wykład 1
TANATOLOGIA SĄDOWO-LEKARSKA
Definicja śmierci :
TRADYCYJNA : trwałe tj. nieodwracalne ustanie czynności życiowych człowieka
NOWOCZESNA : śmiercią człowieka jest śmierć mózgowia- pnia mózgu
Przyczyny śmierci :
- pierwotna, wyjściowa, zasadnicza
- wtórna (powikłana)
- bezpośrednia (ostateczna)
Rodzaje śmierci w zależności od czasu umierania :
- nagła
- poprzedzona konaniem (agonia)
Rodzaje śmierci w zależności od przyczyny :
uwiąd starczy
-naturalna
chorobowa
- gwałtowna
Rodzaje śmierci w zależności od wyniku sekcji zwłok :
- przyczyny śmierci powodujące zmiany anatomiczne (uraz mechaniczny, działanie czynników fizyko-chemicznych)
- śmierć czynnościowa, nie powodująca zmian anatomicznych (uduszenia, zatrucia lekami i innymi substancjami, SIDS)
Etapy śmierci :
- vita minima
- śmierć kliniczna
- śmierć pnia mózgu (śmierć osobnicza, obywatela)
- śmierć biologiczna
Znamiona śmierci wczesne :
- plamy pośmiertne – opadowe
- stężenie pośmiertne
- oziębienie
- bladość
- wysychanie
Znamiona śmierci późne :
- autoliza
- gnicie
Zmiany utrwalające :
- przeobrażenia tłuszczowo-woskowe
- strupieszenie (mumifikacja)
- zeszkieletowanie
- przemiana torfowa (garbowanie torfowiskowe)
Ustalanie czasu śmierci :
- znamiona śmierci
- objawy interletalne
- treść żołądkowa
- charakter i stopień wykrwawienia
Przepisy prawne :
Art. 148 kodeksu karnego
§ 1. Kto zabija człowieka,podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
§ 2. Kto zabija człowieka:1) ze szczególnym okrucieństwem,2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,3) w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,4) z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych,podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
§ 3. Karze określonej w §2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo.
§ 4. Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat
Art. 155 kodeksu karnego
Kto nieumyślne powoduje śmierć człowieka podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
wykład 2
SĄDOWO-LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK LUDZKICH
SĄDOWO LEKARSKA SEKCJA ZWŁOK
PODSTAWY PRAWNE
KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
art. 209. § 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok.
§ 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.
PODSTAWY PRAWNE KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO
art. 209. c.d. § 3. Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.
§ 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok można, w razie potrzeby, oprócz biegłego, wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200 § 2.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca 1929 r o wykonywaniu oględzin sądowo-lekarskich zwłok ludzkich.
§ 1. Oględziny sądowo lekarskie zwłok ludzkich mają na celu wyjaśnić według zasad wiedzy rodzaj i przyczynę zgonu w wypadkach, gdy istnieje pewność lub gdy zachodzi podejrzenie, że przyczyną zgony było przestępstwo w szczególności zaś:
• jeżeli przyczyną zgonu był uraz zewnętrzny, otrucie przez działanie wewnętrzne lub zewnętrzne jakiejś substancji trującej, wstrząs wszelkiego rodzaju itp.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 lipca 1929 r j.w.
§ 1. c.d. b. w razie śmierci człowieka z powodu błędu lekarskiego lub śmierci człowieka leczonego przez osobę niepowołana, w wypadkach śmierci w związku z poronieniem,
c. w razie śmierci nagłej wśród podejrzanych okoliczności,
d. gdy znaleziono zwłoki osoby nieznanej wśród podejrzanych okoliczności, w szczególności zwłoki noworodka,
e. we wszystkich innych przypadkach gdy władza wymiaru sprawiedliwości tego zażąda.
CEL SEKCJI – USTALENIE :
ü czasu śmierci,
ü przyczyny śmierci,
ü rodzaju obrażeń z określeniem narzędzi od których powstały,
ü charakteru obrażeń i okoliczności w jakich mogły powstać,
ü udzielnie odpowiedzi na konkretne pytania prokuratury
EKSHUMACJA
Art. 210. W celu dokonania oględzin lub otwarcia zwłok prokurator albo sąd może zarządzić wyjęcie zwłok z grobu.
PODSTAWY PRAWNE Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. (Dz. U. 113, poz.985, 2002 r)
Art. 15. 1. Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana:
1) na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego,
2) na zarządzenie prokuratora lub sądu,
3) na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel.
PODSTAWY PRAWNE Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7.12.2001 r w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi. (Dz. U. 153, poz.1782, 2001 r)
§ 12. 1. Ekshumacja zwłok i szczątków jest dopuszczalna w okresie od 16 października do 15 kwietnia, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 2; przeprowadza się ją we wczesnych godzinach rannych.
2. O zamierzonej ekshumacji należy zawiadomić właściwego powiatowego lub portowego inspektora sanitarnego, który:
1) wykonuje nadzór nad ekshumacją oraz
2) może dopuścić wykonanie ekshumacji w innym czasie niż określony w ust. 1, przy zachowaniu ustalonych przez niego środków ostrożności.
zwłoki ekshumowane
Przebieg sekcji :
ü oględziny odzieży
ü oględziny zewnętrzne zwłok,
ü oględziny wewnętrzne zwłok
Ø otwarcie jamy czaszkowej
Ø otwarcie jam opłucnowych
Ø otwarcie jamy brzusznej
Dodatkowe techniki sekcyjne :
ü otwarcie uszu wewnętrznych
ü otwarcie kręgosłupa
ü preparowanie naczyń krwionośnych
ü skrwawienie narządów szyi
Zabezpieczenie materiałów biologicznych do badań dodatkowych:
ü pobieranie narządów do badań toksykologicznych
ü pobieranie materiałów do badań bakteriologicznych
ü pobieranie materiału do badań na zawartość alkoholu
ü pobieranie materiału do badań histopatologicznych
ü zabezpieczenie materiału do badań identyfikacyjnych
Sekcja zwłok płodu i noworodka – specyficzna technika sekcyjna – ustalenie:
ü Czy są to zwłoki płodu czy noworodka ?
ü Czy noworodek urodził się żywy ?
ü Jak długo żył ?
ü Czy był dojrzały ?
ü Co było przyczyną śmierci ?
ü Czy po porodzie udzielono mu prawidłowej pomocy ?
Sekcja zwłok płodu i noworodka – próby życiowe :
ü próba życiowa płucna
ü próba życiowa żołądkowo-jelitowa
Protokół sądowo-lekarskiej sekcji zwłok
ü część formalna
ü część opisowa
ü opinia sądowo-lekarska
Opinia sądowo-lekarskiej sekcji zwłok zawiera:
I. Stwierdzone zmiany
1.urazowe
2.chorobowe
3.charakterystyczne dla doznanego rodzaju śmierci
4.stan zwłok przy znamionach rozkładu
5.cechy śmierci nagłej lub powolnej
6.cechy ostrej niewydolności krążeniowo- oddechowej
II. Wyniki badań dodatkowych
III. Przyczyna zgonu wyjściowa, zasadnicza i ostateczna
IV. Interpretacja zmian urazowych – rodzaj narzędzia, które je spowodowało i domniemanie okoliczności
SEKCJA ZWŁOK PATOMORFOLOGICZNA
PODSTAWY PRAWNE Ustawa o Zakładach Opieki Zdrowotnej z dnia 30 sierpnia 1991 r. (Dz. U. 91, poz.408, 1991 r – tekst. jed. zm. Dz.U. 104, poz 661, 1997 r)
Art. 24. 1. Zwłoki osoby, która zmarła w szpitalu, mogą być poddane sekcji, chyba że osoba ta za życia wyraziła sprzeciw lub uczynił to jej przedstawiciel ustawowy, z zastrzeżeniem ust. 4.
2. O zaniechaniu sekcji zwłok z przyczyny określonej w ust. 1 sporządza się adnotację w dokumentacji medycznej i załącza oświadczenie woli osoby zmarłej w szpitalu lub jej przedstawiciela ustawowego.
3. Kierownik zakładu, a jeżeli kierownik nie jest lekarzem, to upoważniony przez niego lekarz, na wniosek właściwego ordynatora lub, w razie potrzeby, po zasięgnięciu jego opinii, zarządza dokonanie lub zaniechanie sekcji. W dokumentacji medycznej sporządza się adnotację o dokonaniu lub zaniechaniu sekcji zwłok, z odpowiednim uzasadnieniem.
Art. 24. Cd.
4. Przepis ust. 1 nie dotyczy dokonywania sekcji w sytuacjach:
1)określonych w kodeksie postępowania karnego,
2)gdy przyczyny zgonu nie można ustalić w sposób jednoznaczny,
3)gdy zgon pacjenta nastąpił przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala,
4)określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i zakażeniach.
PODSTAWY PRAWNE Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 10.08.2001r w sprawie rodzajów dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej i sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania (Dz. U. 88, poz.966, 2001 r)
§ 16. Historia choroby w razie zgonu pacjenta, poza informacjami wymienionymi w § 15 ust. 1 pkt 1-4, zawiera:
1)datę zgonu pacjenta - ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym,
2)przyczyny zgonu i ich numery statystyczne, ustalone według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych,
3)protokół komisji stwierdzającej śmierć mózgową, jeżeli taka sytuacja miała miejsce,
...
kasiula264