SCENARIUSZ CYKLU LEKCJI POŚWIĘCONYCH OMAWIANIU POWIEŚCI HENRYKA SIENKIEWICZA „W PUSTYNI I W PUSZCZY” - KLASA V
PROWADZĄCA: mgr Renata Tracz (*)
PLACÓWKA: Szkoła Podstawowa nr 9 w Bielsku-Białej
TEMAT I: POZNAJEMY SZLAK WĘDRÓWKI STASIA I NEL.
CELE OGÓLNE:
1. Korzystanie z tekstu powieści.
2. Odwoływanie się do fragmentów lektury.
3. Posługiwanie się mapą Afryki.
4. Wzorowe czytanie tekstu.
5. Sprawdzenie znajomości treści lektury.
CELE OPERACYJNE:
Uczeń potrafi:
- korzystać z tekstu,
- określić elementy świata przedstawionego,
- pracować z mapą,
- odszukiwać na mapie miejsca akcji.
FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.
METODY PRACY: podająca, poszukująca.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- tekst powieści Henryka Sienkiewicza „W pustyni i w puszczy”
- mapa Afryki
- kontury Afryki do naniesienia trasy wędrówki bohaterów.
OGNIWO WSTĘPNE:
1. Powitanie.
2. Zapoznanie z tematem lekcji.
3. Wspólne wyznaczanie szlaku wędrówki Stasia i Nel.
CZĘŚĆ GŁÓWNA:
1. Czytanie fragmentów tekstu przydatnych do wyznaczenia trasy bohaterów.
2. Notowanie nazw miejscowości egipskich.
3. Sprawdzanie położenia geograficznego poszczególnych miast na mapie.
4. Przenoszenie na szkic Afryki znalezionych miejsc.
5. Przypominanie ważniejszych wydarzeń związanych z kolejnymi etapami wędrówki.
6. Połączenie punktów w celu wyznaczenia przebytej trasy przez Stasia i Nel:
- Port-Said (miejsce pobytu bohaterów)
- Kair
- Medinet (święto Bożego Narodzenia)
- Fajum (porwanie, burza piaskowa)
- Chartum
- Omdurman (spotkanie z Mahdim)
- Droga do Faszody (śmierć Dinah)
- Faszoda (później-zabicie lwa i porywaczy)
- samotna podróż wąwozem (dżungla, atak lwów)
- wąwóz King’a (baobab „Kraków”, choroba Nel, uwolnienie słonia)
- wyprawa Stasia do obozu Lindego
- wędrówka w góry (Góra Lindego, budowa latawcy)
- jezioro Bassa-Narok
- wioska M”Rua
- kraj Wa-himów (Kali królem)
- przeprawa przez suchą równinę (spotkanie z kapitanem Glenem i doktorem Clarym)
- Mombassa
PODSUMOWANIE:
1. Podsumowanie trasy przebytej przez Stasia i Nel.
2. Zadanie pracy domowej:
„Przygotuj się do omawiania burzy piaskowej”.
TEMAT II : BURZA PIASKOWA.
6. Korzystanie z tekstu powieści.
7. Umiejętność swobodnej wypowiedzi na podany temat.
8. Ćwiczenia redakcyjne w sporządzaniu planu kompozycyjnego.
- identyfikować temat z fragmentem tekstu,
- ciekawie opowiadać o wydarzeniu,
- wykorzystywać informacje z tekstu do konstruowania planu kompozycyjnego
- zdjęcia przedstawiające pustynię
PRZEBIEG LEKCJI
2. Podanie i zapis tematu.
3. Odszukanie fragmentu o burzy piaskowej w lekturze.
1. Prezentacja burzy piaskowej przez wybranych uczniów – opowiadanie.
2. Wynotowanie (na podstawie przytoczonych cytatów) słów opisujących burzę : epitety, zjawiska powstające podczas burzy piaskowej, synonimy słowa „wiatr”.
3. Sporządzanie planu kompozycyjnego wybranego fragmentu lektury.
1. Prezentacja ilustracji przedstawiających pustynię.
2. Ustne porównanie sceny burzy piaskowej z jej odwzorowaniem filmowym.
3. Zadanie pracy domowej:
„Naucz się pięknie opowiadać o burzy piaskowej”.
TEMAT III : DYNAMICZNOŚĆ OPISU SYTUACJI NA PRZYKŁADZIE BURZY PIASKOWEJ.
1. Kształtowanie umiejętności swobodnej wypowiedzi na zadany temat.
2. Umiejętność rozróżnienia opisu dynamicznego od opisu statycznego.
3. Wskazanie celu użycia czasowników w opisie sytuacji.
4. Umiejętność wykorzystania czasowników w opisywaniu danych sytuacji.
5. Ustne ćwiczenia w redagowaniu opisu sytuacji.
- ciekawie opowiadać o burzy piaskowej,
- podać czasowniki wyrażające ruch w opisie sytuacji,
- redagować opis sytuacji,
- posługiwać się literacką polszczyzną pisaną i mówioną.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy”, krzyżówka, Encyklopedia Powszechna.
2. Przypomnienie tematyki poprzedniej lekcji – burza piaskowa.
3. Uczniowie opowiadają przebieg burzy piaskowej.
1. Porównanie opisów: Saby i burzy (w formie tabelki), np.
OPIS SABY
OPIS BURZY
- ogromny
- łagodny
- potężny łeb
- zwieszone wargi
- grube łapy
- potężna postać
- płowożółta maść
- duchy zbudziły wiatr
- widnokrąg pociemniał
- nastała cisza śmiertelna
- powietrze poczęło drgać
- podmuchy poczęły skręcać piasek
- tworzyły się lejki
- tumany pyłu zakryły niebo
- uczynił się mrok
2. Uczniowie uzupełniają tabelkę, posługując się cytatami.
3. Porównanie obu opisów: uczniowie wskazują różnicę między opisami (przewaga przymiotników w opisie Saby, przewaga czasowników w opisie burzy).
4. Zwrócenie uwagi na celowość użycia wielu czasowników w opisie sytuacji – opis staje się dynamiczny.
5. Odszukanie w Encyklopedii znaczenia słowa „dynamiczny”.
6. Podanie i zapis tematu.
7. Próba opowiedzenia burzy piaskowej (używając wielu czasowników).
8. Podanie notatki, np.: Opis sytuacji zawiera wiele czasowników wyrażających ruch, dynamikę, aby przedstawić ciekawy obraz zdarzenia i pobudzić wyobraźnię czytelnika.
1. Zadanie pracy domowej:
I Rozwiąż krzyżówkę.
II Przygotuj zakładki w tekście potrzebne do charakterystyki Stasia.
TEMAT IV : ZA CO PODZIWIAMY STASIA TARKOWSKIEGO? CHARAKTERYSTYKA POSTACI.
6. Doskonalenie umiejętności charakterystyki.
7. Doskonalenie umiejętności pracy z tekstem powieści.
8. Przypomnienie różnicy między charakterystyką pośrednią a bezpośrednią.
9. Utrwalenie umiejętności konstruowania planu kompozycyjnego do charakterystyki postaci.
10. Umiejętność wyciągania wniosków.
- sprawnie posługiwać się tekstem lektury,
- wskazać różnicę między charakterystyką pośrednią i bezpośrednią,
- cytować fragmenty opisowe potrzebne do charakterystyki,
- wyciągać i formułować wnioski,
- budować plan kompozycyjny charakterystyki.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy” wraz z zakładkami wykonanymi przez uczniów.
4. Powitanie.
5. Przypomnienie wiadomości o charakterystyce postaci:
...
zielna29