Kumor Boleslaw - Historia kosciola 1815-1914.pdf

(1678 KB) Pobierz
404392266 UNPDF
VII
O
R KATOLICKI!
KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI WYDZIAŁ TEOLOGII
KS. BOLESŁAW KUMOR
HISTORIA KOCIOŁA
VII
CZASY NAJNOWSZE 1815-1914
REDAKCJA WYDAWNICTW
KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO
LUBLIN 2001
Projekt okładki i stron tytułowych JERZY DURAKIEWICZ
Na okładce:
w. Piotr, fragment retabulum, ok. 1280, Londyn, Westminster Abbey
Redakcja stylistyczna ELŻBIETA STRU
Czasy nowożytne
wielokroć bogatsze w
niej. W stosunkowo k
Kongresu Wiedeńskie]
ka w Europie podjęła
lu cisłej współpracy
no państwo, czerpišce
cioła olbrzymie korzy-
porę dla szerzšcych się
W tym samym okn
potężne siły wewnštrz
Romantyzm, a nade w<
częło skutecznš walkę
państwa. Program tego
francuski, był na wskr<
Gaudium et spes Sobór
nowy filozofiii scholast
i teorii duszpasterstwa,
tetów, czas tworzenia n
i aktywniejszego zaang
W Ameryce Anglosaski
nych i formowania wła
Redakcja techniczna IRENA GĘBURA
Š Copyright by Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2001
ISBN 83-228-0963-8 (t. VII) ISBN 83-228-0881-X (t. I-VIII)
§ 233. Stolica Apostolski
1. Przywrócenie Państwi
We wrzeniu 1814 r. w Wiedniu na kongresie
REDAKCJA WYDAWNICTW KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO
ul. Konstantynów l, 20-708 Lublin tel. 524-18-09 (centrala), 525-
71-66 (kolportaż)
Wydanie II zmienione. Zam. 128/2001
Zakład Małej Poligrafii KUL
rych
1280,
Rozdział III
KOCIÓŁ KATOLICKI W OKRESIE RESTAURACJI POCZĽTKI ODRODZENIA RELIGIJNEGO
UL, Lublin 2001
Czasy nowożytne i najnowsze w historii Kocioła biegły szybciej i
były wielokroć bogatsze w fakty, zdarzenia i problemy, niż to miało
miejsce dawniej. W stosunkowo krótkim czasie dziejów Kocioła,
ograniczonych datami Kongresu Wiedeńskiego (1815) i Wiosny Ludów (1848),
restauracja katolicka w Europie podjęła raz jeszcze urzeczywistnienie
redniowiecznego modelu cisłej współpracy ołtarza" z tronem", za czym
opowiedziało się zarówno państwo, czerpišce z tej współpracy, a raczej z
podporzšdkowania Kocioła olbrzymie korzyci, jak i papiestwo, widzšce w
tym zwišzku głównš zaporę dla szerzšcych się idei rewolucyjnych i
antykocielnych.
W tym samym okresie, choć poza terenem papiestwa, dały o sobie znać
potężne siły wewnštrz Kocioła. Ostateczny cios ideom Owiecenia zadał
Romantyzm, a nade wszystko odrodzenie katolickie, które po 1815 r.
rozpoczęło skutecznš walkę o wyzwolenie Kocioła z niewoli wszechwładnego
państwa. Program tego odrodzenia, sformułowany przez katolicki liberalizm
francuski, był na wskro nowoczesny i bardzo bliski konstytucji soborowej
Gaudium et spes Soboru Watykańskiego II. Jest to równoczenie okres
odnowy filozofiii scholastycznej i teologii katolickiej, unowoczenienia
form i teorii duszpasterstwa, okres wznowienia działalnoci katolickich
uniwersytetów, czas tworzenia nowych i licznych zgromadzeń zakonnych,
głębszego i aktywniejszego zaangażowania wieckich w życie i działalnoć
Kocioła. W Ameryce Anglosaskiej i Łacińskiej jest to okres budowy
struktur kocielnych i formowania własnej drogi".
III)
§ 233. Stolica Apostolska i Państwo Kocielne po Kongresie Wiedeńskim
v
BEŁSKIEGO
lin alportaż)
2001
1. Przywrócenie Państwa Kocielnego
We wrzeniu 1814 r. przedstawiciele 16 zaproszonych państw zebrali
się w Wiedniu na kongresie pokojowym, którego celem miało być uporzšdko-
a. Stolicę Apostolskš repre-ole Consalvi. Głównymi za-^mizrn, czyli
powrót do pra-:nie do życia państw i insty-aleona Bonaparte. Ze spraw
żniejsze uznano: przywróce-nych w Niemczech i reakty-srzyznać, że sprawy
kociel-)ł katolicki uważano za pod-iraw kocielnych cierały się ska,
dšżšca do utrzymania iku kocielnym, cezaropapi-yszechwładzy państwa, i
pa-cielnego. Nie przywrócono ich. Postanowiono tylko, by
ówni z protestantami jedna-lowy o zwrocie zagarniętych Consalviego i
przy poparciu elne w granicach sprzed re-n oddano Francji, a czšstkę
3 typu państwem rzšdzonym ycia - pozostawało pod mię-; ok. 2,5 miliona
mieszkań-iwnicy przystšpili z całš górni państwie, w którym rewo-
rewiecczenia i zamieszania.
owizoryczny zarzšd z prała-r. kardynałem. Kardynał Ri-owš administrację
francuskš niesiono szczepienie przeciw yż to wszystko wprowadzili
;wizycję, surowš cenzurę na iatrzyło 737 spraw o herezję,
ał bardzo energicznie kard. nowo odzyskanej Romanii i jyły sprzeczne z
prawem ka-ież Pius VII w Motu proprio lu. W zakresie administracji arm w
duchu napoleońskim, liała jednakże skrajnie kon-
serwatywny charakter. Wprawdzie kard. Consalvi był zwolennikiem
konstytucyjnego ustroju Państwa Kocielnego, ale na skutek nacisków
rosyjsko--austriackich (kongres w Ljubljanie - 1821) plany nadania
konstytucji Państwu Kocielnemu zostały odrzucone. Reformy zatem w
Państwie Kocielnym miały charakter ograniczony na skutek opozycji grupy
kardynałów, nazywanych zelanti" (gorliwi"), którym przewodniczyli
kardynałowie: A. G. Severoli, A. Rivarola, A. F. J. delia Genga i G. M.
delia Somaglia.
Na skutek systematycznej opozycji kard. Consalvi został izolowany i
musiał się zadowolić tylko umiarkowanymi reformami. Trzeba jednak
przyznać, że kardynał miał również wielu zwolenników w kurii papieskiej i
zarzšdzie Państwa Kocielnego. Ta podwójna sytuacja sprzyjała narastaniu
niepokoju wród szerokich warstw społeczeństwa i powstaniu opozycji.
Wyrazem tego były tajne zwišzki carbonarii" (węglarze") i Gulfi"
(Gwelfo-wie"), których poczštki sięgały lat okupacji francuskiej.
Szerzyła się również masoneria. Papież Pius VII pod naciskiem księcia
Metternicha ponowił więc potępienie tajnych zwišzków (13 IX 1821). Ze
względu na fakt, że zwišzki te miały charakter głównie polityczny,
potępienie papieskie było mało skuteczne, a Kociół i papiestwo
okrzyczano w Europie za wroga postępu i ruchów niepodległociowych.
Po mierci papieża Piusa VII (t 20 VIII 1823) zelanti" przejęli
całkowicie ster rzšdów w Państwie Kocielnym. Na mocy motu proprio
papieża Leona XII z 5 X 1832 i 21 XII 1827 r. Państwo Kocielne pozostało
przy dawnych strukturach organizacyjnych, a jego zarzšd wzmocniono i
scentralizowano. Edykt papieski z 27 II 1826 r. wytyczył szereg reform
instytucjom dobroczynnym, wprowadził konieczne, choć bardzo niepopularne
oszczędnoci, zliberalizował nieco politykę finansowš i podatkowš, co
jednak nie zapobiegło pogorszeniu się sytuacji gospodarczej państwa.
Niektóre z reform miały charakter wsteczny, a należały do nich
przywrócenie arystokracji wielu dawnych, feudalnych przywilejów, oraz
uchwalenie prawa o Żydach, których zamknięto w getcie. Uniwersytety
rzymskie zreformowano bardzo powierzchownie i zakazano im wszelkiej
krytyki. Powoli rzšdy w Państwie Kocielnym nabierały charakteru
policyjnego, przy równoczesnej stagnacji politycznej, ekonomicznej,
społecznej. Edykt papieski z 15 V 1824 r. groził użyciem brutalnych
represji. To wszystko wzmacniało opozycję antypapieskš, szczególnie w
Romanii i Marchii, gdzie niebawem miało dojć do wybuchu powstania.
Ustšpienie kard. Consahdego z urzędu sekretarza stanu (1823)
wzmocniło opozycję przeciwko rzšdom papieskim w Państwie Kocielnym. W
dniu 4 II 1831 r. doszło do powstania w legacjach papieskich. Powstanie
rozszerzyło się na Romanie, Marchię i Umbrię, a więc na większš częć
Państwa Kocielnego. Dnia 25 lutego utworzono Przejciowy Rzšd
Zjednoczonych Prowincji Włoskich. Przy interwencji wojsk austriackich
powstanie to jesz-
8
0<?9UMEp EIU990JAY BUOd {EJSEI/Cw f9l}[S[OJSOdy
i npiM mugzpojpo r o§9M
Jd 9Z 'p/feEMtlEZ /fagfEJsJ
gfsoy EUMBJSOMEjd 9ZO Z '(??81) ^ OP HUI/fey M
? zsnpunu šoBMjsuBd ip/(u
BIUBAVO>[pBZJodn 9UMEJSOME.ld M AzSAU9ld ZEJ Od IUOIJU99
(pfezjod [ošmAs BU {sp njfpfezjod ogguMEp 5pEJ qs5p^A\z Z9JOJ, '
v[ EZJES99 Z9Zjd
N \asuBdzsiq iuzi[B§9j i iu iuzifBdo>jsid9
IMOJ
njfszgš ojsszo i AUOZDIU A Mp>[rfojE5[ SlbBnjAs BU nj op q9/(uozoEjM grzp
9ZJ[BJ B
MJSUBd
9ZSMJ9ld
M
Z
pod '000 OSI '3(0
M OUBMOD
3UJ EZDZSEfMZ
[S9JJJO
<US9J>[Z9q BU 'M XIX
000 00^
'(ooo OOP
'(000 00? I
šoAuozpfezj šoijfoiun
9iuEdzsij-[ ifzy Ľ^
EU BZOZSEJMZ 'isfgiuzcni ijXq o{O5[o ZSIUMOJ ofE3[zs9iui 9izp§
EU ^99fsXj B>[IIJ[ OMp9[BZ OUOZ9I[ AVO?[IJOJE>[
(Avpuoi{iui oi)
-oifiui
yujsny '(BUOIHUI Bj9uioqEui Avouoqiiu Mouorjiiu ot7
ZBJO (qDB5jpBZjqo qooMp/{qo M Mouotf ZLLl z q3BDiuBJ§ AV i^sjoj qoBiui9iz
BU '(MOU S/A E{E>[zs9itu MO>{I[OJB>[ psozs>[5fyv\. jS9jojd Avouoqiui op
'qoXu Mouoiuui QOI "%° ojB>[zs9iui gidojng AV BU
BMJSJBS93
-{Od I 9lZpOqDSM BU X{BZDBUZ/(A\ 9UMBQ '9ldojng M B{B5[ZS91UI
9DIUB.lt? ?[Bf
B§foqQ f9JIIOdSodAZ99Z^J 9DIUBJ§ OSOZS>[9IAV BUUIOjSo B
{EpBisod I>[DI[OJBJ[
-oma
XIX A\o>[jBzood OQ
XI
i (9t/8l) IAX BZJoSgzjr) BZ9idEd o§9UBiqnpiu p
B{izpnqzM AUEIUIZ BU gfgizpBU SUZBMOJ 'A\oq9njzoj J9jj{BJEq9 OJBIUJ 9iu
-BJSMOd UJ9ZEJ UlXj f 9JE ^JDSOUpgf l njfpEZJOd 'pSOU[OAV" 9IUII M
BIUBJSMOd
o§9UAvouod op ojsBq i;uo[og M ouoonzi Jt/SI nj[OJ yvV 'q^U[B>[O[ uBjsMod
n>[[t}( nqonqAA\ op uiAuppso>f giMjsuBj AV ojzsop giuMouod
BZ 9IS I[9IZp9I
{BIUBjqDO '
9fE '§OJp 9MOpnq
-Xjqod gopiM uo
-l[od 0§9f
-ojdiuo>[Z9q
91U
Z9ldBd 9IS {BZpB§Z 91U 9JOJJJ BU '9MOAVBJSpOd OMPIU[0>[ZS {BAVOpnqZOJ '
UI9MJSUEJ
9IS
'Xuzoqod {fefqo HUB;S BZJEpjJfss pfezjn
9zs
A{EMBjsozod 9uzoijqnd
-pIUZEM 9I>[JS/{ZSAV A\ODUBJfZS9IUI MOUOIJIUI ? '5[O UlXDBZDl[ 9IMJSUBd M
9Z EZ3
q9XuzD9jods uijoj
-ZSE{MZ '9lU9[OMOpBZ9IU 9Uq99ZSAVOd O}B|OAvXM OO 'UIOOUBJSMOd
O>[Mp9Zjd Oj5fpod JSBIUIOJBU 1>[OJ>[ 9J1SO 'UigiUgZDIUBjgo I
UI9IU9lUZOdO UlXUM9d Z 9JB
'9pXz M 99iA\ gf ouBzpBA\ojd^\\ 'uiAuigpso
9Jpj>[
J J?8I A IZ
OMJSUBJ nqonj
9IU9ZpEMOjdA\ 'q9O{^ 91U9ZO
-9J BIU9ZpEA\Ojd9Zjd OUBpBZ UjnpUBJOlU9lU
-ody Aoqojs nuBjs iMozjs:p.i>ps
gilU/fa^I M B
lujsny /(9ouiod J
psou[E|Bizp nzoijqo
M B9IJOJS 9Z O§9I>[SUB5[Iiqnd9J
-oupgfz po EZ 9iqos
AV
n uiuBuoqiB9" qonj o§9Z9 ^gjn^s BU 'guoiuinjjs OJEJSOZ
) ruch carbonarii" upadł. Na ostawiły sobie za cel zjedno-ńskiego ze
stolicš w Rzymie, abliczu działalnoci Młodych
tylko dzięki pomocy Austrii
międzynarodowa w Rzymie :retarzowi stanu Stolicy Apo-
żšdano przeprowadzenia re-jrowadzano je więc w życie, istre kroki
natomiast podjęto hne niezadowolenie, zwłasz-:szkańców wszystkie ważniej-
ru.
ard. L. Lambruschini, całko-służbie Kocioła bezkompro-:iu Metternichowi
i jego poli-i. Złagodził on wielce polityce, podjšł budowę dróg, ale )ież
Grzegorz XVI, ochraniał ami papieskimi. W roku 1843
wybuchu kilku nieudanych Bolonii hasło do ponownego ;ci", ale i tym
razem powsta-dzieje na zmiany wzbudziła L846) i wybór jego następcy,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin