Czym jest schizofrenia_What is Schizophrenia.pdf

Polish

schizofrenia?

(What is schizophrenia?)

Czym jest

Czym jest schizofrenia?

Osoba ze schizofrenią przeważnie doświadcza zmian w

zachowaniu i percepcji oraz rozkojarzonego myślenia, które

zniekształca ich postrzeganie rzeczywistości. Określa się to

terminem psychoza.

Jakie są objawy schizofrenii?

Główne objawy schizofrenii obejmują:

· Urojenia – fałszywe przekonania prześladowcze, winy lub

wspaniałości, lub bycia pod zewnętrzną kontrolą. Ludzie

ze schizofrenią mogą opisywać spiski przeciwko nim lub

myśleć, że posiadają specjalne uzdolnienia i siły. Czasami

odsuwają się od ludzi lub ukrywają się, aby uniknąć

wyobrażonych prześladowań.

· Omamy – najczęściej słuchowe, dotyczące głosów. Inne,

mniej powszechne doświadczenia mogą objąć widzenie,

czucie, smakowanie czy wąchanie rzeczy, które nie istnieją,

ale dla osoby chorej są bardzo realne.

· Zaburzenia myślenia – mowa może być trudna do

zrozumienia, bez logicznych związków. Myślenie i mowa

mogą być pomieszane i bezładne.

Schizofrenia jest chorobą psychiczną związaną z dużym

piętnem i błędną informacją. Często zwiększa to cierpienie

osoby chorej i jej rodziny. Schizofrenia przeważnie ujawnia

się pomiędzy 15 a 25 rokiem życia, ale może ujawnić się

później w życiu. Rozpowszechnienie schizofrenii ocenia się

na jeden procent ogólnej populacji.

Około jedna trzecia ludzi ze schizofrenią doznaje tylko

jednego lub kilku krótkich epizodów w życiu. U innych

choroba może nawracać lub trwać całe życie.

Początek choroby może być gwałtowny z ostrymi

objawami, które rozwijają się kilka tygodni, albo może być

powolny, rozwijający się przez okres miesięcy czy nawet lat.

Inne objawy schizofrenii obejmują:

· Brak energii życiowej – utrata umiejętności

zaangażowania się w codzienne czynności takie, jak

pranie i gotowanie. Ten brak energii życiowej, motywacji i

inicjatywy jest częścią choroby, a nie lenistwem.

Na początku choroby osoba często odsuwa się od

innych, popada w depresję i lęk oraz wpada na niezwykłe

pomysły lub doświadcza ekstremalnych obaw. Ważne

jest rozpoznanie tych wczesnych oznak, aby wcześnie

rozpocząć leczenie. Wczesne rozpoznanie i skuteczne

leczenie są niezbędne dla zdrowia ludzi ze schizofrenią w

przyszłości.

· Trudności w myśleniu – koncentracja, pamięć, zdolność

planowania i organizowania mogą być dotknięte. To

powoduje trudności we wnioskowaniu, porozumiewaniu

się i kończeniu codziennych zadań.

Schizofrenię otacza wiele nieporozumień, co przyczynia

się do piętna, izolacji i dyskryminacji w stosunku do

ludzi ze schizofrenią oraz ich rodzin i opiekunów.Istnieje

powszechny mit, że ludzie ze schizofrenią są niebezpieczni.

Oni rzadko są niebezpieczni zwłaszcza, jeśli otrzymują

odpowiednie leczenie i wsparcie. Mniejszość ludzi ze

schizofrenią może stać się agresywna podczas ostrej,

nieleczonej psychozy z powodu obaw lub złudzeń.

Najczęściej to agresywne zachowanie jest skierowane ku

sobie i może być wysokie ryzyko samobójstwa.

Schizofrenia jest często mylnie określana jako 'rozdwojenie

jaźni', co jest niezgodne z prawdą. Ludzie ze schizofrenią

mogą mieć złudzenia i zniekształcone poczucie

rzeczywistości, ale nie mają mnogiej osobowości.

· Przytępione wyrażanie emocji – zdolność okazywania

emocji jest bardzo ograniczona. Jest to często połączone z

niewłaściwą reakcją na wesołe lub smutne wydarzenia.

· Wycofanie się z towarzystwa – może być spowodowane

przez różne czynniki, między innymi przez obawę,

iż ktoś chce ich skrzywdzić lub lęk przed interakcją z

innymi ludźmi spowodowany przez utratę umiejętności

towarzyskich.

· Brak wnikliwości – często ludzie ze schizofrenią

są nieświadomi swojej choroby ponieważ pewne

doświadczenia takie, jak złudzenia i omamy wydają się

bardzo realne. Może to być bardzo niepokojące dla rodziny

i opiekunów. Ludzie ze schizofrenią mogą odmówić

przyjęcia leczenia, które może im pomóc z powodu braku

świadomości. Niechciane działania uboczne niektórych

lekarstw też mogą się przyczynić do odmowy leczenia.

Ludzie ze schizofrenią wykazują normalny zakres

inteligencji i nie mają umysłowego upośledzenia, chociaż

ostre objawy psychozy mogą zakłócić ich zdolność

myślenia w trakcie ostrego epizodu.

Co powoduje schizofrenię?

Nie został zidentyfikowany pojedynczy powód schizofrenii,

ale kilka czynników zdaje się być związanych z początkiem

choroby.

Mężczyźni i kobiety mają równą szansę nabawienia

się tej choroby, chociaż początek u mężczyzn często

następuje wcześniej.

Czynniki genetyczne

Skłonność do schizofrenii może być rodzinna. Tylko jeden

procent populacji zachoruje na schizofrenię w ciągu życia.

Jednakże jeśli jeden z rodziców ma schizofrenię, dzieci

mają 10 procent szansy na zachorowanie i 90 procent

szansy na to, że nie zachorują..

Jakie leczenie jest dostępne?

Najskuteczniejsze leczenie schizofrenii włącza leki,

psychoterapię i wsparcie w opanowaniu wpływu choroby

na codzienne życie.

Ważna jest edukacja o chorobie i nauka efektywnego

reagowania na wczesne znaki zwiastujące nawrót choroby.

Rozwój leków antypsychotycznych zrewolucjonizował

leczenie schizofrenii. Teraz większość ludzi może żyć w

społeczeństwie, a nie w szpitalu. Niektórzy ludzie nigdy

nie są hospitalizowani i ich opieka zdrowotna odbywa się

całkowicie w środowisku.

Leki działają przez skorygowanie braku równowagi

chemicznej w mózgu, który jest związany z tą chorobą.

Nowsze, ale dobrze przetestowane leki przyczyniają się do

bardziej kompletnego powrotu do zdrowia i mają mniej

działań ubocznych.

Czynniki biochemiczne

Przypuszcza się, że pewne substancje biochemiczne

w mózgu są związane ze schizofrenią, zwłaszcza

neuroprzekaźnik zwany dopaminą. Prawdopodobną

przyczyną nierównowagi chemicznej jest genetyczna

skłonność do tej choroby. Komplikacje w czasie ciąży lub

porodu, które powodują strukturalne uszkodzenie mózgu

też mogą być przyczyną.

Układy rodzinne: Nie ma żadnych dowodów na

poparcie sugestii, że układy rodzinne powodują tę

chorobę. Jakkolwiek, niektórzy ludzie ze schizofrenią są

wrażliwi na rodzinne napięcia, które u nich mogą być

związane z nawrotem choroby.

Schizofrenia jest chorobą, jak wiele chorób fizycznych. Tak

jak insulina jest linią ratunkową dla osoby z cukrzycą, leki

antypsychotyczne mogą być linią ratunkową dla osoby ze

schizofrenią. Tak jak w przypadku cukrzycy, niektórzy ludzie

muszą brać leki przez czas nieokreślony, aby utrzymać

objawy pod kontrolą i zapobiec nawracającym epizodom

psychozy.

Stres: Uważa się, że stresujące wydarzenia często

poprzedzają powstanie schizofrenii. U podatnych ludzi

mogą one działać jako wydarzenia przyśpieszające.

Ludzie ze schizofrenią często stają się zaniepokojeni,

drażliwi i niezdolni do skupienia się przed pojawieniem się

ostrych objawów. Może to powodować problemy z pracą

lub nauką i zepsuciem wzajemnych stosunków. Często te

czynniki wini się za powstanie choroby podczas, gdy to

właśnie choroba spowodowała te stresujące wydarzenia.

Dlatego nie zawsze jest jasne, czy stres jest powodem czy

wynikiem schizofrenii.

Zmiany w stylu życia, takie jak zmniejszenie nadużywania

alkoholu i innych narkotyków, mogą pomóc ludziom w

powrocie do zdrowia.

Chociaż nie wiadomo, jak wyleczyć schizofrenię, regularny

kontakt z lekarzem lub psychiatrą i jeśli możliwie z

wielodyscyplinarnym zespołem (w którym mogą być

pielęgniarze zdrowia psychicznego, pracownicy społeczni,

terapeuci zajęciowi i psycholodzy) może pomóc ludziom

w opanowaniu objawów oraz prowadzeniu pełnego i

owocnego życia.

Alkohol i używanie innych narkotyków

Nadużywanie alkoholu i innych narkotyków, szczególnie

marihuany i amfetaminy mogą wywołać psychozę u ludzi

podatnych na schizofrenię. Chociaż używanie narkotyków

nie powoduje schizofrenii, ma silny związek z nawrotem

choroby.

Ludzie ze schizofrenią częściej używają alkoholu i

narkotyków niż ogólna populacja i jest to szkodliwe dla ich

leczenia.

Poparcie wśród rówieśników może też być wartościowym

źródłem pomocy, pożytecznej informacji i nadziei.

Czasami mogą pomóc terapie specyficznie skierowane na

objawy takie, jak złudzenia. Należy też uważać na problemy

ze zdrowiem fizyczym.

Psychiatryczne usługi rehabilitacji i wsparcia w

upośledzeniu mogą pomóc w problemach związanych z

pracą, finansami, mieszkaniem, stosunkami towarzyskimi i

samotnością.

Znaczna część ludzi ze schizofrenią pali papierosy, co

przyczynia się do słabego zdrowia fizycznego.

Rodzina i przyjaciele ludzi ze schizofrenią często czują

się zagubieni i przygnębieni. Poparcie i edukacja oraz

lepsze zrozumienie przez społeczeństwo są ważną częścią

leczenia.

Gdzie udać się po pomoc

· Lekarz ogólny.

· Rejonowy ośrodek zdrowia.

O tej broszurze

Ta broszura jest częścią serii o chorobach psychicznych

i jest finansowana przez Rząd Australijski w ramach

Narodowej Strategii Zdrowia Psychicznego.

· Rejonowy ośrodek zdrowia psychicznego

W celu uzyskania informacji o usługach należy sprawdzić

numery telefoniczne Community Help and Welfare Services

i numery 24-ro godzinnych usług pomocniczych w lokalnej

książce telefonicznej.

Po natychmiastową pomoc i poradę, skontaktuj się z

Lifeline pod numerem 13 11 14. Lifeline może również

podać Ci kontakty, dalsze informacje i pomoc.

Inne broszury tej serii obejmują:

· Czym jest choroba psychiczna?

· Czym jest zaburzenie lękowe?

· Czym jest dwubiegunowe zaburzenie nastroju?

· Czym jest zaburzenie depresyjne?

· Czym jest zaburzenie żywienia?

· Czym jest zaburzenie osobowości?

Więcej informacji jest dostępne:

www.rch.org.au/ceed

www.reachout.com.au

www.ranzcp.org

www.sane.org www.beyondblue.org.au

www.betterhealth.vic.gov.au www.adavic.org.au

www.crufad.com

Bezpłatne kopie wszystkich tych broszur można otrzymać

od:

Mental Health and Workforce Division

Australian Government Department of Health and Ageing:

GPO Box 9848

CANBERRA ACT 2601

Tel 1800 066 247

If you need an interpreter contact TIS on

Telephone 13 14 50

Fax 1800 634 400

www.health.gov.au/mentalhealth

For more translated information, try the following links:

http://www.mmha.org.au/

http://www.mhcs.health.nsw.gov.au/mhcs/topics.html

http://www.healthtranslations.vic.gov.au/

http://www.healthysa.sa.gov.au/default.asp

For copies in other languages contact:

Multicultural Mental Health Australia

Tel: (02) 9840 3333

http://www.mmha.org.au

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: