Patofizjologia.doc

1

PATOFIZJOLOGIA

Patologia ogólna:

Ø      50% choroby serca

Ø      25% nowotwory

Ø      25% inne:

ü      otępienie

ü      udary

ü      urazy komunikacyjne 

Przyczyny chorób (czworo podział) :

1.      zaburzenie krążenia (łac. Perturbatio circulatori)

2.      zapalenie  (łac. Inflammatio)

3.      zwyrodnienia  (łac. Degeneratio)

4.      nowotwory  (łac. Neoplazmata)

1.      ZABURZENIE KRĄŻENIA

Mózg – powinien otrzymywać 700 – 800 ml krwi / 1min, aby dobrze funkcjonować

Nerki – dbają o zachowanie hemoatozy

Tarczyca – przyjmuje największą ilość krwi

W zaburzeniu krążenia możemy mieć doczynienia z:

§         przekrwieniem narządu

w mózgu może doprowadzić ono do obrzęku mózgu (łac. Oedema ) i śmierci, najczęściej towarzyszy zapaleniu i wzrostowi ciśnienia tętniczego.

§         niedokrwieniem narządu

Najbardziej znaną chorobą jest choroba wieńcowa (łac. Morbus coronarius), jest to choroba niedokrwienna mięśnia sercowego. Najczęściej jest przyczyną procesów miażdżycowych (łac. Atheromatossis)

Ujawnienie się choroby wieńcowej:

ü      wysiłek fizyczny

ü      zmęczenie

ü      zdenerwowanie

ü      wyjście z ciepła na mróz

Zawał (łac. Infarctus) – martwica fragmentu narządu objęty niedokrwieniem

Zator (łac. embolia) – zaburzenia krążenia, które mogą wystąpić w wielu ogniskach naczyniowych

Zakrzep (łac. Thrombus) – jest to miejscowe zamknięcie tętnicy

2.      ZAPALENIE

Zapalenie jest odczynem tkanek ustroju na czynniki uszkodzenia pochodzenia zewnętrznego – bakterie, wirusy, grzyby.

Może występować zapalenie jałowe – będące odpowiedzią na czynniki wewnętrzne.

Choroby autoimmunologiczne –polegają na tym, że system immunologiczny człowieka myli się i rozpoznaje prawidłowe tkanki jako obce.

Następuje to w przypadku przeszczepów. Znaną chorobą immunologiczną jest toczeń rumieniowaty (łac. Lupus erythematosus) – przeciw ciała omyłkowo rozpoznają własne komórki jako obce, dochodzi do procesu zapalno – zakrzepowo – zatorowego nerek, pacjent umiera z powodu niewydolności.

DEFINICJA WG. HIPOKRATESA

Tumor    – obrzmienie, guz

Calor      – wzmożone ocieplenie

Rumor    – zaczerwienienie

Dolor      – ból

Zapalenie jest reakcją dwóch odpowiedzi:

1)     Humoralna – przeciwciała są białkami posiadającymi zdolność do łączenia się z antygenami. Mają one charakterystyczną budowę chemiczną  „sznurek w kształcie litery Y” .

2)     Odporność komórkowa – odpowiedzialne są limfocyty, które mogą przekształcać się w plazmacyty, które produkują przeciwciała na miejscu – gruźlica, przekrwienie.

Reakcją na zapalenie jest gorączka lub zwiększenie temperatury miejsca uszkodzonego.

Gorączka jest to proces immunologiczny ciała – lepszy w podwyższonej temperaturze.

„LEPSZE JEST WROGIEM DOBREGO”

3.      ZWYRODNIENIA

Zwyrodnienie jest to proces odkładania w zdrowych tkankach substancji, których nie powinno tam być:

ü      Białka  (choroba altzhaimera)

ü      Tłuszcz  (choroba wątroby)

ü      Polisacharydy

ü      Pierwiastki

Choroby mogą być:

ü      Wrodzone

ü      Nabyte

ü      Mieszane

Przykłady chorób zwyrodnieniowych (wrodzonych i nabytych) jest:

·         Neurodegeneracja – 50% przyczyn to otępienie

·         Choroba Parkinsona – parkinsonizm miażdżycowy-  uszkodzenie układu pozapiramidowego.

·         Choroba altzhajmera – 1/3 jest uwarunkowana genetycznie, czynnikiem wyzwalającym może być silny uraz czaszki.

4.      NOWOTWORY

Nowotwory są to patologiczne tkanki, mogą powstawać na skutek mutacji.

Nowotwory dzielimy na:

Ø      Łagodne – nie dają przerzutów, rosną miejscowo, nie powodują smierci.

Czynniki onkogenne

ü      Palenie tytoniu

ü      Niektóre substancje pokarmowe

Ø      Złośliwe – ucisk na przerzuty, struktury ważne mogą powodować krwawienie.

CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA

NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA (łac. Insufficientia circulatoria)

Niewydolnością krążenia – nazywamy patologiczne zmniejszenie się przepływu krwi przez tkanki i narządy.

Niewydolność serca – jest to stan, w którym serce nie jest w stanie przetoczyć odpowiedniej ilości krwi. Może ona przebiegać zarówno ze zmniejszeniem jak i ze wzrostem objętości minutowej serca w stosunku do normy.

Prawidłowa frakcja wyrzutowa powinna wynosić 70%, możemy ocenić to za pomocą  badania ECHA serca. U pacjenta po zawale FW spada do 40 – 50%, pacjent będzie miał niewydolność lewej komory. Przy uszkodzeniu lewej komory FW spada do 20%.

Niewydolność serca dzielimy na:

ü      Ostrą

ü      Przewlekłą

ü      Prawokomorową

ü      Lewokomorową

ü      Obukomorową

Przyczyny niewydolności lewokomorowej:

1.      Choroba wieńcowa (łac. morbus coronarius) – i zawał mięśnia sercowego (infarctus myocardii )

2.      Nadciśnienie tętnicze (łac. hypertonia arterialis)

3.      Wady zastawkowe 

4.      Kardiomiopatie

Objawy:

ü      Duszność wysiłkowa

ü      Kaszel

ü      Sinica

1.      CHOROBA WIEŃCOWA  I  ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO

Choroba wieńcowa powstaje w wyniku niedokrwienia serca z powodu zwężenia tętnic wieńcowych, zaopatrujących w krew mięsień sercowy. Przyczyną jest miażdżyca tętnic.

Serce jest zaopatrywane w tlen, glukozę i 2 tętnice wieńcowe – prawą i lewą. W wyniku niedostarczenia jednego z trzech czynników dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego – deficyt tlenowy m. sercowego.

Zaopatrywanie m. sercowego na tlen uzależnione jest od wielu czynników:

·         Częstości i miarowości pracy serca

·         Napięcia ścian komór pod koniec rozkurczu

·         Kurczliwość m. sercowego

·         Wysokość ciśnienia tętniczego

Ujawnienie się choroby wieńcowej: 

ü      Wysiłek fizyczny

ü      Nadciśnienie tętnicze

ü      Nadczynność tarczycy

ü      Częstoskurcz

ü      Choroby gorączkowe

Podstawowym objawem niewydolności wieńcowej są napady bólowe dławicy piersiowej, zwanej dusznicą bolesną (łac. Angina pectoris)

Zawał mięśnia sercowego jest najczęściej następstwem choroby wieńcowej. Jest to stan, w którym dochodzi do zupełnego odcięcia pewnego obszaru mięśnia sercowego od ukrwienia wieńcowego do czasu wytworzenia się martwicy. Zawał zaczyna się bólami za mostkowymi, promieniującymi do żuchwy, lewej ręki lub barku, ból jest bardzo silny.

W pierwszych godzinach zwiększa się stężenie glukozy we krwi, zwiększa się liczba krwinek białych we krwi, mogą występować stany podgorączkowe.

2.      NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg, a rozkurczowe 90 mmHg.

Wiek, w którym po raz pierwszy pojawiło się nadciśnienie jest ważnym momentem diagnostycznym.

Choroba nadciśnieniowa zaczyna się zwykle już w 3 i 4 dekadzie życia. Wystąpienie nadciśnienia po 50 roku życia sugerować może jego miażdżycowe tło.

Wysokie ciśnienie rozkurczowe nie jest na ogół spotykane w nadciśnieniu miażdżycowym.

Nadciśnienie może być wywołane zmniejszeniem sprężystości naczyń ( miażdżyca tętnic), zwiększeniem pojemności wyrzutowej serca(niedomykalność zastawek aorty), lub samoistnym zwężeniem obwodowego układu tętniczego.

3.      WADY ZASTAWKOWE

Nabyte wady serca powstają w wyniku uszkodzenia zastawek serca głównie przez procesy zapalne. Uszkodzenie powoduje zwężenie lub niedomykalność zastawki. Najczęściej uszkodzeniu ulega zastawka dwudzielna, rzadziej aortalna, zastawki serca prawego – bardzo rzadko.

Wady zastawkowe lewej komory :

ü      Zastawka mitralna ( dwudzielna ) – zwężenie zastawki jest najczęściej następstwem przebycia reumatycznego zapalenia wsierdzia, w wyniku czego dochodzi do zgrubienia płatków zastawki dwudzielnej, ich zarośnięcia, zwłóknienia, oraz zwapnienia. Niewielkie zwężenie nie powoduje żadnych dolegliwości. Najwcześniejszym objawem jest duszność początkowo wysiłkowa, duszność spoczynkowa występuje przy znacznym zwężeniu. 

W zapisie EKG załamek P jest poszerzony  i dwugarbowy w odprowadzeniu I  i II .

      Niedomykalność zastawki polega na niedostatecznej szczelności zastawki podczas      

      skurczu, co jest powodem wstecznego odpływu krwi z lewej komory do lewego 

      przedsionka.

ü      Zastawka aortalna – niedomykalność tej zastawki powstaje najczęściej po przebyciu choroby reumatycznej, rzadziej kiły, bakteryjnego zapalenia wsierdzia. Uszkodzenie zastawki powoduje wsteczny odpływ krwi w okresie rozkurczu z aorty do lewej komory.

Stopniowo dochodzi do rozstrzeni i przerostu mięśnia lewej komory, powstaje tzw. Serce wole.

4. KARDIOMIOPATIE

Są to pierwotne uszkodzenia mięśnia sercowego.

Objawy:

ü      Dusznością wysiłkową

ü      Pojawienie się przesięku w płucach

ü      Duszność pochodzenia sercowego (łac. astma cardiale ) – występuje głównie w nocy

ü      Obrzęk płuc (łac. oedema pulmonum)

Przyczyny niewydolności prawokomorowej:

1.      Jest najczęściej wtórna do niewydolności lewokomorowej

2.      Prowadzi do niewydolności obukomorowej

Objawy:

ü      Obrzęk kończyn dolnych na początku niewielki

ü      Obrzęki wokół kostek , początkowo przemijające potem stałe

ü      Obrzęk jamy brzusznej

ü      Poszerzenie żył szyjnych

ü      Powiększenie wątroby

ü      Wzdęcia, nudności, zaparcia, biegunka

ü      Sinica

Serce płucne (łac. cor pulmonale) = zespół płucno – sercowy ( łac. syndroma pulmo – cardiale) zmiany w układzie sercowo – naczyniowym powstałe wtórnie z powodu przewlekłego nadciśnienia w tętnicy płucnej.

Uszkodzenie prawej komory mięśnia sercowego w przebiegu choroby:

ü      Rozedmy płuc

ü      Dychawicy oskrzelowej (skurcz oskrzeli na tle alergicznym)

ü      Różowy pufacz „pink paf”- świeży astmatyk, walczy z oddechem

ü      Niebieski nadymacz – pacjent z sinicą, obrzękami kończyn dolnych, nie walczy z oddechem

Leczenie:

Naparstnica (digitalis) zawiera alkaloidy wspomagające działanie mięśnia sercowego, zwalnia akcję serca, uczula na występowanie zaburzeń rytmu.

Potas (K) powoduje zatrzymanie akcji serca w asystoli.

Leki moczopędne Furosemit

Nadciśnienie tętnicze (łac. hypertensio arterialis)

Prawidłowa wartość ciśnienia do  40 roku życia to 140/90, u starszych 160/90.

Ciśnienie rozkurczowe 90 – 100 to nadciśnienie chwiejne, powyżej 100 to nadciśnienie tętnicze utrwalone. 

Przyczyny: 

¨      U 90% chorych nie ma przyczyny bezpośredniej

¨      Teoria mozaikowa Pega: - mężczyźni , czynniki genetyczne i zawodowe

¨      Zaburzenia hormonalne: kora nadnercza

¨      Nerkowopochodne – nerki są gruczołem wewnątrzwydzielniczym wydzielają EPO (erytropoetyna), oś RAA...