Biblioteka Buddyjska - Angarika Govinda - Znaczenie Manrtycznej sylaby HRI.pdf

(110 KB) Pobierz
Lama Angarika Govinda.ZNACZENIE MANTRYCZNEJ SYLABY HRI
Lama Angarika Govinda
ZNACZENIE MANTRYCZNEJ SYLABY HRI
Mantryczna sylaba HRI posiada naturę płomienia. Zawiera ona jego ciepło,
intensywność, ruch w górę, siłę promieniowania i barwę. Jest świętym dźwiękowym symbolem
Amitabhy, którego kolor jest czerwony i którego miejsce w mandali Dhjanibuddów znajduje się
na zachodzie, w miejscu zachodu słońca i godziny medytacji (skt. Upasana *), gdy praca dnia
jest dokonana, a spokój wypełnia świat. Zewnętrzna aktywność zostaje wyciszona i ustępuje
miejsca wewnętrznej. Umysł uwalnia się z więzów ziemskich trosk i wznosi się do duchowej
krainy Amitabhy, krainy symbolizowanej przez Sukhawati (tyb. Dewaczen), siedzibę
szczęśliwości.
Podczas medytacji zachodzącego słońca, medytujący wizualizuje sobie promieniującą,
głęboką czerwień Amitabhy, która rozpłomienia się miłością i współczuciem dla wszystkich
czujących istot, i gdy owo promieniowanie opływa i wypełnia sadhakę (praktykującego),
otwierają się płatki lotosu jego serca i w głębokim oddaniu powtarza on mantrę: „OM AMITABHA
HRI” (wymowa tybetańska: „OM AMI DEWA HRI”.
Poprzez OM rozszerza się cały wszechświat (dźwięk „O” jest wszechobejmującym, a
zawarty w nim ruch porównany jest do otwierania się ramion), jak gdyby pragnął uczynić miejsce
dla nieograniczonego (skt. amita) światła (skt.abha), którym jest Amitabha. W HRI jednak
roznieca wznoszący się płomień inspiracji i oddania, poprzez który uczestniczy w istotnej
naturze Amitabhy. Nic nie mogłoby wyrazić tego lepiej, jak poruszająca serce modlitwa Milarepy:
„Panie, z krągłego słońca twojej łaski,
świeciły jasne promienie światła
i otworzyły w pełni płatki lotosu mego serca,
który rodzi się z wiedzy,
dzięki któremu ciągle od nowa jestem z tobą związany:
Dlatego czcić ciebie pragną poprzez ustawiczną medytację.
Racz udzielić mi swego błogosławieństwa w moim
Poważnym wysiłku,
Aby dobro jedynie spotykało wszystkie istoty.
Ani jedno poruszenie mego ciała nie będzie świeckim
Celom służyło odtąd,
Ponieważ ciało, mowę i serce poświęcam
Jedynemu celowi: Stanowi Buddy.”
Rozróżniająca mądrość (skt. pratjawekszna - dźniana) Amitabhy jest mądrością
wewnętrznej wizji (skt. dhjana). Innymi słowy, nie jest to intelektualna analiza, czy rozróżnianie,
lecz całkowite i bezstronne uświadomienie sobie różnorodnych form życia i zjawisk, widzianych
od strony jedności leżącej u podstaw wszystkiego.
Znaczenie takiego uświadomienia i towarzyszące mu poznanie, że zróżnicowanie jest
równie ważne jak jedność, ponieważ się wzajemnie warunkują, staje się zrozumiałe poprzez
manifestację Amitabhy na płaszczyźnie indywidualności i aktywności, gdzie pojawia się on jako
Awalokiteśwara (tyb. Czenrezig), w którym promienie jego niezmierzonego światła zostają
przekształcone w niezliczone pomocnicze ramiona i wyciągnięte ręce. Na każdej dłoni pojawia
się „oko Mądrości”, aby pokazać, że upaja (celowe narzędzie lub środek, siła miłości i
współczucia) musi być zawsze powiązana z transcendentną mądrością - pradźnią. Jedynie w
taki sposób może być Awalokiteśwara przewodnikiem i pomocnikiem wszystkich tych, którzy
dążą do wyzwolenia.
1
I tak należy to pojąć, gdy bidźa mantra HRI - porównywalna do żywego, rozwijającego
się nasionka - rośnie i rozwija płatki na płaszczyźnie indywidualności i aktywności, w formule:
OM MANI PADME HUM (tyb. OM MA NI PE ME HUNG), której Awalokiteśwara jest klejnotem
(MANI) urzeczywistnianym w lotosie (PADME) serca, zwanego też anahata czakrą.
Innymi słowy, HRI jest kwintesencją OM MANI PADME HUM, jest nasionkiem, z
którego wyrasta ta mantra, i z którą zostaje ponownie zintegrowana. Dlatego dodaje się na ogół
HRI do mantry OM MANI PADME HUM.
Jest zrozumiałe samo przez się, że wyżej wymieniona interpretacja nie wyczerpuje
znaczenia tej mantry, ponieważ każda mantra jest wielostronna i może być zastosowana na
różnych płaszczyznach doświadczenia i na tym właśnie polega jej wartość i twórcza siła.
Na pierwszej płaszczyźnie musimy uwzględnić jedynie wartość wibracji i jej
psychologiczne asocjacje. Na drugiej płaszczyźnie chodzi o interpretację słowa, o ile taka może
zostać w ogóle ustalona, oraz o duchowe i tradycyjne asocjacje mantry. Na trzeciej płaszczyźnie
musimy ustalić kreacyjną, względnie ewokacyjną wartość mantry, która zależna jest od
specyficznego doświadczenia inicjacyjnego we wzniosłej chwili przekazu mocy (skt. abhiszeka).
Na końcu należy uwzględnić stale rozwijającą się i pogłębiającą duchową wartość
mantry, która przeżywana jest przez sadhakę podczas praktyki i doświadczenia rozwijającej się
sadhany.
W takiej sadhanie mantra zajmuje różne wymiary i wywołuje różne umysłowe
wyobrażenia i obrazy wizyjne, w zależności od zastosowania mantry, czy to w uniwersalnym
obszarze Dharmakaji, czy Sambhogakaji - obszarze twórczej medytacji i duchowej
szczęśliwości; lub Nirmanakaji - obszarze aktywności i przemiany, zarówno ciała jak i umysłu.
Ponadto w przypadku sylaby „zarodkowej’ czyli bidźa, musimy uwzględnić stosunek czy
związek w jakim te sylaby są użyte, ponieważ podobnie jak w przypadku symboli chemicznych i
ich kombinacji, tworzą one szczególne znaczenie. Dlatego tę sylabę HRI możemy omówić tutaj
jedynie w powiązaniu z wymienionymi uprzednio pierwszymi dwoma płaszczyznami.
H jest dźwiękiem witalnej zasady, dźwiękiem oddechu, owym symbolem wszelkiego
życia. R jest dźwiękiem ognia, którego sylabą zarodkową jest RAM. I posiada największą
intensywność, najwyższą wibrację, zajmuje najwyższe miejsce w dźwiękowej skali samogłosek i
reprezentuje dlatego najwyższą duchową aktywność i zróżnicowanie. Wymówiony z
przydechem odgłos (skt. wisarga), który opisujemy przez H nie posiada żadnej wartości
dźwiękowej i używany jest w języku tybetańskim jedynie jako napisany symbol (dwa małe koła
za blokiem sylab), który pozostaje nie wypowiadany. Symbol ten odróżnia sylabę zarodkową od
słowa używanego na co dzień i podkreśla jej mantryczny charakter.
HRI oznacza dosłownie „zaczerwienić się” (czyli przyjąć kolor Amitabhy), względnie
„wstydzić się”. W palijskiej Abidhamie HRI zajmuje trzecie miejsce na liście zbawiennych lub
cudownych (skt. sobhana) czynników świadomości, bezpośrednio po ufności w wierze (skt.
saddha) i uwadze (skt. sati). Jeśli zanalizujemy psychologiczne źródło uczucia, względnie
wewnętrznej zdolności wstydu, to odkryjemy, że bazuje ono na najszlachetniejszej właściwości
charakteru, a mianowicie na wrodzonym poczuciu wartości i odpowiedzialności. Jest to jedno z
najdziwniejszych i najsubtelniejszych zjawisk, gdzie działają najgłębsze moce ludzkiego ducha,
niezależne od naszych pragnień, naszej woli i naszego intelektu, wywołując fizyczne reakcje
(np. zmianę krążenia krwi), wymykające się naszej kontroli.
Czym jest owa niepojęta tajemnicza siła? Jest to wewnętrzny głos, moralne prawo (skt.
dharma) w nas, głos sumienia, wewnętrznej wiedzy (skt. bodhi), tzn. nie intelektualnej, lecz
intuicyjnie - spontanicznej wiedzy, dzięki której postępujemy właściwie, nie oczekując nagrody,
czy przywilejów. Jest to wiodąca zasada i cnota Bodhisttwy, który działa nie będąc związany z
rezultatami swoich czynów (skt. karma), ponieważ zrezygnował z owoców swojego działania,
poświęciwszy się oświeceniu wszystkich istot, bez względu na swoją własną pomyślność. I tak
porównać go można do Słońca, które świeci w ten sam sposób grzesznikom, co świętym, jest
on jednym z tych, którzy urzeczywistnili się w HRI mądrością wewnętrznej wizji Amitabhy.
2
To może wystarczyć, aby wstępnie wyjaśnić wewnętrzne znaczenie sylaby HRI. Lecz
podobnie jak napisana partytura nie jest w stanie przekazać emocjonalnego czy duchowego
wrażenia słuchania lub wykonywanej muzyki, tak samo dźwiękowy symbol mantry i jego
dźwiękowa analiza nie mogą oddać przeżycia inicjowanego, ani ujawnić dogłębnego skutku,
który wywołuje ona podczas długotrwałej praktyki (skt. sadhany).
Aczkolwiek pierwszy bodziec pochodzi od guru, poprzez jego przekaz mocy (skt.
abhiszeka), a ile potrafi przy tym przenikać, zależy od jego własnego urzeczywistnienia oraz od
przygotowania i zdolności do przyjęcia inicjowanego, to później chodzi o to, czy i jak dalece
zdolny jest sadhaka podtrzymać mantrę żywą i przemienić ją w praktykę. Ktoś na przykład może
znać wzór na otrzymanie energii atomowej, ale jeśli nie wie jak zrealizować to praktycznie - nie
potrafi jej wytworzyć.
Mantra nie posiada siły z siebie, lecz jest jedynie środkiem koncentracji. Kieruje i
wyznacza siły i zdolności, które jako takie mogą zaistnieć w jednostce, ale teraz znajdują się
poza jej zwykłym zasięgiem.
Mantra, podobnie jak koan opiera się każdej racjonalizacji, lecz w stosunku do koanu
ma ona tę zaletę, że prowadzi równomiernie do bezpośredniego doświadczenia, a nie jak w
przypadku koanu, gdzie trzeba pozostawić przypadkowi to, czy doświadczenie takie dojdzie do
skutku. Każda mantra posiada także specyficzny kierunek, który prowadzi sadhakę w coraz
głębsze obszary świadomości, niezależnie od tego czy osignął on czy nie, najwyższe
urzeczywistnienie. A co jeszcze istotniejsze - nie może nigdy wprowadzić w błąd, ponieważ nie
dąży do rozwiązania jakiegoś problemu, lecz do usunięcia przeszkód i zahamowań, rozwiązania
węzłów (skt. grantha), w które jak w sieci złapaliśmy się świadomie lub nieświadomie, poprzez
nasze pragnienia, nasze opinie i kumulujące się następstwa naszych przywiązań.
Każda myśl tworzy nową myśl i każda odpowiedź wywołuje nowe pytania. Jedynie
wtedy, gdy uspokoją się nasze myśli, a nasza świadomość uzyska ponownie stan czystego
oświecenia i odczuwania, otwierają się bramy wielkiego misterium ducha i pełnia sił realizacji
spływa na nas. Dlatego guru może dokonać rytów inicjacyjnych i przekazu mocy jedynie wtedy,
gdy ową siłę nagromadził w sobie podczas trudnych lat praktyki i nawet jeszcze wtedy spędzi on
wiele dni i nocy w głębokiej medytacji, nim wykona jakikolwiek z owych rytów.
Jedynie ten, który miał szczęście doświadczyć takiej fizyczno - duchowej przemiany
jaka dokonuje się w guru przed naszymi oczyma, może przeczuwać co oznacza i jak jest
możliwe przenieść na innych coś ze szczęścia i inspiracji z obszaru znajdującego się poza
wszelkimi słowami: obszaru Buddów, obszaru Oświecenia.
* Nota red.:
Pisownia wyrazów sanskryckich w nawiasach została uproszczona i spolszczona.
Tłumaczenie artykułu. Redakcja tekstu polskiego: K.S.T i K.S.D.
KARMA DARGYE LING WARSZAWA 1981
Internetowa Biblioteka Buddyjska www.dharma.pl
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin