zwroty i wyrazy po łacinie.doc

A
A = ANNO -> w roku
A. C. = ANNO CURRENTE -> w roku bieżącym
A CÁPITE -> od głowy, od początku; w drukarstwie: od początku wiersza (akapit)
A.CH.N. = ANTE CHRISTUM NATUM -> przed narodzeniem Chrystusa
A.D. = ANNO DÓMINI -> Roku Pańskiego
A DATO / DE DATO -> od dnia oznaczonego (na dokumencie), od czasu wystawienia dokumentu / od dnia wystawienia dokumentu
A DIE -> od (tego) dnia
A LÍNEA -> od początku wiersza, od nowego wiersza, od nowego ustępu
ABSQUE NOTA -> bez oznaczenia; książka bez daty wydania
ANNO AEATIS SUAE -> w roku swego życia

A CÁPITE AD CALCEM -> od głowy do pięty, od stóp do głów
A CONTRÁRIO -> wychodząc z przeciwnego założenia, przeciwnym sposobem, przeciwnie
A LÍMINE -> od progu, od razu, z miejsca (odrzucać)
A MAIORI (AD MINUS) -> od większego (do mniejszego)
A MÁXIMIS AD MÍNIMA -> od największego do najmniejszego
A MINORE AD MAIUS -> od mniejszego do większego
A NATURA REI -> z natury rzeczy
A PÉDIBUS USQUE AD CAPUT -> od stóp do głów
A POSTERIORI -> "z dołu", wnioskowanie o przyczynach z następstw
A PRIORI -> "z góry", wnioskowanie niezależne
A VERBIS AD VÉRBERA -> od słów do rękoczynów
A VÍNCULO MATRIMÓNII -> (uwolnić się) z więzów małżeństwa
AB ABSURDO -> z fałszywego założenia (wychodząc)
AB AETERNO -> od dawna
AB EXTRA -> z zewnątrz
AB HINC -> stąd/z tego miejsca/od tego czasu
AB HOC ET AB HAC -> o tym i owym
AB IMO PÉCTORE -> z głębi serca
AB INÍTIO -> od początku
AB INTESTATO -> odziedziczenie spadku bez testamentu
AB INTRA -> od wewnątrz
AB ORÍGINE -> od początku
AB RE -> od rzeczy
ABSENTE REO -> pod nieobecność oskarżonego
ABSIT! -> niechaj będzie nieobecny!
ABSIT OMEN! -> oby nie było to złą wróżbą!
ABSOLUTUM DOMÍNIUM -> władza absolutna (władcy)
ACTA EST FÁBULA -> sztuka skończona
ACTA HAEC RES EST -> stało się - przegrałem
ACTAM REM ÁGERE -> zaczynać na nowo ukończoną pracę
ACTIVUM -> strona czynna, działająca
ACTUM EST DE REPÚBLIKA -> działo się dla dobra państwa
ACU REM TETIGISTI -> trafiłeś w sedno
AD ABSURDUM (REDUCTIO) -> (sprowadzenie) do niedorzeczności
AD ACTA -> do akt (odłożyć sprawę)
AD AMUSSIM -> według reguły
AD APERTURAM LIBRI / APERTO LIBRO -> z otwartej ksiązki (bez przygotowania)
AD ARBÍTRIUM / AD LÍBITUM-> do woli
AD AUGUSTA PER ANGUSTA -> do wzniosłych osiągnięć trudną ścieżką
AD CAPTANDUM VULGUS ->dla poklasku tłumu
AD DELIBERANDUM -> do namysłu
AD EUNDEM GRADUM -> do tego samego stopnia
AD EXEMPLUM / EXEMPLI CÁUSA / EXEMPLI GRÁTIA -> dla przykładu
AD EXTREMUM = AD FINEM -> do końca, do ostateczności
AD FUTURAM REI MEMÓRIAM -> na przyszłą rzeczy pamiątkę
AD GUSTUM -> do smaku
AD HOC -> w tym wypadku
AD HÓMINEM ARGUMENTUM -> argumentacja dobrana do poziomu rozmówcy
AD HUNC LOCUM -> do tego miejsca
AD IDEM -> do tego samego
AD INFINITUM -> do nieskończoności
AD INQUIRENDUM -> do analizy, zbadania
AD INTENDE -> dosadnie
AD ÍNTERIM -> tymczasowo
AD KALENDAS GRAECAS (Suetonius) -> na greckie kalendy (których nie było) - "na święty Nigdy"
AD MAIOREM DEI GLÓRIAM (Ignacy Loyola) -> ku większej chwale Bożej
AD MANUM -> pod ręką, gotowe
AD MÁXIMAM POLÓNIAE GLÓRIAM -> dla największej chwały Polski
AD MISERICÓRDIAM -> do łaski
AD MODUM -> na sposób
AD NÁUSEAM -> do obrzydzenia
AD ÓPERAM! -> do dzieła!
AD PATRES -> do ojców (pójść) - umrzeć
AD PERPÉTUAM REI MEMÓRIAM -> na wieczną rzeczy pamiątkę
AD PUBLICANDUM -> do opublikowania
AD REFERENDUM -> do zreferowania
AD REM -> do rzeczy
AD SUMMUM -> do szczytu
AD UNGUEM -> "do paznokcia" - dokładnie, szczegółowo
AD UNUM OMNES -> co do jednego, bez wyjątku
AD USUM EXTERNUM/INTERNUM -> do użytku zewnętrznego/wewnętrznego
AD USUM PRÓPRIUM -> do użytku własnego
AD VALOREM -> według wartości
AD VERBUM -> dosłownie
ADSUM -> jestem
ADVOCATUS DIÁBOLI -> adwokat diabła (człowiek o postawie wbrew ogólnemu zdaniu)
AEGRESCIT MEDENDO -> czuje się gorzej po wzięciu leków
AEQUO ÁNIMO -> spokojnie
AGNUS DEI -> Baranek Boży
AIT, AIO; NEGAT, NEGO -> mówi "tak", i ja mówię "tak"; mówi "nie", i ja mówię "nie"
ÁLEAM EMIS -> kupujesz kota w worku
ÁLIAS -> kiedy indziej/w innym miejscu
ÁLIBI -> gdzie indziej (dowód niewinności-bytność w innym miejscu niż miejsce przestępstwa)
ALMA MATER -> "matka karmicielka" - o szkole wyższej
ÁLTERA PARS -> strona przeciwna
ALTER EGO -> drugie ja
ÁLTER IDEM -> drugi, identyczny
ALTERNIS VÍCIBUS -> na przemian/kolejno
ÁLTERNUM TANTUM -> drugie tyle, w dwójnasób
ALTUM SILÉNTIUM -> głęboka cisza
AMARI ÁLIQUID -> coś gorzkiego
AMATA BENE -> szczęśliwa kochanka
AMOR PÁTRIAE -> miłość ojczyzny
ANÁTHEMA SIT! -> niech będzie przeklęty!
ANGUIS IN HERBA -> "waz w trawie" - ukryte niebezpieczeństwo
ÁNIMA DAMNATA ->dusza potępiona
ÁNIMAM DÉBEO -> "jestem winien duszę" - po uszy w długach
ÁNIMA MUNDI -> dusza świata
ÁNIMA VILIS -> podła, nędzna dusza
ÁNIMI CÁUSA -> dla przyjemności
ÁNIMO ET FIDE -> męstwem i wiernością
ANNUM NOVUM FÁUSTUM FELICEM! -> Szczęśliwego Nowego Roku!
ANNUS MIRÁBILIS -> rok cudów
ANTE ÓMNIA -> przede wszystkim
ANTICIPANDO, ANTICIPATIVE -> naprzód, z góry
ANTIQUO MODO, ANTIQUO MORE -> według starego zwyczaju
ÁPAGE SÁTANAS! -> precz, Szatanie!
APPROXIMATIVE -> w przybliżeniu
AQUA VITAE -> "woda życia" - wódka
ÁQUILA VOLARE DOCES -> uczysz orła latać
ÁRBITER ELEGANTIARUM -> znawca w sprawach elegancji
ÁRBITRIS REMOTIS -> bez świadków, w cztery oczy
ARCANA COELÉSTIA -> tajemnice niebieskie
ARCANA IMPÉRII -> tajemnice państwowe
ARDENTIORA VERBA -> słowa, które palą
ARGUMENTI CÁUSA -> jako dowód
ARGUMENTUM AB INCONVENIENTI -> dowód z niewygodnego założenia
ARGUMENTUM AD HÓMINEM -> argumentacja - pobicie kogoś jego własną bronią
ARGUMENTUM AD IGNORÁNTIAM -> argumentacja wykorzystująca niewiedzę słuchacza/rozmówcy
ARGUMENTUM AD IUDÍCIUM -> argumentacja odwołująca się do rozumu
ARGUMENTUM AD PÓPULUM -> argumentacja demagogiczna (dostosowana do tłumu)
ARGUMENTUM AD VERECÙNDIAM -> powoływanie się na znany autorytet
ARGUMENTUM BACULINUM / AD BÁCULUM -> argument w postaci kija / (uciec się) do kija
ARRECTIS ÁURIBUS -> z nadstawionymi uszami, z uwagą
ÁRRIGE ÁURES! -> nadstaw uszy!
ARS AMATÓRIA = ARS AMANDI (Owidius) -> sztuka kochania
ATRA CURA -> ponura troska
AT SPES NON FRACTA -> nadzieja jeszcze nie utracona
AUDACTER ET SINCERE -> odważnie i szczerze
AUDAX ET CÁUTIUS -> odważny i ostrożny
ÁURA POPULARIS (Vergilius) -> atmosfera popularności
ÁUREA MEDIÓCRITAS (Horatius) -> złoty środek, umiar
AUXÍLIUM AB ALTO -> pomoc z góry (nieba)
AVE! -> witaj, bądź pozdrowiony!

B
BENEFÍCIUM DELIBERANDI -> czas przysługujący spadkobiercy do namysłu, czy spadek przyjmie
BENEFÍCIUM INVENTÁRII / CUM BENEFÍCIO INVENTÁRII-> dobrodziejstwo inwentarza / z dobrodziejstwem inwentarza
BONA MOBÍLIA -> ruchomości
BONA VACÁNTIA -> dobra bezpańskie, bez właściciela
BREVI MANU -> odręcznie/w skrócie

BELLUM INTERNECIVUM -> wyniszczająca wojna
BELLUM LETALE -> wojna na śmierć
BÉLUA MULTORUM ES CÁPITUM (Horatius) -> jesteś potworem o wielu głowach (agresywny tłum)
BENE DE PÁTRIA MÉRITUS -> dobrze zasłużony ojczyźnie
BENE EST -> dobrze jest
BENE ID TIBI VERTAT! -> na szczęście!/na pomyślność!
BENE MERÉNTIBUS -> Dobrze Zasłużonym (odznaczenie)
BENE NATI -> dobrze urodzeni
BENE NATUS ET POSSESSIONATUS -> dobrze urodzony, i posiadacz majątku ziemskiego
BENE TIBI! -> za twoje zdrowie!
BENE VALE! -> do widzenia!
BENE VERTAT! -> za pomyślność
BENE VOBIS! -> niech się wam dobrze powodzi!
BIS -> powtórzyć
BLANDAE MENDÁCIA LINGUAE -> kłamstwa, pochlebstwa
BONA FIDE -> w dobrej wierze/w zaufaniu
BONA FIDES -> dobra wiara, przeświadczenie o słuszności
BONA PERITURA -> dobra zniszczalne, doczesne
BONO ÁNIMO ES! -> bądź dobrej myśli!
BONUM COMMUNE -> dobro wspólne
BONUM PÚBLICUM -> dobro ogólne
BONUS EVENTUS -> szczęśliwe zdarzenie
BOS IN LINGUA -> "pypeć na języku" (brak odwagi do wyrażenia własnej opinii)
BRUTUM FULMEN -> nieszkodliwy piorun

C
C. = CAPUT -> rozdział
CV = CURRICULUM VÍTAE - przebieg życia, życiorys

CADIT QUAÉSTIO -> sprawa upada
CANIS FIDELIS -> wierny pies
CAPTÁTIO BENEVOLÉNTIAE (Cicero) -> zjednywanie sobie względów
CAPUT MUNDI -> głowa (stolica) świata - Rzym
CASUS BELLI -> przypadek będący formalnym powodem wypowiedzenia wojny
CASUS CONCIÉNTIAE -> konflikt z sumieniem
CASUS FÓEDERIS -> przypadek, w którym państwa powinny działać wspólnie na mocy układu
CENSOR MORUM -> cenzor moralności
CÉTERIS PÁRIBUS -> przy równych warunkach, przy tych samych okolicznościach
CICER CUM CÁULE -> groch z kapustą
CÍNGULUM VÉNERIS -> przepaska Wenery
CIRCA -> około (ca)
CIRCÚITUS VERBORUM -> omówienie
CÍRCULUS IN DEFINIENDO -> "błędne koło" w formułowaniu definicji (określenie terminu przez ten sam termin)
CÍRCULUS IN DEMONSTRANDO -> "błędne koło" w dowodzeniu (kiedy dowód jest oparty na tym, co należy dowieść)
CÍRCULUS VITIOSUS -> błędne koło, błędne rozumowanie
CLARA INTERVALLA -> chwile przytomności (u chorych umysłowo)
CLARA VOCE -> jasnym, czystym głosem
CÓMITAS GÉNTIUM -> zwyczajowa grzeczność (zwyczaje obowiązujące w stosunkach międzynarodowych)
CÓMITAS INTER GENTES -> uprzejmość między narodami
COMMUNI CONSENSU -> za ogólną zgodą
COMMUNIS OPÍNIO -> opinia powszechna
COMPESCE MENTEM (Horatius) -> opanuj się
COMPOS MENTIS (Tacitus) -> będący przy zdrowych zmysłach
CONCÓRDIA DISCORS (Horatius) -> niezgodna zgoda
CONDÍTIO SINE QUA NON -> warunek nieodzowny
CONFÍTEOR -> przyznaję się/wyznaję
CONSENSU ÓMNIUM -> za zgodą wszystkich
CONSÍLIUM ABEUNDI -> rada wycofania się
CONSUMMATUM EST -> dokonało się (z Ewangelii św. Jana)
CONTRA BONOS MORES -> przeciw dobrym obyczajom
CONTRADÍCTIO IN TÉRMINIS -> sprzeczność w zestawieniu określeń
CONTRA LEGEM -> wbrew prawu
CORAM NOBIS -> w naszej obecności
CORAM PÓPULO -> wobec ludu
CORAM PÚBLICO -> publicznie
CORPUS DELICTI -> dowód rzeczowy
CORPUS IURIS -> zbiór praw
CORPUS IURIS CIVILIS -> kodeks cywilny
CRIMEN LAESAE MAIESTATIS -> obraza majestatu
CROCODILINIS PROSÉQUITUR LÁCRIMIS -> płacze krokodylimi łzami
CRUX INTÉRPRETUM -> "krzyż tłumacza"; trudne do wyjaśnienia miejsce
CUI BONO? (Cicero) -> po co?/na czyją korzyść?
CUM LÁUDE -> z pochwałą
CUM TÉMPORE -> z dopuszczalnym czasem opóźnienia
CURA POSTÉRIOR -> późniejszy, mniej ważny problem

D
DR MED. = DOCTOR MEDICINAE -> doktor medycyny
DR PHIL. = DOCTOR PHILOSOPHIAE -> doktor filozofii

DAMNATUR -> potępia się (formuła zabraniająca druku, używana w cenzurze)
DATA ET ACCEPTA -> wydatki i dochody
DE DIE IN DIEM -> od dnia do dnia; bez przerwy
DEDUCTIO AD ABSURDUM -> absurdalny wywód, prowadzący do niedorzeczności
DE FACTO -> w istocie, w rzeczywistości
DEI GRÁTIA = D.G / DEO GRÁTIAS-> z bożej łaski / Bogu dzięki
DE IURE -> prawnie
DE LANA CAPRINA (Horatius) -> spór o byle co (dosł. "o wełnę kozią")
DE LEGE LATA -> o ustawie obowiązującej
DEMONSTRÁTIO AD ÓCULOS -> dowód naoczny
DE NÓVITER = DE NOVO -> na nowo
DENTE SUPERBO (Horatius) -> wyniośle, lekceważąco (dosł. "wzgardliwym zębem")
DE PÚBLICIS -> o sprawach publicznych
DEUS AVERTAT -> niech Bóg uchowa
DEUS DET -> niech Bóg da
DEUS EX MÁCHINA -> "bóg z maszyny" (tj. przybyły z góry, z nieba); nieoczekiwany wybawiciel; zbyt łatwe, nieuzasadnione rozwiązanie splątanej intrygi przez nagłe, wprowadzenie nowej osoby bądź okoliczności; wyrażenie zaczerpnięte z techniki teatru greckiego
DEUS VOBISCUM -> Bóg z wami
DEUS VULT -> Bóg tak chce (hasło krzyżowców)
DEXTER HOMO -> człowiek umiejący się zachować, zręczny
DÉXTERO TÉMPORE -> w dogodnym czasie
DICTUM ACERBUM -> gorzka prawda
DICTUM, FACTUM -> powiedziano, wykonano
DIES FÁUSTUS -> dzień pomyślny
DIFFERÉNTIA SPECÍFICA -> różnica gatunkowa
DIRA NECÉSSITAS / DURA NECÉSSITAS (Horatius) -> ponura konieczność / twarda konieczność
DIRECTE -> wprost
DISCIPLINA ETRUSCA -> tajemna wiedza, święta wiedza
DISCIECTA MEMBRE -> rozproszone części
DIXI -> rzekłem
DOCTUS EX LIBRO -> uczony z książki, bez własnych idei, pomysłów
DÓMINUS VITAE NECISQUE -> pan życia i śmierci
DOMUS ET PLACENS UXOR -> dom i miła żona [ :) ]
DOSIS TOLERATA -> dopuszczalna dawka, na recepcie
DÚBIUS EVENTUS BELLI -> wątpliwy wynik wojny
DURANTE VITA -> za życia

E
EDÍTIO CASTIGATA (EXPURGATA) -> wydanie druku z opuszczeniami
EDÍTIO PRINCEPS -> pierwsze wydanie
ERRATA -> wykaz błędów
ETC. = ET CÉTERA -> i tak dalej

E RE PÚBLICA -> z korzyścią dla rzeczypospolitej
ECCE HOMO -> oto człowiek (z Ewangelii św. Jana)
ECCE SIGNUM -> oto znak
EGO ÚLTIMUS -> ja ostatni
EIUSDEM FARINAE -> z tej samej mąki
EMAX DÓMINA (Ovidius) -> pani lubiąca zakupy
EMINENTÍSSIME! -> Najdostojniejszy!
EMUNCTAE NARIS (Horatius) -> osoba o wrażliwym węchu
EO IPSO -> tym samym
EO NÓMINE -> pod tym imieniem
EPICURI DE GREGE PORCUS (Horatius) -> "wieprz z trzody Epikura" - dogadzający sobie bez ograniczeń
E PLÚRIBUS UNUM -> (wybrać) z wielu jedno
ERGO -> więc
ERGO BIBAMUS! -> a więc pijmy!
ERRATA CORRIGENDA -> błędy do poprawienia
ERROR FUNDAMENTALIS -> błędne założenie
ET SIC DE CÉTERIS -> i tak o pozostałych
EX ABRUPTO / EX IMPROVISO-> nagle, niespodziewanie, bez przygotowania
EX ABUNDANTE CAUTELA -> z przesadnej ostrożności
EX ADVERSO -> z przeciwnej strony
EX AEQUO -> na równi, jednakowo
EX ÁNIMO -> z duszy/z serca
EX CÁPITE -> z głowy (z pamięci)
EX CÁTHEDRA -> "z katedry" - formalnie, w sposób przecinający dyskusję
EXCEDERE MODUM -> przebierać miarę
EXCEPTIS EXCIPIENDIS -> z wyjątkiem tego, co należy wyłączyć
EX DEFINITIONE -> na mocy definicji
ÉXITUS LETALIS -> zejście śmiertelne
EX IURE -> z mocy prawa
EX LEGE -> z mocy ustawy
EX LIBRIS -> z księgozbioru
EX NECESSITATE -> z konieczności
EX OFFÍCIO / EX PROFESSO -> z urzędu (na mocy władzy) / z urzędu, z powołania
EXPEDITE -> szybko/doskonale
EXPERIMENTUM CRUCIS -> próba krzyża (decydująca)
EXPERIMENTUM IN ÁNIMA VILI -> doświadczenie na zwierzęciu
EXPLÍCITE -> jasno, wyraźnie, bez ogródek
EX POST -> po fakcie
EXPRESSIC VERBIS -> wyraźnie, dobitnie (dobitnymi słowami)
EX RE -> z okazji, z powodu
EXTRA MUROS -> poza murami
EXTRA PERÍCULUM ESSE -> być poza niebezpieczeństwem

F
FOLIO AVERSO -> na odwrotnej stronie
FOLI RECTO -> na wierzchniej stronie
FRACTA PÁGINA -> strona złożona na dwa, zapisana z jednej strony

FÁCIES HIPPOCRÁTICA -> twarz umierającego
FACTA, NON VERBA! -> czynów, nie słów!
FACTUM EST -> stało się
FACTUM, NON FÁBULA -> fakt, nie bajka
FALLÁCIA FICTAE UNIVERSALITATIS -> błąd spowodowany pospiesznym uogólnieniem
FAMA VOLAT -> wieść niesie
FATA OBSTANT -> los sprzeciwia się
FAX ET TUBA -> "żagiew i trąba" - przywódca
FEBRIS ÁUREA -> gorączka złota
FECIT -> wykonał (napis na dziele)
FERRO IGNIQUE -> ogniem i mieczem
FIAT IUSTÍTIA! -> niech się stanie sprawiedliwość!
FIAT LUX! -> niech się stanie światłość! - niech prawda wyjdzie na jaw (Genesis)
FIAT VOLUNTAS TUA -> niech się dzieje wola twoja
FICUM CUPIT -> "chce figi" (uprzejmy, bo potrzebuje czegoś)
FIDÉLITER ET CONSTANTER -> wiernie i wytrwale
FIDE MALA -> w złej wierze
FIDES GRAECA -> "grecka wierność"; wiarołomstwo
FILIÓQUE -> i od syna
FIXUS LOCUS -> miejsce stałe
FLECTAMUS GÉNUA -> zegnijmy kolana (klęknijmy)
FLÓRUIT -> rozkwitł
FLOS POÉTARUM (Plautus) -> kwiat poetów
FLUMEN DICENDI -> potok wymowy
FONS ET ORIGO MALI -> źródło i przyczyna zła
FORTUNA TIBI EST -> masz szczęście
FORTUNA TIBI FAVET -> los ci sprzyja

G
GÁLLINA SCRIPSIT -> kura nagryzmoliła
GENS TOGATA (Vergilius) -> "ludzie w togach" - Rzymianie cywilni
GENUS PRÓXIMUM -> rodzaj najbliższy
GLÓRIA IN EXCELCIS DEO -> chwała Panu na wysokościach!
GLÓRIA VICTIS! -> chwała zwyciężonym
GRAECA SUNT, NON LEGUNTUR -> "to po grecku, tego się nie czyta" - nieczytelne
GRÁTIA SÚPERIS! -> dzięki bogom!
GRATIS DICTUM -> powiedzenie nie na temat
GRATÍSSIMUS NUMMUS -> najmilsza gotówka
GRAVIS NOTAE MÁCULAE -> splamiony, zhańbiony (A. Mickiewicz)
GREX VENÁLIUM -> sprzedajna banda
GROSSO MODO -> w przybliżeniu (na receptach)
GRUBIÁNITAS -> grubiaństwo

H
HÁBITA TECUM -> zastanów się nad sobą
HAEC EST RERUM HUMANARUM CONDÍTIO -> tak to się w życiu układa
HAEC RES TIBI CORDI SIT! -> miej tę sprawę na uwadze!
HÁNNIBAL AD (ANTE) PORTAS -> Hannibal u bram (Rzymu) - grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo
HAUD DIFFÍCILE CRÉDITU EST -> nietrudno uwierzyć
HELLÉBORO ÍNDIGET -> dosł. potrzebuje rośliny leczącej choroby psychiczne; jest chory psychicznie
HÉLLUO LIBRORUM -> mól książkowy
HIC ET NUNC -> tu i teraz
HIC ET UBIQUE -> tu i wszędzie
HIC HAERET AQUA -> tu woda stanęła - w tym sek, w tym problem
HIC HAERET NÉBULO -> tu wpadł, tu go mam
HIC IACET -> tu spoczywa (napis na nagrobkach)
HIC MÚLIER -> energiczna kobieta - herod-baba
HIC SITUS EST -> tu leży pochowany
HIC SUNT LEONES -> tu są lwy (oznaczenie białych plam na mapach)
HINC ILLAE LÁCRIMAE -> stąd te łzy, narzekania
HOC AGE! -> rób to! (i nie gadaj)
HOC ERAT IN VOTIS -> o to się modliłem
HÓDIE MIHI, CRAS TIBI -> co mnie dzisiaj, jutro tobie
HÓMINEM FELICEM! -> szczęśliwy człowieku!
HOMO ÁRTIFEX -> człowiek artysta
HOMO FABER -> człowiek rzemieślnik
HOMO NOVUS -> człowiek nowy, nieznany
HOMO NULLIUS COLORIS -> człoweik bezbarwny, przeciętny
HOMO PISTRINO DIGNUS -> człowiek godny tego, by go zemleć - nicpoń
HOMO POLÍTICUS -> polityk
HOMO SÁPIENS -> człowiek rozumny (termin naukowy)
HOMO UNIUS LIBRI -> człowiek jednej książki - nieuk
HONORIS CÁUSA -> dla zaszczytu - dla podkreślenia zasług
HORRENDUM -> rzcz straszna
HORRESCO RÉFERENS (Vergilius) -> drżę, opowiadając o tym
HORRÍBILE DICTU -> strach mówić
HÚMILIS LOGO -> niskiego stanu

I
IB. = IBIDEM -> tamże
ID. = IDEM -> ten sam (autor)
I.E = ID EST -> to jest, to znaczy
ÍNCIPIT -> zaczyna (początek dzieła)
INDEX NÓMINUM -> wykaz imion
INDEX RERUM -> spis rzeczy

IAM SATIS MOMORDISTI LABRUM -> już napyskowałeś się dosyć
IDEM PER IDEM -> określenie przez rzecz określaną, masło maślane
IGNIS FÁTUUS -> błędny ognik
IGNORÁNTIA FACTI EXCUSAT -> nieznajomość stanu faktycznego (usprawiedliwia)
IGNOTO DEO -> nieznanemu bogu
IGNOTUM PER IGNÓTIUS -> określenie nieznanego przez jeszcze mniej znane
IGNOTUM PER IGNOTUM -> określenie niewiadomego przez niewiadome
IMO PÉCTORE (Vergilius) -> z głębi serca wartości nie dające się zważyć; moralne
IMPOS ÁNIMI -> słaby na umyśle
IMPRIMATUR -> wolno drukować (pozwolenie cenzury duchownej)
IN ABSÉNTIA -> podczas nieobecności
IN ABSTRACTO -> w oderwaniu - odrębnie
IN AETERNUM -> na wieki
IN AMBÍGUO -> w razie wątpliwości
IN CONCRETO -> w określonym wypadku
IN CONTÍNUO -> w dalszym ciągu, nieprzerwanie
IN CONTUMÁCIAM -> zaocznie
IN CÓRPORE -> w całości; wszyscy razem
INCREDÍBILE DICTU -> nie do wiary
INCREDÍBILE VISU -> niepodobna uwierzyć własnym oczom
IN CRUDO -> w stanie surowym, pierwotnym
...