Gerald Durrell - Zapiski ze zwierzynca.pdf - a.skiera

Gerald Durrell

Zapiski ze zwierzyńca

Tegoż autora:

Moje ptaki, zwierzaki i krewni Moja rodzina i inne zwierzęta

W serii „Koneser" ukazały się również:

Graham Greene

Madę in England

Pożycz nam męża, Poppy

Jonathan Carrol

Kraina Chichów

Timothy Mo

Małpi król

Dawid Warszawski

Obrona poczty sarajewskiej

Christopher Monger

Anglik, Który Wszedł Na Wzgórze, A Zszedł Z Góry

Mary Wesley

Rozsądne życie

W przygotowaniu:

Robert Goddart

Zbyt późno

Mary Wesley

Rumianki w trawie

Agatha Christie

Zagadka Błękitnego Expresu

Jeffrey Archer

Kane i Abel

Gerald Durrell

Zapiski ze zwierzyńca

"PłoszyksUI i S-ka

Tytuł oryginału angielskiego: „Beasts in My Belfry"

Copyiight © by Gerald Durrell 1973

Ilustracje:

Edward Mortelmans

Projekt okładki: Jerzy Matuszewski

Fotografia na okładce: Jarosław Madejski

Redaktor prowadzący serię: Ewa Rojewska-Olejarczuk

Opracowanie merytoryczne: Katarzyna Treutler

Opracowanie techniczne: Barbara Wójcik MIEJSKA BIK Vi . ,

Łamanie: Grażyna Janecka

NR lfv:\->

Korekta: Jadwiga Przeczek - : "Vs

ISBN 83-86868-55-4

Biblioteczka Konesera Wydanie I

Wydawca: Prószyński i S-ka 02-569 Warszawa, ul. Różana 34

Druk i oprawa: Zakłady Graficzne im. K. E. N. SA Bydgoszcz

Dla Bianki i Grandy,

na pamiątkę goryla w trzech czwartych

r -u. i • \

i wielu innych rzeczy.

Ten tylko modli się prawdziwie, kto kocha tak człowieka, jak ptaka i zwierzę.

Coleridge, „Pieśń o starym żeglarzu"

Młodzieńcza menażeria

Powiadają, że dziecko, które pragnie zostać kierowcą, rzadko kiedy wykonuje ten

zawód, gdy dorośnie. Jeśli to prawda, zaliczam się do szczęśliwych wyjątków,

ponieważ od czasu, kiedy skończyłem dwa latka, zdecydowanie i konsekwentnie

pragnąłem poznawać zwierzęta. Nic poza tym mnie nie interesowało.

Przez lata dzieciństwa i dorastania trwałem przy tej decyzji z nieustępliwością

pijawki. Doprowadzałem moich najbliższych do szału, znosząc do domu wszystkie

możliwe schwytane lub kupione zwierzaki - od małpek do zwykłych ogrodowych

ślimaków, od skorpionów do puchaczy. Rodzinie, nękanej przez ten nie kończący

się korowód dzikich stworzeń, pozostało jedynie pocieszać się myślą, że to tylko

faza rozwojowa, z której z czasem wyrosnę. Tymczasem z każdym nowym nabytkiem

moje zainteresowanie zwierzętami pogłębiało się i jako wyrośnięty nastolatek

wiedziałem już bardzo dokładnie i bez cienia wątpliwości, co będę robić:

najpierw dostarczać dzikie zwierzęta do ogrodów zoologicznych, a potem, kiedy

już tą drogą dojdę do pieniędzy, założę własne zoo.

Owe plany nie wydawały mi się ani zbyt wydumane, ani nierozsądne; trudność

tkwiła raczej w braku warunków do ich realizacji. Nie istniały bowiem szkoły

kształcące zawo-

dowych łowców zwierząt i było raczej wątpliwe, by którykolwiek ze znanych

profesjonalistów zechciał przyjąć na naukę osobnika mogącego wykazać się jedynie

szczerym entuzjazmem i niemal zerowym doświadczeniem. Doszedłem do wniosku, że

nie wystarczy się pochwalić tym, iż wychowało się jeża od małego albo że hoduje

się gekony w puszce po herbatnikach. Prawdziwy łowca musi być gotów w każdej

chwili zarzucić pętlę na szyję żyrafy albo uskoczyć przed atakującym tygrysem. A

tego rodzaju doświadczenia niesłychanie trudno jest zdobyć, mieszkając w

nadmorskim angielskim miasteczku. Jednak udało mi się wreszcie przeżyć coś w

przybliżeniu podobnego. Niespodziewanie zadzwonił do mnie znajomy chłopak z New

Fo-rest i oznajmił, że ma oswojonego młodego daniela, ale ponieważ wraz z

rodziną wyprowadza się do miejskiego mieszkania w Southampton, musi oddać

ulubieńca w dobre ręce. Zapewniał, że zwierzątko jest przyjacielskie i dobrze

ułożone. Jeśli się zdecyduję - dodał - jego tatuś dostarczy mi je w ciągu doby.

Miałem dylemat. Mama, jedyny członek rodziny przejawiający coś na kształt

zrozumienia dla moich zwierzęcych pasji, była właśnie nieobecna, nie mogłem więc

zapytać, jak zapatruje się na małego daniela, który powiększyłby moją i tak już

liczną menażerię. A tymczasem ojciec tego chłopaka prosił o jak najszybszą

odpowiedź.

- Tatuś mówi, że będziemy musieli go uśpić, jeśli się nie zdecydujesz - dodał

ponuro kolega.

To przesądziło sprawę. Powiedziałem, że następnego dnia czekam z utęsknieniem na

dostawę daniela o wdzięcznym imieniu Hortensja.

Kiedy mama wróciła, miałem już w zanadrzu gotową historię, która zmiękczyłaby

najtwardsze serce, o wiele bardziej nieufne i podejrzliwe niż serce mojej matki.

Jak można nie zlitować się nad biedną malutką sarenką, brutalnie

oderwaną od mamusi, która zginie, jeśli jej nie przygarniemy? Mama, która na

podstawie mojego opisu wyobraziła sobie, że nowy zwierzak jest co najwyżej

wielkości małego teriera, stwierdziła, że w żadnym razie nie można pozwolić

zginąć biednemu maleństwu, i że znajdzie się dla niego jakiś kącik w szopie.

Okazała się nawet tak wyrozumiała, że zadzwoniła do mleczarni i zamówiła

dodatkową dostawę pięciu litrów mleka dziennie, którego, w jej pojęciu, będzie

potrzebować owo maleństwo.

Zwierzę przyjechało następnego dnia w przyczepie do wożenia koni. Kiedy

właściciel wyprowadził Hortensję, okazało się, że po pierwsze jest rodzaju

męskiego, a po drugie ma już cztery lata. Wielkie, ciemnoczekoladowe poroże było

wprost najeżone groźnymi ostrogami i szpicami. Okazały samiec o eleganckiej,

biało cętkowanej sierści musiał mieć ponad metr w kłębie.

- To wcale nie jest dziecko! - wykrzyknęła oszołomiona mama.

- Może nie dziecko, ale młodzieniec. Uroczy zwierzak, oswojony jak pies -

zapewnił skwapliwie tatuś kolegi.

Hortensja zabębnił rogami w bramę, co dało efekt karabinowej salwy, po czym

wysunął szyję i delikatnie schrupał jedną ze starannie wyhodowanych,

przepięknych chryzantem mojej mamusi. Filozoficznie przeżuwał płatki, obserwując

nas pełnymi wyrazu, głębokimi oczami. W pośpiechu, nie czekając aż moja

nieszczęsna matka otrząśnie się z szoku wywołanego widokiem Hortensji,

podziękowałem serdecznie koledze i jego ojcu, po czym chwyciłem linkę

przyczepioną do obroży daniela i poprowadziłem go do szopy. Za nic w świecie nie

przyznałbym się mamie, że ja również wyobrażałem sobie Hortensję jako malutką,

wzruszająco nieporadną sarenkę. Wykosz-towałem się nawet na butelkę ze smoczkiem

do karmienia

tego, co okazało się bardziej podobne do „Rogacza na rykowisku" z obrazu

Landseera1.

Gdy szedłem z Hortensją do szopy, matka podążała za nami. Dzięki temu mogła

zobaczyć jak, zanim go jeszcze przywiązałem, z furią zaatakował taczkę. Bez

powodzenia usiłował podbić ją rogami i wyrzucić w powietrze. W końcu musiał się

zadowolić obaleniem wroga i wdeptaniem go w ziemię. Wreszcie udało mi się

przywiązać go do kółka w ścianie. Na wszelki wypadek usunąłem z zasięgu jego

działania wszystkie narzędzia ogrodnicze, na których mógłby wyładować swój

gniew.

- Mam nadzieję, że nie będzie zbyt dziki, kochanie - odezwała się mama

zmartwionym tonem. - Wiesz, jak Larry reaguje na dzikie stworzenia.

Wiedziałem aż nadto dobrze, jak mój starszy brat reaguje na cokolwiek - dzikiego

czy nie, co należało do świata zwierząt, i pozostawało mi tylko cieszyć się, że

ani mojego drugiego brata, ani siostry nie było w domu, kiedy przywieziono

Hortensję.

- Och, wszystko będzie dobrze. On po prostu musi przyzwyczaić się do otoczenia -

zapewniłem. - Na razie jest trochę podniecony.

Akurat w tym momencie Hortensja uznał, że nie lubi być sam w pustej szopie i

zaszarżował na drzwi. Konstrukcja zadrżała w posadach.

- Słuchaj, może on jest głodny? - zatroszczyła się mama, udając się ścieżką w

stronę domu.

- Tak, myślę, że tak. Mogłabyś dać mi dla niego trochę marchewki i biskwitów?

Matka podreptała do spiżarni, żeby dostarczyć strawy niezbędnej dla głodnej

rogatej zwierzyny, podczas gdy ja za-

'Edwin Henry Landseer (1802-1873) - angielski malarz i rzeźbiarz, malował

głównie kompozycje animalistyczne, odznaczające się świetnym rysunkiem (przyp.

tłum.).

wróciłem do szopy, żeby dotrzymać towarzystwa Hortensji. Był wyraźnie

zachwycony, że znowu mnie widzi, czemu dał wyraz szturchając mnie łopatowatym

rogiem w żołądek. Na szczęście szybko odkryłem, że jak większość jeleniowatych

uwielbiał, gdy drapało się go u podstawy poroża. Tym sposobem wprowadziłem go

wkrótce w błogi trans. A potem, kiedy pojawiła się paczka biskwitów i cały

koszyk marchewki, całkowicie pochłonęło go zaspokajanie głodu, który poczuł po

podróży.

Gdy się posilał, zadzwoniłem i zamówiłem dostawę trawy, siana oraz ziarna.

Potem, kiedy już Hortensja się najadł, zabrałem go na spacer na pobliskie pole

golfowe, gdzie zachowywał się nad wyraz przykładnie. Po powrocie wydawał się

bardziej niż uszczęśliwiony, kiedy przywiązałem go w szopie obok porcji

smakowitego siana z trawą i owsem. Widząc go zajętego jedzeniem, wymknąłem się

po cichu starannie ryglując drzwi szopy. Kładłem się do łóżka z

przeświadczeniem, że Hortensja zadomowił się już u nas i okaże się nie tylko

ozdobą mojej menażerii, ale też dzięki niemu zyskam tak niezbędne doświadczenie

z dużymi zwierzętami.

Następnego dnia już o piątej rano obudził mnie dziwny dźwięk, dochodzący z

ogrodu za domem. Miało się wrażenie, jakby ktoś bombardował go regularnie bardzo

wybuchowymi ładunkami. Wojna jeszcze nie dotarła w nasze strony, zachodziłem

więc w głowę, co też to może być. Są-* dząc po różnych odgłosach: trzaskaniu

drzwiami i przekleństwach dochodzących z głębi domu, reszta rodziny również się

nad tym zastanawiała. Wychyliłem się z okna i uważnie zlustrowałem spojrzeniem

ogród. W mętnym blasku świtu dostrzegłem, że szopa chwieje się jak okręt na

wzburzonym morzu. To Hortensja nacierał na drzwi, dając tym samym do

zrozumienia, że życzy sobie śniadania. W pośpiechu zbiegłem na dół i

spacyfikowałem go naręczem siana, owsa i marchewek.

- Co tam trzymasz w szopie? - zapytał przy śniadaniu starszy brat, mierząc mnie

podejrzliwie wzrokiem.

Zanim jednak zdążyłem udać, że absolutnie nie rozumiem, o co mu chodzi, matka

nerwowo wystąpiła w mojej obronie.

- To tylko mały jelonek, kochanie - powiedziała. - Jeszcze herbaty?

- Nie wydaje mi się mały - stwierdził Larry. - Zachowuje się jak jakaś oszalała

bestia.

- Jest taki oswojony - ciągnęła mama nie zrażona - i kocha Gerry'ego.

- Dobrze, że przynajmniej ktoś go kocha - burknął Larry. - Ja w każdym razie

proszę, żebyście trzymali tego piekielnego stwora jak najdalej ode mnie. Mam

wystarczająco dużo własnych problemów, żebym musiał jeszcze znosić stada karibu

w ogrodzie.

W tym tygodniu zdecydowanie straciłem na popularności. Moja małpka próbowała

rano wejść do łóżka Larry'emu, a kiedy ją spędził, ugryzła go w ucho. Moje sroki

zrujnowały całą grządkę pomidorów, starannie zasadzonych przez młodszego brata,

Leslie'ego. Jeden z zaskrońców uciekł i zaszył się pod poduszkami na sofie,

gdzie odkryła go wśród straszliwych wrzasków moja siostra Margo. Powziąłem

twarde postanowienie, że przynajmniej Hortensję zdołam utrzymać z dala od

rodziny. Kto mógł przypuścić, że moje złudzenia rozwieją się tak szybko.

Był to jeden z rzadkich dni angielskiego lata, kiedy świeci słońce. Mama,

zachwycona tym niesłychanym zjawiskiem, postanowiła urządzić herbatkę na

trawniku przed domem. Wracając z Hortensją ze spaceru po polach golfowych,

nadziałem się na całą rodzinkę rozsiadłą na składanych krzesłach wokół stolika

na kółkach, zastawionego wszelkimi akcesoriami niezbędnymi do parzenia i picia

herbaty, kanapkami, plackiem śliwkowym oraz kopiastymi mi-

sęczkami malin z kremem. Na ten widok odruchowo spróbowałem wycofać się za róg,

ale Hortensja zdążył już ogarnąć bystrym wzrokiem tę sielankową scenę i uznał,

że pomiędzy nim a bezpiecznym schronieniem w szopie czai się dziwaczny i

prawdopodobnie niebezpieczny wróg na czterech kołach - stolik do herbaty. Cóż

więc miał począć dzielny samiec? Poderwał się z bojowym bekiem i, pochyliwszy

łeb, z impetem ruszył do ataku, wyszarpując mi smycz z ręki. Uderzył celnie w

sam środek blatu, roztrącając rogami zastawę na wszystkie strony.

Moja rodzinka znalazła, się w potrzasku, gdyż szybkie poderwanie się ze

składanych krzeseł w razie nagłego zagrożenia jest praktycznie niemożliwe. W

rezultacie mama została oblana gorącą herbatą z imbryka, siostra zbombardowana

kanapkami z ogórkiem, a Larry i Leslie zaliczyli po porcji malin z kremem w

najczystszym stylu filmowych komedii.

- Tym razem miarka się przebrała! - ryknął Larry, usiłując zebrać rozmazane

maliny ze spodni. - Zabierzcie stąd natychmiast to cholerne bydlę, słyszycie?

- Ależ spokojnie, kochanie, nie musisz zaraz używać brzydkich słów - mitygowała

go matka. - To był przypadek. Ten biedny zwierzak nie miał złych zamiarów.

- Nie miał? Masz czelność powiedzieć, że nie miał? - wy-sapał Larry purpurowy na

twarzy. Tu wskazał drżącym palcem na Hortensję, który wyraźnie speszony

zamieszaniem, jakie przed chwilą wywołał, stał nieruchomo jak posąg. Tylko biały

obrus, zaczepiony o szpice jego rogów, powiewał jak ślubny welon.

- Jak możesz mówić, że nie miał złych zamiarów, skoro sama widziałaś, że

rozmyślnie zaatakował stolik?

- Chciałam tylko powiedzieć - wybąkała z zakłopotaniem mama - że nie powinien

obrzucać cię malinami.

- Wszystko mi jedno, co powinien, a czego nie powinien

- wybuchnął Larry. - I nie obchodzi mnie, jakie miał zamiary. Wiem tylko, że

Gerry musi go się pozbyć, i to natychmiast. Następnym razem może zaatakować

kogoś z nas. Do licha, nie mam ochoty bawić się w Buffalo Billa!

I tak, pomimo moich błagań, Hortensja został karnie zesłany na najbliższą farmę,

a wraz z jego zniknięciem straciłem niepowtarzalną szansę zdobycia doświadczenia

z dużymi zwierzętami w domu. Pozostała mi tylko jedna możliwość - zatrudnienie

się w zoo.

Doszedłszy do tego wniosku, natychmiast usiadłem i napisałem wielce uniżony list

do Towarzystwa Zoologicznego w Londynie, które, pomimo wojny, utrzymywało

największą kolekcję zwierząt zgromadzonych w jednym miejscu. Z młodzieńczą

beztroską, nieświadomy przerostu własnych ambicji, kreśliłem plany na

przyszłość, skromnie nadmieniając, iż jestem właśnie tą osobą, której od dawna

poszukiwali, i w niezbyt zawoalowany sposób domagałem się określenia daty

przyjęcia mnie do pracy.

Normalnie taki list skończyłby - tak jak na to zasługiwał

- w koszu na śmieci. Musiałem jednak mieć szczęście, gdyż trafił na biurko

najwspanialszego i najbardziej uprzejmego człowieka, niejakiego Geoffreya

Gerald Durrell - Zapiski ze zwierzynca.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: