i) zamordowany w czasie zjazdu książąt piastowskich w Gąsawie
j) stworzył tzw. „monarchię Henryków śląskich”
k) ożenił się z córką króla Węgier, Kingą
l) był jednocześnie królem Czech i Polski
ł) zastał Polskę drewnianą, zostawił murowaną
m) zapisała klejnoty na odnowienie Akademii Krakowskiej
n) otrzymał przydomek od miejsca śmierci w walce z Turkami
o) klęska w Bukowinie zaowocowała powiedzeniem „za króla…„
p) rozpoczął przebudowę Wawelu w stylu renesansowym
6. Ziemie na graniach Państwa Polskiego za panowania Piastów były przyłączane, tracone i odzyskiwane. Uzupełnij informacje o dziejach wymienionych poniżej ziem, dopisując imiona i przydomki polskich władców, którzy o nie walczyli, nazwy tych ziem lub nazwy państw:
A) Pomorze Zachodnie zdobył w walce z margrabią Wichmanem (który władca) …………………,
utracił je już jego następca (który władca) ……………………………........ . Długotrwałą walkę o zwierzchnictwo nad tą ziemią prowadził na początku XII w. (który władca) ……………………………........ . Ostatecznie Polska utraciła Pomorze Zachodnie w latach 80-
-tych XII wieku (na rzecz którego władcy europejskiego) ……………………………………… 8 p.
B) Ziemię Lubuską ostatecznie utracił w okresie rozbicia dzielnicowego w połowie XIII w. książę Bolesław Rogatka, który sprzedał ją (władcy jakiego państwa) …………………………. 1 p.
C) Ziemia Chełmińska została przekazana w 1226 r. przez księcia (podaj imię i przydomek)…………
……………………………………………… w lenno (komu) …………………………………..
Ziemia ta została odzyskana po wojnie (jakiej, podaj jej nazwę)……………………………………,
za panowania (którego króla) …………………………………………………………………. 6 p.
D) Na początku panowania Władysława Łokietka Pomorze Gdańskie zajęli (kto) ………………..
………………………………. . Na mocy porozumienia z królem Polski odzyskania tych ziem podjęli się (kto) …………………………………, którzy podstępem zdobyli je dla siebie. Pomorze Gdańskie powróciło do Polski w wyniku (jakiego pokoju) ………………………………
po wojnie (jakiej, podaj nazwę) …………………………………………………….. . 6 p.
E) Grody Czerwieńskie były zajmowane dwukrotnie, pierwszy raz podczas tzw. wyprawy kijowskiej (którego władcę)………………………...............…… i ponownie odzyskane przez (którego władcę) .................................................................................................. 4 p.
F) Ruś Czerwona (Ziemia Czerwieńska), zwana inaczej Rusią Halicką została po raz pierwszy włączona do Polski za panowania ( którego władcy) …………………………………………… 2 p.
7. Do każdej podanej definicji urzędu w Polsce przyporządkuj właściwą nazwę funkcji wybierając spośród podanych niżej 13 nazw 10 poprawnych; (wpisz w tabeli małą literkę)
a) chorąży, b) ciura, c) hetman, d) kanclerz, e) kasztelan, f) koniuszy, g) marszałek,
h) miecznik, i) oboźny, j) regimentarz, k) starosta, l) wojewoda, ł) wojski. 10 p.
A) Dostojnik opiekujący się dokumentami władcy, często je redagował i pieczętował
Zimir