Opętanie i egzorcyzm - ks. Andrzej Grefkowicz.txt

Op�tanie i egzorcyzm

z ks. Andrzejem Grefkowiczem, egzorcyst�, rozmawia ks. Miros�aw Cholewa

 W jaki spos�b zostaje si� egzorcyst�? Dawniej by�y tzw. ni�sze �wi�cenia egzorcysty. W tej chwili nie s� one stosowane w Ko�ciele. W jaki spos�b zostaje si� egzorcyst� dzi� w Ko�ciele katolickim?

Prawo Kanoniczne okre�la to w ten spos�b: ordynariusz udziela pozwolenia na odprawienie egzorcyzmu. Udziela tego pozwolenia albo na konkretn� sytuacj�, do konkretnego przypadku, albo te� udziela tego pozwolenia na szereg przypadk�w - wtedy wi��e si� to z jak�� bardziej sta�� pos�ug�. Ten, kto udziela pozwolenia, sugeruje si� wcze�niejsz� pro�b� kogo�, kto prosi. Tak zazwyczaj bywa wtedy, kiedy chodzi o konkretn� sytuacj�, o konkretny przypadek, np. kiedy kt�ry� z prezbiter�w przeczuwa, �e osoba, wobec kt�rej podejmowa� pos�ug� duchow� jest uzale�niona od z�ego ducha. Wie on, �e jest to op�tanie, kr�tko charakteryzuje sytuacj� i zwraca si� do biskupa z pro�b� o wyra�enie zgody na podj�cie egzorcyzm�w w stosunku do tej osoby. Troch� inaczej wygl�da to w praktyce, je�li chodzi o pe�nienie sta�ej funkcji egzorcysty. Cho� brzmienie dekretu jest takie samo: "udziela pozwolenia", jest to ju� misja do tego rodzaju pos�ugi. 

Czego dotyczy pos�uga egzorcysty?

Kiedy otrzyma�em tego rodzaju dekret razem z drugim egzorcyst�, zg�osili�my si� do ksi�dza Prymasa. By poczu� si� pos�anymi i namaszczonymi, kl�kn�li�my przed nim i poprosili�my o b�ogos�awie�stwo na trudn� pos�ug�.
Pos�uga egzorcysty dotyczy takich sytuacji, kt�re okre�la si� op�taniem. W�r�d r�nego rodzaju dzia�a� z�ego ducha, kt�re mo�na podzieli� na: kuszenia, zniewolenia i op�tania, pos�uga egzorcysty jest zwi�zana z sytuacj� op�tania.

Ale najpierw trzeba zdiagnozowa�, czy to jest op�tanie. Pos�uga egzorcysty, zanim zostanie podj�ty akt egzorcyzmu, jest pr�b� zbadania, zdiagnozowania zaistnia�ej sytuacji.

Tak, niew�tpliwie, i to wymaga pewnej refleksji i rozeznania. Sytuacja op�tania wyra�a si� zewn�trznie momentami, w kt�rych cz�owiek jest obezw�adniony, czyli podejmuje pewnego rodzaju dzia�ania, reakcje, kt�re s� od niego niezale�ne; kt�rych te� cz�sto nie jest �wiadom albo nie jest do ko�ca �wiadom. Po takich zachowaniach wraca do siebie, nie bardzo wiedz�c, co si� z nim dzia�o. Zachowania te mog� mie� charakter blu�nierstw, rzucania si�, wykonywania r�nych czynno�ci w amoku. Dosy� cz�sto spotyka�em si� z tak� sytuacj�: osoba, kt�ra by�a w drodze na egzorcyzm, dociera�a do zupe�nie innego miejsca. Dzwoni�a z Warszawy albo hen hen spoza Warszawy i pierwsze s�owa brzmia�y: nie wiem, gdzie jestem. Dzieje si� to w ten spos�b, �e w pewnym momencie traci si� kontrol� nad swoim funkcjonowaniem i idzie zupe�nie gdzie indziej, wsiada w przypadkowy pojazd, jedzie w nieznane. Po jakim� czasie nast�puje co� w rodzaju wybudzenia.

Chyba trudno jest rozr�ni� form� zniewolenia z�ym duchem od, np. choroby psychicznej. Cz�owiek chory psychicznie nie do ko�ca w�ada sob�, nie do ko�ca jest �wiadom pewnych zachowa� i s��w, kt�re wypowiada, a kt�rych nie chcia�by wypowiada�. Jakie kryteria stosuje si� w rozr�nianiu co jest zniewoleniem od z�ego ducha a co jest, np. chorob� psychiczn�?

Rzeczywi�cie, niekt�re sytuacje s� trudne do rozstrzygni�cia. S� i takie, kt�re nie budz� w�tpliwo�ci, �e chodzi o op�tanie i �e istnieje potrzeba odprawienia egzorcyzmu. Najtrudniejsze s� sytuacje, kiedy objawy dzia�ania z�ego ducha s� bardzo zbli�one albo wr�cz identyczne z symptomami choroby psychicznej. Wtedy, dana osoba wypowiada zdania typu: "czuj� kogo� na swoich plecach", "ci�gle mnie kto� prze�laduje", "widzia�em diab�a", "diabe� mi ka�e to, czy co� innego". Tego typu wypowiedzi nastr�czaj� najwi�cej w�tpliwo�ci. Czasem osoba ta m�wi: "Jestem Panem Jezusem", "jestem Matk� Bosk�" - to mniej wi�cej podobne dolegliwo�ci psychiczne, gdzie nast�puje zatrata w�asnej �wiadomo�ci, w�asnego "ja". Oczywi�cie mog� by� sytuacje w�tpliwe. Pewne do�wiadczenie m�wi - sprawdza si� to prawie w stu procentach - �e ten, kto wychodzi i m�wi: "diabe� jest we mnie, diabe� przeze mnie dzia�a", najprawdopodobniej jest chory psychicznie. Kiedy kto� jest naprawd� uzale�niony od z�ego ducha, boi si� wypowiada� zdania, �e to diabe�. Powie raczej: "mam problem, dokucza mi to lub co� innego", natomiast nie u�yje okre�lenia, �e sprawc� tego jest diabe�.

Jak rozr�ni� modlitw� o uwolnienie od egzorcyzmu? Czym� innym jest zniewolenie demoniczne, ni� op�tanie w sensie �cis�ym. Jak mo�na rozr�ni�, kiedy nale�y stosowa� modlitw� o uwolnienie, a kiedy egzorcyzm? Czym r�ni si� modlitwa o uwolnienie od egzorcyzmu?

Odpowied� jest prosta. Modlitw� o uwolnienie podejmuje si� w sytuacjach zniewole�, natomiast egzorcyzm podejmuje si� w sytuacjach op�tania. Egzorcyzm to taka forma modlitwy, kt�ra wi��e si� z bezpo�rednim zwracaniem si� do z�ego ducha, w imi� Jezusa Chrystusa. Odwo�uj�c si� do Jezusa Chrystusa, nakazuje si� z�emu duchowi przede wszystkim opuszczenie osoby czy te� nakazuje si� imieniem Jezusa Chrystusa odst�pienie go czy p�j�cie do piekie�. Nakazy mog� by� r�nie formu�owane. Natomiast generalnie rzecz ujmuj�c, w modlitwie o uwolnienie nie stosuje si� �adnych form bezpo�redniego zwrotu do z�ego ducha, tylko podejmuje si� modlitw� do Jezusa Chrystusa, do Boga Ojca, do Naj�wi�tszej Maryi Panny, do Micha�a Archanio�a, do �wi�tych z pro�b� o interwencj�, o odsuni�cie z�ego, o wyzwolenie cz�owieka.

Co mo�e wskazywa� na op�tanie? Czy nowy rytua� rzymski wskazuje kryteria rozeznawania?

Tak, nowy rytua� podaje takie kryteria. Pierwszym przejawem, na kt�ry rytua� zwraca uwag�, jest awersja do rzeczy �wi�tych. A wi�c: cz�owiek stwierdza, �e nie mo�e si� modli�, �e nie mo�e wej�� do ko�cio�a, bardzo �le si� czuje b�d�c w ko�ciele. Czasem jest tak, �e nie mo�e przyst�pi� do sakrament�w, bardzo boi si� wody �wi�conej (maj�c dotkn�� wody �wi�conej, ucieka). Bardzo charakterystyczne i jednocze�nie bardzo przekonuj�ce jest rozpoznawanie wody �wi�conej od wody zwyk�ej, czyli na jedn� reaguje, a na drug� nie, chocia� mo�e nie wiedzie�, kt�ra woda jest pob�ogos�awiona. Pami�tam sytuacj� przy pewnym egzorcyzmie. W pewnym momencie da�em osobie napi� si� wody �wi�conej (a by�a to woda pob�ogos�awiona wed�ug rytua�u egzorcyzmu, a wi�c zawiera�a zar�wno b�ogos�awie�stwo wody jak i b�ogos�awie�stwo soli, z wymieszaniem obydwu) i pierwsza reakcja: "s�ona". Oczywi�cie do butelki wody by�a wrzucona tylko szczypta soli, jednak osoba m�wi: "o, jaka s�ona woda". Za chwil� m�wi�: "Napij si� jeszcze raz". Cho� by�a ona �wiadoma tego, co si� dzieje, m�wi: "o, nie". To jeden z objaw�w. Innym bardzo charakterystycznym objawem op�tania objawiaj�cym si� w momencie podejmowania modlitwy egzorcyzmu jest niezwyk�a si�a fizyczna tej osoby. Czasem kilka os�b nie mo�e si� upora� z osob� fizycznie niezbyt pot�n�. Zdarza si�, �e przejawem jest umiej�tno�� pos�ugiwania si� j�zykiem obcym, kt�rego osoba nigdy si� nie uczy�a i kt�rego nigdy nie u�ywa�a. Kto� nie znaj�c j�zyka �aci�skiego, po egzorcyzmie m�wi� mi, �e kiedy odmawia�em egzorcyzm, ona rozumia�a tekst modlitwy.

Jeszcze jedna oznaka. Osoba bardzo ostro reaguje na modlitw� egzorcyzmu, zw�aszcza kiedy nast�puje obrz�d przewidziany przez rytua�. Wskazania rytua�u m�wi�, �e egzorcyzm mo�na podj�� wtedy, kiedy egzorcysta ma moraln� pewno��, �e zasta� sytuacj� op�tania. Chodzi o pewno�� moraln�. Nie jest to jednak rzecz w danym momencie stwierdzona do ko�ca, a jedynie wewn�trzne prze�wiadczenie, �e jest to op�tanie albo �e istnieje du�e prawdopodobie�stwo op�tania. Wtedy podejmuj� egzorcyzm. Jest on - powiedzia�bym - ostatecznym przejawem weryfikuj�cym: tam, gdzie jest jeszcze w�tpliwo��, egzorcyzm rozstrzyga, czy osoba jest op�tana czy mamy doczynienia z inn� sytuacj�, np. chorob� psychiczn�.

W jaki spos�b dochodzi do zniewolenia albo op�tania? Czy jest to jak choroba zaka�na? Czy mo�na si� od kogo� zarazi� bez swojej �wiadomo�ci, czy te� potrzebne s� odpowiednie warunki ze strony osoby, u kt�rej nast�puje zniewolenie czy op�tanie?

Op�tanie nast�puje tylko w sytuacji paktu podj�tego z szatanem. Czyli wtedy, kiedy osoba zwraca si� do swojego z�ego ducha i dla jakich� w�asnych korzy�ci decyduje si� na oddanie mu siebie. Spotyka�em si� z takimi sytuacjami, kiedy kto� - najcz�ciej przez sekt� satanist�w - podejmowa� taki pakt. Bywa�y i inne sytuacje, kiedy kto� dla bardzo prozaicznych korzy�ci zwraca� si� do z�ego ducha i prosi� o to czy o co� innego, w zamian oddaj�c mu siebie. M�wi si� te� o sytuacjach paktu domniemanego. S� to sytuacje, gdy kto� podejmuje si� funkcji wr�bity i wr�y, nabywaj�c tego rodzaju umiej�tno�ci, albo bioenergoterapeuci. Takie pakty mog� stwarza� sytuacje nie ko�ca u�wiadomione przez cz�owieka.

M�wi si� tak�e o sytuacjach, kiedy cz�owiek przejmuje op�tanie w dziedzictwie. Z poprzedniego pokolenia w rodzinie dziedziczy si� jakie� uzale�nienia. Nie rozumiem tego do ko�ca. Wydaje mi si�, �e spotyka�em si� z takimi sytuacjami, kiedy do uzale�nienia dochodzi�o w momencie chrztu. By� on tak praktykowany, �e dochodzi�o do przek�amania w podejmowanej praktyce chrztu, gdy kto� z os�b bliskich wyra�aj�cych intencje sakramentu chrztu r�wnocze�nie oczekuje z tym sakramentem innych skutk�w i cel�w. Zdaje si�, �e to s� te� sytuacje, w kt�rych nast�puje zwi�zanie z szatanem i p�niej dzia�a jakie� uzale�nienie od niego. Nie mam co do tego pewno�ci, ale tak� ewentualno�� trzeba bra� pod uwag�.

Op�tanie, "posesio", osi�gni�cie przez z�ego ducha cia�a, umys�u czy woli cz�owieka jest skrajn� form�. Chyba cz�ciej s� spotykane formy zniewolenia z�ym duchem. W jaki spos�b mo�e do tego doj��?

Rzeczywi�cie, sytuacje zniewolenia s� cz�stszymi, cz�ciej te� w takich przypadkach ludzie zwracaj� si� do egzorcysty o pomoc. S� to sytuacje spowodowane: korzystaniem z pos�ugi energoterapeut�w, wr�ek, podejmowaniem praktyk wywo�ywania duch�w, pierwszymi pr�bami samodzielnego wr�enia, wst�pnym zabawianiem si� energoterapi�. One prowadz� do zniewole�. W najdelikatniejszy...