3
ANESTEZJOLOGIA
ZNIECZULENIE
Pojawiło się w roku 1844. Dentysta Walls odkrył właściwości podtlenku azotu (bezwonny, nieorganiczny, cięższy od powietrza)
- ETER – jest to ciecz. Właściwości znieczulające mają jego gazy. Odkrył go Morton w 1846 roku. (substancja wybuchowa)
- CHLOROFORM – w 1847 roku odkrył go szkot Jackson
- CURRARA – ma właściwości zwiotczające. W 1942 roku odkrył ją Gryffin i Jonson
- HALOTAN – środek wziewny, zwiotczający
1. Psychiczne
- indywidualnie dostosowane do pacjenta
- poprzedzane wywiadem (przebyte choroby, zażywane leki, alergie
- pisemna świadoma zgoda pacjenta na znieczulenie
2. Fizyczne
a) Znieczulenie ogólne
- chory na czczo 6-8 godzin przed zabiegiem
- pacjent powinien być odbarczony przed zabiegiem
- wykonane podstawowe badania – morfologia, elektrolity, grupa krwi, układ krzepnięcia, kreatynina, glukoza, badania tarczycy, ekg, rtg klatki piersiowej, pomiar RR HR
- przy leczeniu żywieniowym – nawadnianie przedoperacyjne pacjentów chirurgicznych preparatem Nutricia preOp (preparat na bazie maltodekstryn). Nie wolno podawać pacjentkom ginekologicznym oraz kobietom w ciąży. Podczas nawadniania nie wolno spożywać posiłków.
1. ASO 1 – pacjent zdrowy, operowany w trybie planowym
2. ASO 2 – pacjent z niewielkimi problemami zdrowotnymi, pod kontrolą (nadciśnienie, cukrzyca, podeszły wiek itp..)
3. ASO 3 – pacjent z ciężkimi zmianami układowymi, które osłabiają wydolność organizmu jak choroba wieńcowa, niewydolność układu krążenia, astma oskrzelowa
4. ASO 4 – pacjent z ciężkimi zmianami układowymi, które również bez operacji zagrażają życiu chorego
5. ASO 5 – pacjent w stanie bardzo ciężkim, prawdopodobnie nie przeżyje 24h niezależnie od przeprowadzonej operacji
6. Jest jeszcze zapis brzmiący ASO E (tu numer od 1-5) – operacje w trybie nagłym
- Podanie leków zmniejszających lęk i wprowadzających pacjenta do znieczulenia
- Podawanie leków o działaniu nasennym, uspokajającym, przeciwlękowym, zwiotczającym
Leki, których podawanie powinno być wstrzymane przed planowanym zabiegiem operacyjnym
- Przeciwkrzepliwe
- Przeciwcukrzycowe
- Aspiryna i inne przeciwzapalne
- Moczopędne
- Doustne antykoncepcyjne
- Hormonalna terapia zastępcza
Dyskwalifikuje pacjenta (zabiegi planowe)
- czynne zakażenie bakteryjne i wirusowe
- przebyty niedawno zawał serca ( do 6 miesięcy wcześniej)
- chory najedzony
- choroby wykryte tuz przed zabiegiem np. niski poziom K, nie wyrównane nadciśnienie, nie wyrównana cukrzyca
ZNIECZULENIE OGÓLNE
(obowiązkowo pacjent musi być monitorowany)
– polega na odwracalnym, kontrolowanym, okresowym zniesieniu czucia i odczuwania negatywnych wrażeń (anestezja)
– zniesieniu bólu (analgezja)
– zniesieniu ruchów i odruchów (arefleksja)
– oraz niepamięci z odwracalną utrata świadomości
Synergizm działania leków
1. środki wziewne – niewybuchowe, niepalne, określona siła działania
- MAC – minimalne stężenie anestetyczne przy, którym połowa znieczulonych nie reaguje na bodźce bólowe
2. dożylne usypiające - (pochodne barbituranów)
3. środki przeciw bólowe – opiaty (fentanyl, neuroleptyki, droperidol)
4. środki zwiotczające
– niedepolaryzujace, wypierające acetyloholiny (pavulon)
– depolaryzujace błonę postsynaptyczną (scolina)
METODY ZNICZULENIA OGÓLNEGO – (1 i 2 to lata 60-te)
1. Otwarta – eter
2. Półotwarta – modyfikacje metody otwartej polegające na uszczelnieniu maski na twarzy pacjenta. Nie ma potrzeby monitorowania CO2 ponieważ pacjent wydycha powietrze na zewnątrz
3. Pół zamknięta – częściowo utrzymywany oddech zwrotny, a częściowo gazy opuszczają układ (konieczne monitorowanie CO2)
4. Zamknięta – cała objętość wydychanego powietrza wraca, pojemnik z wapnem sodowanym wychwytuje CO2
1. Okres bezbolesności – częściowe zniesienie bólu, zachowanie świadomości, odruchów i napięcia mięśniowego. W momencie utraty świadomości pacjent wchodzi w okres 2
2. Okres podniecenia – niemiarowa czynność oddechowa, pobudzenie ruchowe, zachowany odruch rzęskowy, źrenice szerokie żywo reagują na światło (halotan i barbiturany nie wywołują tego okresu, te 4 okresy opracowano w oparciu o fazy znieczulenia eterem)
3. Okres anestezji chirurgicznej
- zwiotczenie mięśni żwaczy
- miarowa czynność oddechowa
- zniesiony odruch połykania
- całkowita depresja odruchów
- zwiotczenie mięśni
- rozkojarzenie czynności oddechowych
- porażenie mięśni międzyżebrowych
- stopniowe rozszerzanie źrenic
- spadek RR
- wzrost HR
4. Okres porażenia czynności oddechowych
- dochodzi do porażenia pnia mózgu
- w czasie intubacji – uszkodzenie zębów, uszkodzenie tchawicy, źle założona rurka, zaburzenia rytmu serca
W znieczuleniu przewodowym nie ma przekazu negatywnych bodźców do CUN ( jest on w znieczuleniu ogólnym)
Stosowane do znieczulenia leki są mało toksyczne, technika znieczulenia jest dobrze opracowana, sprzęt obecnie wysokiej jakości. Znieczulenie przewodowe stosowane jest w chirurgii ogólnej, w ginekologii, w leczeniu bólu przewlekłego, przy zabiegach diagnostycznych.
Środek znieczulający działa na neuron obwodowy.
Znieczulenie przewodowe
γ Odwracalne, kontrolowane upośledzenie czynności nerwów obwodowych wywołane za pomocą środków znieczulenia miejscowego
γ Środek może działać na dowolny odcinek nerwu obwodowego przerywając przewodnictwo nerwowe
Rodzaje znieczulenia przewodowego:
- powierzchniowe
- nasiękowe
- pni nerwowych (blokady)
- zewnątrzoponowe
- podpajęczynówkowe
Znieczulenie powierzchniowe:
- Wyłączenie zakończeń nerwowych czuciowych przez rozpylenie środka znieczulającego na powierzchnię błony śluzowej lub nałożenie maści, żelu
- Stosowane w okulistyce, laryngologii, „małej chirurgii”
Znieczulenie nasiękowe:
- Blokowanie zakończeń nerwowych włókien czuciowych nerwów
- Środek przeciwbólowy wstrzykiwany jest do skóry i tkanki podskórnej w miejscu, w którym wykonywany jest zabieg
- Do usuwania guzków, „małego” szycia
- Po zabiegu należy podawać doustnie leki przeciwbólowe
Znieczulenie pni nerwowych (blokady):
- Wstrzykiwanie leku w okolice pni nerwowych (łokciowego, promieniowego, udowego, strzałkowego, doopłucnowo)
- Znieczulenie działa tylko przy wykonywaniu zabiegu
- Czas znieczulenia zależy od ilości i stężenia podawanego środka
Znieczulenie zewnątrzoponowe
- Wstrzyknięcie środka miejscowo znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej (do przestrzeni między dwiema blaszkami opony twardej)
- Nakłucie wykonuje się tak jak punkcję lędźwiową
- Środek może być podawany jednorazowo lub podawanie przez założony cewnik podczas trwania całego zabiegu
Możliwe powikłania:
- Spadek ciśnienia tętniczego
- Ból kręgosłupa w miejscu wkłucia
- Podanie leku do przestrzeni podpajeczynówkowej
Po zabiegu pacjent powinien leżeć w pozycji płaskiej przez 12 godzin.
Znieczulenie podpajęczynówkowe
- Wstrzyknięcie środka miejscowo znieczulającego do przestrzeni podpajęczynówkowej, w której znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy (przestrzeń na wysokości L3-L4)
- Zmiana pozycji pacjenta wpływa na wysokość znieczulenia
- Nudności
- Wymioty
- Bóle głowy
- Porażenie oddechu
Układ krążenia składa się z
- serce
- naczynia krwionośne – tętnice, włośniczki, żyły
- krew
Dopływa tętnicami (końcowe odcinki tętniczki stwarzają opór, regulują RR krwi i określają przepływ krwi przez poszczególne obszary łożyska naczyniowego), układ tętniczy zawiera tylko 10% krwi krążącej
Układ żylny
Spełnia role zbiornika i znajduje się w nim 70% krwi krążącej. Rolą układu żylnego jest zapewnienie odpowiedniego RR , wypełnienia serca i minutowej objętości wyrzutowej serca. W warunkach prawidłowych objętość krwi krążącej stanowi 8% masy ciała tzn, że 70kg osoba ma 6-8 litrów krwi w organizmie
Zawiera tylko 20% krwi krążącej
W czasie spoczynku objętość wyrzutowa serca wynosi 70-90 ml krwi. Koreluje ona z objętością krwi krążącej i pozwala na uzyskanie RR skurczowego 120 mmHg
Wielkość objętości wyrzutowej serca zależy od
- napięcia mięśnia sercowego przed skurczem
- napięcia mięśnia sercowego w czasie skurczu
- kurczliwości mięśnia sercowego
- może ulec pogorszeniu przed jego skurczem przy upośledzonym dopływie krwi żylnej do serca i zwiększeniu oporów w naczyniach płucnych
Napięcie mięśnia sercowego w czasie jego skurczu jest funkcją oporu naczyń obwodowych, który jest zależny od tętniczek.
Równowaga między objętością wyrzutową serca a oporem naczyń obwodowych utrzymuje RR tętnicze pomiędzy skurczami serca w...
aga75755