wyklad 05 schizofrenia 2.pdf

SCHIZOFRENIA

Tradycyjny podział schizofrenii

Schizofrenia prosta podstępnie narastająca utrata napędu, zainteresowań, ambicji i

inicjatywy, towarzyszące zblednięcie afektu.

Hebefrenia znaczna dezorganizacja myślenia, zachowania prymitywne, błazeńskie,

chaotyczne, infantylne.

Schizofrenia katatoniczna znaczne zaburzenia motoryczne, manieryzm, stereotypie,

osłupienie, podniecenie, zaburzenia mowy.

Schizofrenia paranoidalna urojenia prześladowcze lub wielkościowe, omamy słuchowe,

uczucie napięcia, podejrzliwość, często wrogość i agresja.

Inne podtypy stany paranoidalne, schizofrenia skąpoobjawowa, schizofrenia rezydualna,

zespoły podobne do schizofrenii (schizotypowe).

Podział schizofrenii wg ICD-10

F 20.0 Schizofrenia paranoidalna

F 20.1 Schizofrenia hebefreniczna

F 20.2 Schizofrenia katatoniczna

F 20.3 Schizofrenia niezróżnicowana

F 20.4 Depresja poschizofreniczna

F 20.5 Schizofrenia rezydualna

F 20.6 Schizofrenia prosta

F 20.8 Schizofrenia innego rodzaju

F 20.9 Schizofrenia nie określona

Schizofrenia – kryteria diagnostyczne

Rozpoznanie schizofrenii opiera się na:

dokładnej ocenie objawów

kolejności ich występowania

rozwoju choroby i jej przebiegu

zejścia w sensie ujawnienia się objawów ubytkowych

W celu zwiększenia rzetelności i powtarzalności rozpoznania stworzono kilka

systemów diagnostycznych, m.in.: Present Scale Exsamination – jest to

szczegółowy kwestionariusz pozwalający nie tylko na rozpoznanie schizofrenii, ale

także na podział na określone zespoły systemy klasyfikacyjne oraz DSM-IV i ICD-10.

Pierwszy epizod psychotyczny i jego przebieg

Mówimy wówczas, gdy dana osoba pierwszy raz w życiu doświadcza objawów

psychotycznych. osoby te mogą nie rozumieć co się z nimi dzieje i z otaczającym je

światem.

Objawy mogą być bardzo niepokojące i niezwykłe, krańcowo różne od dotychczasowych

doświadczeń.

Osoba taka czuje się zagubiona i zagrożona.

W psychiatrii mówimy o charakterystycznym przebiegu P.E.P.

Dzieli się on na 3 etapy: (różny czas trwania u różnych chorych)

Są to niejasne i trudne do rozpoznania zmiany w zachowaniu i funkcjonowaniu

Ostre objawy psychotyczne

Może nastąpić powrót do zdrowia, a może wystąpić depresja popsychotyczna lub też

objawy psychotyczne mogą utrzymywać się przewlekle o różnym stopniu nasilenia.

1 z 6

Rozpoznawanie schizofrenii

Kryteria IDC-10 i DSM-IV różnią się przede wszystkim pod względem

wymaganego czasu trwania objawów psychopatologicznych. W DSM-IV od co

najmniej 6-ciu m-c, natomiast w ICD-10 jednoznaczne objawy muszą być obecne

przez „większość czasu w ciągu miesiąca”.

Kryteria diagnostyczne schizofrenii wg ICD-10

A. Jeden z objawów A1 lub dwa z objawów A2

Muszą występować przez większą część czasu trwania epizodu utrzymującego się

przez co najmniej m-c

A1a. Echo myśli, nasyłanie lub odciąganie myśli, nagłaśnianie (odsłanianie) myśli;

A1b. Urojenia oddziaływania, wpływu, owładnięcia, spostrzeżenia urojeniowe;

A1c. Głosy omamowe na bieżąco komentujące, dyskutujące o chorym lub pochodzące z

różnych części jego ciała;

A1d. Utrwalone urojenia o treści kulturowo niedostosowanej;

A2e. Utrwalone omamy z połowicznie uformowanymi urojeniami, bez wyraźnej treści

afektywnej

A2f. Przerwy w toku myślenia, prowadzące do rozkojarzenia lub niespójności wypowiedzi,

neologizmy

A2g. Zachowania katatoniczne

A2h. Objawy negatywne: apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie lub niespójność afektu

nie będące wynikiem depresji lub podawania leków.

B. W razie wystąpienia epizodu manii lub depresji kryterium A musi wystąpić zanim

rozwiną się zaburzenia nastroju

C. Nie można przypisać organicznemu uszkodzeniu mózgu (F0) czy niewłaściwym

używaniu substancji (F1). Uwaga: Muszą być spełnione trzy kryteria (A,B,C)

Schizofrenia

Charakteryzuje się występowaniem:

zaburzeń myślenia (rozpoznawanie rzeczywistości,

reakcje emocjonalne, procesy

myślenia, formułowanie sądów oraz

umiejętność porozumiewania się)

Ulegają tak dużemu pogorszeniu, że osoba chora ma poważnie utrudnione

funkcjonowanie rodzinne i społeczne.

Często współwystępują: omamy i urojenia

Dane z badania psychiatrycznego:

„Zobaczyłem krzyż i wtedy przemówił do mnie Bóg. Byłem tego pewny i wtedy

moje myśli przejęły kontrolę. Były to myśli o treści religijnej. Zacząłem co jakiś czas

słyszeć głosy. Miałem odczucie, że szatan przybrał postać smoka i zamierza mnie

zabić. Słyszałem głosy od kilku miesięcy. Ostatnio głos powiedział, to jest ostatni

przekaz: koniec, bez odbioru. Od tej chwili nigdy juz nie słyszałem tego głosu. Jednak

moje myśli były kontrolowane.

W tym okresie doznawałem szalonych erotycznych doznań, utrzymywał się brak

snu, byłem zmuszony do spacerów o 1-ej w nocy i byłem wtedy bardzo zmęczony.

Wtedy też często miałem odczucie nasyłania mi obcych myśli. Miałem też

przekazywane informacji za pomocą numerów na tablicach rejestracyjnych

2 z 6

samochodów, które w ten sposób były zaszyfrowane”.

Urojenia

- to przekonania chorej osoby, które nie są podzielane przez jej otoczenie

(rodzina, rówieśnicy, znajomi).

W schizofrenii występują 3 główne typy urojeń :

- chory wierzy i odczuwa, że jakieś siły zewnętrzne wywierają wpływ na jego zachowanie i

go kontrolują (urojenia wpływu i owładnięcia).

- powodują, że osoba chora wierzy, że jest śledzona, podglądana, czy też szykanowana

(urojenia prześladowcze).

- prowadzą chorego do przekonania, że utracił on poczucie tożsamości i celowości

własnego życia, albo też wywołują u niego poczucie niezwykłych mocy czy zdolności

(urojenia zmiany tożsamości).

Dane z badania psychiatrycznego:

„Opracowałem genialny plan, wg którego chciałem żyć. Wykonałem notatki

pełne nowych planów. Byłem przekonany, że poszukuje mnie mafia, chroni mnie ABW.

Nie mogłem się uwolnić od myśli, że moi rodzice są w kontakcie z diabłem. Czułem

się osamotniony, a w TV cały czas mówiono o mnie. W końcu zdecydowałem się

wyjechać nad morze. Do walizki włożyłem tylko biblię. Na dworcu zatrzymała mnie

Policja, której złożyłem fałszywe zeznania – przyznałem się do zabójstwa, po to żeby

mnie aresztowali i chronili przed mafią. Z komisariatu zostałem zawieziony do szpitala

psychiatrycznego. Nie sprzeciwiałem się, gdyż myślałem, że to wszystko jest częścią

planu”.

Główne objawy schizofrenii

Schizofrenia – jest najbardziej rozpowszechnionym i prawdopodobnie najlepiej poznanym

zab. psychicz. Zaburzenia jej pokrewne (zaburzenia schizotypowe, zab. schizoafektywne,

zab. urojeniowe, czy też krótkotrwały epizod psychotyczny – różnicuje się ze schizofrenią

na podstawie rodzaju obserwowanych objawów psychotycznych i czasu ich trwania.

Omamy słuchowe: nieprawdziwe spostrzeżenia, zazwyczaj pod postacią głosów, które

rozmawiają ze sobą na temat chorego lub komentują w trzeciej osobie jego myśli czy

działania.

Uczucie owładnięcia: chory ma poczucie, że jest kontrolowany obcą siłę lub moc. Może

też mieć poczucie, że ta obca siła przeniknęła jego umysł i ciało. Często jest to

interpretowane jako wpływ fal radiowych, duchów czy promieniowania kosmicznego.

Urojenia: nieprawdzie przekonania chorego na temat rzeczywistości, które mogą

przybierać wiele różnych form np.: urojenia prześladowcze, wielkościowe, odnoszące.

Zaburzenia myślenia: poczucie, że myśli są nasyłane, albo też odciągane z umysłu.

Niekiedy występuje tzw. nagłośnienie myśli, że inne osoby je mogą słyszeć, często z dużej

odległości.

Zmiany emocjonalne i wolicjonalne: emocje i uczucia stają się mgliste lub mniej jasne i

często są opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii.

Takie zmiany określa się jako objawy „negatywne”.

Objawy pozytywne i negatywne

Objawy pozytywne: są niejako dodatkiem do całej gamy zachowań danej osoby (np.

omamy, urojenia, zaburzenia mowy).

Objawy negatywne: ujawniają się pod postacią: spłycenia napędu i emocji, (np.:

wycofanie społeczne, brak napędu, zubożenie wypowiedzi).

3 z 6

Objawy deficytowe: to te objawy negatywne, które stają się trwałymi cechami.

Postacie schizofrenii

Opierając się na dychotomii (dwudzielności) objawów pozytywnych i

negatywnych, Andersen (1982) i Crow (1980) uważają, że w schi. występują dwa

procesy psychopatologiczne, które u konkretnego pacjenta mogą występować razem

lub oddzielnie. Wysunęli hipotezę, że psychozę schizofreniczną można podzielić na

dwa zespoły: typ I i typ II.

Typ I – najczęściej wiąże się, ze względnie korzystnym przystosowaniem

p/chorobowym, łagodniejszym przebiegiem choroby i pozytywną odpowiedzią na

terapię. (Prawdopodob. objawy pozytywne są następstwem zmian neurochemicznych

zachodzących w mózgu, a nie wynikiem zmian strukturalnych mózgu).

Typ II – wiąże się najczęściej z niekorzystnym przystosowaniem p/chorob.

większymi zab. funkcji poznawczych, słabszą odpowiedzią na leczenie i gorszym

rokowaniem. Być może przyczyną obj. negatyw. są nieprawidłowości strukturalne

mózgu, szczególnie wynikające z poszerzenia komór.

Ogólnie rzecz biorąc podział na objawy pozytywne i negatywne schizofrenii

okazał się pomocny. Ma on również krytyków, twierdzących, że zbytnio upraszcza i nie

wykazuje związku z bad. statystycznymi.

Liddle (1987) zbadał wzorzec zgodności między objawami gr. pacjentów

będących w podobnym stadium choroby i uznał, że możliwy jest podział wg 3 a nie 2

cech a mianowicie.

ubóstwa psychoruchowego ( zubożenia wypowiedzi, zblednięcie afektu,

aspontaniczność ruchów),

dezorganizacji ( formalne zaburzenia myślenia, niedostosowanie afektywne)

zniekształcenia rzeczywistości ( urojenia i omamy).

Diagnostyka różnicowa

Z uwagi na różnorodność objawów schizofrenii diagnostyka różnicowa musi

obejmować inne zaburzenia psychiczne i neurologiczne.

inne psychozy (depresja, mania, zaburzenia schizotypowe, psychozy polekowe)

zaburzenia nerwicowe (zaburzenia lękowe, dysocjacyjne, obsesyjno – kompulsywne)

organiczne choroby mózgu (padaczka, schorzenia zwyrodnieniowe mózgu, stwardnienie

rozsiane)

ostre zaburzenia świadomości

zaburzenia osobowości

Osobowość schizoidalna izolowanie się od otoczenia, słabe przeżywanie emocji i uczuć,

wyobcowanie społeczne)

Osobowość paranoidalna (silna wrażliwość, podejrzliwość i nieufność)

Rokowanie

Jednakże nie jest niepomyślne dla każdej chorej osoby na schizofrenię.

Rokowanie jest zmienne i zawsze należy zachować ostrożność. Rokowanie zależne

4 z 6

Przedchorobowe cechy osobowości

Pacjenci w ok. p/chorobowym często wykazują zaburzenia zachowania i

specyficzne cechy osobowości.

jest od kilku czynników demograficznych i klinicznych.

20% -

doświadcza w ciągu całego życia tylko jednego epizodu

objawów psychotycznych i po jego ustąpieniu powraca do

stosunkowo normalnego życia.

60% -

doświadcza więcej niż jednego nawrotu psychozy, jednak

pomiędzy epizodami choroby funkcjonuje na takim poziomie

jak przed zachorowaniem

20% -

doświadcza przewlekłego utrzymywania się objawów choro-

bowych i raczej już nigdy nie powraca do poziomu funkcjo-

nowania z okresu przed zachorowaniem. W tej grupie jest ok.

10% osób chorych zaliczane do tzw. postaci lekoopornej

schizofrenii.

Czynniki rokownicze w schozofrenii

Czynnik

Dobre rokowanie

Złe rokowanie

obciążający wywiad rodzinny nie

tak

osobowość

prawidłowa

schizoidalna lub paranoidalna

inteligencja

wysoka lub średnia

poniżej średniej

funkcjonowanie przed

zachorowaniem

dostosowane lub dobre niedostosowane i pon. średniej

początek

ostry

podstępny

płeć

żeńska

męska

wiek zachorowania

wiek dojrzały i średni wiek młodzieńczy, wczesny

dojrzały

objawy kliniczne

objawy afektywne, pozytywne,

dobry wgląd, słabo wyrażane

emocje

objawy negatywne,

dezorganizacja myślenia

atmosfera domowa

zgoda w rodzinie

silnie wyrażane emocje,

awantury

środowisko

stymulujące

instytucjonalizacja

SCHIZOFRENIA - jest przyczyną poważnych zmian w funkcjonowaniu

psychicznym i społecznym chorujących na nią osób.

U części osób zmiany chorobowe mają charakter przemijający, jednak w większości

przypadków powracają okresowo lub pozostają na stałe.

Zróżnicowanie wczesnego przebiegu schizofrenii wg Shepharda i wsp.

Podsumowanie

Schizofrenia jest zaburzeniem myślenia, którego charakterystycznymi cechami są:

zniekształcenie rzeczywistości, zaburzenia reakcji emocjonalnych, procesów myślenia i

reakcji interpersonalnych.

Omamy i urojenia są uważane za podstawowe objawy schizofrenii.

Trudności diagnostyczne schizofrenii, należy pamiętać o rozróżnianiu zaburzeń

podstawowych (takich jak objawy utrwalone, np. omamy) od wtórnych (do których zalicza

5 z 6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: