człowiek witruwiański.doc

Rysunek ołówkiem i piórkiem na papierze, przedstawiający nagiego mężczyznę, którego ciało z rozłożonymi rękami i nogami wpisane jest w kwadrat i okrąg, to prawdopodobnie najsłynniejszy obrazek świata. Sporządzony został przez Leonarda da Vinci około roku 1490. Mimo jego popularności, niewiele ludzi wie, jak rysunek się nazywa i jakie sekrety skrywa.

Oto on – człowiek witruwiański. Zgodnie z tradycją pitagorejską, okrąg symbolizuję sferę duchową, kwadrat – materialną egzystencję. Ludzkie ciało reprezentuje doskonałe połączenie materii i ducha, co znajduje swoje odzwierciedlenie w jego proporcjach. Idealne wpisanie ludzkiego ciała w obie święte figury geometryczne świadczy o dualizmie człowieka, jego podwójnej naturze.   

Leonardo w geometryczny sposób przypomniał o boskiej naturze duszy ludzkiej.

Starożytny rzymski architekt Markus Vitruvius uważał, że budowniczowie zawsze powinni używać dokładnych podziałów podczas konstruowania świątyń. Jak sam twierdził „bez symetrii i proporcji żadna świątynia nie będzie miała regularnego planu”.Witruwiusz napisał traktat „O architekturze ksiąg dziesięcioro”. Opisuje on tam proporcje ludzkiego ciała, które rekomenduje architektom jako harmonijne i doskonałe. Zauważył on, że wszyscy ludzie zbudowani są według precyzyjnych podziałów i proporcji. I tak twarz stanowi 1/10 całkowitego wzrostu, a stopa 1/6. Długość stopy jest również równa odległości między nadgarstkiem a łokciem. Wzrost równy jest szerokości rozłożonych ramion. Jeszcze ciekawsza jest wszechobecność tak zwanego złotego podziału. Jest to proporcja odcinka A do B równa proporcji B do A+B. Można go znaleźć między długością ramienia do końców palców a długością dłoni i przedramienia (łokieć znajduje się w miejscu złotego podziału), między długością dłoni a długością palców, palce także są podzielone na segmenty zgodnie z tą zasadą. Szczególnie istotnym przykładem złotej proporcji w ludzkim ciele jest stosunek odległości od czubka głowy do pępka i od pępka do stóp, który jest równy ilorazowi odcinka od stóp do pępka do całkowitego wzrostu.

Jeśli podzielić kwadrat, w który wpisany jest człowiek na pół, linia ta przebiegnie na wysokości pachwin. Oznaczać to może, że seksualność leży w centrum naszej ziemskiej, materialnej części. Środek koła, czyli sfery duchowej, wypada na wysokości pępka, w miejscu złotego podziału.

Leonardo był jednym z wielu artystów, którzy próbowali sportretować witruwiańskiego człowieka doskonałego. I jedynym, któremu się to udało. Rysunek doskonale oddaje proporcje ludzkiego ciała. Jest także świadectwem rozlicznych talentów Leonarda, który był jednocześnie artystą i uczonym.

Leonardo da Vinci to ikona renesansu. Człowiek o wielkim umyśle. Nie było chyba dziedziny, którą by się nie interesował. W swoim rysunku nie tylko przedstawił ciało człowieka jako kryjówkę dla duszy, przedstawił ciało i duszę otwarcie, bez ukrywania tej drugiej.

Człowiek witruwiański – rysunek upowszechniony przez Leonarda da Vinci około roku 1490[1]. Przedstawia figurę nagiego mężczyzny w dwóch nałożonych na siebie pozycjach, wpisaną w okrąg i kwadrat (łac. Homo Quadratus - człowiek kwadratowy)[2]. Rysunkowi towarzyszy tekst sporządzony tzw. pismem lustrzanym.

Z tekstu wynika, że rysunek stanowi ilustrację do fragmentu traktatu O architekturze ksiąg dziesięcioro Witruwiusza, poświęconego proporcjom ludzkiego ciała. W tym przypadku zwrócono uwagę na fakt, że wysokość dorosłego człowieka równa się w przybliżeniu szerokości jego rozstawionych ramion.

Według Witruwiusza wysokość człowieka to 10 modułów, gdzie moduł to wysokość głowy mierzona od brody do nasady włosów. Otwarta dłoń również ma długość jednego modułu. Głowa człowieka ma wielkość 1/8-1/6 od wysokości piersi do góry, do miejsca, w którym zaczynają się włosy. Od włosów do podbródka dzieli się na trzy części: w górnej czoło, w drugiej nos, w trzeciej usta z podbródkiem. Długość mierzona od nadgarstka do łokcia jest długością stopy człowieka. Stopa to 1/6 człowieka, łokieć – 1/4, pierś – 1/4, szerokość rozstawionych ramion równa wzrostowi człowieka.

Człowiek witruwiański Leonardo da Vinci, 1490 piórko, atrament i ołówek na papierze 34,3 × 24,5 cm Gallerie dell'Accademia